Στην περιφέρεια Κρήτης έχουν δρομολογηθεί δεκάδες λιμενικά έργα και έργα διαχείρισης απορριμμάτων, τα οποία πρόκειται να ενισχύσουν την τοπική οικονομία και να βελτιώσουν το ευ ζην των κατοίκων της περιοχής.
Τα επόμενα χρόνια έχουν προγραμματιστεί στην Ελλάδα πλήθος έργων, τα οποία πρόκειται να αναβαθμίσουν τη ζωή των πολιτών, ενώ παράλληλα θα συμβάλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας. Στο πλαίσιο των εκτενών επενδύσεων, έχουν ανακοινωθεί δεκάδες έργα στον νησί της Κρήτης, που έχουν σκοπό να εκσυγχρονίσουν τους λιμένες της περιοχής, αλλά και τις εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων. Πρόκειται για υποδομές ζωτικής σημασίας, οι οποίες θα επιφέρουν άνθιση του τουρισμού, των θαλάσσιων μεταφορών και της τοπικής επιχειρηματικότητας, ενώ παράλληλα θα συντελέσουν στην προώθηση της βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας. Στο παρόν αφιέρωμα, θα παρουσιάσουμε τα σπουδαιότερα έργα που έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν στην Κρήτη, αλλά και τον αντίκτυπο αυτών για το κοινωνικό σύνολο.
Τα σπουδαιότερα λιμενικά έργα που δρομολογούνται
H «γαλάζια ανάπτυξη» αποτελεί κρίσιμο επενδυτικό πλάνο για το νησί της Κρήτης, καθώς το 25% του τοπικού Α.Ε.Π. προέρχεται από επιχειρηματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα. Ήδη έχουν προγραμματιστεί σπουδαία έργα σε αρκετά λιμάνια του νομού Χανίων, τα οποία θα ενισχύσουν την τοπική δραστηριότητα και θα οδηγήσουν σε εκ νέου άνθιση την οικονομία της περιοχής. Πιο συγκεκριμένα, οι αναπλάσεις αφορούν το λιμάνι της Σούδας, των Σφακίων, της Αγίας Ρουμέλης, της Γαύδου και της Παλαιοχώρας. Τα έργα αυτά θα εκσυγχρονίσουν τους υφιστάμενους λιμένες και θα τους καταστήσουν περισσότερο ανταγωνιστικούς στο διεθνές εμπορικό προσκήνιο, ενώ θα συμβάλλουν σημαντικά στη καλύτερη εξυπηρέτηση των πλοίων και των επιβατών. Πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο εγχείρημα που θα ενισχύσει την επιχειρηματική δραστηριότητα και θα βελτιώσει τη ποιότητα ζωής των πολιτών.
Πιο αναλυτικά, στο λιμάνι των Σφακίων, «Μαύρο Λιμνώνα», έχει ανακοινωθεί από το Υπουργείο Ναυτιλίας ότι θα γίνει ανακατασκευή και επέκταση του προσηνέμου μώλου στα 270 μέτρα. Στόχος της μελέτης είναι να βελτιωθούν οι κυματικές συνθήκες και να αυξηθεί η λιμενολεκάνη, προκειμένου να γίνει πιο εύκολη η διέλευση των πλοίων εντός του λιμανιού. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, το κόστος του έργου αναμένεται να αγγίξει τα 11.000.000 ευρώ. Στη συνέχεια για το λιμάνι της Αγίας Ρουμέλης -το οποίο βρίσκεται σε κομβικό σημείο, στην έξοδο του Φαραγγιού της Σαμαριάς, με αποτέλεσμα να εξυπηρετεί καθημερινά τεράστιο όγκο επιβατών- έχει δρομολογηθεί η κατασκευή ενός μώλου 120 μέτρων, καθώς και η δημιουργία ράμπας που θα διευκολύνει την αποβίβαση των επισκεπτών. Το έργο αυτό, που θα εξομαλύνει σε μεγάλο βαθμό τις μετακινήσεις στην περιοχή, έχει προϋπολογισμό 6.000.000 ευρώ. Ακολούθως, προβλήτα μεγέθους 52τ.μ. αναμένεται να κατασκευαστεί στο λιμάνι της Γαύδου, το οποίο έχει ζωτική σημασία για τη βιωσιμότητα του νησιού.
Εξίσου σημαντική για την ευρύτερη ανάπτυξη της Κρήτης, είναι η επέκταση του λιμένα της Παλαιόχωρας, η οποία προβλέπει την ανακατασκευή και επέκταση του προσηνέμου μώλου κατά 400 μέτρα, αλλά και την κατασκευή προβλήτας, μήκους 100 μέτρων και πλάτους 25 μέτρων. Με την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων, θα αυξηθούν οι θέσεις ελλινιμενισμού για αλιευτικά σκάφη και σκάφη αναψυχής, θα επιτευχθεί η εξυπηρέτηση των Ε/Γ – Ο/Γ πλοίων της ακτοπλοΐας, το λιμάνι θα καταστεί πιο ασφαλές και λειτουργικό, αφού θα θωρακιστεί από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ενώ θα ενισχυθεί σημαντικά ο τουρισμός.
