Κατά το παρελθόν, η προκατασκευή θεωρείτο μια χαμηλού επιπέδου κατασκευαστική επιλογή και δεν ήταν υψηλά στις προτιμήσεις των μηχανικών. Όμως, τα τελευταία χρόνια, αυτό έχει αλλάξει.
Ολοένα και περισσότερες κατασκευαστικές εταιρείες καταφεύγουν στη λύση της προκατασκευής για τον σχεδιασμό και την ανέγερση βιομηχανικών κτιρίων, είτε πρόκειται για μεταλλικά κτίρια είτε για κτίρια από σκυρόδεμα. Σε αυτό συμβάλλουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα προκατασκευασμένα κτίρια, τα οποία ισχύουν ακόμα και για την κατασκευή κτιρίων μεγάλου όγκου και ιδιαίτερων απαιτήσεων, όπως είναι τα βιομηχανικά. Ενδεικτικά, τα πλεονεκτήματα είναι:
- Μειωμένος χρόνος κατασκευής σε σύγκριση με τα συμβατικά βιομηχανικά κτίρια.
- Περισσότερη ασφάλεια. Το γεγονός ότι τα δομικά στοιχεία παράγονται σε ελεγχόμενες εργοστασιακές συνθήκες, μειώνει τον χρόνο εργασίας στο εργοτάξιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των τραυματισμών και των εργατικών ατυχημάτων που οφείλονται τόσο στην κατασκευαστική διαδικασία αυτή καθαυτή, όσο και στις καιρικές συνθήκες που επικρατούν.
- Μείωση του συνολικού κόστους κατασκευής. Η κατασκευή τυποποιημένων στοιχείων σε ελεγχόμενο περιβάλλον και η δυνατότητα σχεδιασμού του έργου πριν την έναρξη των εργασιών ανέγερσης, καθιστά τα προκατασκευασμένα κτίρια μια οικονομικά ανταγωνιστική λύση.
- Περιορισμός του περιβαλλοντικού αντικτύπου των κτιρίων και συμβολή στην κυκλική οικονομία. Κατά την προκατασκευή των δομικών στοιχείων, υπολογίζονται με ακρίβεια οι ποσότητες του σκυροδέματος/χάλυβα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν, γεγονός που οδηγεί σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και υλικών, καθώς και σε περιορισμό της παραγωγής αποβλήτων. Επίσης, σε περίπτωση που παραχθεί περίσσεια σκυροδέματος ή χάλυβα, αυτά μπορούν να ανακυκλωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν.
- Κατασκευή βιομηχανικών κτιρίων καλύτερης ποιότητας.
Όπως ανέφερε ο κ. Δημήτριος Γεωργούλας, Υπεύθυνος Διασφάλισης Ποιότητας της εταιρείας Preconstructa Α.Ε.Β.Τ.Ε. «Τα δομικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην προκατασκευή παράγονται -κατά κύριο λόγο- σε εργοστάσια, υπό σταθερές και πλήρως ελεγχόμενες συνθήκες. Τα κύρια υλικά, το σκυρόδεμα και ο χάλυβας, είναι δομικά προϊόντα των οποίων οι ιδιότητες ελέγχονται και προδιαγράφονται επακριβώς. Ο χάλυβας κατασκευάζεται από εταιρείες χαλυβουργίας και έρχεται ως πρώτη ύλη στα εργοστάσια προκατασκευής, μαζί με τα έντυπα συμμόρφωσης και ιδιοτήτων του, ενώ είναι σαφές ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί προϊόν το οποίο δεν είναι πιστοποιημένο. Όσον αφορά το σκυρόδεμα, το οποίο παράγεται από μονάδες παραγωγής εντός των εργοστασίων, υπόκειται και αυτό σε πολλούς, εξονυχιστικούς, ενδελεχείς ελέγχους.
Όλα τα συστατικά του θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί πριν χρησιμοποιηθούν. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, γίνεται φυσικοχημική ανάλυση του νερού για έλεγχο των χαρακτηριστικών του. Τα αδρανή πρέπει να είναι και αυτά πιστοποιημένα και να φέρουν την ανάλογη σήμανση. Για όποια από αυτά δεν είναι δυνατό (όπως συνήθως συμβαίνει στην άμμο ποταμού), ελέγχονται με ευθύνη της ίδιας της εταιρείας σε εξωτερικά εργαστήρια.
Στη φάση της σύνθεσης του σκυροδέματος, αυτό παράγεται από διακριβωμένα όργανα και δίδεται ιδιαίτερη προσοχή ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών να κρατείται σταθερός ο λόγος Ν/Τ. Το έτοιμο πλέον σκυρόδεμα ελέγχεται στα εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου των εταιρειών για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων του. Γίνεται ακόμα και στατιστική επεξεργασία αυτών των καθημερινών αποτελεσμάτων, ενώ είναι πλήρης και η δυνατότητα ιχνηλασιμότητας.
