Άμεσα πρόκειται να ξεκινήσει η μεγάλη ανάπλαση στη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας, αλλάζοντας ριζικά το πρόσωπο της Αθηναϊκής πρωτεύουσας.
Με γρήγορες διαδικασίες ξεκινούν οι εργασίες για την πολυσυζητημένη ανάπλαση επί της οδού Βασιλίσσης Όλγας, η οποία αναμένεται να αλλάξει θεαματικά το πρόσωπο της Αθήνας. Η ανάδοχος εταιρεία, η οποία αναδείχθηκε με την ολοκλήρωση ανοικτού διαγωνισμού, υπέγραψε σύμβαση με την Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε, που έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση της μελέτης και όλα δείχνουν ότι βρισκόμαστε προ των πυλών για την έναρξη των έργων. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα σχέδια, θα δημιουργηθεί ένας υπαίθριος χώρος, ο οποίος θα ενώνει το Ολυμπιείο με το Ζάππειο και τον Εθνικό Κήπο, ενώ θα ολοκληρώνει τον ιστορικό περίπατο από τον Κεραμεικό ως τον λόφο του Αρδηττού και το Παναθηναϊκό Στάδιο. Η ανάπλαση θα φέρει πιο κοντά την περιοχή της Ακρόπολης με το Καλλιμάρμαρο και η Αθήνα θα αποκτήσει μία όμορφη διαδρομή, την οποία ελεύθερα θα μπορούν να απολαμβάνουν οι πολίτες.
Ο σχεδιασμός του περιπάτου
Ο πεζοδρόμος, αν και θα βρίσκεται μεταξύ του αρχαιολογικού χώρου και του Ζαππείου, το οποίο διακρίνεται για τη νεοκλασική του γεωμετρία, θα ακολουθήσει μία πιο σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση. Καίρια για την κατά μήκος οργάνωση του πεζόδρομου είναι τα σημεία διασύνδεσης με τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και τον λόφο του Αρδηττού, ενώ στον κάθετο άξονα πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο χώρος του Ζαππείου. Στην απόληξη του τελευταίου στη λεωφόρο της Βασιλίσσης Όλγας, θα διαμορφωθεί ένας χώρος ανάπαυσης για τους επισκέπτες, γεμάτος με τετράγωνους μαρμάρινους πάγκους και χαμηλές κυλινδρικές κατασκευές που θα αναδείξουν την περιοχή. Επί της λεωφόρου Αμαλίας και της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου θα γίνουν εκτενείς δενδροφυτεύσεις, ώστε να προκύψει η εικόνα ενιαίου, μη διακοπτόμενου από τη διέλευση αυτοκινήτων χώρου, από τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας ως την οδό Αθανασίου Διάκου. Λίγο έξω από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, ενδέχεται να υπάρχει ένα λοξό μονοπάτι που θα οδηγεί στο Θεμιστόκλειο τείχος.
Ο «φυσικός» χαρακτήρας του περιπάτου, ο οποίος καλείται να αποσπά τον επισκέπτη από το βαρύ αστικό περιβάλλον της πρωτεύουσας, θα επιτευχθεί με τη διαμόρφωση σκληρών επιφανειών και επιφανειών πρασίνου. Τα φυτεμένα δώματα θα τοποθετηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη πληγεί η υφιστάμενη χλωρίδα, ανάμεσα στην οποία συμπεριλαμβάνεται μεγάλος αριθμός ελιών και κυπαρισσιών, που βρίσκονται στην κεντρική νησίδα της Λεωφόρου. Στόχος είναι να ενισχυθούν τα σημεία που παρουσιάζουν μικρότερη βλάστηση με φυτά, τα οποία ευδοκιμούν στην περιφέρεια της Αττικής, ώστε να δημιουργηθεί μία ατμόσφαιρα που θα εναρμονίζεται με το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον της περιοχής και παράλληλα θα είναι οικεία σε όλους τους πολίτες. Για τις ανάγκες του έργου, αναμένεται να φυτευτούν 158 δένδρα, 8.538 θάμνοι και πολλά τετραγωνικά μέτρα χαμηλής βλάστησης.
