Συνέδριο ΣΕΓΜ: Ο κατασκευαστικός κλάδος, καταλύτης ανάπτυξης

Τον διαχρονικά σημαντικό και κομβικό για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας ρόλο της βαριάς βιομηχανίας των υποδομών, κατασκευών και μεγάλων τεχνικών έργων περιέγραψαν κορυφαία στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς και του ακαδημαϊκού κόσμου, στο πλαίσιο του Συνεδρίου του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ), που διεξήχθη στις 30 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτωβρίου.

Το Construction σταχυολογεί τις τοποθετήσεις που ξεχώρισαν και αναδεικνύει τα μηνύματα που εκπέμπει η αγορά των υποδομών για το σήμερα και πολύ περισσότερο για το μέλλον του κατασκευαστικού κλάδου.

Γ. Καραγιάννης: Έρχεται συμφωνία-πλαίσιο για τους μελετητές
Στη δημοπράτηση μία νέας μεγάλης συμφωνίας – πλαισίου αποκλειστικά για μελέτες, μέσω της οποίας θα σχεδιαστούν τα μεγάλα έργα της επόμενης δεκαετίας προσανατολίζεται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως έκανε γνωστό από το βήμα του ΣΕΓΜ ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης, περιγράφοντας την κίνηση αυτή ως μία win – win συνθήκη για όλο τον κλάδο των δημοσίων έργων.

Στο πλαίσιο στήριξης του κλάδου των μελετητών, ο υφυπουργός αναφέρθηκε σε δράσεις που θα δώσουν παράταση ζωής σε μεγάλα έργα υποδομών που λόγω παλαιότητας και ελλιπούς συντήρησης χρειάζονται ενίσχυση την οποία θα παράσχουν οι νέες μελέτες. «Πρέπει να σχεδιάσουμε τα έργα μας σύμφωνα με τις νέες συνθήκες που αφορούν τη κλιματική αλλαγή και τη περίοδο επαναφοράς ακραίων φαινομένων και να μοντελοποιήσουμε ακριβέστερα την ανθρώπινη συμπεριφορά για πιο αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών», επισήμανε ο κ. Καραγιάννης, αναφερόμενος και στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από τον τεχνικό κόσμο.

Αναφορικά με αυτό, ο ίδιος γνωστοποίησε επίσης τη χρήση του ΒΙΜ σε όλα τα μεγάλα δημόσια έργα, αρχής γενομένης από τη Γραμμή 4 του μετρό, όπου το ΒΙΜ θα λειτουργήσει πιλοτικά για να ενσωματωθεί και στις συμβάσεις που έπονται.

«Πρέπει να σχεδιάσουμε τα έργα μας σύμφωνα με τις νέες συνθήκες που αφορούν τη κλιματική αλλαγή και τη περίοδο επαναφοράς ακραίων φαινομένων και να μοντελοποιήσουμε ακριβέστερα την ανθρώπινη συμπεριφορά για πιο αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών».

 

Γ. Στασινός: «Όχι» σε ατέρμονες προσφυγές

«Ο μελετητικός κλάδος μπορεί και πρέπει να συμβάλει στην ανάκαμψη της χώρας. Έχετε τα εχέγγυα να το πετύχετε», τόνισε από την πλευρά του ο Γιώργος Στασινός, πρόεδρος του ΤΕΕ, κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Στασινός στο εθνικό πρόγραμμα αντιμετώπισης γηρασκουσών υποδομών, το οποίο «αποτελεί προτεραιότητα που πρέπει να τρέξουμε, γιατί θα πρέπει να συντηρήσουμε ή να αντικαταστήσουμε πολλά από τα έργα που ήδη υπάρχουν».

«Ο όγκος της δουλειάς είναι τεράστιος, δεν έχουμε περιθώρια να καθυστερήσουμε μελέτες γιατί θα χάσουμε τις χρηματοδοτήσεις», συμπλήρωσε ο επικεφαλής του ΤΕΕ, επισημαίνοντας πως πρέπει «να δώσουμε ευκαιρίες σε νέους συναδέλφους, και θα πρέπει να δούμε πώς θα κάνουμε πιο γρήγορα και πιο ποιοτικά τη δουλειά μας». Ολοκληρώνοντας, τόνισε: «Ναι μόνο στον γόνιμο ανταγωνισμό, όχι σε προσφυγές και ατέρμονες διελκυστίνδες».

