Οι μεγάλες ενεργειακές υποδομές του 2023

Εντείνονται οι διεργασίες για «πράσινες» υποδομές και εγκαταστάσεις που συμβάλλουν στη ενεργειακή μετάβαση-αυτονομία της Ελλάδας.

Για τη χώρα μας ο ενεργειακός τομέας έχει αρχίσει να γυρίζει σελίδα και να αναδιαμορφώνεται με νέες ενεργειακές υποδομές. Το περιοδικό Construction συγκεντρώνει τα μεγάλα έργα που σχεδιάζονται, βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά και αυτά που αναμένεται να κατασκευαστούν έως το τέλος της χρονιάς ενισχύοντας την ενεργειακή της αυτονομία μέσω της επιτάχυνσης και της αναβάθμισης των στόχων για τη διείσδυση των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας.

Εντός του 2023 το FSRU Αλεξανδρούπολης
Μέχρι το τέλος της χρονιάς είναι πολύ πιθανό να βρίσκεται σε θέση να εξάγει τις πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια το πρώτο FSRU κάνοντας την αρχή για την πλήρη αντικατάσταση του ρωσικού καυσίμου από τις χώρες τις περιοχής. Ο λόγος για το FSRU Αλεξανδρούπολης με τους μετόχους της Gastrade να δίνουν έναν αγώνα ταχύτητας ώστε η υποδομή να μπορέσει να κατασκευαστεί και να λειτουργήσει τον Δεκέμβριο του 2023. Το έργο ύψους 380 εκατ. ευρώ ξεκίνησε να κατασκευάζεται και ανήκει στην εταιρεία Gastrade.

Το FSRU, χωρητικότητας 153.500 κυβικών μέτρων LNG, θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Βαλκανικής και της Μολδαβίας και Ουκρανίας. Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023, με τη συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης να φθάνει ήδη μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητάς των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος.

Παράλληλα, ζεστό παραμένει το ενδιαφέρον για το FSRU «Διώρυγα Gas», που αναπτύσσει ο όμιλος της Motor Oil Hellas στους Αγίους Θεοδώρους, ο υπεράκτιος πλωτός σταθμός «Thessaloniki FSRU» από την Elpedison, και το FSRU «ΑRGO» της Mediterranean Gas. Ωστόσο, η εξέλιξη του χρηματοδοτικού κόστους, αλλά και η πορεία της ενεργειακής κρίσης, δηλαδή η μεταβολή το επόμενο διάστημα των διεθνών τιμών αερίου, έχουν προκαλέσει προβληματισμούς στους επενδυτές.

Ηλεκτρικές διασυνδέσεις 5 δισ. ευρώ
Με 13 ηλεκτρικές διασυνδέσεις, επενδύσεις που αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θωρακίζεται ενεργειακά.

Πρόκειται για έργα του ΑΔΜΗΕ τα οποία υλοποιούνται και μέχρι το 2030 θα ενισχύσουν τις αντοχές του συστήματος ηλεκτρισμού ενώ ταυτόχρονα θα καταστήσουν τη χώρα κόμβο μεταφοράς «πράσινης» ενέργειας προς την Ευρώπη.

Από τις 13 ηλεκτρικές διασυνδέσεις οι έξι αφορούν την ασφάλεια κατά κύριο λόγο των νησιών και οι επτά στην αύξηση της χωρητικότητας των γραμμών μεταφοράς με γειτονικές χώρες. Στην τελευταία κατηγορία των έργων περιλαμβάνονται και νέες διασυνδέσεις όπως με την Αίγυπτο και την Κύπρο.

