Οι τεχνολογίες αιχμής που εξελίσσουν τα προϊόντα θερμομόνωσης και τα υλικά και πρώτες ύλες που διασφαλίζουν το ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ποιες πιστοποιήσεις εγγυώνται πως ικανοποιούνται οι επιταγές των πράσινων κτιρίων;

Πρέπει να αφήνουμε το παρελθόν στη λήθη και το μέλλον στην πρόνοια είχε πει κάποτε ο Γάλλος κληρικός και συγγραφέας Jacques-Bénigne Bossuet, ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή, που η κλιματική κρίση οξύνεται, ο στρατηγικός σχεδιασμός της επόμενης μέρας ολόκληρης της ανθρωπότητας δεν συνιστά απλή πολυτέλεια αλλά επιτακτική ανάγκη.

Το μέλλον, λοιπόν, μπορεί να είναι πάντοτε αβέβαιο, εντούτοις πρέπει να βαφτεί οπωσδήποτε πράσινο. Και με αυτό ακριβώς το αίτημα έρχεται να εναρμονιστεί και η θερμομόνωση, οδηγώντας τη συναρπαστική κούρσα ενός διαρκώς εξελισσόμενου τοπίου καινοτομίας και αειφορίας στα προϊόντα της.

Δυναμική η ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς θερμομόνωσης
Ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα συνιστούν δυο λέξεις κλειδιά, που καθοδηγούν το παρόν και την επόμενη σελίδα των προϊόντων θερμομόνωσης, ενώ ηγέτες του κλάδου αναδεικνύονται όσοι καταφέρνουν να προσαρμόζονται και να επενδύουν στις αναδυόμενες τάσεις, αγκαλιάζοντας φιλικά προς το περιβάλλον υλικά και προηγμένες τεχνολογίες.

Αξιοσημείωτο είναι, άλλωστε, πως ενώ τα κτίρια αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας, η μόνωση δύναται να μειώσει τις ενεργειακές ανάγκες θέρμανσης και ψύξης έως και 50%, γεγονός που ισοδυναμεί με ουσιαστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Συνεπώς, σε μια εποχή διαρκώς αυξανόμενου ενεργειακού κόστους και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, όπως αυτή που διανύουμε, δεν είναι τυχαίο πως η παγκόσμια αγορά θερμομόνωσης εξελίσσεται σε πρωταγωνιστή, με το μέγεθός της να έχει διαμορφωθεί στα 44,7 δισεκατομμύρια £ το 2023 και να προβλέπεται, μάλιστα, να φτάσει τα 91,8 δισεκατομμύρια £ έως το 2033, αντανακλώντας έναν ισχυρό σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 7,1%.

Κομβικός ο ρόλος στον σχεδιασμό κτιρίων και στη διαχείριση ενέργειας
Η σωστή θερμομόνωση διαδραματίζει κομβικό ρόλο στο σχεδιασμό κτιρίων και στη διαχείριση ενέργειας.

Έχοντας ως κύριο στόχο τη διατήρηση ενός βέλτιστου κλίματος εσωτερικού χώρου, αποτρέπει τη διαφυγή της θερμότητας σε εσωτερικούς χώρους το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι διατηρεί τη θερμότητα έξω, σταθεροποιώντας έτσι την εσωτερική θερμοκρασία.

Χωρίς υψηλής ποιότητας μόνωση, απαιτείται επιπλέον ποσότητα ενέργειας, προκειμένου να διατηρήσουν τα σπίτια μια σταθερή εσωτερική θερμοκρασία, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των λογαριασμών κοινής ωφέλειας αλλά και τις αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ενδεικτικό είναι, εξάλλου, πως μια κακώς μονωμένη στέγη δύναται να συνιστά ενοχοποιητικό παράγοντα για πάνω από το 35% της απώλειας θερμότητας που λαμβάνει χώρα σε ένα σπίτι ή ένα κτίριο, με τους τοίχους που δεν διαθέτουν επαρκή μόνωση να αποτελούν τους κύριους υπεύθυνους για επιπλέον 25% απώλειας θερμότητας.

Περιβαλλοντικά, η θερμομόνωση συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς μέσω της λιγότερης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη, τα μονωμένα κτίρια έχουν μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα.

Οικονομικά, η λιγότερη ενέργεια για θέρμανση και ψύξη που απαιτούν τα σωστά μονωμένα σπίτια συνδέεται με χαμηλότερους λογαριασμούς κοινής ωφελείας.

Μια επανάσταση στη θερμομόνωση
«Η βιομηχανία προϊόντων θερμομόνωσης εξελίσσεται διαρκώς, με έμφαση στην ανάπτυξη τεχνολογιών που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα» δηλώνει στο Construction o Παναγιώτης Τόλιας, CEO της Ανάδρασης.

Όπως υπογραμμίζει, στις βασικές τεχνολογίες και υλικά που πρωτοστατούν στις καινοτομίες αυτής της κατηγορίας προϊόντων είναι οι αερογέλες.

