Η ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων: Μεγάλη αγοραστική… όρεξη, υψηλή ζήτηση, ανοδικά οι τιμές

Τη δική της ανάλυση για τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων το 2022 και τις τάσεις που καταγράφηκαν για την περίοδο 2007-2022 δημοσίευσε η Cerved Property Services (CPS).
Σύμφωνα με τα πορίσματα της ανάλυσης, καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους η ελληνική αγορά κατοικιών χαρακτηρίστηκε από μεγάλη αγοραστική… όρεξη, υπερβάλλουσα ζήτηση και τιμές ανοδικές, με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία να μην ανακόπτουν την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών.

Μάλιστα, για πρώτη φορά ΑΕΕΑΠ και θεσμικούς επενδυτές συμπεριέλαβαν στα πλάνα τους οικιστικά συγκροτήματα και «πράσινες» αναπτύξεις μεγάλης κλίμακας, ενώ βίλες αλλά και πολυτελή διαμερίσματα με εξαιρετικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά συμβατά με ιδιαίτερα απαιτητικούς δείκτες βιωσιμότητας είναι πλέον διαθέσιμα προς πώληση. Η έλλειψη τέτοιων κατοικιών και η έντονη ζήτηση, για ιδιωτική χρήση και ως επενδυτική επιλογή υψηλών αποδόσεων, οδήγησαν τις τιμές τους σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα για τα ελληνικά δεδομένα. Σύμφωνα με τον οικιστικό δείκτη της CPS, οι τιμές των κατοικιών το 2022 συνέχισαν την ανοδική τους πορεία με ορισμένες περιοχές να υπεραποδίδουν σε σχέση με την πανελλαδική τάση. Πάντως, σε εθνικό επίπεδο τα επίπεδα τιμών παραμένουν συγκρίσιμα με το τέλος του 2011 και την αρχή της έντονης συμπίεσης των τιμών, ενώ εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από την ιστορική κορυφή τους του 2007 όπου οι οικονομικές συνθήκες ήταν εντελώς διαφορετικές με την σημερινή εικόνα.

Καθοριστικός παράγοντας το ενδιαφέρον των ξένων
Ρόλο καταλυτικό στην αύξηση των τιμών αποτέλεσε το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την ελληνική αγορά ακινήτων και οι εισροές ξένων κεφαλαίων, που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η Αθήνα διατηρεί συγκριτικά χαμηλές τιμές κατοικιών και οι επενδυτές βλέπουν την αγορά της ως ευκαιρία, δεδομένου εδώ εξασφαλίζουν αποδόσεις της τάξεως του 5%, όταν στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν ξεπερνούν το 3%. Οι αποδόσεις είναι πολύ υψηλότερες στα τουριστικά νησιά. Σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς, κυρίαρχη είναι η συμμετοχή ξένων αγοραστών στην ελληνική αγορά κατοικίας, καθώς πλέον πραγματοποιούν πάνω από το 50% των συναλλαγών.

Οικιστική προσφορά και ζήτηση
Σήμερα, η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά στην ελληνική αγορά κατοικίας. Λόγω της ραγδαίας αύξησης των ενοικίων και των αποδόσεων των κατοικιών και σε συνδυασμό με την προσδοκώμενη υπεραξία, τα οικιστικά ακίνητα έχουν καταστεί πλέον επενδυτικά προϊόντα, καθώς η επένδυση σε αυτά αντισταθμίζει τον πληθωρισμό ελλείψει αποδοτικότερων και ασφαλέστερων εναλλακτικών για τοποθέτηση χρηματικών αποθεμάτων.

Όμως, η προσφορά είναι περιορισμένη λόγω του μεγάλου όγκου συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν τα τρία προηγούμενα χρόνια. Ο ρυθμός απορρόφησης κατοικιών από το 2017 και μετά είναι πολύ ταχύτερος από τον ρυθμό εισόδου νέων ακινήτων στην αγορά. Το διαθέσιμο προς πώληση απόθεμα δεν έχει αναπληρωθεί, με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξάνονται συνεχώς, αν και θα περίμενε κανείς επιβράδυνση της ανοδικής τάσης λόγω των γεωοικονομικών συνθηκών. Σύμφωνα με το 59% των ερωτηθέντων στην τελευταία ετήσια έρευνα της CPS για την ελληνική αγορά ακινήτων, στην αγορά το 2022 υπήρχε πλεόνασμα ζήτησης σε σύγκριση με το 2021.

