Για να μπορέσει να γίνει η επανεκκίνηση της οικονομίας είναι απαραίτητη και η ανάπτυξη συγκοινωνιακών έργων υποδομής, κάτι που σημαίνει ότι είναι απαραίτητη και η δρομολόγηση έργων που αναβαθμίζουν τις σιδηροδρομικές συνδέσεις σε επιβατικό και εμπορευματικό επίπεδο.

Αυτά τα έργα συμβάλλουν και στην προστασία του περιβάλλοντος, μιας και, σε επίπεδο ΕΕ, οι σιδηρόδρομοι είναι υπεύθυνοι για λιγότερο από 0,5% των εκπομπών CO2 οι οποίες σχετίζονται με τις μεταφορές, με αποτέλεσμα να αποτελούν έναν από τους πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς. Η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία μπαίνουν στον αναπτυξιακό χάρτη της Ελλάδας, μιας και σχεδιάζεται η υλοποίηση σημαντικών έργων όπως είναι η Ανατολική Σιδηροδρομική Εγνατία, η σηματοδότηση της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Ειδομένης και η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα ΟΛΘ με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΕΓΝΑΤΙΑ
Ένα από τα μεγάλα έργα που αναμένεται να προωθηθούν από την ΕΡΓΟΣΕ με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου είναι η Ανατολική Σιδηροδρομική Εγνατία, η οποία εντάσσεται στο πακέτο ύψους 13 δισ. ευρώ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή της νέας γραμμής Θεσσαλονίκη-Καβάλα-Ξάνθη, με προϋπολογισμό 1.3 δισ. ευρώ, και την αναβάθμιση της γραμμής από την Αλεξανδρούπολη έως το Ορμένιο, με προϋπολογισμό 815 εκατομμύρια ευρώ.

Ειδικά στη γραμμή Θεσσαλονίκη-Καβάλα-Ξάνθη, η οποία έχει μήκος 205 χλμ., προχωράει η ωρίμανση των μελετών. Μάλιστα, έχει τεθεί σε διαβούλευση, πριν σταλεί προς έγκριση στο υπουργείο Περιβάλλοντος, η περιβαλλοντική μελέτη για το τμήμα Θεσσαλονίκη-Καβάλα την οποία έχει εκπονήσει ο ΟΣΕ. Η χάραξη του τμήματος είναι πεδινή και ακολουθεί κατά κάποιο τρόπο αυτή της Εγνατίας Οδού. Αφορά την κατασκευή νέας μονής γραμμής υψηλών ταχυτήτων με ηλεκτροκίνηση, μήκους 173,7 χλμ., ενώ οι ταχύτητες που θα αναπτύσσονται θα είναι κατά τόπους 160-200 χλμ./ώρα. Παράλληλα, θα υπάρχει και μία συνδετήρια σιδηροδρομική γραμμή η οποία θα ενώνει τη νέα γραμμή με την υπάρχουσα, με αφετηρία την Αμφίπολη και τέρμα τη Νέα Ζίχνη Σερρών. Έτσι, θα διασυνδέονται οι γραμμές και τα εμπορευματικά τρένα θα μεταβαίνουν γρηγορότερα από το νέο λιμάνι της Καβάλας στον Προμαχώνα και στη συνέχεια στην Ανατολική Ευρώπη.

ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΚΑΒΑΛΑ
Η γραμμή θα έχει αφετηρία τη Νέα Φιλαδέλφεια στο Ωραιόκαστρο και θα καταλήγει στη Νέα Καρβάλη, όπου βρίσκεται το εμπορικό λιμάνι της Καβάλας, ενώ προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν 8 νέοι σιδηροδρομικοί σταθμοί: Καβαλλάρι, Λαγκαδίκια, Νέα Μάδυτος, Βρασνά, Αμφίπολη, Ποδοχώρι, Αυλή και Αμυγδαλεώνας, καθώς και 2 στάσεις σε Δρυμό και Λουτρά Βόλβης. Επίσης, αναμένεται να πραγματοποιηθούν σημαντικά τεχνικά έργα: 23 σήραγγες μήκους 22,23 χλμ., 30 σιδηροδρομικές σήραγγες μήκους 8,77 χλμ. και 71 ανισόπεδες διαβάσεις.
Όταν εγκριθεί η περιβαλλοντική μελέτη, θα πρέπει να γίνουν οι οριστικές μελέτες του έργου, ενώ για την έγκαιρη ωρίμανση του έργου απαραίτητες είναι και οι απαλλοτριώσεις ώστε το έργο να είναι έτοιμο προς δημοπράτηση.

