Κατά την υλοποίηση των κατασκευαστικών εργασιών στα τεχνικά έργα, κρίσιμη συνιστώσα αποτελούν οι εργασίες ανύψωσης και μεταφοράς φορτίων, υλικών, εξοπλισμού και προσώπων, στις θέσεις που προβλέπεται, με τη χρήση ανυψωτικών μηχανημάτων.
Η πολυπλοκότητα των εργασιών ανύψωσης, οι οποίες αποτελούν πηγή κινδύνου για την ασφάλεια των εργαζομένων στο εργοτάξιο, καταδεικνύει την ανάγκη της πλήρους συμμόρφωσης με τα όσα ορίζονται τόσο στην ελληνική νομοθεσία, όσο και στα Ευρωπαϊκά Πρότυπα και τις Οδηγίες.
Η ανάγκη διαμόρφωσης ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας για τους εργαζομένους στο εργοτάξιο καθιστά αναγκαίο τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και επίβλεψη των απαραίτητων μέτρων, στοχεύοντας στην εξάλειψη των πιθανών κινδύνων κατά τις ανυψωτικές εργασίες.
Ακολούθως παρατίθενται βασικές παράμετροι ασφαλείας, που εξειδικεύονται και προσαρμόζονται στις ανάγκες κάθε εργοταξίου:
Έλεγχος και Πιστοποίηση Ανυψωτικών Μηχανημάτων
Ο έλεγχος των ανυψωτικών μηχανημάτων είναι υποχρεωτικός και πραγματοποιείται σύμφωνα με τους διατάξεις του ΦΕΚ 1186/25.08.2003, (Υ.Α. 15085/593/2003), σύμφωνα με το οποίο τα ανυψωτικά μηχανήματα κατατάσσονται από άποψη επικινδυνότητας, σε τρεις (3) κατηγορίες και υπόκεινται σε Αρχικό Έλεγχο (Τύπος ΑΑ) και Περιοδικό Επανέλεγχο.
Αποτέλεσμα των προαναφερθέντων ελέγχων αποτελεί το Πιστοποιητικό Ελέγχου (ή Επανελέγχου) Ανυψωτικού Μηχανήματος, που εκδίδεται από τους διενεργούντες τον έλεγχο.
Επαγγελματική επάρκεια εργαζομένων
Ο χειρισμός των ανυψωτικών μηχανημάτων θα πρέπει να γίνεται από κατάλληλα αδειοδοτημένο και καταρτισμένο προσωπικό, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο ΦΕΚ 198Α’/17.10.2012 (Π.Δ. 113/2012) και τις λοιπές προβλέψεις της ελληνικής νομοθεσίας.
Παράλληλα, η στοχευμένη εκπαίδευση του προσωπικού ενισχύει την κουλτούρα ασφαλείας και το επίπεδο γνώσεων, συμβάλλοντας στην ασφαλέστερη εκτέλεση των εργασιών.
Εκπόνηση Lifting Plan
Σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές, επιδιώκεται η οργανωμένη διαχείριση των εργασιών ανύψωσης μέσα από τυποποιημένες διαδικασίες πρόληψης, μία από τις οποίες είναι και η εκπόνηση του εγγράφου Lifting Plan («Πλάνο Ανύψωσης»).
Στο Lifting Plan περιέχονται πληροφορίες για την ανύψωση του φορτίου από την έναρξη της διαδικασίας έως και την απόθεσή του στο τελικό σημείο και αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ασφάλεια των ανυψωτικών εργασιών.
Τεχνικά και Οργανωτικά μέτρα
Σε αυτά περιλαμβάνονται:
Οργάνωση των εργασιών και ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων.
- Σύντομες ενημερωτικές συζητήσεις (Toolbox Meetings).
- Έλεγχος εξοπλισμού και παρελκόμενων (γάντζοι, αλυσίδες, ασφαλιστικές διατάξεις, συρματόσχοινα, ιμάντες κ.λπ.).
- Τακτική συντήρηση των ανυψωτικών μηχανημάτων και χρήση σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
- Λαμβάνονται υπ’ όψιν οι καιρικές συνθήκες και η φέρουσα ικανότητα του εδάφους.
- Χαρτογράφηση εναέριων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και τήρηση αποστάσεων ασφαλείας.
- Έλεγχος ορθής πρόσδεσης και ανύψωσης φορτίων.
- Ορισμός σηματωρού («κουμανταδόρου»).
- Χρήση βοηθητικών σχοινιών («αέρηδων») για τη διαχείριση των αιωρούμενων φορτίων.
- Πλήρης αποκλεισμός της περιοχής στην ακτίνα αιώρησης φορτίων.
- Χρήση ειδικών ΜΑΠ (ζώνη ασφαλείας κ.λπ.).
Η ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ μέσω των έμπειρων και καταρτισμένων Συμβούλων Ασφαλείας, Τεχνικών και Συντονιστών Ασφαλείας της, συμμετέχει στην επίβλεψη και συμβουλευτική υποστήριξη των μέτρων ασφαλείας στα κατασκευαστικά έργα. Επίσης, μέσω της έμπειρης ομάδας μελετητών που διαθέτει, είναι σε θέση να εκπονήσει Lifting Plans για κάθε είδους ανυψωτική διαδικασία, παραδίδοντας ένα εργαλείο το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί και να επικοινωνηθεί κατάλληλα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ασφάλεια των ανυψωτικών εργασιών.
*Ο κ. Τηλέμαχος Παπαγεράσιμος είναι Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Προϊστάμενος Τμήματος Τεχνικών Έργων, Γραφείο Αθήνας της ΣΑΜΑΡΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