Με ένα πορτφόλιο έργων που επιλέγουν πελάτες από όλο τον κόσμο, οι επικεφαλής της κατασκευαστικής, Γιώργος Καγγέλης (αριστερά στη φωτογραφία) και Γιώργος Οικονομόπουλος (δεξιά), εξηγούν γιατί αναμένουν μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης και το 2023.

Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε τα κομβικότερα ορόσημα της μέχρι τώρα πορείας σας (και της PAROSTEC), ποια θα ήταν αυτά;

Γιώργος Οικονομόπουλος: Αναμφίβολα η χρονιά-ορόσημο για την PAROSTEC ήταν το 2018, όταν αποφασίσαμε να εξελιχθούμε σε εταιρεία και να μην παραμείνουμε τοπικό γραφείο. Γνωρίζαμε ότι δεν ήταν εύκολη η μετάβαση στην επόμενη κλίμακα και η επέκτασή μας πέρα από τα στενά όρια της Πάρου και των Κυκλάδων. Ωστόσο, το ρισκάραμε και η απόφαση αυτή μας δικαίωσε, καθώς έχουμε υπερκαλύψει τους στόχους που είχαμε θέσει πριν από τέσσερα χρόνια. Από εκεί και έπειτα η ανάπτυξή μας ήταν θεαματική. Ακόμη και εν μέσω πανδημίας η άνοδος δεν επηρεάστηκε. Έτσι, το 2021 αποκτήσαμε δύο νέα γραφεία σε Αντίπαρο και Αθήνα, και κάναμε την είσοδό μας στην αγορά της Αθήνας με το εμβληματικό κτίριο του ΔΟΛ, στη Χρήστου Λαδά. Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης κλίμακας -διαθέτει περίπου 3.500 τ.μ. εκμισθώσιμου χώρου-, όπου αναλάβαμε τις κατασκευαστικές εργασίες ανάπλασης μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η PAROSTEC από τη γερμανική εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων ehret+klein, το 2021.

Ιδιαίτερη σημαντική χρονιά όμως θα χαρακτήριζα και το 2022, καθώς εμπλουτίστηκε το δυναμικό της εταιρείας μας με επιτελικά στελέχη για να βοηθήσουν στα νέα απαιτητικά έργα, που έχουμε αναλάβει σε Πάρο, Αντίπαρο και Αθήνα.

Αναλάβατε τη διοίκηση της PAROSTEC σε πολύ νεαρή ηλικία. Πόσο μεγάλη ήταν η ευθύνη να διαδεχτείτε την προηγούμενη (παλιότερη) γενιά και μάλιστα να καταφέρετε να την πείσετε για τις νέες ιδέες σας;

Γιώργος Καγγέλης: Η αλήθεια είναι ότι ήμασταν εξοικειωμένοι από παιδιά με το αντικείμενο. Από νεαρή ηλικία περνούσαμε πολλές ώρες στα εργοτάξια και αποκτήσαμε ενδιαφέρον για τις κατασκευές από πολύ νωρίς. Έτσι ήταν εύκολο να πείσουμε τους γονείς μας.

Και παρόλο που είχαν μάθει να δουλεύουν με έναν πιο παραδοσιακό τρόπο, ήταν πολύ ανοιχτοί στις καινούργιες ιδέες που προτείναμε, και μας στήριξαν. Κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους και πήραμε στα χέρια μας την εταιρεία όταν ακόμη ήμασταν 26 και 27 ετών αντίστοιχα. Σίγουρα όμως η ευθύνη ήταν πολύ μεγάλη, τόσο απέναντι στους πελάτες, όσο και στους γονείς μας. Έπρεπε να διατηρήσουμε την επιτυχημένη επιχείρηση που μας παρέδωσαν -όχι μόνο τα οικονομικά στοιχεία, αλλά και την καλή φήμη- και παράλληλα να την επεκτείνουμε. Πλέον, οι γονείς μας μάς παρακολουθούν διακριτικά και δηλώνουν περήφανοι για την έως τώρα πορεία μας.

Τι περιλαμβάνει αυτήν τη στιγμή το πορτφόλιο των έργων σας; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πελατών που ενδιαφέρονται περισσότερο για αυτά;

Γ. Οικ.: Η PAROSTEC πρωταγωνιστεί στις Κυκλάδες από το 1990, έχοντας κατασκευάσει πολυάριθμες πολυτελείς βίλες και ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών στην Πάρο και στην Αντίπαρο. Η εταιρεία αναλαμβάνει απαιτητικά έργα σε οποιαδήποτε κλίμακα, που απαιτούν βαθιά κατανόηση σχεδιασμού, αισθητικής και δεξιοτεχνίας. Το 2022 ήταν μια ικανοποιητική χρονιά για την PAROSTEC. Ξεκινήσαμε δυναμικά, με τα περισσότερα εργοτάξια τα τελευταία χρόνια στην Πάρο και στην Αντίπαρο και ένα στην Αθήνα, ενώ τους πρόσφατους μήνες μετά το καλοκαίρι ξεκίνησαν ακόμη 4 έργα στην Πάρο και 4 έργα στην Αντίπαρο. Η ανοδική πορεία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023 με ακόμη περισσότερα έργα σε Πάρο και Αντίπαρο.

Σε ό,τι αφορά στο πελατολόγιο της εταιρείας, περιλαμβάνει από εφοπλιστές και CEOs πολυεθνικών μέχρι αστέρες του Hollywood από τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελβετία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, το Ισραήλ αλλά και την Ελλάδα. Παράλληλα, η PAROSTEC για να ανταποκριθεί στις υψηλές απαιτήσεις των πελατών της έχει συνεργαστεί με τα πιο σημαντικά αρχιτεκτονικά γραφεία της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού: DECA architecture, Nikos Valsamakis, 4K Architects/Decavalas, Agiostratitis, Rizos Architects, BLOCK722 Αrchitects+, Tessera Architects, Ese Studio,ISV Architects, Studio Seilern Architects κ.α.