Οι τάσεις των τιμών πώλησης
Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός, με τη συνεπακόλουθη αύξηση του κατασκευαστικού κόστους και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, η αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων και η γενικότερη οικονομική ανασφάλεια έχουν δημιουργήσει μια δυσανάλογη εικόνα στην ελληνική αγορά κατοικίας. Τα περισσότερα νοικοκυριά στρέφονται στο ενοίκιο, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση των μισθωτικών αξιών. Αντίθετα, το ζωτικό ενδιαφέρον ξένων και θεσμικών επενδυτών, ο επενδυτικός ρόλος της κατοικίας και η χαμηλότερη έκθεση των αγοραστών στον τραπεζικό δανεισμό οδήγησαν τις τιμές σε ανοδική πορεία και το 2022. Σχετικά με τις τάσεις των τιμών, το 55% των συμμετεχόντων στην έρευνα της CPS περιμένουν να δουν σταθεροποίηση των τιμών το 2023, το 37% προσδοκά αύξηση και μόλις το 8% μείωση.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Inventor: Οι νέες ευρωπαϊκές αγορές και το +29% του τζίρου

Νέες αγορές άνοιξε στη διάρκεια του 2022 η Inventor, η ελληνική εταιρεία ηλεκτρικών συσκευών που το 2021 εξαγοράστηκε κατά 80% από τον σουηδικό όμιλο Beijer Ref. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του σουηδικού ομίλου, το 2022 η μάρκα Inventor, όπως και η Sinclair, έκαναν την είσοδό τους στην Πολωνία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τις χώρες της Βαλτικής, με τη διοίκηση του ομίλου να αποτιμά θετικά τις κινήσεις αυτές και να σχεδιάζει την είσοδο της Inventor και σε άλλες αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται. η Beijer Ref. Όσον αφορά στον τζίρο της Inventor το 2022, αυτός κατέγραψε ισχυρή άνοδο 29%, φτάνοντας τα 88,23 εκατ. ευρώ, έναντι 68,60 εκατ. το 2021. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων αυτών αφορά στην κατηγορία των κλιματιστικών, όπου μάλιστα σημειώθηκε αύξηση πωλήσεων της τάξεως του 43% (73,76 εκατ. ευρώ, από 51,76 εκατ. το 2021). Ωστόσο, η κερδοφορία EBITDA μειώθηκε κατά 12%, στα 10,93 εκατ. ευρώ (2021: 12,35 εκατ.) και η καθαρή κερδοφορία κατά 19%, στα 7,46 εκατ. ευρώ (2021: 9,21 εκατ.).

Στη νότια Ευρώπη το ένα τρίτο των πωλήσεων της Beijer Ref
Όσον αφορά συνολικά στον όμιλο Beijer Ref, οι πωλήσεις του (συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Inventor) άγγιξαν το 2022 τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 34% σε ετήσια βάση. Σημειωτέον ότι η αγορά της Ελλάδας εντάσσεται στη δυνατότερη από πλευράς πωλήσεων για τον όμιλο γεωγραφική περιοχή της νότιας Ευρώπης, μαζί με τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Στις χώρες αυτές η Beijer Ref πραγματοποιεί το ένα τρίτο των συνολικών της πωλήσεων, ενώ ακολουθεί με 21% η κεντρική Ευρώπη και με 11% η Σκανδιναβία.

