Την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά ακινήτων της Κρήτης μετά την πανδημία αλλά και ενόψει των μεγάλων έργων περιγράφει ο νομικός, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων του νομού Ηρακλείου, Κώστας Αράπογλου.

Πόσο έχει επηρεαστεί η αξία των ακινήτων με αφορμή τα μεγάλα έργα που δρομολογούνται στο νησί, όπως ο οδικός άξονας ΒΟΑΚ και το αεροδρόμιο στο Καστέλι;

Κώστας Αράπογλου, Πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Ηρακλείου

Οι περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο από τις υποδομές στις οποίες αναφέρεστε είναι στο βόρειο παραλιακό μέτωπο του νομού Ηρακλείου και του Λασιθίου. Είναι περιοχές που προορίζονται για παραθεριστικές κατοικίες και τουρισμό, και θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στο αεροδρόμιο Καστελίου, το οποίο θα έχει αυξημένο όγκο επιβατών, σε σχέση με το υπάρχον αεροδρόμιο. Ήδη, λοιπόν, έχουν αυξηθεί οι τιμές των ακινήτων κατά 15% σε σχέση με πέρυσι και επίσης έχουν αυξηθεί και οι αγοραπωλησίες κατά το ίδιο ποσοστό για τα ακίνητα αυτών των παραθαλάσσιων περιοχών.

Ποιες κατηγορίες ακινήτων προσελκύσουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον;

Αυτές είναι τα παραθεριστικά ακίνητα, που προορίζονται για μίσθωση σε αλλοδαπούς επισκέπτες είτε με βραχυχρόνια μίσθωση ή με μακροχρόνια, αλλά και οι ξενοδοχειακές μονάδες. Μάλιστα, τα ακίνητα που διατίθενται είναι περιορισμένα για τον σκοπό αυτό, όμως παρατηρείται κινητικότητα στις αγοραπωλησίες ήδη λειτουργούντων μονάδων, οι οποίες αγοράζονται και ανακαινίζονται από ξένους επενδυτές. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο επενδυτικός όμιλος Hines ο οποίος πλειοδότησε στον διαγωνισμό για το Capsis Out of the Blue στην Αγία Πελαγία.

Πιστεύετε όμως ότι οι τιμές θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους και οι αγοραστές θα μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές, δεδομένης της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία;

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ύφεση, αντιθέτως βλέπω προοπτική να ανέβουν οι τιμές των ακινήτων ακόμη περισσότερο, όσο προχωρούν τα μεγάλα έργα. Προβλέπω, μάλιστα, διπλασιασμό των τιμών σε βάθος χρόνου. Ειδικά στις αγοραπωλησίες δεν υπάρχει ύφεση, καθώς σύμφωνα με την ΤτΕ έχουν αυξηθεί οι καταθέσεις κατά 19,9 δισ. λόγω του lockdown. Δεν ξοδεύονταν χρήματα σε καταναλωτικές συνήθειες (ταξίδια, αναψυχή κ.ά.), με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να σωρεύσουν καταθέσεις, οι οποίες αναζητούν διέξοδο στην ασφαλή αγορά των ακινήτων με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση τιμών και αγοραπωλησιών. Επίσης, η αύξηση των τιμών πανελλαδικά κυμαίνεται γύρω στο 8% σε σχέση με πέρυσι, ενώ των αγοραπωλησιών άνω του 10%.

Να τονίσουμε όμως ότι υπάρχει δυσλειτουργία στην ταχύτητα των αγοραπωλησιών, λόγω του ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων από τη ΔΟΥ Ηρακλείου λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά και λόγω της τηλεργασίας. Για να είμαι πιο συγκεκριμένος, η καθυστέρηση της επεξεργασίας των δηλώσεων φτάνει τους τέσσερις μήνες, και αυτό παρά το γεγονός ότι ήδη έχει εφαρμοστεί η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης. Για να γίνει όμως η ηλεκτρονική υποβολή πρέπει ο τίτλος του πωλητή να συμφωνεί απόλυτα με την πραγματική έκταση του ακινήτου. Οπότε οι περισσότερες δηλώσεις γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας με βάση το παραδοσιακό σύστημα (αυτοψία υπαλλήλου κ.λπ.), κάτι που καθυστερεί. Ένας ακόμη λόγος καθυστέρησης αφορά το κτηματολογικό γραφείο Ηρακλείου, που καθυστερεί λόγω της υποστελέχωσης, με αποτέλεσμα να ματαιώνονται αγοραπωλησίες.

Τι συμβαίνει με το χτίσιμο νέων κατοικιών;

Υπάρχει οικοδομικός οργασμός στην Κρήτη αυτήν τη στιγμή. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, έχει αυξηθεί ο όγκος των οικοδομικών αδειών κατά 56% πανελλαδικά σε σχέση με πέρυσι, κάτι που δείχνει ότι υπάρχει δυναμική και στις αγοραπωλησίες και στην κατασκευή. Κατά προσέγγιση στη Κρήτη ο όγκος των αδειών είναι όσο και ο μέσος όρος της Ελλάδας. Παρά την άνοδο του κόστους κατασκευής, λοιπόν, υπάρχει έντονη αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας και έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται οικοδομές με σκοπό τη μεταπώληση.

Το κόστος των υλικών όμως δεν έχει «φρενάρει» την κατασκευαστική δραστηριότητα;

Η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους δεν είναι αρκετή για να ανακόψει τη δυναμική που υπάρχει. Σε αυτό έχει βοηθήσει ψυχολογικά και η ανακοίνωση, από τον πρωθυπουργό, της αύξησης των αφορολόγητων ορίων των γονικών παροχών, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από ενοίκια-οικοδομές, και ότι ο ΕΝΦΙΑ θα είναι χαμηλότερος το 2022. Αρνητικό στοιχείο είναι όμως το ζήτημα της δανειοδότησης, καθώς τα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες τα χορηγούν με ακριβά επιτόκια, είναι προσεκτικές στη χορήγηση λόγω του φόβου των επισφαλειών, γι’ αυτό και ο δανεισμός καλύπτει το 60-70% της αξίας του ακινήτου. Εδώ αξίζει να σημειώσω πως όσον αφορά την κατασκευή της α’ κατοικίας η τάση είναι να αγοράζουν οικόπεδα όσοι θέλουν κατοικία σε κοντινές περιοχές των πόλεων της Κρήτης και να χτίζουν μονοκατοικίες, πετρόχτιστες ή προκάτ, για να αποφύγουν την αγορά ενός διαμερίσματος με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Τέλος, θεωρώ ότι η επιστροφή στη μονοκατοικία θα ενισχυθεί έτι περαιτέρω.