Ως τόπο ανάπτυξης κατοικιών βλέπει το κέντρο της Αθήνας μέσα στα επόμενα χρόνια η Όλγα Ίτσιου, Chief Operating Officer της Dimand. Επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «η μόνιμη κατοικία πρέπει να επιστρέψει στο κέντρο». Σε συνέντευξή της στο Build, στέκεται ιδιαίτερα στη μεγάλη ευκαιρία που έχει η πρωτεύουσα, να αλλάξει πρόσωπο και να προσελκύσει εκ νέου τους κατοίκους της, να δημιουργήσουν τα σπίτια τους εκεί, θυμίζοντας εποχές μίας άλλης Αθήνας, η οποία με τα χρόνια άλλαξε πρόσωπο για να μετατραπεί στην πόλη που σήμερα όλοι αντικρίζουμε. Εκτός των άλλων στέκεται στον σχεδιασμό της Dimand, η οποία έχει διαγνώσει την δυνατότητα και την ευκαιρία ανάπτυξης κατοικιών στο κέντρο, πέρα από το ήδη προγραμματισμένο, πολυσυζητημένο και ήδη γνωστό οικιστικό project, στην πίσω όψη του Μινιόν.
Κυρία Ίτσιου, ένα από τα εμβληματικότερα έργα που έχετε στην ατζέντα σας είναι το Μινιόν. Και που πολλοί αναμένουμε την ολοκλήρωσή του ως απαρχή ανάπλασης του κέντρου της πόλης. Σε ποιο σημείο βρίσκεται η ανακατασκευή;
Στο Μινιόν θα δημιουργήσουμε γραφεία και εμπορικά καταστήματα. Σε δεύτερη φάση θα αναπτύξουμε και κατοικίες, οι οποίες θα δημιουργηθούν σε ένα ξεχωριστό κτίριο που εντάσσεται στο οικοδομικό τετράγωνο του Μινιόν, το οποίο «βλέπει» στην πίσω πλευρά του πεζοδρόμου. Ούτως ή άλλως δεν θα θέλαμε να τοποθετήσουμε την κατοικία στους κεντρικούς δρόμους όπως η Πατησίων. Οι κατοικίες θα έχουν θέα προς την πλατεία Ομονοίας και την Ακρόπολη. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζουμε τις όψεις του κτιρίου γραφείων και καταστημάτων, οι οποίες θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι. Ακολούθως θα ξεκινήσουμε την διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων. Την κατασκευή των όψεων έχει αναλάβει η Vitael, ενώ θα ακολουθήσει διαγωνισμός για τη διαμόρφωση και του εσωτερικού. Το συγκεκριμένο κτίριο θα είναι έτοιμο στο τρίτο τρίμηνο του 2024. Σε ό,τι αφορά το οικιστικό μέρος θα είναι έτοιμο στο δεύτερο τρίμηνο του 2025.
Εκτός από το Μινιόν βλέπετε ευκαιρίες αστικής ανάπλασης στο κέντρο τα επόμενα χρόνια;
Για να αναζωογονηθεί το κέντρο πρέπει οπωσδήποτε να δημιουργηθεί και πάλι ένας προορισμός κατοικίας στην ευρύτερη περιοχή. Ο άξονας της Πατησίων έχει να προσφέρει πάρα πολλά σε αυτόν τον τομέα. Από το Αρχαιολογικό Μουσείο έως και την Πανεπιστημίου, ο οδικός άξονας έχει να επιδείξει μία σειρά από κτίρια – τοπόσημα, που εάν ανακατασκευαστούν μπορεί η Πατησίων να αποτελέσει αυτόν τον εξαιρετικό δρόμο, που γνώρισε η Αθήνα στην εποχή του μεσοπολέμου.
Δεν είναι εύκολη υπόθεση η αλλαγή όψης για την πόλη.
Εκτιμώ ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να συμβεί αυτό. Και μπορεί όλο αυτό να συνδυαστεί με την ενδεχόμενη μεταφορά των υπουργείων από το κέντρο της Αθήνας στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ. Η πόλη έχει την δυνατότητα και την ευκαιρία να τύχει μίας ολοκληρωμένης μελέτης, ούτως ώστε το κέντρο της Αθήνας να γίνει μία πραγματική μητρόπολη που θα προσφέρει χώρο για τους κατοίκους, τους εργαζομένους και τους τουρίστες. Αυτή τη στιγμή δεν είναι πραγματικά βιώσιμο το κέντρο με τη μορφή που έχει.