Στρατηγικές συνεργασίες με εταιρείες του ομίλου Beijer Ref
Στη διάρκεια του 2022, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της Inventor, η εταιρεία προχώρησε σε βελτιστοποίηση του συστήματος παραγγελιών-αγορών βάσει των τρεχουσών συνθηκών τόσο της εγχώριας όσο και της παγκόσμιας αγοράς και σε βελτιστοποίηση του συστήματος παρακολούθησης της συναλλακτικής συμπεριφοράς του πελατολογίου και αναπροσαρμογή της πιστωτικής πολιτικής της, με γνώμονα τη διασφάλιση ρευστότητας. Επίσης, η εταιρεία ενίσχυσε περαιτέρω τη θέση της στην παγκόσμια αγορά, με στρατηγικές συνεργασίες με τις εταιρείες του ομίλου της Beijer Ref. Η Inventor έλαβε εξάλλου χρηματικό ποσό 14 εκατ. ευρώ εντός του 2022 από την μητρική της εταιρεία, μέσω της έκδοσης ομολογιακού δανείου.

Μετεγκατάσταση των γραφείων της εταιρείας
Εν τω μεταξύ, η Inventor προετοιμάζεται για την μετεγκατάσταση των γραφείων της, σε συνέχεια της υπογραφής συμφωνητικού επαγγελματικής μίσθωσης τον Ιούνιο του 2022 για τριώροφο ακίνητο συνολικής επιφάνειας 2.145 τ.μ. σε γειτονικό με το υφιστάμενο κτίριο, υλοποιώντας τις απαραίτητες επισκευές και διαμορφώσεις. Όσο για τις προοπτικές για το 2023, παρόλο που η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε φάση αβεβαιότητας και υπό πληθωριστικές πιέσεις σε όλο το φάσμα της, με ταυτόχρονη ενεργειακή κρίση, η Inventor προσβλέπει στην περαιτέρω ενίσχυση της δραστηριότητάς της, επενδύοντας στην προϊοντική κατηγορία ανανεώσιμης τεχνολογίας της αντλίας θερμότητας και διευρύνοντας την εξαγωγική της παρουσία.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Η υπόθεση της Μυκόνου, τα αυθαίρετα και το «μπλόκο» της Πάτμου για τα εκτός σχεδίου

Στο θέμα της Μυκόνου και της αυθαίρετης και παράνομης δόμησης στη Μύκονο, ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει έντονα την επικαιρότητα τον τελευταίο καιρό, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Στασινός, μιλώντας σχετικά σε δημοσιογράφους. Αναφορικά με ελέγχους σε παραβάτες μηχανικούς και πιθανώς ψευδείς μελέτες όπως συνέβη στην περίπτωση της Μυκόνου, σημείωσε ότι η νομοθεσία αναφέρει πως εάν ο μηχανικός κάνει έφεση θα πρέπει να μείνουν ανοιχτοί οι κωδικοί του στο πλαίσιο του πειθαρχικού ελέγχου όπως θα έπρεπε να γίνει για τον Λαρισαίο μηχανικό που κατέθεσε την πράξη υπαγωγής, την άδεια οικοδομής και το τοπογραφικό για την τακτοποίηση του επίμαχου αυθαιρέτου στο νησί των Κυκλάδων.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ τόνισε ότι έχει σταλεί ερώτημα προκειμένου να παραμείνουν κλειστοί μόνιμα οι κωδικοί του συγκεκριμένου μηχανικού, ακόμα και εάν εκείνος έχει καταθέσει έφεση. Σχετικά, η αρμόδια επιτροπή έχει ζητήσει την τοποθέτηση του μηχανικού και αναμένει. «Επίσης διενεργούμε έλεγχο με δική μου απόφαση και θα ελεγχθούν οι δηλώσεις του γενικότερα ούτως ώστε να διαπιστώσουμε τι γίνεται στην προκειμένη περίπτωση και ίσως επαναληφθεί η πειθαρχική διαδικασία στη Λάρισα όπου υπάγεται ο μηχανικός αυτός καθώς, αλλά να διερευνηθούν και άλλες υποθέσεις.