Το μεγαλύτερο έργο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, είναι η Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής που προχωρά στο θαλάσσιο και στο χερσαίο τμήμα του. Οι εργασίες μελέτης – κατασκευής από τους αναδόχους βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στους Σταθμούς Μετατροπής, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή του μεγαλύτερου μέρους του εξοπλισμού τους ενώ έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι εργασίες θεμελίωσης των κτιρίων και έχει ξεκινήσει η ανέγερσή τους. Αναφορικά με την πρόοδο του καλωδιακού τμήματος, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή όλων των τμημάτων των καλωδίων (υποβρύχιων και υπόγειων). Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η πόντιση των δύο πόλων (Ανατολικού και Δυτικού, 2 x 336χλμ) βάσει χρονοδιαγράμματος καθώς και η πόντιση των οπτικών ινών στο σύνολό της. Η προστασία των υποβρυχίων καλωδίων αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2ο τρίμηνο του 2023. Τέλος, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή του υπόγειου τμήματος της όδευσης από το ΚΥΤ Κουμουνδούρου προς το σημείο προσαιγιάλωσης στην Αττική, όπου έχει ολοκληρωθεί περίπου το 80% της υποδομής καθώς και το 40% της τοποθέτησης καλωδίων. Στην περίπτωση της Κρήτης, οι εργασίες οδοποιίας βρίσκονται σε εξέλιξη και οι εργασίες υποδομής για την εγκατάσταση των καλωδίων αναμένονται να ξεκινήσουν.

Παράλληλα, αναφορικά με τη χρηματοδότηση μέσω επιχορήγησης, εντός του 2023 το έργο αναμένεται να ενταχθεί για συγχρηματοδότηση σε επιχειρησιακό πρόγραμμα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, αντλώντας έτσι σημαντικούς πόρους και μειώνοντας, κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό, το κόστος του έργου μείζονος σημασίας για τον Έλληνα καταναλωτή.

Παράλληλα, η τέταρτη και τελευταία φάση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων αφορά στη διασύνδεση της Σαντορίνης, της Φολεγάνδρου, της Μήλου και της Σερίφου και συγχρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το πρώτο σκέλος της διασύνδεσης (Σαντορίνη-Νάξος) έχει εισέλθει πλέον σε φάση κατασκευής με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023. Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των Κυκλάδων θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332MW στα νησιά , επιτυγχάνοντας ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για το νησιωτικό σύμπλεγμα. Το έργο συγχρηματοδoτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU.

Το τελευταίο τμήμα της διασύνδεσης του ΚΥΤ Μεγαλόπολης με την υφιστάμενη Γραμμή Μεταφοράς 400 kV Αχελώου–Διστόμου (Δυτικός Διάδρομος Πελοποννήσου) προχωρά με την υλοποίηση εναλλακτικής όδευσης στην περιοχή των Καλαβρύτων, κατόπιν αντιδράσεων τοπικών παραγόντων και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2023. Ο συνολικός προϋπολογισμός των παραπάνω έργων ανέρχεται σε 108 εκατ. ευρώ.

Το υποέργο της Γραμμής Μεταφοράς 400 kV (Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου) που θα συνδέσει το υφιστάμενο ΚΥΤ Μεγαλόπολης με το νέο ΚΥΤ Κορίνθου, βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Στη παρούσα φάση ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής προσφορών (Μάρτιος 2023), με στόχο την ανάδειξη Αναδόχου και υπογραφή σύμβασης έως το τέλος Αυγούστου 2023. Η ολοκλήρωση του υπόψη υποέργου αναμένεται εντός του 1ου εξαμήνου του 2026.

Οι εργασίες κατασκευής του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου, τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο ΚΥΤ υπαίθριου τύπου, βρίσκονται σε εξέλιξη. Η υλοποίηση του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου θα εξυπηρετήσει τη σύνδεση του Ανατολικού Διαδρόμου 400 kV Πελοποννήσου, θα αποτελέσει το τερματικό της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα και θα ενισχύσει την αξιοπιστία τροφοδότησης των φορτίων στην (Δυτική κυρίως) Αττική. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 46 εκατ. ευρώ και η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του αναμένεται εντός του 2023. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με 30 εκατ. ευρώ, ως τμήμα της Γραμμής Μεταφοράς Μεγαλόπολη-Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου. Η πλήρης ολοκλήρωση του αναβαθμισμένου ΚΥΤ Κουμουνδούρου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.