Κάθετα στον πεζόδρομο έχουν σχεδιαστεί λωρίδες μαρμάρου ή επιμελημένου σκυροδέματος, οι οποίες έχουν σκοπό να δώσουν ρυθμό στην κίνηση των περαστικών. Επιπλέον, ορισμένες λωρίδες έχουν ακτινική κατεύθυνση και συμβάλλουν στην εναρμόνιση των επιστρώσεων με σημαντικά στοιχεία της πεζοδρομουμένης επιφανείας, όπως η Πύλη του Αδριανού, το άγαλμα του λόρδου Βύρωνα και το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που τοποθετήθηκε στη συμβολή των Λεωφόρων Βασιλίσσης Αμαλίας και Βασιλίσσης Όλγας. Οι επιφάνειες εντός των λωρίδων διαμορφώνονται με σχιστολιθικές πλάκες. Στη λωρίδα ανόδου προβλέπεται η τοποθέτηση κυβόλιθων, για να αποτραπεί κατά το δυνατόν η διέλευση οχημάτων, και ασφαλτοτάπητα για τη λωρίδα καθόδου, η οποία θα χρησιμοποιείται για την κίνηση προς και από τον Όμιλο Αντισφαίρισης. Εξωτερικά των τροχιολωρίδων θα κατασκευαστούν βοτσαλωτές επιφάνειες, οι οποίες θα οριοθετούν την περιοχή της ασφαλούς κίνησης των πεζών. Μέρος της εκτενούς ανάπλασης είναι η ανακατασκευή των κιγκλιδωμάτων του Ζαππείου, του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου, του Κολυμβητηρίου και του Ομίλου Αντισφαίρισης, καθώς και η τοποθέτηση 112 φωτιστικών ιστών και 156 φωτιστικών σωμάτων σε όλη την έκταση του πεζόδρομου. Για τις στάσεις του Τραμ και του Τρόλεϊ θα τοποθετηθούν επιπλέον 46 ιστοί με μονό πρόβολο και 11 ιστοί με αμφιπρόβολο.
Πρόσβαση για όλους
Ο περίπατος πλησίον της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, θα παρέχει ελεύθερη πρόσβαση στα άτομα με ειδικές ανάγκες καθ’ όλη την έκτασή του. Καθώς δεν εντοπίζονται ανισοσταθμίες στην επιφάνεια της περιοχής -μόνο στην αρχή και στο τέλος της λεωφόρου το κράσπεδο φτάνει τα 5 εκατοστά ύψος- δεν χρειάζονται μπάρες διέλευσης, με αποτέλεσμα να διεκπεραιώνεται πιο εύκολα η μετακίνηση των ατόμων με αναπηρικό αμαξίδιο και λοιπά κινητικά προβλήματα. Επιπρόσθετα, κατά μήκος ολόκληρης της διαδρομής θα τοποθετηθούν υπόλευκες εγχάρακτες πλάκες εύρους 30 εκατοστών, προκειμένου να μπορούν να κινούνται με ασφάλεια τα άτομα με προβλήματα όρασης. Ο περίπατος θα είναι ένα εξαίρετο έργο, το οποίο θα πρέπει όλοι οι πολίτες να έχουν δικαίωμα να απολαύσουν, κάτι το οποίο θα είναι εφικτό, βάσει των παραπάνω σχεδιαστικών παρεμβάσεων.
Επιμέλεια αρχαιολογικών χώρων
Η προστασία των αρχαιοτήτων αποτελεί προτεραιότητα για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για την Αθηνά, καθώς αποτελεί μία από τις ιστορικότερες πόλεις της Ευρώπης. Κάθε χρόνο, η πόλη αποτελεί πόλο έλξης για εκατομμύρια τουρίστες, οι οποίοι έρχονται να θαυμάσουν την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπλαση της Βασιλίσσης Όλγας στο κέντρο της πρωτεύουσας, δεν επιχειρεί μόνο να διαφυλάξει τα αρχαία μνημεία, αλλά να τα αναδείξει ακόμη περισσότερο. Σημαντική δράση είναι η αναδιαμόρφωση της περιοχής γύρω από την Πύλη του Αδριανού με σταθεροποιημένο χώμα και με τρόπο που να αποστραγγίζονται τα όμβρια ύδατα, ώστε να αποτραπούν βλάβες στη θεμελίωση του μνημείου. Επίσης, στο νοτιοδυτικό πεζοδρόμιο της λεωφόρου, και σε απόσταση 70 μέτρων δυτικά της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου, υπάρχουν επιφανειακά κατάλοιπα ρωμαϊκού βαλανείου, τα οποία με το πέρας των αρχαιολογικών ανασκαφών, θα τοποθετηθούν σε ειδικό χώρο για τη διαφύλαξη τους.
