Του Γεωργίου Μεντζελόπουλου

 

Η βιομηχανία αλουμινίου ξεκίνησε την ανάπτυξή της στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1960, με την ίδρυση και τη λειτουργία μιας βιομηχανικής μονάδας που επέτρεψε την εκμετάλλευση των εγχώριων κοιτασμάτων βωξίτη.

 

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στη 12η θέση στον κόσμο και πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τα σημαντικά αποθέματα βωξίτη που βρίσκονται κυρίως στην ηπειρωτική χώρα.

 

Ο κλάδος χαρακτηρίζεται για την καθετοποίησή του και την υψηλή προστιθέμενη αξία που προσλαμβάνουν τα προϊόντα του σε κάθε στάδιο από τις 5-6 διαδοχικές βιομηχανικές διαδικασίες της αλυσίδας αξίας. Από το ορυκτό βωξίτη, στην αλουμίνα – το βασικό ενδιάμεσο της μεταλλουργίας αλουμινίου – στο ακατέργαστο αλουμίνιο και στη συνέχεια στην πρώτη επεξεργασία – έλαση, διέλαση, καλώδια και χυτήρια – και τέλος στη δεύτερη επεξεργασία για την παραγωγή προϊόντων τελικού χρήστη υψηλής αξίας ( όπως αρχιτεκτονικά συστήματα αλουμινίου, συσκευασία κ.λπ.).

 

Ο κλάδος αποτελείται από 3.000 μεγάλες, μεσαίες και μικρές εταιρείες και 21 βιομηχανίες σημαντικού μεγέθους. Απασχολεί άμεσα ή έμμεσα 30.000 άτομα και συνεισφέρει 2,3% στο εθνικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Επιπλέον, έχει ισχυρή διεθνή παρουσία με μονάδες παραγωγής, δίκτυα διανομής και οργανωμένες εμπορικές δραστηριότητες σε περισσότερες από 50 χώρες.

 

Ο κλάδος εξάγει το 75% των συνολικών πωλήσεών του, από τους οποίους το 78% κατευθύνεται στην αγορά της ΕΕ. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της χώρας μας, και παρά το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον, ο κλάδος παρέμεινε ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς της εθνικής οικονομίας, ιδιαίτερα ανταγωνιστικός και προσανατολισμένος στις εξαγωγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της βιομηχανίας αλουμινίου τριπλασιάστηκαν κατά την περίοδο 2009 έως 2019, όπως φαίνεται στον πίνακα.

 

Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη επιτυχία, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη το εγχώριο επιχειρηματικό περιβάλλον (έλεγχοι κεφαλαίου, έλλειψη ρευστότητας, υψηλό κόστος ενέργειας κ.λπ.).

 

Για το 9μηνο 2020, και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι εξαγωγές της ελληνικής βιομηχανίας αλουμινίου αντιπροσώπευαν περίπου το 5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Έτσι ο κλάδος, χωρίς τον βωξίτη και την αλουμίνα, οι οποίοι είναι γνωστοί και ανταγωνιστικοί στις διεθνείς αγορές, κατατάσσεται στην Ελλάδα ως:

  • Ο 4ος πιο εξαγωγικός κλάδος της χώρας, με την αξία εξαγωγών να ξεπερνά το 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
  • Ο 2ος με το καλύτερο (θετικό) εμπορικό ισοζύγιο περίπου 550 εκατομμύρια ευρώ.

 

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Το αλουμίνιο, λόγω των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων του, διαθέτει ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών για καθημερινή χρήση. Η αντοχή του στη διάβρωση, η απλή επεξεργασία, το χαμηλό κόστος συντήρησης και το μικρό βάρος σε σύγκριση με άλλα μέταλλα, το καθιστούν ένα ιδιαίτερα χρήσιμο υλικό.

 

Η δυνατότητά του να ανακυκλώνεται απεριόριστες φορές χωρίς να αλλοιώνονται οι ιδιότητές του είναι ένας πρόσθετος παράγοντας που έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να είναι το αλουμίνιο ένα ευρέως δημοφιλές βιώσιμο υλικό. Ειδικά, στα πλαίσια της πολιτικής της κυκλικής οικονομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η βιομηχανία αλουμινίου δεσμεύεται να ενισχύσει την ανακύκλωση σε όλη την αλυσίδα αξίας της, από την παραγωγή του αλουμινίου έως και το τέλος ζωής των προϊόντων.

 

Με υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης στο τέλος του κύκλου ζωής του, το αλουμίνιο συμβάλλει σημαντικά στην κυκλική οικονομία, καθώς η ανακύκλωση αλουμινίου εξοικονομεί ενέργεια, χρησιμοποιώντας μόνο το 5% της ενέργειας που απαιτείται για την πρωτογενή παραγωγή, με παράλληλη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καθώς και των στερεών αποβλήτων.

 

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Όσον αφορά το μέλλον, στη διεθνή αγορά υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων αλουμινίου σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, οι μεταφορές, τα κτίρια και η συσκευασία. Η παγκόσμια ζήτηση αλουμινίου εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2050.

 

Στην εγχώρια αγορά ο φιλόδοξος στόχος εξοικονόμησης ενέργειας, που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, θα αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για περαιτέρω αύξηση της ζήτησης. Πρακτικά σημαίνει ενεργειακή αναβάθμιση σε κατά μέσο όρο 60.000 κτίρια/κτιριακές μονάδες κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία, γεγονός που θα έχει έντονη θετική επίδραση στον κλάδο της οικοδομής και των κατασκευών. Σαφώς, συνολικά, ο κλάδος αλουμινίου και ειδικότερα οι διελάσεις/παραγωγοί συστημάτων αλουμινίου και οι κατασκευαστές θα επωφεληθούν από αυτή την αύξηση της ζήτησης.

 

Ακόμα και στις συνθήκες της πανδημίας ο κλάδος μας, συνεχίζοντας τις παραγωγικές και όχι μόνο επενδύσεις και καινοτομίες, θα βγει πιο δυνατός γιατί διαθέτει τα θεμέλια, το προσωπικό και την τεχνογνωσία που τον έχουν καταστήσει έναν από τους σημαντικότερους βιομηχανικούς κλάδους της χώρας.

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Η Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ) είναι ο κλαδικός σύνδεσμος των βιομηχανιών-βιοτεχνών αλουμινίου στη χώρα μας. Έχει ως μέλη εταιρείες και συνδέσμους του κλάδου, που δραστηριοποιούνται από την εξόρυξη του βωξίτη έως και την παραγωγή προϊόντων για διάφορες εφαρμογές και χρήσεις.

 

Η ΕΕΑ αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας των μελών της με τους Ελληνικούς Δημόσιους Οργανισμούς, εκπροσωπεί τον κλάδο στους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς φορείς και υποστηρίζει τεκμηριωμένα τις θέσεις των μελών της. Η ΕΕΑ συμμετέχει ως εταίρος στην ΕΕΑ-ΑΜΚΕ, που είναι διαπιστευμένος Φορέας από το ΕΣΥΔ σύμφωνα με το EN ISO/IEC 17065 για τα πιστοποιητικά QUALICOAT & QUALANOD.

 

*Ο κ. Γεώργιος Μεντζελόπουλος είναι Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου (ΕΕΑ)