Η πιστοποίηση των κτιρίων σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης (nZEΒ) ήταν το θέμα της συζήτησης που έκανε το Build με τον Πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου Πιστοποιημένων Ενεργειακών Επιθεωρητών (ΠΣΥΠΕΝΕΠ), Κωνσταντίνο Λάσκο. Μεταξύ άλλων, ο κ. Λάσκος ανέλυσε τα χαρακτηριστικά των κτιρίων nZEΒ και το πώς τα σχεδιάζουμε. Ανέδειξε, ωστόσο, παράλληλα και προβλήματα που εντοπίζονται στον ελληνικό κλάδο της πιστοποίησης τέτοιου είδους κτιρίων, ενώ έκανε λόγο και για ελλιπή εκπαίδευση των επιθεωρητών.

Αναφέρετέ μας τα χαρακτηριστικά των κτιρίων nZeb.
Πρόκειται για κτίρια με πάρα πολύ μικρή κατανάλωση ενέργειας. Διαθέτουν υψηλό επίπεδο θερμομόνωσης και πολύ αποδοτικά συστήματα για την κάλυψη των απαιτήσεών τους σε θέρμανση, ψύξη και ζεστό νερό χρήσης (ΖΝΧ). Οπωσδήποτε διαθέτουν και ΑΠΕ, για την κάλυψη και παραγωγή ΖΝΧ. Επίσης, μεγάλο κομμάτι της κατανάλωσης και των απαιτήσεών τους σε ηλεκτρική ενέργεια το καλύπτουν με εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά συστήματα. Συγκριτικά με το κτίριο που τέθηκε ως ελάχιστη προδιαγραφή το 2011, όταν και καθιερώθηκε ο πρώτος (και αρκετά αυστηρός) εθνικός ενεργειακός κανονισμός, τα κτίρια nZeb καταναλώνουν κάτω από το μισό.

Πώς σχεδιάζουμε ένα κτίριο nZeb;

Ο κανονισμός είναι αρκετά ξεκάθαρος. Ουσιαστικά, θέτει ελάχιστες προδιαγραφές ανά τμήμα του κτιρίου ή του δομικού ή του τεχνικού του συστήματος. Λ.χ. θέτει ελάχιστες προδιαγραφές και επίπεδα θερμομόνωσης ανάλογα με την κλιματική ζώνη, άρα το κτίριο θα πρέπει να πιάνει τουλάχιστον αυτές τις θερμομονώσεις και να έχει τουλάχιστον αυτά τα επίπεδα ενεργειακής αποδοτικότητας στα κουφώματα. Επιπλέον, θέτει ελάχιστες προδιαγραφές στα θέματα θέρμανσης-ψύξης και μία μέγιστη κατανάλωση που μπορεί να έχει το κτίριο και η οποία υπολογίζεται με ένα κοινό για όλους λογισμικό που χρησιμοποιείται και στην επιθεώρηση του κτιρίου – σε αντίθετη περίπτωση, το κτίριο κρίνεται ως αυθαίρετο.

Ποιες οι προκλήσεις στην πιστοποίηση κτιρίων nZeb στην Ελλάδα;

Κατά την άποψή μου, το βασικό πρόβλημα, ειδικά στα νέα κτίρια, είναι ότι ο επιθεωρητής αποτελεί επιλογή του κατασκευαστή. Πολλές φορές, λοιπόν, προβλήματα και λάθη καλύπτονται. Με δεδομένο και το ότι ο νέος οικοδομικός κανονισμός δίνει μπόνους περίπου 10% στον συντελεστή δόμησης για την ανέγερση κτιρίων της ενεργειακής κατηγορίας Α++, η αγορά κατευθύνεται προς τέτοιου είδους κτίρια. Τίθενται, όμως, θέματα νομιμότητας και πιστοποίησης. Υφίστανται ατασθαλίες (και αυθαιρεσίες πλέον) και, ακριβώς επειδή δεν ελέγχονται από ανεξάρτητο επιθεωρητή, πάρα πολλά κτίρια αμφισβητείται το κατά πόσο έχουν πράγματι πιάσει τους απαιτούμενους στόχους ώστε να είναι ενεργειακά αποδοτικά.

Ποιο είναι το δυσκολότερο μέρος της διαδικασίας πιστοποίησης κτιρίων nZeb;

Τα πράγματα, δεδομένου και του κανονισμού, είναι αρκετά ξεκάθαρα. Αλλά, υπάρχει πρόβλημα εκπαίδευσης. Ήταν μεγάλο λάθος της ελληνικής Πολιτείας το ότι κατήργησε την υποχρεωτική εκπαίδευση και τις εξετάσεις για τους επιθεωρητές. Έχουμε πλέον μια γενιά επιθεωρητών που δεν έχει παρακολουθήσει καν σεμινάριο του τι σημαίνει πιστοποίηση και δεν μπορεί να καταλάβει ούτε τα στοιχειώδη πράγματα σε ένα κτίριο – αυτό προξενεί προβλήματα στον κλάδο. Δυστυχώς, δεν έχει πείσει ακόμα ο κλάδος ότι τα πιστοποιητικά είναι αξιόπιστα.
Ως Σύλλογος έχουμε κάνει πολλές προσπάθειες, αλλά όσα έχουμε καταφέρει δεν εφαρμόζονται. Στην Ελλάδα δεν έχουμε κατανοήσει ακόμη το ότι η αξία ενός ακινήτου επηρεάζεται και από τα ενεργειακά του στατιστικά (και μάλιστα παρότι η ενεργειακή κρίση επηρεάζει σημαντικά το κόστος διαβίωσης και τα έξοδα μιας οικογένειας).

Ποιο το σημαντικότερο κομμάτι στη διαδικασία πιστοποίησης των κτιρίων nZeb;

Στην πιστοποίηση ενός νέου κτιρίου, που έχει να κάνει με τους νέους κανονισμούς, το πιο σημαντικό είναι η μελέτη και η κατασκευή να γίνουν σωστά, καθώς στη συνέχεια ο επιθεωρητής ανακαλύπτει διάφορα προβλήματα και αναγκάζεται να το ανακηρύξει αυθαίρετο. Για τα υφιστάμενα κτίρια, η δυσκολία έγκειται περισσότερο στην έλλειψη γνώσης. Μένουμε πίσω από τις εξελίξεις. Ο επιθεωρητής δεν επιμορφώνεται, δεν εκπαιδεύεται συνεχώς, δεν διαβάζει…