Όλες αυτές οι διαδικασίες εξασφαλίζουν ότι θα παραχθούν ποιοτικά προϊόντα, των οποίων τις ιδιότητες μπορούμε να τις προδιαγράψουμε επακριβώς, γεγονός ιδιαιτέρως σημαντικό τόσο για τον μελετητή όσο και για τον κατασκευαστή του έργου».
ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΚΑΤ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ
Κάποιοι παράγοντες που προκρίνουν την επιλογή των προκατασκευασμένων βιομηχανικών μεταλλικών κτιρίων σε σχέση με αυτά από σκυρόδεμα είναι το μικρότερο βάθος εκσκαφής κατά τη θεμελίωση, η καλύτερη θωράκιση που προσφέρουν έναντι των σεισμών, καθώς και η ευκολότερη δυνατότητα επέκτασης του κτιρίου σε σχέση με τα κτίρια από σκυρόδεμα. Πιο αναλυτικά, και για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου, μίλησε ο κ. Γιάννης Δρούγγος, Υπεύθυνος Ανάπτυξης της εταιρείας The Steel Depot IKE.
Σύμφωνα με τον ίδιο «Σε ότι αφορά την κατασκευή, το βάρος του τελικού έργου είναι αρκετά μικρότερο έναντι αυτού του σκυροδέματος, που σημαίνει ότι υπάρχουν μικρότερα στατικά φορτία στην κατασκευή, και επιτρέπεται μικρότερο βάθος εκσκαφής λόγω μικρότερης καταπόνησης στα θεμέλια. Επιπλέον ο χάλυβας, ως βασικό υλικό των μεταλλικών και προκάτ κατασκευών προσδίδει την αντισεισμική ιδιότητά του μέσω της ελαστικότητας που τον χαρακτηρίζει. Έτσι τα κτίρια αυτά δέχονται μικρότερες καταπονήσεις από τις σεισμικές δονήσεις καθώς επίσης και μικρότερες φθορές.
Επίσης κάτι που αντιπροσωπεύει τις μεταλλικές κατασκευές και τα προκάτ κτίρια είναι η δυνατότητα επέκτασης του υφιστάμενου κτιρίου μελλοντικά, ευκολότερα σε σχέση με τις κατασκευές οπλισμένου σκυροδέματος. Λάθος θα ήταν να παραληφθεί ότι τα προκάτ κτίρια προσφέρουν υψηλή μόνωση και βοηθούν στην εξοικονόμηση δαπανών ηλεκτρικού ρεύματος».
Ένας ακόμα παράγοντας που ωθεί πολλές εταιρείες στην επιλογή των προκατασκευασμένων μεταλλικών κτιρίων είναι ότι, με τη σωστή μελέτη, επιτρέπουν τη μεταφορά ολόκληρου του κτιρίου σε νέο χώρο, διαφορετικό απ’ αυτόν της αρχικής εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος μετεγκατάστασης.
Όπως δήλωσε ο κ. Παναγιώτης Μπενεντάτος, Deputy CEO της εταιρείας Ολυμπιακή Μηχανική Α.Ε. «Κάθε χρόνος που περνάει επιβεβαιώνει τις σημαντικές λύσεις που έχουν προσφέρει οι μεταλλικές κατασκευές σε πληθώρα τεχνικών προβλημάτων καθώς επίσης έχει περιοριστεί σημαντικά και το κόστος μιας μεταλλικής κατασκευής.
Η βελτιστοποίηση των μελετών στα μεταλλικά κτήρια καθώς επίσης και η εξέλιξη των τεχνικών δόμησης, μας έχει δώσει νέες δυνατότητες σύμφωνα και με τις απαιτήσεις των πελατών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η απαίτηση πελάτη μας, ενός από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες logistic centers στην Βόρειο Ιταλία (Pastrello Autotrasporti), για μελέτη-κατασκευή-εγκατάσταση και δυνατότητα μετεγκατάστασης αυτούσιας της μεταλλικής κατασκευής για logistic center κοντά στο νέο λιμένα Πατρών.
Μια προσεγμένη μελέτη μας δίνει πλέον την δυνατότητα, εφόσον το επιθυμεί ο πελάτης, να μεταφέρουμε τις εγκαταστάσεις χωρίς αλλαγές σε νέο χώρο. Η παραπάνω προσέγγιση αποτελεί μέρος της επιχειρησιακής στρατηγικής πολλών εταιρειών που θέλουν η επένδυση τους να μην χάσει την αξία της, και με μικρό κόστος μετεγκατάστασης να συνεχίσουν την δραστηριότητα τους σε άλλο στρατηγικό σημείο για τα συμφέροντα τους.
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ
Τα προκατασκευασμένα βιομηχανικά κτίρια από σκυρόδεμα εμφανίζουν μεγάλη αντίσταση σε υψηλές θερμοκρασίες, και προσφέρει εξαιρετική προστασία έναντι της φωτιάς, εσωτερικά ή εξωτερικά του κτιρίου, χωρίς τη χρήση ειδικών πυράντοχων βαφών, όπως απαιτούν οι μεταλλικές κατασκευές. Επίσης, είναι πιο ανθεκτικά σε σχέση με τις μεταλλικές κατασκευές, οι οποίες επηρεάζονται περισσότερο από τις καιρικές συνθήκες και τη διάβρωση.
