Στην Λεϊρία της Πορτογαλίας, εκεί όπου οι παλιές γειτονιές της πόλης συναντούν τις νεότερες, θα βρίσκει κανείς πλέον μία πολυκατοικία η οποία είναι «τυλιγμένη» με πάνελ από εκτεθειμένο σκυρόδεμα αλλά και ολόλαμπρα χρυσά παντζούρια από αλουμίνιο. Το έργο υλοποίησε το αρχιτεκτονικό γραφείο Bureau des Mésarchitecture, το οποίο έχει έδρα στη Λισσαβώνα και στο Παρίσι. Το κτίριο διαθέτει πέντε διαμερίσματα και βρίσκεται σε μια γωνιακή τοποθεσία ενώ συνδέεται με ένα υφιστάμενο, κίτρινου χρώματος σπίτι του 20ού αιώνα, το οποίο, στο πλαίσιο του ιδιαίτερου αυτού project, ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε δύο επιπλέον διαμερίσματα. Το γραφείο προσπάθησε να εξισορροπήσει τις δύο ξεχωριστές αυτές συνθήκες και πήρε την έμπνευση για την ιδιαίτερη, καμπύλη πρόσοψη του κτίσματος με το σκυρόδεμα σε απαλούς τόνους και το χρυσό αλουμίνιο που δημιούργησε, από το βαμμένο κίτρινο εξωτερικό που είχε το υφιστάμενο κτίριο.
Οι βασικές ιδέες που είχε το γραφείο
Ο ιδρυτής του γραφείου, Didier Fiúza Faustino, επισημαίνει: «Το κτίριο είναι στο σημείο όπου τέμνονται δύο γειτονιές με διαφορετικό αστικό ιστό – από τη μία είναι το παλιό τμήμα της πόλης, με κτίρια ενός έως δύο ορόφων και από την άλλη βρίσκεται μία νέα, υπό ανάπτυξη, περιοχή, με κτίρια τεσσάρων ή και παραπάνω ορόφων. Είχαμε δύο βασικές ιδέες για το έργο: να σχεδιάσουμε ένα κτίριο κατοικιών με μία “αμυντική” πρόσοψη και ένα εσωτερικό πιο ήρεμο, ή να δημιουργήσουμε μία πρόσοψη που μπορεί να είναι εντελώς κλειστή ή εντελώς ανοικτή. Εν τέλει, η ιδέα μας μπορεί να συμπυκνωθεί σε δύο λέξεις: φροντίδα και προστασία».
Ο σχεδιασμός του σπιτιού
Το κτίριο είναι στην κορυφή μίας βάσης με επένδυση χρυσού, η οποία οδηγεί σε ένα γκαράζ σκαμμένο στην ήπιας κλίσης τοποθεσία. Μία σκάλα στον δρόμο στα νότια οδηγεί στην είσοδο. Τοποθετημένη εκεί όπου συναντώνται το παλιό και το νέο κτίριο, η είσοδος αυτή οδηγεί σε μια κεντρική σκάλα και ένα ασανσέρ δίπλα σε έναν κοινόχρηστο χώρο. Ο σχεδιασμός του νέου κτιρίου, που είναι σε σχήμα βεντάλιας, προβλέπει την οργάνωση των κουζινών και των λουτρών στο κέντρο του, με την ημικυκλική πρόσοψη του οικοπέδου να εξασφαλίζει στα διαμερίσματα κάθε ορόφου μεγάλους, καλά φωτισμένους χώρους καθιστικού.
Κάθε ένας από τους συγκεκριμένους χώρους ανοίγει σε μικρά μπαλκόνια, ενώ τα διαμερίσματα στους υψηλότερους ορόφους έχουν πρόσβαση σε μια ιδιωτική βεράντα στον τελευταίο όροφο μέσω μιας σπειροειδούς σκάλας η οποία είναι μάλιστα χρυσή. Τα μεγάλα παράθυρα των χώρων καθιστικού και των μπαλκονιών τους έχουν θέα στον δρόμο και μπορούν να ανοίγουν και να κλείνουν τελείως, μέσω των εξωτερικών διπλών παραθυρόφυλλων αλουμινίου, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με το συμπαγές, εκτεθειμένο σκυρόδεμα στην πρόσοψη του κτίσματος.
Τα παιχνίδια των αντιθέσεων
«Επιλέξαμε τα υλικά για να εκφράσουμε τη δυαδικότητα της τραχύτητας και της απαλότητας, της μάζας και της ελαφρότητας. Το σκυρόδεμα μπορεί να δώσει αυτή την αίσθηση της τεκτονικής μάζας – αντίθετα, το αλουμίνιο είναι λεπτό και ελαφρύ», αναφέρει ο Faustino. Ο ιδρυτής του γραφείου Bureau des Mésarchitecture προσθέτει και τα εξής: «Επίσης, τα δύο υλικά παίζουν το παιχνίδι της αντίθεσης μεταξύ της ματ εμφάνισης των πάνελ από σκυρόδεμα και της αντανάκλασης του φωτός του ήλιου στα χρυσά αλουμινένια ρολά. Τούτη η δυαδικότητα στην οποία ανφέρομαι έχει μεταφερθεί και στους εσωτερικούς χώρους των διαμερισμάτων, στους οποίους κολώνες και δοκάρια από εκτεθειμένο σκυρόδεμα έρχονται σε αντίθεση με χώρους που διαθέτουν ξύλινη επένδυση από το πάτωμα έως το ταβάνι».