«Πρόκειται για υλικά με εξαιρετικά χαμηλή θερμική αγωγιμότητα, που προσφέρουν υψηλά επίπεδα θερμομόνωσης σε πολύ μικρό πάχος» μας εξηγεί.

«Οι Φάσεις αλλαγής υλικών (Phase Change Materials – PCMs) αποτελούν υλικά που απορροφούν και αποθηκεύουν θερμότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθερώνουν τη νύχτα, βοηθώντας στη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας των κτιρίων» περιγράφει.
«Η Μόνωση κενού (Vacuum Insulation Panels – VIPs) αφορά πάνελ κενού που προσφέρουν εξαιρετική θερμομόνωση με πολύ μικρό πάχος, λόγω του κενού αέρος στο εσωτερικό τους που περιορίζει τη μετάδοση θερμότητας» συνεχίζει ο Παναγιώτης Τόλιας.

«Οι τεχνολογίες αιχμής που εξελίσσουν τα προϊόντα θερμομόνωσης περιλαμβάνουν τη Νανοτεχνολογία, με χρήση νανοϋλικών, όπως αερογέλια, για βελτιωμένη θερμική μόνωση με χαμηλή θερμική αγωγιμότητα και ελαφρότητα» μας λέει ο Θανάσης Αριδάς, MSc Civil Engineer στη City Engineering.

«Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντικός κρίνεται ο ρόλος των Φωτοβολταϊκών και θερμοδυναμικών πάνελ, που συνδυάζουν την παραγωγή ενέργειας με την θερμομόνωση, μειώνοντας την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων» συμπληρώνει.

«Ενεργά θερμομονωτικά υλικά, δηλαδή υλικά που προσαρμόζουν τις ιδιότητές τους ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες, όπως υγρασία ή θερμοκρασία, συνιστούν επίσης τεχνολογίες αιχμής που ανανεώνουν και εξελίσσουν τα προϊόντα θερμομόνωσης» υπογραμμίζει ο Θανάσης Αριδάς.

«Τα Υλικά αλλαγής φάσης (PCMs) απορροφούν ή απελευθερώνουν θερμότητα κατά την αλλαγή φάσης, σταθεροποιώντας τη θερμοκρασία των κτιρίων, ενώ τα φυσικά υλικά όπως κάνναβη και φελλός προσφέρουν οικολογικές λύσεις με καλή θερμομόνωση και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα» σημειώνει.

Υλικά και πρώτες ύλες για ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Μήπως έφτασε η στιγμή να επιστρατεύσουμε φύλλα ανανά για να μονώσουμε ένα κτίριο;

Όπως επιβεβαιώνει μια σειρά σημαντικών επιστημονικών μελετών της τελευταίας δεκαετίας, τα συμβατικά μονωτικά υλικά είναι επιβλαβή ,για το περιβάλλον σε όλο το στάδιο της παραγωγής τους και συνεχίζουν να βλάπτουν την ωφέλιμη ζωή τους, καθώς συχνά δεν ανακυκλώνονται, ενώ πιθανόν να χρειαστούν από δεκαετίες έως αιώνες για να αποσυντεθούν φυσικά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μονωτικών υλικών κατασκευασμένων από αφύσικες ουσίες, οι οποίες παράγονται από μια ποικιλία πετροχημικών, από μεθόδους εξόρυξης βασισμένες σε ορυκτά καύσιμα, είναι το πολυστυρένιο, το EPS και ο αφρός XPS, ενώ μονωτικά υλικά κτιρίων, όπως ορυκτοβάμβακας και γυαλί, απαιτούν μια ανησυχητική ποσότητα ενέργειας για την παραγωγή.

Παραδόξως, τα αντισυμβατικά υλικά επαναχρησιμοποιούνται συχνά για χρήση ως μόνωση εντός των τοίχων ή της στέγης ενός κτιρίου ή σπιτιού, εξαιτίας της ισχυρής θερμικής αντίστασης και των φιλικών προς το περιβάλλον ιδιοτήτων που διαθέτουν.

Αξιοσημείωτο είναι πως η αύξηση στις δυνατότητες δοκιμών θερμικής αγωγιμότητας, αυξάνει και τις επιλογές για μονωτικά υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Για παράδειγμα, το μαλλί προβάτου, που πρόσφατα επαναχρησιμοποιήθηκε ως μονωτικό υλικό σε σπίτια, παρέχει την ίδια προστασία από την απώλεια θερμότητας που θα έκανε ένα ζεστό πουλόβερ στον χρήστη του.

Μάλιστα, προκειμένου να ενισχύσει την αντοχή του και να διευκολύνει τη διαμόρφωση του υλικού σε επιθυμητά σχήματα πάνελ, το μαλλί που χρησιμοποιείται για τη μόνωση ενός σπιτιού συνήθως περιέχει κατά μέσο όρο 5-20% πολυεστέρα.