«Ο όγκος της δουλειάς είναι τεράστιος, δεν έχουμε περιθώρια να καθυστερήσουμε μελέτες γιατί θα χάσουμε τις χρηματοδοτήσεις. Να δούμε πώς θα κάνουμε πιο γρήγορα και πιο ποιοτικά τη δουλειά μας».

 

Θ. Σκυλακάκης: Να αξιοποιηθεί το δυναμικό του κλάδου, εντός και εκτός συνόρων
Τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης ως μοχλού κινητοποίησης δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων εξήρε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, επισημαίνοντας μάλιστα τον «τεράστιο φόρτο εργασίας στους μελετητές, που είναι μια πρόκληση που μας αφορά όλους. Αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούσαμε δεν θα πετύχουμε τον διπλασιασμό των ιδιωτικών επενδύσεων μέσα σε έναν χρόνο και να κρατήσουμε αυτόν τον ρυθμό για μια 4ετία».

Σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, «λείπει το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, και θα ανέβουν οι αμοιβές για αυτό το καταρτισμένο προσωπικό – είναι μαθηματικά βέβαιο. Μπροστά μας θα έχουμε από πλευράς ιδιωτικής αγοράς, για 2-3 χρόνια, αύξηση της ζήτησης και μετά θα πέσει. Οι μελετητικές θα πρέπει ταυτόχρονα να κάνουν προσπάθεια εξωστρέφειας προς το εξωτερικό μετά την πτώση της εσωτερικής ζήτησης. Θα πρέπει δηλαδή να διαχειριστούν το δυναμικό που θα έχουν προσλάβει. Πρέπει να ανταποκριθείτε στην πρόκληση και ταυτόχρονα να στρέψετε το βλέμμα σας στην αξιοποίηση του δυναμικού εσωτερικά και εξωτερικά», είπε.

Κομβικής σημασίας για την επιτάχυνση των επενδύσεων, όπως εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης, είναι η αποφυγή των εντάσεων και ο εκμηδενισμός των ερίδων που μπορούν να επιλυθούν στους διοικητικούς μηχανισμούς. «Όχι σε υπερβολικές εκπτώσεις γιατί σε περιόδους κατασκευαστικής έντασης αυτή η τακτική οδηγεί σε καταστροφή έργων και ανεπανόρθωτες ζημίες», υπογράμμισε με νόημα.

Π. Τονιόλος: Διαγωνισμοί με ποιοτικά κριτήρια, και όχι μόνο οικονομικά
Τον κομβικό ρόλο των μελετητικών γραφείων για την έγκαιρη αξιολόγηση, ωρίμανση, τον έλεγχο και τη διαχείριση των έργων επεσήμανε ο Παναγής Τονιόλος, πρόεδρος του ΣΕΓΜ, από το βήμα του συνεδρίου, σημειώνοντας την ανάγκη αλλαγής του μοντέλου των διαγωνισμών για τις μελέτες. Όπως είπε είναι καιρός να δούμε ένα πιο σύγχρονο μοντέλο το οποίο θα συνδέεται με ποιοτικά κριτήρια και όχι κατ’ ανάγκη μόνο με την έκπτωση.

«Το πρόβλημα των εκπτώσεων στον χώρο των μελετητών είναι ακόμα μεγαλύτερο από εκείνο στα δημόσια έργα με φαινόμενα υποβολής προσφορών που ξεπερνούν το 70 ή και 80%», ανέφερε, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλη τομή για τις μελέτες την περιβαλλοντική διάσταση που είναι υποχρεωτική και είναι βασικός παράγοντας για την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών Οδηγιών.

Ιδιαίτερη σημασία απέδωσε στην εξωστρέφεια που υπάρχει σε αρκετά μέλη του ΣΕΓΜ καθώς είναι απαραίτητη καθώς έτσι λειτουργούν εμπροσθοβαρώς για το σύνολο της οικονομίας της χώρας. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, περιμένει τη στήριξη της Πολιτείας. «Οι μελετητές αποτελούν καταλύτη ανάπτυξης γιατί μπορούν να δώσουν τις σωστές λύσεις ούτως ώστε τα χρήματα να επενδύονται σε σωστά έργα», υπογράμμισε.

Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΣΕΓΜ περιέγραψε τις προϋποθέσεις για να έχουμε πετυχημένη μελετητική ωρίμανση: Σύγχρονες προδιαγραφές και διαφανείς όροι διαγωνισμών, επιλογή μελετητών με ποιοτικά κριτήρια, ικανοποιητικές αμοιβές, αυστηρή επίβλεψη και value engineering, κίνητρα συγχωνεύσεων.