Θα ήθελα να αλλάξουμε κουβέντα, καθώς βλέπουμε να βρίσκεται σε εξέλιξη ένα «τρίγωνο» έργων με κατασκευάστρια την Τέρνα: το Hub26 στη Θεσσαλονίκη, τα γραφεία της PwC στην Κηφισίας και ο
Πύργος του Πειραιά. Ποιο είναι κατ’ αντιστοιχία το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης και πώς εξελίσσονται;
Ο Πύργος του Πειραιά ολοκληρώνεται στο τέλος του 2023 και οι πρώτοι ένοικοι θα εγκατασταθούν έως το τέλος της φετινής χρονιάς. Στη συνέχεια ορισμένοι όροφοι του κτιρίου, θα ολοκληρωθούν στο πρώτο τρίμηνο του 2024. Το Hub26 της Θεσσαλονίκης, αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου 12 μήνες από σήμερα. Σε ό,τι αφορά τα γραφεία της PwC θα παραδοθούν στο πρώτο τρίμηνο του 2024, ενώ αυτή τη στιγμή ολοκληρώνεται η διαδικασία επιλογής αναδόχου και σύντομα θα γίνει η ανάθεση. Έχουν καταθέσει προσφορές η Ιντρακάτ και η Τέρνα, ενώ έχουμε ζητήσει ορισμένες διευκρινίσεις για να επιλέξουμε τον κατασκευαστή για τη δεύτερη φάση κατασκευής.
Στον Πύργο έχει ήδη συμφωνήσει για μίσθωση γραφείων η Dialectica. Ποιοι άλλοι έχουν μισθώσει χώρους;
Μεταξύ άλλων, έχουμε συμφωνήσει με την Athlesis που θα δημιουργήσει γυμναστήριο στον 3ο και 4ο όροφο καθώς και με την Nice n Easy, η οποία έχει μισθώσει ένα μεγάλο μέρος του 3ου ορόφου για τη δημιουργία χώρων εστίασης και F&B υποδομών.
Τι άλλαξε στην καθημερινότητά σας από τη στιγμή που μπήκε η Dimand στο Χρηματιστήριο;
Λόγω της συνεργασίας με την EBRD, από το 2017, η εταιρεία μας είχε συμμορφωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό με τις απαιτήσεις εταιρικής διακυβέρνησης εισηγμένων εταιρειών. Επομένως, δεν υπήρξε για εμάς σημαντική διαφοροποίηση στη λειτουργία μας.
Έχετε προγραμματίσει τη δημιουργία ενός μεικτού κατασκευαστικού εγχειρήματος από κοινού με την Avax Development στο Νέο Φάληρο.
Σε τι στάδιο βρίσκεται η συγκεκριμένη επένδυση;
Προς το παρόν βρισκόμαστε στο στάδιο της προμελέτης. Με βάση τον προγραμματισμό μας, το έργο θα ξεκινήσει σε περίπου ένα έτος, ενώ θα απαιτήσει ακόμα, κατά προσέγγιση, δυόμισι με τρία χρόνια κατασκευής και θα αφορά ένα πράσινο συγκρότημα μεικτής χρήσης.
Πώς άλλαξε το τοπίο στον τομέα των «πράσινων» ακινήτων, εάν κοιτάξετε μερικά χρόνια πριν και δείτε το πρώτο σας ακίνητο αυτής της μορφής;
Σας θυμίζω ότι υπήρξαμε η πρώτη εταιρεία που ανέλαβε να πιστοποιήσει κτίριο στην Ελλάδα, το Karela Office Park που βρίσκεται στην Παιανία. Η βιωσιμότητα είναι κάτι το οποίο πιστεύουμε και αγαπάμε. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε την ανάπτυξη βιοκλιματικών ακινήτων, ειδικά τώρα που, και κοινοτικά, οι στόχοι ενεργειακού αποτυπώματος έχουν γίνει πολύ υψηλοί. Παράλληλα, βλέπουμε ότι η αγορά αλλάζει συνεχώς και τόσο οι επενδυτές ζητούν ESG ready ακίνητα, για λόγους απόδοσης της επένδυσής τους, όσο και οι μισθωτές, λόγω των δεσμεύσεων ESG που πρέπει να εκπληρώσουν. Για τη διασφάλιση του πιο efficient (αποδοτικού) τρόπου διαχείρισης ενός κτιρίου LEED, έχουμε αναπτύξει, πάνω από μια δεκαετία τώρα, τμήμα Facilities Management. Η ομάδα αυτή ασχολείται με το έργο από τη φάση της μελέτης, την κατασκευή των εγκαταστάσεων έως και την διαχείριση των συστημάτων του κτιρίου για λογαριασμό του μισθωτή ή του επενδυτή. Είναι μια ομάδα πιστοποιημένη και εξειδικευμένη για τη λειτουργία και συντήρηση κτιρίων LEED.
