Το «πράσινο φως» στο master plan ανοίγει τον δρόμο των κύριων κατασκευαστικών εργασιών. Επανδρώνεται το εργοτάξιο. «Γκάζι» και στα οδικά έργα που θα διασυνδέονται με το νέο αεροδρόμιο.

Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού στις μετακινήσεις, την εργασία και την προμήθεια υλικών αλλά και υπηρεσιών, το έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι εκτελείται χωρίς ιδιαίτερες αποκλίσεις. Μάλιστα, οι τελευταίες εξελίξεις προοιωνίζονται επιτάχυνση των διαδικασιών που εκτελούνται στο εργοτάξιο της Κρήτης, και σύντομα αναμένεται να περάσουμε από τις πρόδρομες εργασίες που διήρκεσαν καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2020 στην εκκίνηση του κυρίως έργου.

Υπενθυμίζεται πως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι είναι μια επένδυση ύψους 480 εκατ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025 έχοντας ως βασικές υποδομές: ένα τέρμιναλ 72.000 τ.μ., έναν διάδρομο προσαπωγείωσης 3.200 μέτρων και παράλληλο τροχόδρομο, άλλους συνδετήριους τροχόδρομους και χώρους στάθμευσης αεροσκαφών, 11 κτίρια διαφόρων χρήσεων, εμπορικές χρήσεις 400 στρεμμάτων, οδικά έργα περίπου 45 χλμ. εκ των οποίων τα 18 χλμ. αυτοκινητόδρομος κ.ά.

Το νέο αεροδρόμιο θα αντικαταστήσει τον υφιστάμενο αερολιμένα «Νίκος Καζαντζάκης» στην περιοχή του Καστελίου Κρήτης. Το «Νίκος Καζαντζάκης» αποτελεί σήμερα το δεύτερο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στην Ελλάδα, ακολουθώντας τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, έχοντας, ήδη, ξεπεράσει κατά πολύ τη χωρητικότητα της επιβατικής του κίνησης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα απορρόφησης περαιτέρω αύξησης της κίνησης.

Επίσης, το υφιστάμενο αεροδρόμιο αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω συμφόρησης ιδιαίτερα κατά τους μήνες αιχμής, περιορίζοντας μια σημαντική θετική προοπτική. Κατά συνέπεια, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις του αεροδρομίου μειονεκτούν σε σχέση με τις προδιαγραφές των σύγχρονων αεροδρομίων που εξυπηρετούν δημοφιλείς προορισμούς.
Ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας, στο Καστέλι, θα κατασκευαστεί σύμφωνα με ένα σύνολο τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών προκειμένου να ικανοποιήσει τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες κίνησης καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. Μεταξύ των έργων που θα υλοποιηθούν περιλαμβάνονται και οι οδικές συνδέσεις του νέου αεροδρομίου.

Εγκρίθηκε το master plan
Στο «κυρίως πιάτο», στις εργασίες δηλαδή των βασικών υποδομών και χώρων, περνά πλέον η πορεία υλοποίησης του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι και των οδικών του συνδέσεων, καθώς εγκρίθηκε το επικαιροποιημένο σχέδιο ανάπτυξης (το γνωστό δηλαδή master plan), το οποίο αποτελούσε τη βασική τελευταία διαδικαστική εκκρεμότητα.

Το master plan έρχεται να ανοίξει τον δρόμο για να περάσουμε από τις πρόδρομες εργασίες στις κύριες εργασίες στους βασικούς χώρους και υποδομές του νέου αεροδρομίου. Βάσει του εγκεκριμένου σχεδίου ανάπτυξης, θυμίζουμε, θα ξεκινήσουν οι κύριες εργασίες κατασκευής του αεροδρομίου και όλων των χώρων που το αποτελούν (τερματικός σταθμός, διάδρομος προσαπογείωσης, βοηθητικοί διάδρομοι, κτήρια, χώροι στάθμευσης αεροπλάνων κ.ά.). Το επικαιροποιημένο master plan για το έργο του νέου αεροδρομίο, παρά τις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας, συντάχθηκε από την παραχωρησιούχο κοινοπραξία, που συνθέτουν ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τον ινδικό όμιλο GMR, και εστάλη πριν από μήνες προς έγκριση στον ανεξάρτητο μηχανικό του έργου (την αμερικανικών συμφερόντων πολυεθνική εταιρεία Hill International) και προς την ΥΠΑ.