Το πιο πιθανό είναι ότι δεν είναι ο μοναδικός που έχει υποπέσει σε ανάλογα παραπτώματα γι’ αυτό και διεξάγουμε έρευνα για να δούμε ποιοι έχουν κάνει σωρηδόν δηλώσεις προκειμένου να εξεταστούν. Θα μπω μπροστά σε αυτή τη διαδικασία για να διασφαλιστούν και οι μηχανικοί και οι πολίτες. Το έχω συζητήσει μάλιστα και με τον πρωθυπουργό, ο οποίος συμφώνησε να υλοποιήσουμε ένα έργο προμήθειας αεροφωτογραφιών με ημερομηνία 28 Ιουλίου του 2011, κάτι που έως αυτή τη στιγμή δεν έπραξε η ελληνική πολιτεία», σημείωσε ο κύριος Στασινός. Ο επικεφαλής του ΤΕΕ προανήγγειλε ότι σύντομα θα υλοποιηθεί έργο, όπου τρεις φορές το χρόνο θα λαμβάνονται δορυφορικές εικόνες από όλη την Ελλάδα και θα εξετάζουν εάν κάποιο ακίνητο «μεγάλωσε». «Για να σταματήσουν να φτιάχνονται αυθαίρετα, είτε στη Μύκονο είτε σε άλλες ευαίσθητες περιοχές θα εγκατασταθεί και σταθμός drones, για να υπάρχει πιο συχνά η αποτύπωση των εικόνων από αυτές τις περιοχές».

Σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών για τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης
Παράλληλα το ΤΕΕ ετοιμάζει ένα σύστημα έως το α’ τρίμηνο του 2024, το οποίο θα προσφέρει την δυνατότητα ελέγχου των αυθαιρέτων, μετά από καταγγελίες πολιτών. Θα απαιτείται σύντομη έκθεση μηχανικού ή ένα συμβολικής αξίας παράβολο από πλευράς του καταγγέλλοντα και κατόπιν θα παρεμβαίνει ελεγκτής δόμησης. «Έτσι με το σύστημα των δορυφορικών εικόνων και επειδή μας αρέσει να καταγγέλλουμε ο ένας τον άλλον, στο μέλλον δεν θα έχουμε αυθαίρετα».

Η επίμαχη απόφαση του ΣτΕ για εκτός σχεδίου ακίνητο την Πάτμο
Ο κύριος Στασινός στάθηκε μεταξύ άλλων και στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για εκτός σχεδίου ακίνητο στην Πάτμο, η οποία ζητά να υπάρχει πρόσωπο συγκεκριμένου μήκους σε αναγνωρισμένη νομικά οδό, για να θεωρηθεί οποιοδήποτε ακίνητο οικοδομήσιμο. Κατόπιν τούτου και σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ έχουν παραλύσει από τις περισσότερες ΥΔΟΜ οι εκδόσεις οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές, διότι η χώρα δεν διαθέτει ακόμη νομικά αναγνωρισμένο – με Προεδρικό Διάταγμα – οδικό δίκτυο. Για παράδειγμα, κάποιος αγόρασε ένα αγροτεμάχιο 5 στρεμμάτων στο χωριό του στα Τζουμέρκα για να χτίσει εξοχικό σπίτι. Κάποιος άλλος αγόρασε 10 στρέμματα εκτός σχεδίου στα Χανιά για ξενοδοχείο. Όλα αυτά μέχρι τώρα μπορούσαν υπό όρους να αξιοποιηθούν. Μετά την απόφαση, όχι μόνο αν δεν έχουν πρόσωπο αλλά ακόμη και αν έχουν, ήδη κάποιοι αγοράσει (ακριβά) πρόσβαση σε (αγροτικό ή δημοτικό) δρόμο μέσω δουλείας, όπως εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτησίες στη χώρα μέχρι σήμερα, οι οποίοι βγαίνουν χαμένοι. Έτσι, μετά την απόφαση του ΣτΕ, το εν λόγω ακίνητο στην Πάτμο, δεν μπορεί κανείς να χτίσει αλλά μόνο να χρησιμοποιήσει την ιδιοκτησία του ως βοσκοτόπι ή κήπο. Σημείωσε μάλιστα ότι πάνω από το 90% των ακινήτων εκτός σχεδίου δεν μπορούν πλέον οικοδομήσουν με κανέναν τρόπο και να είναι αξιοποιήσιμα, ενώ οι ιδιοκτήτες τους είναι εκατοντάδες χιλιάδες.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build