Επενδύσεις άνω των 700 εκατ. για δίκτυα διανομής αερίου
Τις περιοχές στις οποίες θα επεκταθεί το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου (κατά την περίοδο 2023-2027) περιλαμβάνουν τα προγράμματα ανάπτυξης των τριών εταιρειών διανομής που υποβλήθηκαν και εγκρίθηκαν από τη ΡΑΕ.

Οι τρεις εταιρείες διανομής αερίου, ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ ΘΕΣΣ (Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία) και ΔΕΔΑ (Λοιπή Ελλάδα), συνολικά προγραμματίζουν επενδύσεις στα 788 εκατ. ευρώ. Για τη Θεσσαλονίκη η ΕΔΑ ΘΕΣΣ έχει σχεδιάσει επενδυτικό πρόγραμμα 136,6 εκατ. ευρώ μέχρι το 2027. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει έργα ανάπτυξης δικτύου διανομής 2.000 χλμ. με τους ενεργούς πελάτες να ξεπερνάνε τους 375.000 στο τέλος της πενταετίας. Σήμερα οι ενεργοί πελάτες είναι 275.172 με 70.877 ενεργές συνδέσεις. Το 2027 οι διανεμημένες ποσότητες αερίου θα αυξηθούν σε 4,3 εκατ. MWh από 3,5 εκατ. MWh σήμερα.

ο δίκτυο διανομής αερίου της ΕΔΑ ΘΕΣΣ στη Θεσσαλία έχει φτάσει σήμερα σε 18 δήμους. Και οι διανεμόμενες ποσότητες αερίου στα 1.270 χλμ. δίκτυο είναι 2,2 εκατ. MWh. Σε πέντε χρόνια το δίκτυο θα φτάσει τα 1.700 χλμ. και οι ποσότητες αερίου στα 3,3 εκατ. MWh. Η ΕΔΑ ΘΕΣΣ στοχεύει μέχρι το 2027 στην επέκταση του δικτύου διανομής αερίου και στους 25 καλλικρατικούς δήμους της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Το επενδυτικό της πρόγραμμα είναι ύψους 113,9 εκ. ευρώ. Οι ενεργοί πελάτες το 2027 θα ξεπεράσουν τους 170.000 από 118.512 που είναι σήμερα (48.438 ενεργές συνδέσεις). Για το 2027 θα προστεθούν 56.700 πελάτες και οι ενεργές συνδέσεις θα ανέλθουν στις 60.939.

Με τη σύνδεση των Δήμων Νότιου Πηλίου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Λίμνης Πλαστήρα το 2026, και των Δήμων Σκιάθου (2025), Σκόπελου (2026), Αλοννήσου και Αργιθέας το 2027 αντίστοιχα, θα έχουν τροφοδοτηθεί και οι 25 Καλλικρατικοί Δήμου της Περιφέρειας Θεσσαλίας από το Δίκτυο Διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ.

Το μεγαλύτερο σε ύψος επενδυτικό πλάνο έχει η ΔΕΔΑ. Η εταιρεία που δραστηριοποιείται σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, Ήπειρο, Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο σκοπεύει να επενδύσει 378,282 εκατ. ευρώ έως το 2027 προκειμένου να φτάσει τον αριθμό των πελατών σε 103.127. Μέχρι το ίδιο χρονικό διάστημα στον προγραμματισμό της είναι η ανάπτυξη πάνω από 2.600 χλμ. δικτύου διανομής αερίου μέσης και χαμηλής πίεσης. Οι διανεμόμενες ποσότητες αερίου εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε πέντε χρόνια στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε 4,7 εκατ. MWh. Όπως αναφέρει στο πρόγραμμα ανάπτυξης θα ενταχθούν 24 νέοι δήμοι και 43 νέες δημοτικές ενότητες στα ενεργά δίκτυα

Χωρίς ιδιαίτερες επεκτάσεις αλλά και ούτε τη συμπερίληψη επενδύσεων σε ανανεώσιμα καύσιμα αερίων, η ΕΔΑ Αττικής υπέβαλλε πρόγραμμα ανάπτυξης δικτύου διανομής με κύριο στόχο την πύκνωση του. Οι επενδύσεις που προτείνει ανέρχονται σε 159,59 εκατ. ευρώ έως το 2027 και στόχος είναι οι ενεργές συμβάσεις να ανέλθουν σε 277.419 από 103.176 που είναι σήμερα.