Όπως έγινε γνωστό, ο διευθυντής της ΥΠΑ Γιώργος Δριτσάκος υπέγραψε και έστειλε ήδη στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών, στον ανεξάρτητο μηχανικό του έργου, την αμερικανική εταιρεία Hill International, και στην εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, την απόφαση έγκρισης του Ανανεωμένου Επικαιροποιημένου Βασικού Σχεδίου Ανάπτυξης Έργου «Μελέτη- Κατασκευή- Χρηματοδότηση- Λειτουργία- Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Κρήτης & Μελέτη- Κατασκευή και Χρηματοδότηση των Οδικών του Συνδέσεων».

Αναλυτικά η απόφαση:
«Αποφασίζουμε: Την έγκριση του τμήματος Β1 (σύμφωνα με το άρθρο 3.1.29.Α της Σύμβασης Παραχώρησης) του Ανανεωμένου Επικαιροποιημένου Βασικού Σχεδίου Ανάπτυξης Έργου “Μελέτη- Κατασκευή- Χρηματοδότηση- Λειτουργία- Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Κρήτης & Μελέτη- Κατασκευή και Χρηματοδότηση των Οδικών του Συνδέσεων”, όπως υποβλήθηκε στην ΥΠΑ από τον Ανεξάρτητο Μηχανικό με την υπ’ αριθμ. πρωτ. HIL.LET0456/21.07.2021 επιστολή της Hill International όπως αυτό διαμορφώνεται με τις δεσμεύσεις της Εταιρείας ΔΑΗΚ και του Ανεξάρτητου Μηχανικού Hill International που αποτυπώνονται στον Πίνακα 1 HIL.LET.0456_Ανανεωμένο Επικαιροποιημένο Βασικό Σχέδιο Ανάπτυξης – Σχόλια ΑΜ, με τις οποίες έχουν συμφωνήσει και υποχρεούνται να συμμορφωθούν πλήρως, σύμφωνα με την παρ. 17.2.Α.6 της Σύμβασης Παραχώρησης, δεδομένου ότι οι εν λόγω δεσμεύσεις δεν αποτελούν αντικείμενο της παρ. 17.2.Α.3 της Σύμβασης Παραχώρησης. Αναπόσπαστο τμήμα της έγκρισης αποτελεί ο Πίνακας 1 HIL.LET.0456_ Ανανεωμένο Επικαιροποιημένο Βασικό Σχέδιο Ανάπτυξης – Σχόλια ΑΜ, ο οποίος απεστάλη στην ΥΠΑ με την υπ’ αρ. πρωτ. HIL.LET.0456/21.07.2021 επιστολή της Hill International».

Απαλλοτριώσεις, εργασίες και επιπλέον αντισεισμική προστασία
Εν τω μεταξύ, η εξέλιξη στο θέμα των απαλλοτριώσεων και των αρχαιολογικών εργασιών δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την πορεία της επένδυσης. Συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, έχουν εκχερσωθεί οι απαραίτητες απαλλοτριωθείσες εκτάσεις όπου θα δημιουργηθεί το εργοτάξιο, αλλά και εκεί όπου θα στηθεί ο τερματικός σταθμός του αεροδρομίου. Επίσης, σε σημαντικό βαθμό έχουν προχωρήσει και οι αρχαιολογικές εργασίες παράλληλα με τις κρίσιμες μελέτες, δημιουργώντας έτσι το κατάλληλο περιβάλλον για την ολοκλήρωση όλων των πρόδρομων εργασιών εντός του χρονικού πλαισίου που έχει τεθεί και χωρίς ιδιαίτερες αποκλίσεις.