Μεταμόρφωση του λιμανιού της Σούδας
Τέλος, για το λιμάνι της Σούδας παρουσιάστηκαν μελέτες που αφορούν: τη κατασκευή λιμενικού τμήματος για μικρά σκάφη με πέντε πλωτές προβλήτες, συνολικού μήκους 375 μέτρων, την δημιουργία επισκευαστικής μονάδας μικρών σκαφών, την κατασκευή προβλήτας 100 μέτρων, καθώς και την αναβάθμιση των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Επιπλέον, έχει προγραμματιστεί η κατασκευή ενός σύγχρονου σταθμού επιβατών, που θα έχει συνολική έκταση 8.745 μέτρων.
Η τελευταία μελέτη αναμένεται να αλλάξει πλήρως την εικόνα του λιμανιού, το οποίο μέχρι σήμερα δεν διαθέτει κάποιον οργανωμένο χώρο υποδοχής των επιβατών, που ιδιαίτερα κατά την περίοδο του καλοκαιριού καταφθάνουν στο νησί σωρηδόν. Το έργο έχει προϋπολογισμό 10.500.000 ευρώ. Παράλληλα, παρουσιάστηκε και μια δεύτερη μελέτη για την δημιουργία καινούργιας μαρίνας, η οποία θα προορίζεται για κρουαζιερόπλοια και σκάφη αναψυχής. Ήδη στην περιοχή των Χανίων και εν γένει στην Κρήτη είναι αρκετά διαδεδομένα τα ταξίδια αναψυχής, ωστόσο με το εν λόγω έργο, συνολικού ύψους 25.000.000 ευρώ, θα ενισχυθεί περαιτέρω ο τομέας τα επόμενα χρόνια.
Υπό εξέλιξη δεκάδες έργα επεξεργασίας λυμάτων
Σπουδαία έργα που αφορούν εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων έχουν δρομολογηθεί να υλοποιηθούν στο νησί της Κρήτης. Όπως επισημαίνει ο Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης, Νίκος Ξυλούρης «τα έργα διαχείρισης αποβλήτων αποτελούν τομέα προτεραιότητας της Περιφέρειας Κρήτης για το προσεχές διάστημα. Σε αυτόν τον τομέα εντάσσεται και η υλοποίηση των έργων εγκαταστάσεων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων και η λειτουργία μονάδων επεξεργασίας λυμάτων για την εξυπηρέτηση μεγάλων και μικρών οικισμών της Κρήτης. Αρκετές εγκαταστάσεις λειτουργούν σήμερα στο νησί και καλύπτουν τις ανάγκες των μεγαλύτερων οικισμών και πόλεων, ενώ υπό δρομολόγηση βρίσκονται οι εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση και των μικρότερων οικισμών. Η Επιτροπή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης, έχει κατά τα δύο τελευταία έτη εξετάσει και γνωμοδοτήσει επί άνω των είκοσι (20) Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) μικρών οικισμών του νησιού. Ο αριθμός αυτός αποτυπώνει τη μεγάλη εγρήγορση των δημοτικών αρχών στον άξονα της βιώσιμης διαχείρισης, καθώς και της εξασφάλισης κρατικής χρηματοδότησης».
Πρόσφατα, μάλιστα, προκηρύχθηκε μεγάλος διαγωνισμός που θα αναβαθμίσει σε αισθητό βαθμό τις υποδομές αποχέτευσης της Κρήτης, με τίτλο «Δίκτυα ακάθαρτων Περιοχών Καμπάνι-Χορδάκι-Στέρνες-Παζινός & Αργουλίδες Δ.Ε. Ακρωτηρίου Δήμου Χανίων». Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 11.710.560 ευρώ και η διάρκεια της σύμβασης είναι 24 μήνες. Η παρέμβαση αφορά τις εργασίες για τη συλλογή και προσαγωγή των λυμάτων στο κεντρικό, νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα της Δ.Ε. Ακρωτηρίου Δήμου Χανίων και πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνει τους οικισμούς Καμπάνι, Καθιανών, Μουζουρά, Καλόρουμα, Χορδακίου, Αργουλιδέ, Παζινού και Στερνών, από το οποίο τα λύματα καταλήγουν στη λειτουργούσα ΕΕΛ του Δήμου Χανίων. Αναθέτουσα αρχή του εν λόγω έργου είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Χανίων.
Έξι σπουδαία έργα διαχείρισης βιοαποβλήτων
Με απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης έχουν ενταχθεί στο Περιφερειακό Πρόγραμμα έξι έργα διαχείρισης βιοαποβλήτων, με συνολικό προϋπολογισμό 4.013.000 ευρώ. Τα έργα αυτά, στο πλαίσιο της αναβάθμισης των υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος, σε περιφερειακό επίπεδο, αφορούν την ανάπτυξη συστημάτων χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων.
