Κοντά στο ιστορικό μνημείο του Κάστρου του Γκεντιμίνας, το οποίο έχει, για την πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας, Βίλνιους, ακριβώς τη σημασία που έχει η Ακρόπολη για την Αθήνα, θα βρει κανείς το BSN. Πρόκειται για ένα κτίριο γραφείων συνολικού εμβαδού 16 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων. Μάλιστα, ο περαστικός δεν θα δυσκολευθεί ιδιαίτερα να καταλάβει ποιο είναι, καθώς η μορφή του εύκολα ξεχωρίζει. Ο κύριος όγκος του έχει στην πρόσοψή του μαύρα και μπρονζέ πάνελ και μοιάζει με μία μεγάλη σκακιέρα, ενώ ακριβώς από κάτω του ένας δεύτερος κτιριακός όγκος σκοτεινού χρώματος φαίνεται σαν να τον υποστηρίζει.

Το BSN αποτελεί μέρος ενός μεγάλου αναπτυξιακού πλάνου που εκπόνησε η Hanner, η μεγαλύτερη εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων στις χώρες της Βαλτικής και το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ενός business district σε κεντρικό σημείο της πόλης και, συγκεκριμένα, στη θέση του παλιού Εθνικού Σταδίου Ζάλγκιρις, κοντά στο Κάστρο του Γκεντιμίνας. Το district αυτό σχεδιάστηκε να περιλαμβάνει χώρους εργασίας, φιλοξενίας, αναψυχής και πρασίνου με τέτοιον τρόπο διαμορφωμένους, ώστε να δημιουργούν ένα ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον και, συνολικά, ένα νέο ενδιαφέροντα προορισμό για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης.

Στο πλαίσιο της ανάπτυξης του project, η Hanner διακήρυξε διάφορους διαγωνισμούς για να επιλέξει τους αναδόχους των μελετών των κτιρίων που θα το απάρτιζαν. Τον διαγωνισμό για το κτίριο BSN κέρδισε το αρχιτεκτονικό γραφείο SquareOne, το οποίο έχει την έδρα του στην Κοπεγχάγη και έχει ιδρυθεί από τον διακεκριμένο Έλληνα αρχιτέκτονα, Κώστα Πουλόπουλο, ενώ διαθέτει στην ομάδα του αρκετούς ακόμη συμπατριώτες μας αρχιτέκτονες. Το Build, λοιπόν, επικοινώνησε με τον κ. Πουλόπουλο, ο οποίος μας περιέγραψε αναλυτικά τις λεπτομέρειες της κατασκευής του κτιρίου BSN, ενώ αναφέρθηκε και στην πρόσοψή του αλλά και σε όλες τις υπόλοιπες ιδιαιτερότητές του που το κάνουν ξεχωριστό.

Η ταυτότητα του κτιρίου
«Κερδίσαμε τον διαγωνισμό για το BSN στις αρχές του 2018. Το κτίριο ορθώνεται στο βόρειο όριο του business district και, ειδικότερα, προς την λεωφόρο Seimyniskiu. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2021. Αμέσως μόλις η ζωή επανήλθε σε κανονικούς ρυθμούς μετά την πανδημία, διάφορες εταιρείες και οργανισμοί έσπευσαν και “έκλεισαν” τη δική τους θέση στο κτίριο», λέει, αρχικά, ο κ. Πουλόπουλος.

Αναφερόμενος στον χαρακτήρα του έργου, τονίζει πως, επειδή δεν πρόκειται για κτίριο το οποίο στεγάζει κεντρικά γραφεία κάποιας εταιρείας ή άλλων φορέων, είναι σχεδιασμένο για έναν αλλά και για περισσότερους ενοίκους. «Κι αυτό», όπως εξηγεί, έγινε ώστε «να μπορέσει το επιχειρηματικό πλάνο να απορροφήσει όλα τα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν στην αγορά».
Πρόκειται, λοιπόν, για ένα μακρόστενο κτίριο, όπως προέβλεπε το πλάνο της Hanner για τη συγκεκριμένη θέση για λόγους οριοθέτησης και ηχοπροστασίας του υπόλοιπου συγκροτήματος που θα εκτείνεται νότια, όπως διευκρινίζει ο κ. Πουλόπουλος, ο οποίος αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι, όπως έχει ανακοινωθεί, ο επόμενος… γείτονας του BSN προς νότο σχεδιάστηκε και θα ολοκληρωθεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο το οποίο ίδρυσε η αείμνηστη σπουδαία και πολυβραβευμένη Βρετανή-Ιρακινή αρχιτέκτων, Ζάχα Χαντίντ.