«Το πρόβλημα των εκπτώσεων στον χώρο των μελετητών είναι ακόμα μεγαλύτερο από εκείνο στα δημόσια έργα με φαινόμενα υποβολής προσφορών που ξεπερνούν το 70 ή και 80%. Μεγάλη τομή η περιβαλλοντική διάσταση που είναι υποχρεωτική και βασικός παράγοντας για την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών Οδηγιών».

 

Σ. Λαμπρόπουλος: Η χώρα έχει ανάγκη ιδιωτικά και έργα ΣΔΙΤ
Τα έργα υποδομής που έχει ανάγκη η Ελλάδα «ξεπερνούν κατά πολύ τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ», επεσήμανε ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ), Σέργιος Λαμπρόπουλος, ενθαρρύνοντας πρωτοβουλίες για να κινηθούν περισσότερα «ιδιωτικά κεφάλαια για πολύ περισσότερα έργα και συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα». Προς αυτόν τον στόχο, μάλιστα, ζήτησε να νομοθετηθούν άμεσα οι Προτάσεις Καινοτομίας.

Συνεχίζοντας, ο πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ, βάζοντας ένα ασφαλές κριτήριο για το αν ένα έργο χρηματοδοτείται από ιδιωτικά ή δημόσια κεφάλαια, είπε ότι ένας καλός διαχωρισμός γίνεται με βάση το κριτήριο του «ποιος αναλαμβάνει τον κίνδυνο» για την επένδυση στο έργο αυτό. Τόνισε δε ότι θα πρέπει «να χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα έργα που αποφέρουν άμεσο κέρδος και ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον (invest) γιατί αλλιώς θα έχουμε μεγάλη αύξηση του χρέους».

Σαν καλό παράδειγμα έργου που το value engineering εξοικονόμησε αξιοσημείωτους πόρους, έφερε το «Flyover» στη Θεσσαλονίκη, που θα δημοπρατηθεί με €380 εκατ., λέγοντας πως, αν ο μελετητικός κόσμος στο σύνολό του υιοθετήσει αυτό το «εργαλείο», μπορεί να μειώσει τα κόστη των έργων ακόμη και κατά 50%.

«Να χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα έργα που αποφέρουν άμεσο κέρδος και ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον (invest) γιατί αλλιώς θα έχουμε μεγάλη αύξηση του χρέους. Αν ο μελετητικός κόσμος υιοθετήσει το value engineering, μπορεί να βελτιώσει τα κόστη των έργων ακόμη και κατά 50%».

 

Γ. Συριανός: Αναγκαίο να υπάρχει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός
Ελπίδες για ανάταση του κατασκευαστικού κλάδου φαίνεται να γεννούν τα πολυπόθητα κεφάλαια που απελευθερώνει το Σχέδιο Ανάκαμψης, καθώς η  επικείμενη ενεργοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης ώθησε τις προσδοκίες του τεχνικού κόσμου σε θετικό έδαφος τον Απρίλιο του 2021, για πρώτη φορά μετά τα τέλη του 2008. Αυτά είναι στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα του ΙΟΒΕ και τα οποία αξιοποίησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τεχνικών Εταιριών Ανωτέρων Τάξεων και διευθύνων σύμβουλος της Άκτωρ Παραχωρήσεις, Γιώργος Συριανός, μιλώντας για την επόμενη μέρα.

Με βάση τις εκτιμήσεις του ΣΤΕΑΤ, ενθαρρυντική είναι και η προβλεπόμενη συμβολή του τεχνικού κλάδου στην ελληνική οικονομία, καθώς θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ την επόμενη διετία. Μιλώντας με αριθμούς ενώ η συμμετοχή της βιομηχανίας υποδομών κατασκευών έφτανε στο 1% του ΑΕΠ το 2010 και σε 2,3% το 2013, 2,5% το 2019 και 3,7% πέρσι, φέτος η συμμετοχή του κλάδου στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 4,9% και θα διαμορφωθεί σε 5,8% το 2022, 5,5% το 2023 και 2,5% το 2027.