Θεαματικά αποτελεσματικό στη στεγανοποίηση διαρροών και ρευμάτων αέρα καθώς και στη ρύθμιση των επιπέδων θορύβου μεταξύ των τοίχων μιας κατασκευής αποδεικνύεται πως έχει και το σχετικά νεοεισερχόμενο στην αγορά οικολογικής μόνωσης Icynene, ενώ η αερογέλη, με το έτος ανακάλυψης της να τοποθετείται στη δεκαετία του 1930, διακρίνεται για τις υψηλές υδατοαπωθητικές ικανότητες της.

Οικολογική ευαισθητοποίηση στην κατασκευή
«Στα υλικά και πρώτες ύλες που εξασφαλίζουν το ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα στα προϊόντα θερμομόνωσης συμπεριλαμβάνεται ο φελλός, ένα φυσικό, ανανεώσιμο υλικό με εξαιρετικές θερμομονωτικές ιδιότητες, που είναι πλήρως βιοδιασπώμενος και δεν παράγει απόβλητα κατά την παραγωγή του» δηλώνει στο Construction ο Θανάσης Αριδάς.

«Η κάνναβη συνιστά μια ανανεώσιμη πρώτη ύλη με υψηλή θερμική απόδοση, καλή διαπερατότητα υδρατμών και πλήρως βιοδιασπώμενη, ενώ το μαλλί προβάτου αποτελεί φυσικό υλικό με καλή θερμομόνωση και ανθεκτικότητα, που απορροφά υγρασία χωρίς να χάνει τις μονωτικές του ιδιότητες» μας πληροφορεί.

«Το ανακυκλωμένο χαρτί (κυτταρίνη )έχει χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και προσφέρει καλή θερμομόνωση» συμπληρώνει.

Επιπλέον, όπως μας πληροφορεί «το ξυλόμαλλο, που συνδυάζει ξύλο και ανόργανα υλικά, προσφέρει καλή θερμική και ακουστική μόνωση, ενώ είναι βιοδιασπώμενο και ανακυκλώσιμο». «Αυτά τα υλικά συμβάλλουν στη βιωσιμότητα και την και την οικολογική ευαισθητοποίηση στην κατασκευή» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Θανάσης Αριδάς.

«Υλικά και πρώτες ύλες με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι φυσικά υλικά όπως ο φελλός και η ίνα ξύλου« επιβεβαιώνει ο Παναγιώτης Τόλιας.

«Είναι ανανεώσιμα, βιοδιασπώμενα και φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ επιτρέπουν φυσικό αερισμό και αποτρέπουν την ανάπτυξη υγρασίας και μούχλας» μας πληροφορεί.

«Τα ανακυκλωμένα υλικά όπως η κυτταρίνη, ανακυκλωμένος πολυεστέρας και ανακυκλωμένες πλαστικές ρητίνες επίσης επιστρατεύονται για την οικολογική ευκαισθητοποίηση στην κατασκευή» αναφέρει.

«Στα Βιοσυγκολλητικά χρησιμοποιούνται βιολογικές συγκολλητικές ουσίες αντί των χημικών συγκολλητικών, που έχουν χαμηλότερη τοξικότητα και μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ενώ ορυκτά υλικά όπως ο περλίτης και ο βερμικουλίτης συνιστούν φυσικά υλικά με πολύ καλή θερμομονωτική ικανότητα» τονίζει ο Θανάσης Αριδάς.

Πιστοποιήσεις που ικανοποιούν τις επιταγές των πράσινων κτιρίων
Εξαιρετικής σημασίας κεφάλαιο για τα πράσινα κτίρια συνιστούν οι πιστοποιήσεις.«Στις πιστοποιήσεις που διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα θερμομόνωσης πληρούν τις απαιτήσεις των πράσινων κτιρίων συμπεριλαμβάνεται η LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), που αξιολογεί την ενεργειακή απόδοση και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των υλικών, αλλά και η BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), που εξετάζει την απόδοση κτιρίων σε ενέργεια, υλικά και περιβαλλοντικές επιπτώσεις» μας λέει ο Θανάσης Αριδάς.

Όπως μας ενημερώνει «η DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen) αποτελεί γερμανικό πρότυπο που αξιολογεί οικολογικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, ενώ η Cradle to Cradle Certified™ επικεντρώνεται στην κυκλική οικονομία, προωθώντας ανακυκλώσιμα και μη τοξικά υλικά».

«Η GREENGUARD πιστοποιεί προϊόντα με χαμηλές εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs) για καλύτερη ποιότητα αέρα» αναφέρει ο Θανάσης Αριδάς.

«Το EPD συνιστά μια πιστοποίηση που αναφέρει τις περιβαλλοντικές επιδόσεις ενός προϊόντος βάσει του κύκλου ζωής του, διασφαλίζοντας ότι το προϊόν είναι φιλικό προς το περιβάλλον» περιγράφει ο Παναγιώτης Τόλιας.

«Η σήμανση CE για προϊόντα θερμομόνωσης εξασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον» προσθέτει.