Όπως δήλωσε η κα Βασιλική Ωρολογοπούλου, μέλος του Δ.Σ. της εταιρείας ΑΡΜΟΣ Προκατασκευές, διακριθείσας εταιρείας στα βραβεία CONCRETE AWARDS 2019, με αφορμή το -υπό ανέγερση- νέο εργοστάσιο χάρτου της Intertrade (Softex), «σε αυτή την περίπτωση, ήταν οι ακραίες συνθήκες λειτουργίας στους χώρους παραγωγής σε συνδυασμό με τις υψηλές σχεδιαστικές απαιτήσεις των χρηστών που επέβαλαν την λύση της προκατασκευής από οπλισμένο σκυρόδεμα για το κτίριο Paper Machine.
Μία από τις βασικότερες προκλήσεις του έργου ήταν η ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία και υγρασία που επικρατεί στους χώρους των μύλων που δημιουργεί έντονα διαβρωτικό περιβάλλον για τον δομικό φορέα του κτιρίου. Όμως, η χρήση ανθεκτικού σκυροδέματος στην παράγωγή των δομικών στοιχείων του σκελετού σε συνδυασμό με την εφαρμογή 6.000 τ.μ. πανέλων πλαγιοκάλυψης που σχηματίσουν το κέλυφος, θα εξασφαλίζουν την μέγιστη διάρκεια ζωής για το έργο, με ελάχιστες ανάγκες σε συντήρηση.
Προεντεταμένες δοκοί οροφής, πλάκες hollow core, ολόσωμα υποστυλώματα ύψους έως και 23μ. και σκάλες είναι τα υπόλοιπα βιομηχανικά παραγόμενα στοιχεία που θα ολοκληρώσουν ένα 100% προκατασκευασμένο κτίριο. Με την υποστήριξη της ΕΛΕΜΚΑ, ως γενικό εργολάβο του έργου και των συμβούλων μελετητών PM2Engineering και ΒΗΜ, η προκατασκευή του έργου θα παραδοθεί τον Μάιο του 2021».
Για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου μίλησε και ο κ. Δημήτρης Καμπόλης, Τεχνικός Διευθυντής της εταιρείας ASPROKAT, διακριθείσας εταιρείας στα CONCRETE AWARDS 2019.
Με αφορμή τη συμμετοχή της εταιρείας στην -υπό εξέλιξη- κατασκευή του Νέου Κέντρου Αποθήκευσης και Διανομής της BRIQ Properties, στον Ασπρόπυργο Αττικής, για λογαριασμό της ΙΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ επιφάνειας 20.000 m2, δήλωσε: «Οι βασικοί λόγοι για την επιλογή της λύσης της προκατασκευής από σκυρόδεμα για το έργο αυτό είναι οι υψηλές απαιτήσεις, αφενός, για παθητική πυροπροστασία (πυραντίσταση 120 min που το κατατάσσει στην κατηγορία Ζ3), η ευελιξία, αφετέρου στο σχεδιασμό του κτιρίου που βασίζεται στη δυνατότητα αυτής της μεθόδου μελέτης – κατασκευής ο κάναβος των υποστυλωμάτων μπορεί να αραιώσει και να προσαρμοστεί πλήρως στη διάταξη μηχανημάτων και ραφιών.
Μεγάλη πρόκληση επίσης ήταν ο συντονισμός της παραγωγής των προκατασκευασμένων στοιχείων και η προσωρινή τους αποθήκευση στην αποθήκη του εργοστασίου της ASPROKAT για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη τροφοδοσία του εργοταξίου με ένα πολύ απαιτητικό χρονοδιάγραμμα».
Η ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΟ ΕΡΓΟ
Καταλήγοντας, οφείλουμε να παρατηρήσουμε και τον σημαντικότερο παράγοντα. Δεδομένου ότι και οι δύο τύποι βιομηχανικών κτιρίων έχουν πλεονεκτήματα, το αν θα προτιμηθεί ένα προκατασκευασμένο κτίριο από σκυρόδεμα ή ένα μεταλλικό κτίριο, εξαρτάται από τις απαιτήσεις του εκάστοτε έργου.
Ο ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Υπεύθυνοι τεχνικών εταιρειών και δομικών υλικών μιλούν στο Construction.
- Δημήτριος Γεωργούλας, Υπεύθυνος Διασφάλισης Ποιότητας της Preconstructa Α.Ε.Β.Τ.Ε
- Παναγιώτης Μπενεντάτος, Deputy CEO της Ολυμπιακή Μηχανική Α.Ε.
- Γιάννης Δρούγγος, Υπεύθυνος Ανάπτυξης της The Steel Depot IKE
- Βασιλική Ωρολογοπούλου, μέλος του Δ.Σ. της ΑΡΜΟΣ Προκατασκευές