Για τον περιορισμό των ατυχημάτων που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των εργαζομένων, αλλά και των φαινομένων πυρκαγιάς μέσα στο εργοτάξιο, πρέπει να τηρούνται ευλαβικά τα θεσπισμένα μέτρα προστασίας.
Ο Μιχάλης Χάλαρης, επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Χημείας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και Αντιστράτηγος Π.Σ, μας μιλά για κρίσιμα θέματα που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια στα εργοτάξια, αλλά και για τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνονται, ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των εργατικών ατυχημάτων μέσα σε αυτά.
Ποια είναι τα συνηθέστερα αίτια ατυχημάτων μέσα στο εργοτάξιο στην Ελλάδα; Ποια από αυτά συνδέονται με τον μηχανολογικό εξοπλισμό;
Στα εργοτάξια στην Ελλάδα, τα συνηθέστερα αίτια ατυχημάτων περιλαμβάνουν πτώσεις από ύψος, χτυπήματα από κινούμενα ή πεσμένα αντικείμενα, ηλεκτροπληξίες, και ατυχήματα με μηχανήματα. Ειδικότερα, τα αίτια που συνδέονται με μηχανολογικό εξοπλισμό περιλαμβάνουν:
- Ατυχήματα με βαριά μηχανήματα και εργαλεία, όπου οι εργαζόμενοι μπορεί να τραυματιστούν από τη λειτουργία ή την αστοχία των μηχανημάτων .
- Ηλεκτροπληξίες λόγω επαφής με εκτεθειμένα ηλεκτρικά καλώδια ή ελαττωματικό ηλεκτρικό εξοπλισμό.
- Ατυχήματα με ανυψωτικά μηχανήματα, καθώς και τα ατυχήματα λόγω πτώσης ή απόρριψης φορτίων από αυτά.
Ποια είναι τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να λαμβάνονται, ώστε να περιορίζονται τα ατυχήματα κατά τη χρήση του μηχανολογικού εξοπλισμού;
Για την αποτελεσματική πρόληψη ατυχημάτων στα εργοτάξια, είναι ουσιώδες να λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας:
Εκπαίδευση και Πιστοποίηση: Οι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν συνεχή εκπαίδευση και πιστοποίηση για τη σωστή και ασφαλή χρήση του μηχανολογικού εξοπλισμού.
Τακτικός Έλεγχος και Συντήρηση: Συντήρηση και τακτικός έλεγχος των μηχανημάτων είναι κρίσιμα για τη διασφάλιση της λειτουργίας τους και την αποφυγή βλαβών που μπορεί να είναι επικίνδυνες.
Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ): Η χρήση κατάλληλου εξοπλισμού προστασίας, όπως κράνη, γάντια, και γυαλιά ασφαλείας, προστατεύει τους εργαζόμενους από πιθανούς κινδύνους.
Κανονισμοί Ασφαλείας και Πρωτόκολλα: Η εφαρμογή σαφών κανονισμών και πρωτοκόλλων ασφαλείας εξασφαλίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν και τηρούν τις διαδικασίες ασφαλείας.
Ασφαλής Διαμόρφωση Χώρου Εργασίας: Ένας καλά οργανωμένος και καθαρός χώρος εργασίας μειώνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση στα μηχανήματα.
Σήμανση και Προειδοποιητικά Σήματα: Η χρήση σαφούς σήμανσης και προειδοποιητικών σημάτων στο εργοτάξιο είναι κρίσιμη για την προειδοποίηση των εργαζομένων για πιθανούς κινδύνους, όπως ενεργοποιημένα μηχανήματα ή επικίνδυνες περιοχές.
Επιτήρηση και Επιθεωρήσεις: Πρέπει να γίνονται τακτικές επιθεωρήσεις από τεχνικούς ασφαλείας για τον έλεγχο της τήρησης των κανόνων ασφαλείας και της κατάστασης του εξοπλισμού, καθώς και τακτική επιτήρηση των εργασιών από αρμόδιους υπεύθυνους.
Πόσο συχνά είναι τα φαινόμενα πυρκαγιάς μέσα στο εργοτάξιο; Με ποιο τρόπο μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Στην Ευρώπη και την Ελλάδα, τα φαινόμενα πυρκαγιάς σε εργοτάξια αυξάνονται λόγω της χρήσης νέων κατασκευαστικών υλικών και τεχνολογιών. Οι πυρκαγιές συχνά ξεκινούν από εργασίες με ανοιχτή φλόγα, όπως η συγκόλληση. Στην Ελλάδα, οι συγκεκριμένες πυρκαγιές είναι λιγότερο καταγεγραμμένες, αλλά ο κίνδυνος είναι υψηλός. Στατιστικά στις ΗΠΑ δείχνουν πολλές τέτοιες πυρκαγιές ετησίως, με αντίστοιχες οικονομικές ζημίες και ανθρώπινα θύματα. Η χρήση τεχνολογιών όπως μπαταρίες ιόντων λιθίου αυξάνει τους κινδύνους.
Για την αντιμετώπιση και τη μείωση των κινδύνων από πυρκαγιές στα εργοτάξια, είναι κρίσιμη η εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων:
- Στενή συμμόρφωση με τα πρότυπα ασφαλείας κατασκευών, όπου υπάρχουν, αλλιώς υιοθέτηση καλών πρακτικών άλλων προηγμένων χωρών, όπως το NFPA 241, το οποίο περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία κατασκευών κατά τη διάρκεια κατασκευής, αλλαγών και κατεδαφίσεων.