Αντιμετωπίσατε δυσκολίες κατά την πρώτη σας πιστοποίηση στο Karela Office Park;
Φυσικά και αντιμετωπίσαμε. Η αγορά δεν ήταν έτοιμη – και όταν λέω αγορά, εννοώ τους προμηθευτές, κατασκευαστές, υπεργολάβους και μελετητές. Εξαίρεση αποτέλεσαν οι αρχιτέκτονες, Κοκκίνου – Κούρκουλας, αλλά και ο Σταύρος Λειβαδάς της ΤΕΑΜ, που αγκάλιασαν τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, καθώς και η Cosmote που ήταν ο μισθωτής και την απασχολούσε επί σειρά ετών το θέμα της ενέργειας.
Παρόλα αυτά πήραμε την απόφαση να εκπαιδεύσουμε την αγορά και το πετύχαμε.
Πιο συγκεκριμένα, αντιμετωπίσαμε δυσκολίες στην προδιαγραφή των υλικών και την προσκόμιση συγκεκριμένων πιστοποιητικών για να πληρούν τις προδιαγραφές του LEED. Επιπροσθέτως, για πρώτη φορά, εκπονήθηκε ενεργειακή μελέτη στα πρότυπα του LEED.
Θεωρούμε πως οι προσπάθειές μας έπιασαν τόπο και άλλαξε η αντίληψη στην αγορά ακινήτων.
Δεν ήταν εύκολο αλλά τα καταφέραμε και για τον λόγο αυτό αναπτύξαμε δικό μας τμήμα στην DIMAND που ασχολείται με θέματα τόσο πιστοποιήσεων όσο και βιωσιμότητας γενικότερα.
Με σειρά επενδύσεων με χαρακτηριστικά παραδείγματα τον Πύργο Πειραιά, την ανάπλαση στον Άγιο Διονύσιο αλλά και τα Δικαστήρια όπου πρόσφατα ανακηρυχθήκατε ανάδοχος εταιρεία, τι προοπτική βλέπετε για την περιοχή του Πειραιά τα επόμενα χρόνια;
Ο Πειραιάς ήδη έχει αλλάξει και θα αλλάξει ακόμα περισσότερο μέσα στα επόμενα χρόνια. Η εικόνα που σήμερα παρουσιάζει η συνοικία του Αγίου Διονυσίου δεν έχει καμία σχέση με το 2016, όταν αγοράσαμε τα ακίνητα της βιομηχανίας Παπαστράτος. Ήδη ολοκληρώθηκε και η ανάπλαση των 10 βασικών δρόμων από τον δήμο, με τη δωρεά μελετών από εμάς. Δημιουργήθηκε ένας μεγάλος πόλος νέων επιχειρήσεων, μεταξύ των οποίων και επιχειρήσεις σε τομείς της εστίασης, της τέχνης καθώς και εμπορικές. Ξεκινήσαμε και κατασκευάσαμε ένα ξενοδοχείο, ενώ συζητάμε και για άλλες κινήσεις, όπως το να αναπτύξουμε ένα οικιστικό project και ένα ακόμη ξενοδοχείο, καθώς υπάρχει ιδιαίτερη ζήτηση. Με την έλευση των δικαστηρίων η περιοχή θα αλλάξει ακόμα περισσότερο και θα αποκτήσει εντονότερη κινητικότητα, ενώ θα υπάρξει ζήτηση και για μικρότερους γραφειακούς χώρους. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα Δικαστήρια θα διαθέτουν περίπου 350 θέσεις στάθμευσης και θα είναι εύκολα προσβάσιμα και σε περπατήσιμη απόσταση από όλα τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς.
Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build