«Τo BSN έχει συλληφθεί ως δύο όγκοι σχήματος L, οι οποίοι “κλειδώνουν” ο ένας πάνω από τον άλλο.
Ας σημειωθεί, πως η στιγμή στην οποία “παγώνει” αυτό το κλείδωμα είναι, θα λέγαμε, λίγο πριν την τελική ορθοκανονική θέση. Αυτή η μικρή στροφή του πάνω όγκου, που είναι της τάξης των 7 μοιρών, δίνει μια δραματική οπτική γωνία στο σημείο εισόδου από βορρά στο σχεδιαζόμενο district και θα λέγαμε πως είναι η αρχιτεκτονική “υπογραφή” του BSN. Ταυτόχρονα, ένα τριώροφο lobby δημιουργεί συνθήκες εισόδου και συναντήσεων (formal και informal meeting rooms) στο κτίριο», αναφέρει ο κ. Πουλόπουλος.

Και προσθέτει: «Το έργο είναι αρκετά συμβατικό όσον αφορά στην κατασκευή και διαχείρισή του. Έχει σκελετό από in situ οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο είναι εμφανές όσον αφορά στις κολώνες.
Η πρόσοψή του είναι stick facade από αλουμίνιο, με τελική επικάλυψη από ενωμένα πάνελς επίσης αλουμινένια, που έχουν διαφορετικό τελείωμα ανάλογα με τον όγκο. Επίσης, είναι ενεργειακής κατηγορίας Α+ με βάση τον τοπικό κανονισμό». Κατόπιν, ρωτήσαμε τον κ. Πουλόπουλο τον λόγο για τον οποίο το γραφείο του έδωσε στο κτίριο τη μορφή που έχει και, βέβαια, του ζητήσαμε να αναφερθεί και στην, πολύ χαρακτηριστική, πρόσοψη του BSN, η οποία μοιάζει με μια μεγάλη σκακιέρα.

Μεταφράζοντας την ελαφρότητα ως κίνηση
Επισημαίνει ο κ. Πουλόπουλος: «Θελήσαμε να δώσουμε σε ένα αρκετά στατικό και μεγάλο σχήμα όσο γίνεται περισσότερη ελαφρότητα – στη συγκεκριμένη περίπτωση, μεταφράσαμε την ελαφρότητα ως κίνηση. Εξ ου και η βασική χειρονομία να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον όγκο όχι σαν ένα, αλλά δύο στοιχεία που έχουν μια σχετική μετατόπιση μεταξύ τους.
Επιπλέον, για να τονίσουμε αυτόν τον δυισμό, την ύπαρξη δηλαδή δύο διακριτών αλλά συνεργαζόμενων οντοτήτων, αποφασίσαμε να δώσουμε διαφορετική έκφραση στις όψεις των όγκων.