Μιλήστε μας για τους συνεργάτες σας και πόσο καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν.

Γ. Καγγ.: Η ομάδα είναι το παν για την PAROSTEC. Για να ολοκληρωθεί ένα project ο καθένας που συμμετέχει σε αυτό βάζει ένα λιθαράκι. Από αυτούς που χειρίζονται τα απλά logistics έως τον project manager. Χωρίς αμφιβολία, η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της PAROSTEC. Προσπαθούμε να συνδυάζουμε την εμπειρία με την καινοτομία και το πάθος. Στην εταιρεία μας υπάρχει ένα «πάντρεμα» παλιότερης και νεότερης γενιάς (30% senior στελέχη και 70% νεότερα στελέχη που είναι motivated, με νέες ιδέες και πολύ πάθος). Έτσι ξεκίνησε και η δική μας πορεία, άλλωστε. Σίγουρα τα κριτήρια που λαμβάνουμε υπόψη στην επιλογή των εργαζομένων μας είναι οι τεχνικές γνώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο, οι ψηφιακές δεξιότητες και τα soft skills, δεξιότητες που αφορούν κυρίως στην κριτική σκέψη, την καινοτομία, την ικανότητα επίλυσης περίπλοκων προβλημάτων, την ομαδικότητα, την ενσυναίσθηση κ.ά. Παράλληλα, έχουμε κάνει πράξη το «brain gain» καθώς έχουμε προσλάβει, το τελευταίο διάστημα, Έλληνες από το Λονδίνο με υψηλά προσόντα και έδρα την Πάρο.

Πόσο σημαντικές είναι για εσάς η βιωσιμότητα και το «πράσινο κτίριο»; Υπάρχουν έργα σας που να ενσωματώνουν τις συγκεκριμένες έννοιες;

Γ. Οικ.: Λόγω της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης, οι «πράσινες» κατοικίες είναι πολύ σημαντικές για την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας τόσο για την Πάρο και την Αντίπαρο όπου δραστηριοποιούμαστε όσο και για τα άλλα ελληνικά νησιά. Στην PAROSTEC, πολύ πριν γίνουν μόδα τα κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, λόγω του ότι όλα τα έργα μας είναι πολυτελείς κατοικίες, ελάχιστα ήταν τα συμβατικά σπίτια με πολύ χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Στην PAROSTEC ψάχνουμε συνεχώς νέα ανακυκλώσιμα υλικά να χρησιμοποιήσουμε και πιο ενεργειακούς κανόνες δόμησης να εφαρμόσουμε, παρόλο που είναι πολύ πιο δύσκολο στα νησιά γιατί πρέπει να διατηρήσεις το κυκλαδίτικο στυλ σε σχέση με τα κτίρια στα αστικά κέντρα. Τα επόμενα δύο χρόνια θεωρώ ότι όλα τα νέα κτίρια που θα κατασκευάσουμε θα είναι με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, καθώς υπάρχει θέληση από τους πελάτες μας να κινηθούν προς την κατεύθυνση αυτή. Μία άλλη σημαντική πρόκληση για μας είναι να ενσωματώσουμε τη βιωσιμότητα στην κουλτούρα των εργαζομένων στα εργοτάξια. Αυτό μπορεί να γίνει με τον διαχωρισμό των απορριμμάτων για ανακύκλωση. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα αλλά το επιδιώκουμε.

Προς την κατεύθυνση αυτή έχει βοηθήσει και η Πολιτεία με το Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το οποίο συνδυασμό με τα υπόλοιπα δημιουργεί μια άλλη φιλοσοφία στην οικοδομή. Για μας είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε υιοθετώντας τους σύγχρονους «πράσινους» κανόνες. Υπάρχουν πολλά «πράσινα» έργα της PAROSTEC, όπως ανέφερα και παραπάνω. Θέλω να σταθώ, όμως, σε δύο τελευταία έργα στα οποία εφαρμόζουμε τη μέθοδο BREEAM, μία από τις κορυφαίες μεθόδους αξιολόγησης βιωσιμότητας παγκοσμίως για υποδομές και κτίρια. Το πρώτο παραδόθηκε πριν λίγες ημέρες και αφορά σε μία εξοχική κατοικία στα Μάρμαρα Αντιπάρου, σχεδιασμένη από το αρχιτεκτονικό γραφείο ISV. Και το δεύτερο είναι το έργο της Αθήνας, το εμβληματικό κτίριο του ΔΟΛ, στη Χρήστου Λαδά, που είναι σε εξέλιξη.

Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η αγορά ακινήτων στο αμέσως επόμενο διάστημα και πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την εταιρεία σας το 2023;

Γ. Καγγ.: Το ενδιαφέρον για επενδύσεις στον χώρο των ακινήτων παραμένει ισχυρό. Τόσο στα νησιά όσο και στην Αθήνα οι τιμές είναι σε ανοδική πορεία και δεν βλέπω να αλλάζει κάτι. Ισχυρό παράγοντα στήριξης των τιμών αποτελεί το ενδιαφέρον αγοραστών από το εξωτερικό, είτε πρόκειται για εξοχική κατοικία, είτε για επένδυση στον τουριστικό τομέα.

Όταν η αγορά κινείται ανοδικά δίνονται ευκαιρίες για τους πελάτες μας και κατ’ επέκταση και για την εταιρεία μας. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης της PAROSTEC το 2023.