Πιο αναλυτικά, τα έργα σχετίζονται με την ανάπτυξη συστήματος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων στον Δήμο Ηρακλείου (996.684,72 ευρώ) και στον δήμο Χερσονήσου (1.195.809,50 ευρώ), την προμήθεια εξοπλισμού χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και δράσεις ευαισθητοποίησης στον δήμο Μαλεβιζίου (431.892,00 ευρώ), την προμήθεια εξοπλισμού και την ενημέρωση για τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων στον δήμο Φαιστού (360.917,88 ευρώ), την ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων στον δήμο Σητείας (461.321,54 ευρώ), καθώς και την ανάπτυξη συστήματος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων στο δήμο Μινώα Πεδιάδας (599.242,09 ευρώ).
Μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων στη χερσόνησο της Κρήτης
Μία από τις σημαντικότερες συμβάσεις που αφορούν τα τοπικά απόβλητα, υπεγράφη τη Τρίτη 3 Οκτωβρίου για την κατασκευή και τριετή λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στη Χερσόνησο της Κρήτης, μεταξύ της αναδόχου κοινοπραξίας ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. – ΛΙΜΕΝΙΚΗ Α.Ε. και του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ). Συγκεκριμένα, τη σύμβαση υπέγραψαν ο πρόεδρος του ΦοΔΣΑ, Ιωάννης Σέγκος και ο νόμιμος εκπρόσωπος της Αναδόχου Κοινοπραξίας, Νίκος Σταθάκης, παρουσία, μέσω τηλεδιάσκεψης, του Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Απορριμμάτων, Μανώλη Γραφάκου και με φυσική παρουσία του Περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη. Βάσει της συμφωνίας, η κατασκευή του έργου προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε 24 μήνες, ενώ στη συνέχεια η ανάδοχος κοινοπραξία θα το λειτουργήσει για τρία έτη με δυνατότητα επέκτασης του χρονικού ορίου λειτουργίας για επιπλέον τρία. Η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων Χερσονήσου αναμένεται να συμβάλλει αποτελεσματικά στη διαχείριση απορριμμάτων στην ευρύτερη περιοχή και να δώσει λύσεις στα έντονα σημερινά προβλήματα, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τη διαρκώς αυξανόμενη παραγωγή αποβλήτων σε μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας.
Επισημαίνεται ότι η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στη Χερσόνησο υπολογίζεται να επεξεργάζεται ανά έτος 45.500 τόνους Σύμμεικτα Αστικά Στερεά Απορρίμματα και Ανακυκλώσιμα Υλικά που δεν οδηγούνται στο Κ.Δ.Α.Υ. Ηρακλείου, εξυπηρετώντας τον δήμο Χερσονήσου, αλλά και τους δήμους Βιάννου, Μίνωα Πεδιάδας, Αγίου Νικολάου και Οροπεδίου Λασιθίου, 26.900 τόνους προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα, 1.600 τόνους ιλύος, καθώς και 11.000 τόνους ετησίως πρασινοκλαδέματα από τους ανωτέρω δήμους και τον δήμο Ηρακλείου.
Επί του θέματος, ο Νίκος Σταθάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της ΗΛΕΚΤΩ, τόνισε πώς «η χρηστή διαχείριση των απορριμμάτων είναι πλέον αδιαπραγμάτευτη συνθήκη για την προστασία του πλανήτη μας σήμερα και στο μέλλον. Είμαστε περήφανοι που στην ΗΛΕΚΤΩΡ μέσα από την πολυετή μας εμπειρία και εξειδίκευση στη διαχείριση απορριμμάτων και την παραγωγή πράσινης ενέργειας συμβάλλουμε καθοριστικά στη χώρα μας, και όχι μόνο, στην ανακύκλωση και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας».
Ο αντίκτυπος των επερχόμενων υποδομών
Η κατάλληλη επεξεργασία των απορριμμάτων, δεν εξασφαλίζει μόνο ένα υγιεινό περιβάλλον για τους κατοίκους της περιοχής, αλλά συντελεί καθοριστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων.
«Η ορθή και βιώσιμη διαχείριση των υγρών αποβλήτων ενός τόπου είναι ένα στοιχείο πολιτισμού. Από περιβαλλοντικής σκοπιάς η ανάγκη ορθής διαχείρισης των αποβλήτων είναι επιτακτική. Εκτός όμως από τη συνεισφορά στη βελτίωση του περιβάλλοντος, σημαντική είναι και η δράση επαναχρησιμοποίησης του επεξεργασμένου νερού που προκύπτει από τις εγκαταστάσεις αυτές, για την άρδευση γειτονικών περιοχών. Έτσι διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των πολύτιμων υδατικών πόρων και ταυτόχρονα γίνονται πράξη οι στόχοι της κυκλικής οικονομίας», υπογραμμίζει ο Ν. Ξυλούρης.