Ο αριθμός των πελατών θα αυξηθεί, όπως εκτιμά η ΕΔΑ Αττικής σε 531.939 από 430.147 σήμερα. Προβλέπονται έργα ανάπτυξης δικτύου χαμηλής και μέσης πίεσης 500.000 μέτρων. Οι ποσότητες αερίου που θα διανεμηθούν εκτιμώνται σε 5,79 εκ. MWh.

Mega φωτοβολταϊκό πάρκο στην Πτολεμαΐδα
Ένα μεγάλο βήμα για τον «πράσινο» μετασχηματισμό της πραγματοποιεί ο όμιλος ΔΕΗ, με το φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 550 MW που προγραμματίζει για τη Πτολεμαΐδα.
Πρόκειται για ένα από τα εμβληματικά projects όχι μόνο για την απολιγνιτοποίηση στη Δυτική Μακεδονία, αλλά και για τη δυναμική στροφή της ΔΕΗ προς τις ΑΠΕ, καθώς η ολοκλήρωσή του συνιστά ορόσημο για το επιχειρηματικό σχέδιο που προβλέπει ραγδαία αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια. Το έργο έχει προϋπολογισμό 216 εκατ. ευρώ, ο χρόνος κατασκευής και ετοιμότητας για ηλέκτριση του σταθμού προβλέπεται στους 22 μήνες, ενώ η συνολική διάρκεια της σύμβασης έως την οριστική παραλαβή της είναι οι 48 μήνες.

Αιολικό πάρκο 79,6 MW στην Εύβοια
Το «πράσινο φως» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξασφάλισε ο Όμιλος της Motor Oil για το μεγάλο αιολικό project ισχύος 79,6 MW που θα αναπτυχθεί στην Εύβοια μέσω της θυγατρικής DMX Αιολική.

Συγκεκριμένα, με σχετική πράξη της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ εκδόθηκε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) του έργου «Κατασκευή και λειτουργία συγκροτήματος έξι Αιολικών Σταθμών Παράγωγης Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), συνολικής ισχύος 79,60 MW στις θέσεις «ΡΙΖΑ», ισχύος 29,90 MW, «ΛΙΑΠΟΥΡΘΙ», ισχύος 6,00 MW, «ΠΛΑΤΑΝΟΣ», ισχύος 4,60 MW, «ΑΓΙΟΙ ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ», ισχύος 18,40 MW, «ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ», ισχύος 9,20 MW, και «ΤΡΙΚΟΡΦΟ»ισχύος 11,50 MW, στις Δημοτικές Ενότητες Μαρμαρίου και Στυραίων του Δήμου Καρύστου και των συνόδων τους έργων στις Δ.Ε. Μαρμαρίου και Στυραίων του Δ. Καρύστου, στις Δ.Ε. Διστύων και Ταμυνέων του Δ. Κύμης – Αλιβερίου και στις Δ.Ε. Αμαρυνθίων και Ερέτριας του Δήμου Ερέτριας, της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας».

Σημειώνεται ότι το αρχικό project είχε συνολική ισχύ 102,30 MW ωστόσο λόγω των αλλαγών που επήλθαν στο σχεδιασμό ως απόρροια ορισμένων γνωμοδοτήσεων καταργήθηκαν 4 ανεμογεννήτριες στις θέσεις «ΛΙΑΠΟΥΡΘΙ» και «ΠΛΑΤΑΝΟΣ» καθώς και το σύνολο των ανεμογεννητριών (Α/Γ 1 -Α/Γ 6) του Α.Σ.Π.Η.Ε. στη θέση «ΔΙΣΤΡΑΤΑ»). Φορέας εκάστου ΑΣΠΗΕ είναι οι αντίστοιχοι εταιρικοί βραχίονες της DMX Αιολική.