Η εξέλιξη του έργου και ο προϋπολογισμός
Η ανάπλαση της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας είναι ένα έργο, το οποίο είχε προταθεί πριν περίπου δώδεκα χρόνια, αλλά τότε δεν υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες για να προχωρήσει το εγχείρημα. Η μελέτη για πρώτη φορά εκπονήθηκε το 2011-2014 από την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε (Ε.Α.Χ.Α.) και πραγματοποιήθηκε από το Γραφείο Αρχιτεκτονικών και Πολεοδομικών Μελετών Γιώργος Προβελέγγιος, Νιόβη Προβελεγγίου και Συνεργάτες. Το κρίσιμο βήμα έγινε στα μέσα του 2020, όταν οι δημοτικές αρχές της Αθήνας μέσω της «Ανάπλασης Αθήνας ΑΕ» προχώρησαν στην επικαιροποίηση της μελέτης. Ο προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα 4.606.819 ευρώ πλέον του ΦΠΑ και η χρηματοδότηση γίνεται από το ΤΠΑ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Ρύθμιση της κυκλοφορίας για τα ΜΜΜ και τα ΙΧ
H πεζοδρόμηση είναι ένα έργο το οποίο απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και αποσκοπεί στην αναβάθμιση του προσώπου της Αθήνας. Μέσω του περιπάτου, οι επισκέπτες θα μπορούν να θαυμάσουν απερίσπαστοι τις ιστορικές περιοχές της πρωτεύουσας, μέσα σε ένα περιβάλλον που θα κατακλύζεται από πράσινο, προσφέροντας πολύτιμες στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας. Για τον λόγο αυτόν, η ανάπλαση της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας θα παραδοθεί αποκλειστικά στους πεζούς, αποτρέποντας τη διέλευση λοιπών οχημάτων. Εξαίρεση αποτελούν οι γραμμές ανόδου και καθόδου του Τραμ από και προς το Σύνταγμα. Η εν λόγω λωρίδα καθόδου θα χρησιμοποιείται για την είσοδο και την έξοδο Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων προς και από τον Όμιλο Αντισφαίρισης και για τη μετακίνηση οχημάτων κοινής ωφέλειας. Επιπλέον, θα υπάρχει μια λωρίδα ανόδου του Τρόλεϊ από το Παγκράτι προς το Σύνταγμα και μία λωρίδα εισόδου των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων προς το χώρο στάθμευσης της «Αίγλης» στο Ζάππειο. Η έξοδός τους θα γίνεται από το μικρό δρομάκι που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του γυμναστηρίου του Φωκιανού. Η στάση του Τραμ στην κατεύθυνση προς το Σύνταγμα, η οποία βρίσκεται στη Λεωφόρο Αρδηττού, θα μετακινηθεί στον πεζόδρομο της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, απέναντι από τη στάση της αντίθετης κατεύθυνσης, μπροστά από την είσοδο του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου. Μια από τις δύο στάσεις της λωρίδας ανόδου του Τρόλεϊ χωροθετείται στο ύψος της στάσης του Τραμ, προκειμένου να εξασφαλίζεται η μετεπιβίβαση μεταξύ των δύο μέσων. Η δεύτερη στάση του Τρόλεϊ θα χωροθετηθεί απέναντι από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου του Ολυμπιείου.
Κοντολογίς, η ανάπλαση της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας πρόκειται να ενώσει τις κεντρικές περιοχές της Αθήνας σε μία ενιαία διαδρομή, κατά την οποία οι περαστικοί θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν την πολιτιστική πορεία της ελληνικής πρωτεύουσας μέσα σε ένα κατάφυτο περιβάλλον, εμπνευσμένο από τη σύγχρονη αρχιτεκτονική τοπίου. Μόλις ολοκληρωθεί, θα αποτελέσει ένα κομβικό έργο, που θα καταστήσει την πόλη εξαιρετικά πιο βιώσιμη και φιλόξενη. Αν και στο παρελθόν παρουσιάστηκαν πολλαπλά προβλήματα στο στάδιο της μελέτης, σήμερα φαίνεται πως τα εμπόδια έχουν ξεπεραστεί και αναμένουμε τα επόμενα χρόνια την ολοκλήρωση του πολυαναμενόμενου έργου.