Σε αναμονή της απόφασης της κυβέρνησης που θα ρυθμίζει το μεταβατικό στάδιο έως την έκδοση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων σε βάθος τριετίας βρίσκεται η κατασκευαστική αγορά αλλά και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το οποίο έχει καταθέσει σχετική πρόταση στο κυβερνητικό επιτελείο. Σύμφωνα με πηγές κοντά στο ΤΕΕ, η αρχική προσέγγιση της κυβέρνησης ήταν ότι το θέμα επρόκειτο να διευθετηθεί αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, κάτι που δεν συνέβη, με αποτέλεσμα οι όποιες εξελίξεις να μετατίθενται για το χρονικό διάστημα από το φθινόπωρο έως και το τέλος του έτους. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι το ΤΕΕ είχε προτείνει να υπάρξει μία μεταβατική περίοδος έως την ολοκλήρωση των τοπικών και πολεοδομικών σχεδίων σε 2-3 χρόνια από σήμερα, όπου θα πρέπει να επιτρέπεται η δόμηση στις εκτός σχεδίου περιοχές με τους όρους που προϋπήρχαν.
Η απόφαση του ΣτΕ
Tην ίδια στιγμή, η απόφαση που έλαβε την περασμένη άνοιξη το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έθετε νέα εμπόδια στην εκτός σχεδίου δόμηση, αυτή τη φορά για ακίνητα που βρίσκονται εντός ζώνης οικισμού αλλά είναι χωρίς πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο. Η νομολογία του ΣτΕ έχει φέρει ανατροπές στην κατασκευαστική αγορά καθώς αρκετές είναι οι πολεοδομίες που δεν εκδίδουν νέες άδειες δόμησης, υπό την ανασφάλεια που έχει δημιουργηθεί ότι αυτές μπορεί να καταπέσουν σε επόμενο χρόνο εφόσον υπάρξουν σχετικές προσφυγές που «πατούν» στις αποφάσεις του ανώτατου δικαστηρίου. Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, το παράδειγμα ότι υφίσταται διχογνωμία μεταξύ υπαλλήλων της ίδιας πολεοδομίας αναφορικά με το εάν θα εκδοθεί μία οικοδομική άδεια ή όχι για ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές.
Παράλληλα, πάγια θέση των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι ότι δεν θα πρέπει να χτίζεται τίποτα εκτός σχεδίου. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι το ποιες περιοχές δομούνται ή όχι θα πρέπει να υλοποιείται βάσει τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, τονίζοντας πως στην τρέχουσα μεταβατική περίοδο απαξιώνεται η ακίνητη περιουσία των πολιτών. Για παράδειγμα, στην Αττική όπου παρατηρείται σημαντικός αριθμός κατασκευών εκτός σχεδίου και ιδίως στην Ανατολική και τη Δυτική Αττική, από πλευράς ΤΕΕ αναφέρεται ότι ή θα πρέπει εκεί που υπάρχει πόλη να κατασκευάζονται μεγαλύτερα κτίρια ή θα πρέπει να διαχέεται η δόμηση σε νέες περιοχές για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος αλλά και την διευκόλυνση των επενδύσεων.
Φέρνουν ως παράδειγμα τα data centers, που για να υλοποιηθούν δημιουργήθηκαν ειδικές ρυθμίσεις καθότι βρίσκονται εκτός σχεδίου και υπό διαφορετικές συνθήκες δεν θα μπορούσαν να δομηθούν. «Είναι απαραίτητο να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση έως ότου ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Η προθεσμία για την ολοκλήρωσή του είναι στις 31/12/2026 και πιθανώς να χρειαστεί ένα ακόμα έτος για την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων. Στο μεσοδιάστημα, είναι απαραίτητο να οριστεί ότι για παράδειγμα 10 εκτός σχεδίου περιοχές δεν θα δομούνται και θα εξαιρεθούν ρητά και στις υπόλοιπες να ισχύουν όσα ίσχυαν με το προηγούμενο καθεστώς περί εκτός σχεδίου δόμησης», επισημαίνεται από πλευράς ΤΕΕ.