Στον εργοταξιακό χώρο του αεροδρομίου, ακόμη, έχει ήδη ολοκληρωθεί ο χώρος στον οποίο θα εδρεύει η διοίκηση του έργου, η οποία θα ελέγχει και θα συντονίζει τις εργασίες. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, σε αυτόν τον χώρο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων χώροι γραφείων, συσκέψεων, εργαστηρίων, συνεργείων, ιατρείων, κοινόχρηστοι χώροι κ.ά. Ακόμη, έχουν ήδη συγκεντρωθεί περίπου 200 μηχανήματα-οχήματα έργου με τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες. Το ίδιο συμβαίνει και με το προσωπικό που απασχολείται. Σήμερα εργάζονται σχεδόν 200 άτομα, ενώ στην πλήρη ανάπτυξη του έργου θα απασχολούνται άμεσα περισσότεροι από 2.000 εργαζόμενοι όλων των βαθμίδων. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται οι συνεργασίες-υπεργολαβίες με τοπικές επιχειρήσεις, που θα τονώσουν την τοπική οικονομία. Παράλληλα, στον εργοταξιακό χώρο έχουν εγκατασταθεί εσωτερικές μονάδες παραγωγής υλικών (σκυροδέματος, ασφαλτομίγματος κ.λπ.), όπως ακριβώς είχε κάνει η ΤΕΡΝΑ κατά την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Παλαιό Φάληρο Αττικής. Τέλος, σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημάνουμε πως έχουν περατωθεί και οι γεωλογικές μελέτες που αφορούν την ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου. Η έμπειρη ομάδα των μηχανικών έχει λάβει υπόψη της εξαρχής την ύπαρξη του ρήγματος στη γειτονική περιοχή του Αρκαλοχωρίου και έχει προνοήσει από το καλοκαίρι ώστε να εξασφαλιστούν αυστηρότερες αντισεισμικές προδιαγραφές για την υποδομή του αεροδρομίου.

Οδικά έργα διασύνδεσης
Ένας ακόμη πυλώνας του μεγάλου έργου στο Καστέλι του Ηρακλείου είναι η εξέλιξη των οδικών έργων, καθώς το νέο αεροδρόμιο, στην πλήρη του ανάπτυξη, θα πρέπει να διασυνδέεται με κομβικούς άξονες. Το αεροδρόμιο, βάσει της σύμβασης, θα συνδεθεί με τον ΒΟΑΚ, με έναν αυτοκινητόδρομο που θα συνδέει το Καστέλι με τη Χερσόνησο και κατ’ επέκταση με το Ηράκλειο. Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, έχουν εκπονηθεί μελέτες και εκτελούνται εργασίες σε τμήματα των οδικών συνδέσεων του αεροδρομίου εκτός των τμημάτων με αρχαιολογικά ευρήματα.

Αναλυτικότερα, όπως έχει ανακοινώσει η κατασκευάστρια εταιρεία, στα τοπικά έργα σύνδεσης συμπεριλαμβάνονται:

  • Παρεμβάσεις επί του ΒΟΑΚ για την κατασκευή του νέου Α/Κ Χερσονήσου με επεμβάσεις αναβάθμισης των χαρακτηριστικών των τοπικών οδών προς Χερσόνησo.
  • Οδός σύνδεσης Αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ στο ύψος του οικισμού Χερσονήσου μήκους περίπου 18 χλμ., 2 κλάδων με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος.
  • Αποκατάσταση της υφιστάμενης Ε.Ο. Χερσόνησος – Καστέλι στα σημεία επιρροής από την νέα οδό σύνδεσης ΒΟΑΚ – Αεροδρομίου.
  • Οδός σύνδεσης Αεροδρομίου με την Οδό Αρκαλοχωρίου-Βιάννος μήκους περίπου 6 χλμ., με 1 λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος.
  • Περιμετρική οδός Καστελίου μήκους 1,5 χλμ.
  • Εξωτερικό περιμετρικό δίκτυο Αεροδρομίου με την αναβάθμιση των χαρακτηριστικών των υφιστάμενων οδών που επηρεάζονται εκτιμώμενου συνολικού μήκους 20 χλμ.

Κρατικά έσοδα άνω των 2 δισ. ευρώ
Σε περίπου 2,6 δισ. ευρώ τοποθετούνται τα έσοδα για το Δημόσιο από την 35ετή περίοδο παραχώρησης στο σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-GMR Airports του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης, σύμφωνα με όσα ανέφερε η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που συνόδευσε το σχέδιο νόμου της σύμβασης παραχώρησης, το 2019.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, η μελλοντική αύξηση των δημοσίων εσόδων τοποθετείται σε 2,6 δισ. ευρώ, ποσό που προέρχεται από την είσπραξη, κατά την περίοδο λειτουργίας του νέου αεροδρομίου και έως την λήξη της 35ετούς περιόδου παραχώρησης:

  • μερισμάτων και διανομών της εταιρείας ύψους 1,22 δισ. ευρώ,
  • φόρου εισοδήματος επί των κερδών της εταιρείας ύψους 1,03 δισ. και
  • φόρου επί του μερίσματος των ιδιωτών μετόχων (250 εκατ. ευρώ).