Ο κάτω όγκος, λοιπόν, έγινε πιο “βαρύς”, ώστε να δοθεί η αίσθηση της βάσης, της γείωσης.
Ο πάνω, αντιθέτως, θελήσαμε να είναι πιο… “τσαχπίνης”, να αντανακλά το φως και να δίνει την αίσθηση ρυθμού αλλά και πολλαπλότητας. Γι’ αυτό τα μπρονζέ πάνελ του επάνω όγκου αποτελούνται από δύο (κι όχι ένα) ελαφρώς διαφορετικής απόχρωσης τελειώματα. Αυτό το οπτικό τρικ δίνει ακόμα περισσότερη κίνηση στην όψη, ιδίως γιατί τα δύο αυτά πάνελ έχουν διαφορετικές ανακλαστικές ιδιότητες κι άρα το φως, ο ήλιος, τα σύννεφα που περνούν, η βροχή, μπορούν να δώσουν πολύ διαφορετικές εντυπώσεις στο πέρασμα της ημέρας». Όσο για την όψη της σκακιέρας του κτιρίου, ο κ. Πουλόπουλος υπογραμμίζει πως «η σκακιέρα είναι ένα από τα αγαπημένα μου θέματα, γιατί μπορεί κανείς να δημιουργήσει ταυτόχρονα ενότητα αλλά και εναλλαγή στον όγκο και να δώσει τοπικό ρυθμό στο σημείο που κοιτά κανείς και μάλιστα με τρόπο απλό και οικονομικό. Επίσης, το συνεχές αυτό μοτίβο καταφέρνει να κρύψει το γεγονός ότι τα πάνελ δεν είναι πάντα όμοια σε μέγεθος – αν δεν το γνωρίζει κανείς αυτό, είναι αδύνατον να το παρατηρήσει».

Το εσωτερικό του BSN
Και το εσωτερικό του BSN; Τι περιλαμβάνει; Περιγράφει ο κ. Πουλόπουλος: «Στο εσωτερικό έχει δοθεί έμφαση στον χώρο του lobby, ώστε να έχει την αντιπροσωπευτική εικόνα ενός κτιρίου γενναιόδωρου προς τους χρήστες του. Στο τριώροφο lobby έχουμε οργανώσει τις προσβάσεις στο κτίριο με πυρήνες ασανσέρ από εμφανές σκυρόδεμα καλουπωμένο σε μεταλλότυπο και με μία αιωρούμενη μεταλλική σκάλα. Σε κάθε όροφο, τώρα, υπάρχει αριθμός αιθουσών συνάντησης και μικρές αίθουσες συνεδριάσεων, οι οποίες προστατεύονται οπτικά με κουρτίνες. Μεγάλοι πάγκοι που γεφυρώνουν ανοίγματα από κολώνα σε κολώνα χωρίς ενδιάμεσες στηρίξεις λειτουργούν ως break out tables για γρήγορες συναντήσεις ή προσωρινή εργασία. Στη συνολική αισθητική του χώρου του lobby σημαντικό ρόλο παίζει ο σχεδιασμός του ταβανιού, το οποίο είναι, ουσιαστικά, ανοιχτό με αναρτημένες περσίδες που αιωρούνται κάτω από το βαμμένο μαύρο ταβάνι».

Τέλος, ρωτήσαμε τον κ. Πουλόπουλο ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε το SquareOne όταν σχεδίαζε και υλοποιούσε το BSN. «Δεν υπήρξαν σημαντικές προκλήσεις, με την έννοια ότι η συνεργασία ήταν άψογη και η χρηματοδότηση του έργου αδιάκοπη και ταχύτατη, όπως εξάλλου και η κατασκευή του», εξηγεί ο ίδιος και προσθέτει: «Βοήθησε, βέβαια, το ότι προσωπικά είχα εμπειρία από σχεδιασμό και tender κτιρίων γραφείου μεγάλου μεγέθους από προηγούμενη θέση ως Lead Design Architect στους Henning Larsen Architects». Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Πουλόπουλο, «μία πρόκληση ίσως ήταν η πολυεθνική συνεργασία που απαιτείτο για ένα τέτοιο έργο – μια ομάδα μελετητών από πολλές και διάφορες εθνικότητες με έδρα τη Δανία, για ένα έργο σε μια χώρα της Βαλτικής, όπου μελετητές αλλά και κατασκευαστές είχαν διαφορετικά επίπεδα ικανότητας στα αγγλικά. Το καλό με τη δουλειά μας, όμως, είναι ότι μιλάμε με σχέδια, με εικόνες, κλπ, οπότε η επικοινωνία είναι πάντα απλούστερη με αυτόν τον τρόπο».

Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build