Οι τρέχουσες εξελίξεις και όλα όσα αναμένουμε εντός του νέου έτους για το μεγαλύτερο οδικό έργο της Ελλάδος.
Το 2024 θεωρείται μία κομβική χρονιά για τα μεγάλα οδικά έργα, καθώς αναμένεται να ολοκληρωθούν σημαντικοί διαγωνισμοί που βρίσκονται σε εκκρεμότητα από το προηγούμενο έτος.
Ανάμεσα τους δεσπόζει ο ΒΟΑΚ, μία υποδομή που πρόκειται να αλλάξει ριζικά τις μετακινήσεις στην Κρήτη και να επιφέρει σπουδαία οικονομική ανάπτυξη στο νησί. Το 2022 συμβασιοποιήθηκε το ανατολικό τμήμα του άξονα από την Νεάπολη μέχρι τον Άγιο Νικόλαο. Ωστόσο τα έργα άργησαν να ξεκινήσουν, καθώς έπρεπε να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μελέτες. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το έργο που το έχει αναλάβει η ΑΚΤΩΡ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης (186 εκατ. ευρώ) θα πρέπει μέχρι το 2026 να έχει ολοκληρωθεί. Τον Μάιο του 2023 ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για ένα ακόμα τμήμα του αυτοκινητοδρόμου, από την Χερσόνησο μέχρι την Νεάπολη, μέσω ΣΔΙΤ. Το σχήμα που ανέλαβε το έργο αποτελείται από τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν εντός του 2024, μόλις ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μελέτες εφαρμογής, ενώ η παράδοση του έργου θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2027.
Σε προχωρημένο στάδιο ο διαγωνισμός Χανιά – Ηράκλειο
Σε εκκρεμότητα για την ώρα βρίσκεται το βασικό τμήμα του ΒΟΑΚ από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο και κατ` επέκταση μέχρι τη Χερσόνησο. Ο εν λόγω διαγωνισμός βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, με τις τεχνικές προσφορές να ανοίγουν λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Πλέον, αναμένουμε την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών από τα τρία σχήματα που διεκδικούν το έργο:
Άκτωρ παραχωρήσεις – μυτιληναίος, ΑΒΑΞ-EGIS Projectsmeridiam, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Τα επόμενα βήματα είναι να προκύψει αρχικά ο μειοδότης και στην συνέχεια, με δεύτερη απόφαση, ο προσωρινός ανάδοχος. Κατόπιν, εφόσον δεν έχουμε δικαστικές διαμάχες θα ξεκινήσει η προσυμβατική περίοδος με τη συγγραφή της σύμβασης παραχώρησης και τη έγκρισή της από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Επόμενο στάδιο θα είναι η κύρωσή της από τη Βουλή και τελικά η υπογραφή της. Αν δεν υπάρξουν ιδιαίτερα εμπόδια, μέσα στο 2024 θα έχει υπογραφεί η σύμβαση που υλοποιείται με τη μέθοδο της παραχώρησης. Ωστόσο, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες και περίπλοκες, ενώ δεν θα πρέπει να υπάρξουν προσφυγές, πράγμα απίθανο, καθώς πρόκειται για ένα έργο 1,75 δισ. ευρώ, γεγονός που το καθιστά το μεγαλύτερο οδικό έργο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου
Ο ΒΟΑΚ θα γίνει ένας υπερσυγχρονος αυτοκινητόδρομος, ο οποίος θα διαπερνά οκτώ δήμους της Κρήτης στο βόρειο τμήμα της, με ταχύτητα μελέτης τα 100 χιλιόμετρα την ώρα, που σημαίνει πρακτικά πως το λειτουργικό όριο ταχύτητας θα αγγίζει τα 120-130 χιλιόμετρα την ώρα. Κατά τη διαδρομή θα αναπτύσσονται πολλά τεχνικά και υπόγεια έργα. Πιο συγκεκριμένα, ο άξονας έχει διατομή πλάτους 21,5 μέτρων με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και λωρίδα έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα εκτός του κύριου άξονα, θα κατασκευαστεί ή θα αναβαθμιστεί και παράπλευρο ή κάθετο οδικό δίκτυο του αυτοκινητοδρόμου, συνολικού μήκους άνω των 180 χιλιομέτρων και με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση από και προς τον δρόμο με αναβάθμιση μεγάλου μέρους και του τοπικού δικτύου.
Αναφορικά με τα επιμέρους τμήματα, βλέποντας την Κρήτη και το έργο από τα δυτικά προς τα ανατολικά, ξεκινάμε με το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά μήκους 37,5 χιλιομέτρων. Ακολουθεί το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο με μήκος 157,5 χιλιομέτρων, το οποίο θα υλοποιηθεί μέσω της Σύμβασης Παραχώρησης με εκτιμώμενο κόστος 1,76 δισ. ευρώ.
Το κομμάτι αυτό περιλαμβάνει: 26 σήραγγες μονού κλάδου και συνολικού μήκους περίπου 34 χιλιομέτρων, 10,80 χιλιόμετρα νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος, είκοσι νέους ανισόπεδους κόμβους και την αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και πάνω από 150 χιλιόμετρα παράπλευρο δίκτυο. Το τμήμα αυτό θα χρηματοδοτηθεί από κοινού από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Το κομμάτι του ΣΔΙΤ, Χερσόνησος-Νεάπολη, έχει μήκος περίπου 22,5 χιλιόμετρα και περιλαμβάνει πέντε νέους ανισόπεδους κόμβους, δώδεκα γέφυρες μονού κλάδου μήκους 1,7 χιλιομέτρων, πέντε σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους 6,75 χιλιομέτρων και ένα cut and cover διπλού κλάδου μήκους 215 μέτρων.
Σημειώνεται πως οι δημόσιοι πόροι που απαιτούνται για την υλοποίηση του ΣΔΙΤ θα εξασφαλιστούν αποκλειστικά από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ανατολικότερα, στο κομμάτι των δημοσίων έργων μετά τη Νεάπολη, συναντάμε το τμήμα Νεάπολη–Άγιος Νικόλαος, μήκους 14 χιλιομέτρων που θα χρηματοδοτηθεί επίσης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μετά τον Άγιο Νικόλαο, μελετώνται τμήματα ως τη Σητεία κυρίως από το Καλό Χωριό ως τη Παράκαμψη της Παχιάς Άμμου. Θα υπάρχουν διόδια με το ύψος τους να έχει υπολογιστεί έως 0,063 ευρώ ανά χιλιόμετρο, όπως και στους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους της χώρας.