Στο κόκκινο θα φτάσει και το κοντέρ των κεφαλαίων που θα πέσουν στην αγορά, αν συνδυαστούν όλες οι χρηματοδοτικές πηγές που θα δώσουν ώθηση στην ελληνική κατασκευαστική αγορά. Όπως ανέφερε ο κ. Συριανός, οι προβλεπόμενοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, λαμβάνοντας υπόψη τον προϋπολογισμό του ταμείου και τους ιδιωτικούς πόρους, από το ΕΣΠΑ 2021 – 2017 και άλλες παροχές, όπως το Horizon 2020 και το Invest EU είναι 95 δισ. και υπολογίζεται ότι περιλαμβάνουν κεφάλαια ύψους 30,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (17,8 δισ. από επιδοτήσεις και 12,7 δισ. από δάνεια), ανεβάζοντας τους συνολικούς πόρους σε 57,5 δισ., επιπλέον 26,2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021 – 2027, αλλά και περίπου 10 δισ. ευρώ από άλλες παροχές.

«Πέρα από τις ειδικότερες δράσεις στον πράσινο και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό, πρέπει να προωθηθούν έργα με βασικό στοιχείο τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και όχι τον αυτοσχεδιασμό, τον χαρακτήρα επένδυσης και όχι κατανάλωσης, τη λειτουργία τους ως μοχλός για άλλες πηγές χρηματοδότησης, ενώ είναι σημαντική η διασφάλιση της περιβαλλοντικής προστασίας, στα οποία ανήκουν έργα αντιμετώπισης του σοβαρού κυκλοφοριακού προβλήματος, έργα σταθερής τροχιάς, ανάπτυξης υποδομών αποβλήτων και ΑΠΕ», κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ.

«Να προωθηθούν έργα με βασικό στοιχείο τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και όχι τον αυτοσχεδιασμό, τον χαρακτήρα επένδυσης και όχι κατανάλωσης, τη λειτουργία τους ως μοχλός και για άλλες πηγές χρηματοδότησης».

 

 

Δ. Παπαγιαννίδης: ΣΔΙΤ αξίας 2 δισ. ρίχνει στην αγορά το ΥπΑαΤ
Τον δεύτερο μεγαλύτερο «εργοδότη» των τεχνικών εταιρειών που θα ριχτούν στη μάχη των δημοσίων έργων φιλοδοξεί να αποτελέσει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Όπως ανέφερε από το βήμα του συνεδρίου ο Δημήτρης Παπαγιαννίδης, γενικός γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, το προσεχές διάστημα θα πέσουν στην κατασκευαστική αγορά έργα ΣΔΙΤ ύψους περίπου 2 δισεκατομμυρίων, προϋπολογισμός τον οποίο θα ξεπεράσει μόνο αυτός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Αυτά τα ΣΔΙΤ, όπως εξήγησε ο κ. Παπαγιαννίδης, θα περιλαμβάνουν χρονική περίοδο συντήρησης 20 έως 25 χρόνων και αναμένουν να λάβουν έγκριση από τη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ και τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, να φτάσουν στα χέρια των ελεγκτικών εταιρειών και έπειτα να φτάσουν στο στάδιο της δημοπράτησης.

Α. Μπουντουβής: Οι ελληνικές κατασκευαστικές ανταγωνίζονται τους διεθνείς ομίλους
Ο πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ανδρέας Μπουντουβής, κάνοντας μια ιστορική ανασκόπηση του κατασκευαστικού τομέα από το 1828 έως τη σύγχρονη εποχή, τόνισε πως «ο κατασκευαστικός κλάδος συνέβαλε στην αναγέννηση της Ελλάδας, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της στέγης, ενώ τα ενεργειακά έργα κάλυψαν τις απαιτήσεις της χώρας. Η οικοδομή και τα δημόσια έργα αποτέλεσαν δύο από τους βασικότερους τομείς της απασχόλησης». Συνεχίζοντας είπε πως στη σύγχρονη εποχή ο κλάδος προσεκτικά ξεκινά την ανάπτυξή του, ενώ η κλίμακα, η οργάνωση και ο χρόνος κατασκευής είναι τα βασικά κριτήρια ανάπτυξης μιας εταιρείας. Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΕΜΠ, η παρούσα συγκυρία είναι από τις πιο δημιουργικές, ενώ μονόδρομο αποτελούν οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές εταιρειών.

«Η μεγέθυνση των εταιρικών σχημάτων είναι η μόνη λύση για να αντιμετωπιστεί ο ανταγωνισμός», τόνισε, προσθέτοντας «οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τους διεθνείς ομίλους».