Συνολικά, η Ανατολική Σιδηροδρομική Εγνατία είναι ένα έργο μεγάλης σημασίας για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το οποίο έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη. Όπως δήλωσε ο κ. Πάρις Μπίλλιας, Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων: «Η Ανατολική Σιδηροδρομική Εγνατία θα μειώσει κατά τουλάχιστον τρεις ώρες τη διαδρομή Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη, με προφανή οφέλη τόσο για τα λιμάνια της χώρας, όσο και για τη σύνδεση με τα ανατολικά Βαλκάνια».

Επιπροσθέτως, με την υλοποίησή του θα πραγματοποιηθεί η προαστιακή σύνδεση μεταξύ Θεσσαλονίκης-Καβάλας-Αλεξανδρούπολης, ενώ η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει ένα μεγάλο δίκτυο προαστιακών συνδέσεων προς διαφορετικές κατευθύνσεις: προς Κατερίνη και Λάρισα, προς Έδεσσα, Φλώρινα, προς Σέρρες, προς Καβάλα και Ξάνθη. Τέλος, θα συνδεθούν οι λιμένες της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Ξάνθης, δημιουργώντας μία συνεχή ροή εμπορευμάτων και με τις απαραίτητες συνδέσεις του σιδηρόδρομου με Ειδομένη-Προμαχώνα η οποία θα συμβάλλει στην ανάπτυξη αυτών των λιμανιών.

ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ-ΕΙΔΟΜΕΝΗΣ
Το έργο, με αναθέτουσα αρχή την ΕΡΓΟΣΕ και προϋπολογισμό 56,73 εκατ. ευρώ, αφορά την εγκατάσταση σύγχρονου συστήματος σηματοδότησης, καθώς και ETCS – level 1, στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Ειδομένη, και την αντικατάσταση 37 αλλαγών τροχιάς, για τις ανάγκες της σηματοδότησης. Η αρχή του έργου οριοθετείται στον Σ.Σ. ΤΧ1 (είσοδος από ΤΧ2) και το τέλος στον σταθμό Ειδομένης (Χ.Θ. 77+521 – πέρας Σ.Σ. Ειδομένης, μέτρηση Θ-Ε). Στο τμήμα Πολύκαστρο-Ειδομένη, το έργο εκτείνεται κατά μήκος της νέας παραλλαγής της γραμμής. Το συνολικό μήκος του άξονα της υφιστάμενης μονής σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη (ΤΧ1) – Ειδομένη (μέσω της νέας παραλλαγής Πολυκάστρου – Ειδομένης), στo οποίo θα εγκατασταθεί το σύστημα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS, είναι περίπου 70,5 χιλιόμετρα.
Στο έργο περιλαμβάνονται οι εξής εργασίες:

