Είχαμε αναφέρει σε παλιότερο τεύχος, από αυτήν τη στήλη, πως υπάρχουν δύο «βόμβες» στα θεμέλια των κατασκευών στην Ελλάδα. Από τη μία τα ακριβότερα δομικά υλικά, που ανεβάζουν το κατασκευαστικό κόστος και εκτροχιάζουν, σε πολλές περιπτώσεις, τους προϋπολογισμούς των έργων. Από την άλλη, το εργατικό δυναμικό.
Η δεκαετής οικονομική κρίση που χτύπησε την Ελλάδα το 2008 ήταν ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε τεράστια έλλειψη εργατοτεχνικού δυναμικού στην αγορά των κατασκευών. Όπως αποκαλύπτει ο Νίκος Κωνσταντινίδης, CEO της Anadomo Group of Companies, η κατάσταση είναι τραγική αφού δεν υπάρχουν εργατικά χέρια για να αποπερατώσουν τα μικρότερα αλλά και μεγαλύτερα έργα. Σε μια περίοδο μάλιστα που έχει ξεκινήσει η επανάκαμψη της δραστηριότητας στον κλάδο τόσο στα μικρομεσαία έργα (νέες κατασκευές και ανακαινίσεις ιδιωτικών έργων) αλλά και στις υποδομές, που θα χρηματοδοτηθούν από πόρους όπως το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η οικονομική κρίση ήταν ένας σοβαρότατος λόγος, αλλά όχι ο μοναδικός. Από τη στιγμή που σταμάτησαν τα έργα στην Ελλάδα, οι έμπειροι τεχνίτες έπρεπε να αναζητήσουν νέες αγορές με καλύτερες συνθήκες. Έπρεπε να επιβιώσουν και γι’ αυτό μετανάστευσαν. Ο άλλος λόγος όμως είναι βαθύτερος και πολύ αμφιβάλλω ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Φυσικά αναφέρομαι στην άποψη που κυριάρχησε στην ελληνική κοινωνία πολύ πριν από την οικονομική κρίση: πως η οικοδομή είναι ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον εργασίας, χωρίς κύρος. Με τέτοιες αντιλήψεις είναι απολύτως αναμενόμενη η σημερινή κατάσταση, όπου ο μέσος όρος ηλικίας των εργατοτεχνιτών στην κατασκευαστική αγορά είναι τα 55-60 έτη!
Τι θα μπορούσε να γίνει λοιπόν; Πιστεύω ότι θα προκύψουν περισσότερα οφέλη αν κινηθούμε σε δύο επίπεδα. Αφενός χρειαζόμαστε περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία. Εταιρείες από όλο το φάσμα των κατασκευών (τεχνικές, δομικών υλικών κ.ά.) να οργανώνουν σεμινάρια θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης, με την υποστήριξη από το κράτος μέσω κάποιας επιδότησης όσων παρακολουθήσουν τα σεμινάρια. Αφετέρου η πολιτεία να μετασχηματίσει έτσι τους φορείς απασχόλησης ούτως ώστε να δοθεί προτεραιότητα στην εύρεση απασχόλησης, την κατάρτιση και την αξιοποίηση του δυναμικού, και όχι στην επιδοματική πολιτική – ήδη γίνονται πολλά και σωστά βήματα στον ΟΑΕΔ. Επίσης, η πολιτεία πρέπει να δώσει ακόμη περισσότερη έμφαση στην τεχνική εκπαίδευση και τα υποβαθμισμένα τεχνικά λύκεια-σχολές.
Μόνο με αυτόν τον τρόπο, με την παράλληλη κινητοποίηση του επιχειρηματικού κόσμου και της πολιτείας, θα καταφέρουμε ένα μεγάλο βήμα για την πιο δύσκολη πρόκληση: την αλλαγή της νοοτροπίας που έχει ποτίσει την ελληνική κοινωνία για όλα τα τεχνικά επαγγέλματα.