- Αυστηρή επίβλεψη των εργασιών που περιλαμβάνουν ανοιχτή φλόγα ή άλλες πηγές θερμότητας και η χρήση κατάλληλου εξοπλισμού κατά τη διάρκεια αυτών των εργασιών.
- Εγκατάσταση προσωρινών συστημάτων ανίχνευσης καπνού και πυρανίχνευσης στο εργοτάξιο και η χρήση καινοτόμων κατασβεστικών υλικών που καλύπτουν όλο το φάσμα των κατηγοριών.
- Παροχή εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε όλους τους εργαζόμενους για τις πρακτικές πρόληψης της φωτιάς και τις διαδικασίες απομάκρυνσης και καταπολέμησης της φωτιάς.
- Εφαρμογή στρατηγικών πρόληψης, όπως η απαγόρευση καπνίσματος και η ασφαλής αποθήκευση εύφλεκτων υλικών.
Κατά τη γνώμη σας πόσο σημαντική είναι η χρήση πιστοποιημένων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού;
Η χρήση πιστοποιημένων μηχανημάτων και εξοπλισμού στα εργοτάξια είναι ιδιαίτερα σημαντική για διάφορους λόγους:
- Ασφάλεια: Τα πιστοποιημένα μηχανήματα έχουν ελεγχθεί για τη συμμόρφωσή τους με κανονισμούς ασφαλείας και πρότυπα ποιότητας. Αυτό μειώνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και βλαβών που μπορεί να προκύψουν από ελαττωματικό ή ανεπαρκώς συντηρημένο εξοπλισμό.
- Αποδοτικότητα: Τα πιστοποιημένα μηχανήματα συνήθως λειτουργούν με μεγαλύτερη αποδοτικότητα και αξιοπιστία. Αυτό συμβάλλει στην ταχύτερη και πιο οικονομικά αποδοτική ολοκλήρωση των έργων.
- Συμμόρφωση με τη νομοθεσία: Η χρήση πιστοποιημένων εξοπλισμών εξασφαλίζει ότι τα εργοτάξια συμμορφώνονται με τις εθνικές και διεθνείς νομοθεσίες (πχ ΑΤΕΧ), αποφεύγοντας πρόστιμα και νομικές κυρώσεις, που θα μπορούσαν να επιβληθούν λόγω μη συμμόρφωσης.
- Διατήρηση της αξίας: Επενδύοντας σε πιστοποιημένο εξοπλισμό, οι επιχειρήσεις διατηρούν καλύτερα την αξία της επένδυσής τους, καθώς αυτά τα μηχανήματα τείνουν να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και υψηλότερη ανακυκλωσιμότητα.
- Ηθική επιχειρηματική πρακτική: Η χρήση πιστοποιημένων μηχανημάτων δείχνει δέσμευση για ηθική επιχειρηματική πρακτική.
Πώς πιστεύετε ότι μπορούν να περιοριστούν οι παρατυπίες στα μέτρα ασφαλείας από το τεχνικό προσωπικό;
Για να περιοριστούν οι παρατυπίες στα μέτρα ασφαλείας από το τεχνικό προσωπικό σε ένα εργοτάξιο δεν υπάρχει κάποιος χρυσός κανόνας, είναι σημαντικό να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και να εφαρμοστούν αυστηρές πολιτικές όπως:
- Ενίσχυση της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης: Η συνεχής και εις βάθος εκπαίδευση του τεχνικού προσωπικού για τα πρότυπα ασφαλείας και τις καλές πρακτικές είναι κρίσιμη. Πρέπει να περιλαμβάνει σεμινάρια και εργαστήρια που να επικεντρώνονται στην πρακτική εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας.
- Αυστηροί έλεγχοι και τακτικές επιθεωρήσεις: Η τακτική επιθεώρηση του εργοταξίου και η διενέργεια αυστηρών ελέγχων μπορούν να εντοπίσουν παρατυπίες και να διορθώσουν ασάφειες ή ελλείψεις στα μέτρα ασφαλείας που τηρούνται.
- Εφαρμογή πολιτικών που επιβραβεύουν τη συμμόρφωση και τιμωρούν τις παραβάσεις: Ορισμός σαφών κανονιστικών πλαισίων που θα περιλαμβάνουν κυρώσεις για παραβιάσεις και επιβραβεύσεις για συμμόρφωση μπορεί να ενθαρρύνει την τήρηση των κανόνων ασφαλείας.
- Χρήση τεχνολογίας για παρακολούθηση και ανάλυση: Η χρήση τεχνολογίας για την παρακολούθηση και ανάλυση των μέτρων ασφαλείας στα εργοτάξια είναι μια προσέγγιση που κερδίζει συνεχώς έδαφος, χάρη στις σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας. Συστήματα παρακολούθησης με κάμερες και αισθητήρες εντοπίζουν παραβάσεις προτύπων ασφαλείας. Η wearable technology παρέχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για τις συνθήκες εργασίας και την τοποθεσία των εργαζομένων. Συστήματα διαχείρισης δεδομένων, όπως big data και ERP, αναλύουν τα συλλεγόμενα δεδομένα για την αναγνώριση τάσεων και την πρόταση βελτιώσεων. Τα συστήματα προειδοποίησης μπορούν να ανιχνεύουν σημάδια κινδύνου και ειδοποιούν έγκαιρα το προσωπικό.