Το συγκρότημα των έξι Α.Σ.Π.Η.Ε. αποτελείται από 32 ανεμογεννήτριες ισχύος 2,30 MW έκαστη, τύπου Εnercon E82/2.30 MW και από 3 ανεμογεννήτριες ισχύος 2,00 MW έκαστη, τύπου Εnercon E82/2.00 MW.

Στα έργα προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η κατασκευή Υπόγειου Εξωτερικού Δικτύου Διασύνδεσης Υ.Τ. 150 kV για την ηλεκτρική διασύνδεση του νέου Υ/Σ πλησίον του οικισμού «Βατήσι» με το Κ.Υ.Τ. στη θέση «Κάτω Γέροντα» το οποίο έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά το 2022 με ΑΕΠΟ της εταιρείας «Σοφράνο Α.Ε.Ε.», συνολικού μήκους περί τα 92,41 χλμ.

Για την οδική διασύνδεση των Α.Σ.Π.Η.Ε. και για τη δημιουργία πρόσβασης στις θέσεις εγκατάστασης των Α/Γ, προβλέπονται συνοδά έργα οδοποιίας για κάθε Α.Σ.Π.Η.Ε., συνολικού μήκους περί τα 24,85 χλμ, εκ των οποίων τα 22,02 χλμ αποτελούν νέες διανοίξεις και τα 2,83 χλμ βελτίωση υφιστάμενων οδών.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η εταιρεία DMX Αιολική είχε συσταθεί και ανήκε αρχικά στον όμιλο Quest, ενώ στη συνέχεια εξαγοράστηκε από εταιρείες συμφερόντων της Motor Oil.

Τηλεθέρμανση
Η τηλεθέρμανση, σύμφωνα με τη ΔΕΥΑΦ, είναι ένα σύστημα με το οποίο επιτυγχάνεται μεταφορά και διανομή θερμότητας από μία ή περισσότερες εγκαταστάσεις παραγωγής ή/και απόρριψης σε καταναλωτές για οικιακή, βιομηχανική ή αγροτική χρήση. Φορέας μεταφοράς θερμότητας είναι το θερμό ή υπέρθερμο νερό ή ο ατμός.

Σύμφωνα με τον Δήμο Φλώρινας από το έτος 2005 έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες υλοποίησης του έργου της τηλεθέρμανσης Φλώρινας από τον ΑΗΣ/ΔΕΗ Μελίτης, με φορέα υλοποίησης τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Φλώρινας (ΔΕΥΑΦ).

Το έργο θεωρείται υψηλής προτεραιότητας για την περιοχή διότι αφ’ ενός μεν θα καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης και θερμού νερού χρήσης των κατοίκων της Φλώρινας επί 8μηνο διάστημα και της ευρύτερης περιοχής με σοβαρά θετικά αποτελέσματα για το περιβάλλον , την εθνική και τοπική οικονομία, με οικονομικό πλεόνασμα για τον καταναλωτή. Η περιοχή εκτέλεσης είναι η εντός σχεδίου περιοχή της πόλης της Φλώρινας.

Σύμφωνα με τη ΔΕΥΑΦ, η τηλεθέρμανση προσφέρει πλήθος πλεονεκτημάτων από τη λειτουργία της Τηλεθέρμανσης Φλώρινας, καθώς «θα συμβάλει αποφασιστικά στην μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θα δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης κατά την εκτέλεση του έργου και κατά τη λειτουργία του, θα δώσει στους κατοίκους της Φλώρινας τη δυνατότητα να απολαμβάνουν τη θέρμανση των κατοικιών τους με μειωμένο κόστος, θα προκύψουν οφέλη στην εθνική οικονομία, λόγω μείωσης εκροής συναλλάγματος για την αγορά πετρελαίου, και θα δώσει τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής με παράλληλες δραστηριότητες τηλεθέρμανσης στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας και τη καλύτερη αξιοποίηση των εθνικών και τοπικών ενεργειακών πόρων».