Μία κύρια πρόκληση την οποία αντιμετωπίζω εγώ καθώς και χιλιάδες επενδυτές οι οποίοι αναζητούν να επενδύσουν σε ιδιωτικά έργα με στόχο κάποια υψηλότερη απόδοση, είναι ο εγγενής επενδυτικός κίνδυνος και το αν θα υλοποιηθούν οι υποσχέσεις της ιδιωτικής εταιρείας.
Έχει η ιδιωτική εταιρεία τα μέσα να εκπληρώσει τις προβλέψεις του επιχειρηματικού της σχεδίου ή να καταβάλει τα ετήσια επιτόκια αν εκδίδει ομόλογα; Πώς μπορώ να είμαι βέβαιος ότι το σχέδιο εξόδου κάποιας επένδυσης θα υλοποιηθεί; Αυτό δεν σημαίνει ότι αν κάποια εταιρεία εκδίδει και εισάγει μετοχές μέσω του χρηματιστηρίου, ο επενδυτικός κίνδυνος εξαφανίζεται. Δημόσιες εταιρείες με εισηγμένα μέσα στο χρηματιστήριο αντιμετωπίζουν τους ίδιους λειτουργικούς κινδύνους και μπορούν εξίσου εύκολα να κηρύξουν χρεοκοπία όπως και οι ιδιωτικές.
Απαραίτητα στοιχεία:
Η δική μου λίστα με τα απαραίτητα στοιχεία συνοψίζεται σε 7 βασικά στοιχεία:
1. Ακολουθώ τον κανόνα επενδύσεων του Warren Buffet, επενδύοντας σε εταιρείες των οποίων την επιχείρηση κατανοώ και μπορώ να δω το μέλλον της.
2. Το επόμενο ερώτημά μου είναι εάν ο ιδιοκτήτης του έργου κατάφερε με απλό τρόπο να εξηγήσει λεπτομέρειες για την επιχείρηση, την τρέχουσα οικονομική κατάσταση και τους μακροπρόθεσμους στόχους, ή αν χρησιμοποιεί ειδικές και περίπλοκες ορολογίες για να μπερδέψει τον μέσο επενδυτή. Σε τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσω περαιτέρω. Τόσες πολλές φορές, έχω διαβάσει έγγραφα και δεν κατάλαβα τι εννοούν και, τελικά, οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες είτε κατέρρευσαν είτε αστόχησαν να φτάσουν τους στόχους τους.
3. Αυτό σημαίνει ότι όταν διαβάζω το Φύλλο Κύριων Πληροφοριών Επενδυτή (KIIS) το οποίο ετοιμάζει ο ιδιοκτήτης του έργου, ως επενδυτής, πρέπει να κατανοώ τη βασική δομή της εταιρείας, των κύριων μετόχων, της σύνθεσης του διοικητικού συμβουλίου, τον κλάδο δραστηριότητας, τον σκοπό της συγκέντρωσης κεφαλαίου, σε τι έργο θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα, ποια οφέλη θα προσφέρει η εταιρεία, το επιτόκιο της έκδοσης ομολόγων, τις χρεώσεις, το καθαρό κέρδος και εξίσου σημαντικό – ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι πιθανές απώλειες.
4. Επιπλέον, επιθυμώ να βλέπω τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του ιδιοκτήτη του έργου για να δω οποιαδήποτε προηγούμενη απόδοσή, την τρέχουσα οικονομική κατάσταση, το χρέος (πόσα οφείλει σε τράπεζες και άλλα μέλη) καθώς και άλλες υποχρεώσεις της εταιρείας, για να επιβεβαιώσω εάν η αποτίμηση τους βασίζεται σε προηγούμενο ιστορικό απόδοσης ή σε εναλλακτικά μέσα – όπως η έκπτωση ροής μελλοντικών προβλεπόμενων κερδών (discounted cash flow of future projected earnings), κλπ. Σε περιπτώσεις όπου η πιο πάνω αξιολόγηση είναι ανασταλτική, για μένα δεν δικαιολογείται κάποια επένδυση.
5. Εξίσου σημαντικό είναι να ελέγξω ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες του έργου – η διευθυντική ομάδα καθώς και την εμπειρία και τη θέση τους στην αγορά. Ποιο είναι το ιστορικό τους, αν έχουν εκτελέσει παρόμοια έργα όπως αυτά για τα οποία ζητούν κεφάλαια, ή αν αυτή είναι η πρώτη φορά που θα αναλάβουν τέτοιου είδους έργο. Φυσικά, μια εταιρεία με πολλά χρόνια λειτουργίας και μια καλά οργανωμένη διοικητική δομή είναι καλύτερη από ένα νέο start–up με περιορισμένη γνώση και εμπειρία. Αν, ωστόσο, η νέα εταιρεία έχει ιδρυθεί από επαγγελματίες οι οποίοι ήταν σε μια προυπάρχουσα εταιρεία, και τώρα ιδρύουν τη δική τους, και αν οι οικονομικές τους προβλέψεις είναι λογικές, τότε αυτό μετράει επίσης ως σημαντικό πλεονέκτημα.
6.Η επόμενη ερώτηση είναι η επεκτασιμότητα του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Είναι για περιορισμένη χρήση, ή μπορεί το προϊόν ή η υπηρεσία να ξεπεράσει τα υπάρχοντα σχέδια και να φτάσει σε εκατομμύρια αντί σε χιλιάδες.
7.Τέλος, ποιος είναι ο κίνδυνος απόσυρσης. Αν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο, τι προτείνει ο ιδιοκτήτης του έργου και πόσο μπορεί το χαρτοφυλάκιό μου να αντέξει ένα τέτοιο πλήγμα – μερική ή ολική απώλεια της επένδυσης. Γι’ αυτό, πρέπει να ακολουθείτε το παλιό και επιβεβαιωμένο ρητό: αν δεν μπορείτε να το χάσετε, μην επενδύσετε, ή αν επενδύσετε, βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να επιβιώσετε οικονομικά αν τα πράγματα πάνε στραβά – υπογραμμίζοντας το γιατί είναι σημαντικό να έχετε ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο. Επιπλέον, κοιτάξτε το φύλλο KIIS, το οποίο θα κατηγοριοποιήσει τον κίνδυνο της επένδυσης και θα εξηγήσει τα ρίσκα σε απλούς, κατανοητούς όρους.