Επιπρόσθετα, το Γενικό Λογιστήριο τοποθετούσε συνολικά σε 114,8 εκατ. ευρώ την αύξηση των δημοσίων εσόδων από την είσπραξη του αντισταθμιστικού ανταλλάγματος που θα καταβάλλει στο Δημόσιο η εταιρεία. Το αντισταθμιστικό αντάλλαγμα αντιστοιχεί σε 2% επί των συνολικών εσόδων εκμετάλλευσης της εταιρείας αεροδρομίου και είναι καταβλητέο κάθε οικονομικό έτος.
Εκτός από τα εκτιμώμενα έσοδα της τάξης των 2,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα πάντοτε με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους., τα οφέλη για το Δημόσιο προέρχονται από:

  • την αύξηση του χαρτοφυλακίου του Δημοσίου από την κατοχή ποσοστού 35% των μετοχών της εταιρείας και
  • τη μελλοντική αύξηση -μετά την 35ετή περίοδο παραχώρησης- από την περιέλευση του έργου στην κυριότητα του Δημοσίου.

Οι υποδομές του νέου αεροδρομίου

Το νέο αεροδρόμιο θα περιλαμβάνει:

  • 1 διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E
  • 1 παράλληλο τροχόδρομο κίνησης αεροσκαφών ίσου μήκους
  • 8 συνδετήριους τροχόδρομους του διαδρόμου με τον παράλληλο τροχόδρομο
  • 2 συνδετήριους τροχόδρομους με τον διάδρομο του Στρατιωτικού Αεροδρομίου
  • Χώρο στάθμευσης αεροσκαφών (apron) για 27 απομακρυσμένες θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών κατηγορίας κατά ICAO C & 5+1 θέσεις τύπου MARS κατηγορία κατά ICAO E (ή 10+2 σταθερές θέσεις στάθμευσης Κατηγορίας C)
  • 1 Τερματικό κτίριο Αεροσταθμού (Terminal Building) 5 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 72.000 τ.μ. εκ των οποίων περί τα 13.000 τ.μ. χώροι εμπορικών χρήσεων και περίπου 1.000 τ.μ. μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι
  • 11 Κτίρια/Εγκαταστάσεις απαιτήσεων λειτουργίας αεροδρομίου: Πύργος Ελέγχου, Πυροσβεστική, Αστυνομία, Συντήρησης Αεροδρομίου, Εγκατάστασης εταιρειών επίγειας εξυπηρέτησης, Κέντρο ενέργειας, Υποσταθμός 150kV, Δεξαμενές Νερού, Εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού, Εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και ανεφοδιασμού αεροσκαφών μέσω υπόγειου συστήματος Hydrant, Εγκατάσταση συλλογής απορριμμάτων αεροδρομίου
  • Χώρους στάθμευσης και εξυπηρέτησης οχημάτων (ΙΧ, Ταξί, Αστικά-Εμπορικά Λεωφορεία)
  • Εσωτερικό δίκτυο οδοποιίας
  • Οδό πρόσβασης 2 κλάδων με 4 κυκλικούς κόμβους
  • Χώρο Εμπορικών Χρήσεων επιφάνειας 400 στρ.

Πότε ολοκληρώνεται και από ποιους

Το χρονοδιάγραμμα
Συμβατική διάρκεια Περιόδου Παραχώρησης: 35 έτη από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης (Φεβρουάριος 2020) και συμπεριλαμβάνει την Περίοδο Μελέτης-Κατασκευής.
Συμβατική διάρκεια Περιόδου Μελέτης-Κατασκευής: έως (60) μήνες από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης.

Εμπλεκόμενα μέρη
Εταιρεία Αεροδρομίου κατά την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης:
Ελληνικό Δημόσιο (45,90%) – ΤΕΡΝΑ Α.Ε. (32,46%) – GMR Airports Ltd (21,64%)
Κατασκευαστής: ΤΕΡΝΑ Α.Ε. (100%)