  • εγκατάσταση νέου συστήματος σηματοδότησης-τηλεδιοίκησης ηλεκτρονικού τύπου, το οποίο θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο σύστημα με ηλεκτρονόμους σε όλο τμήμα ΤΧ1 – Ειδομένη,
  • σηματοτεχνική εξασφάλιση της πλευρικής προστασίας της ανοικτής γραμμής του σιδηροδρομικού τμήματος Πολύκαστρο-Παιονία-Ειδομένη,
  • εγκατάσταση παρατρόχιου συστήματος ETCS L1 σε όλο τμήμα ΤΧ1 – Ειδομένη,
  • αντικατάσταση 37 αλλαγών τροχιάς με νέες, σε εντοπισμένους σταθμούς του τμήματος, για να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του νέου συστήματος σηματοδότησης,
  • εγκατάσταση 4 νέων αλλαγών τροχιάς και κατασκευή έργων επιδομής νέας παρακαμπτήριου γραμμής, μήκους περίπου 2,275 χλμ., στην περιοχή του Μικρού Δάσους,
  • εγκατάσταση ηλεκτρικής θέρμανσης αλλαγών τροχιάς στους σταθμούς του εν λόγω τμήματος,
  • εγκατάσταση παθητικού δικτύου οπτικών ινών, για να μεταδίδονται τα δεδομένα σηματοδότησης καθώς και ηλεκτροκίνησης,
  • εγκατάσταση δικτύου τηλεπικοινωνιών, για τις ανάγκες των φωνητικών επικοινωνιών μεταξύ των σταθμών με το Κ.Ε.Κ. Θεσσαλονίκης και το Ρ.Ε. Θεσσαλονίκης, αλλά και θέσεων εκμετάλλευσης ηλεκτροκίνησης,
  • εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης, με γραμμή επαφής τύπου αντισταθμισμένης αλυσοειδούς 25 kV – 50 Hz στη νέα παρακαμπτήριο, καθώς και οι απαραίτητες προσαρμογές της υφιστάμενης ηλεκτροκίνησης που απαιτούνται,
  • αναβάθμιση/αντικατάσταση του περιφερειακού εξοπλισμού των σταθμών του τμήματος Θεσσαλονίκη – Σ.Σ. Πολυκάστρου (παλιός) με νέο περιφερειακό εξοπλισμό, συμβατό με το υφιστάμενο δίκτυο οπτικών ινών,
  • αναβάθμιση/αντικατάσταση του συστήματος τηλεδιοίκησης της γραμμής Θεσσαλονίκη – Σ.Σ. Πολυκάστρου (παλιός) και ένταξη στην τηλεδιοίκηση του περιφερειακού εξοπλισμού της νέας παραλλαγής στο τμήμα Πολύκαστρο – Ειδομένη, με νέα τηλεδιοίκηση, συμβατή με το υφιστάμενο δίκτυο οπτικών ινών, και η σύνδεσή της με αυτό, καθώς και ένταξη των επιπλέον σημάτων του νέου διακοπτικού υλικού στην περιοχή του Μικρού Δάσους, στο σύστημα τηλεδιοίκησης της ηλεκτροκίνησης.

Για το εν λόγω έργο, υπήρξαν δύο σχήματα που έδειξαν ενδιαφέρον: η κοινοπραξία Μυτιληναίος-Ξανθάκης και η κοινοπραξία ΑΒΑΞ-ALSTOM. Οι προσφορές αποσφραγίστηκαν στις 04/03/21 και μειοδότρια ανεδείχθη η κοινοπραξία ΑΒΑΞ-ALSTOM. Έτσι, αναμένεται η ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας του φακέλου και τυχόν προσφυγές για να ανακηρυχθεί η κοινοπραξία προσωρινή μειοδότρια. Στη συνέχεια, η σύμβαση θα αποσταλεί για έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο, με την υπογραφή της σύμβασης να αναμένεται το καλοκαίρι. Η διάρκεια του έργου είναι 72 μήνες (5 χρόνια), εκ των οποίων οι 24 μήνες αφορούν την περίοδο κατασκευής του πρότζεκτ.

Σχετικά με τη σημασία και τα οφέλη που θα προκύψουν από την υλοποίηση του έργου, ο κ. Πάρις Μπίλλιας σχολίασε: «Κρίσιμο για την ανάπτυξη της περιοχής είναι το έργο σηματοδότησης στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Ειδομένη, καθώς με την ολοκλήρωσή του θα ανοίξει ο δρόμος για την επανέναρξη διεθνών επιβατικών δρομολογίων με τα Δυτικά Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη».