Πώς η υβριδική εργασία επηρεάζει την αγορά ακινήτων

Πρόσφατη μελέτη, στην οποία έλαβαν μέρος 1.000 εταιρείες ακινήτων από όλον τον κόσμο, έδειξε πως η επόμενη διετία θα είναι κρίσιμη για το real estate, με την υβριδική εργασία να είναι στο επίκεντρο. Όπως φαίνεται, ο αριθμός των ευέλικτων χώρων γραφείων σε όλον τον κόσμο θα διπλασιαστεί μέχρι το 2026 – έτσι, μεσίτες και ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν την ευκαιρία να προωθήσουν στην αγορά ακίνητα που ταιριάζουν στην υβριδική εργασία.
Αυτό είναι το βασικό μήνυμα που προκύπτει από την έρευνα της Jones Lang LaSalle (JLL) για το μέλλον της εργασίας 2022 μαζί με την έρευνα της IWG και άλλων εταιρειών.

Ευελιξία επιθυμούν οι εργαζόμενοι
Έρευνες διαφόρων οργανισμών καταδεικνύουν ότι η υβριδική εργασία έχει έλθει για να μείνει, κάτι που φαίνεται και απ’ το γεγονός πως ψηλά στις προτεραιότητες σε όλη την Ευρώπη είναι η νομοθετική ατζέντα για την υβριδική εργασία.

Στην έρευνα της JLL ρωτήθηκαν 1.095 ανώτεροι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στον κλάδο των ακινήτων σε χώρες σε όλο τον κόσμο. Βάσει των ευρημάτων της, το 53% των ερωτηθέντων σκοπεύουν να καταστήσουν την υβριδική εργασία μόνιμα διαθέσιμη σε όλους τους εργαζόμενους έως το 2025, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το πώς θα μοιάζει η υβριδική εργασία τα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης, το 77% των ερωτηθέντων στην έρευνα της JLL συμφωνούν ότι η προσφορά υβριδικής εργασίας θα είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων, ενώ το ίδιο ποσοστό προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι θα θέτουν επί τάπητος το ζήτημα για αλλαγή του εργασιακού μοντέλου μέχρι το 2025. Αυτό ταυτίζεται με τα ευρήματα έρευνας της IWG, ιδίως ότι το 77% των εργαζομένων δηλώνουν ότι μια βάση πιο κοντά στο σπίτι αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα το οποίο θα λαμβάνουν υπόψη τους στην αναζήτηση εργασίας στο μέλλον. Άρα, οι εργαζόμενοι επιθυμούν ευελιξία και οι εργοδότες τους δείχνουν να το αντιλαμβάνονται.

Εργασιακά «hot spots» στα περίχωρα
Από την έρευνα της JLL είναι, επίσης, σαφές πως τα κριτήρια ESG θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα, με το 74% να δηλώνει ότι είναι πιθανό να πληρώσει premium για φιλικούς προς το περιβάλλον χώρους γραφείων και το 56% να το πραγματοποιεί μέχρι το 2025. Δεν είναι περίεργο, δεδομένου ότι η βιωσιμότητα έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για την αξιοπιστία των επιχειρήσεων.
Μέρος του να είναι κανείς πιο βιώσιμος είναι και η μείωση των χρόνων μετακίνησης, κάτι που σημαίνει ότι οι χώροι γραφείων πρέπει να βρίσκονται πιο κοντά στα σπίτια των εργαζομένων. Oι χώροι εργασίας της IWG εκτός των κέντρων των πόλεων, αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τις περιοχές στα περίχωρα να αναδεικνύονται σε εργασιακά «hot spots». Τα τελευταία δύο χρόνια, σχεδόν όλα τα νέα κέντρα IWG άνοιξαν σε μη αστικά περιβάλλοντα και περιοχές μακριά από τις μεγάλες αστικές περιοχές.

«Πράσινο» και υβριδικό πάνε μαζί
Για τους μεσίτες, τους ιδιοκτήτες και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για τα ακίνητα, το συμπέρασμα είναι σαφές: το να σκέφτεσαι τι είναι καλό για τον πλανήτη δεν είναι μόνο καλό για τον πλανήτη. Το να γίνεις «πράσινος» πηγαίνει χέρι-χέρι με το υβριδικό, δεδομένων των μειωμένων χρόνων μετακίνησης και των λιγότερων γενικών εξόδων που ήδη συνδέονται με τους ευέλικτους χώρους γραφείων που βρίσκονται στις κοινότητες των εργαζομένων. Αυτό συνάδει με τα ευρήματα μιας έρευνας της IWG για το 2020, στην οποία το 92% των ερωτηθέντων επιθυμεί έναν πιο πράσινο, πιο βιώσιμο τρόπο εργασίας με μειωμένη ανάγκη για περιττές μετακινήσεις.

Το ζητούμενο, η συνεργασία
Ένα από τα βασικότερα ευρήματα που επισημάνθηκαν στην έρευνα της JLL αφορούσε στην συνεργασία. Οι χώροι εργασίας του μέλλοντος δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη συνεργασία, με τους αποκλειστικούς χώρους γραφείων να αποτελούν παρελθόν υπέρ των ανοικτών περιβαλλόντων εργασίας για το 73% των ερωτηθέντων. Με τους εργαζόμενους να βρίσκονται λιγότερο στο γραφείο στο πλαίσιο ενός υβριδικού μοντέλου εργασίας, οι φορές που πηγαίνουν σε έναν κοινόχρηστο χώρο εργασίας φαίνονται πλέον διαφορετικές, με μεγαλύτερη έμφαση στην ομαδική εργασία που μπορεί να αισθάνονται ότι λείπει όταν εργάζονται από το σπίτι.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Prodea: Φέρνει στο προσκήνιο το μοντέλο της αυτεπιστασίας για εξοικονόμηση κόστους

Ένα νέο μοντέλο έχει θέσει το τελευταίιο διάστημα σε εφαρμογή η Prodea Investments ως προς την εκτέλεση μικρότερου βεληνεκούς κατασκευαστικών έργων στα οποία επενδύει. Ο λόγος για το σύστημα αυτεπιστασίας μέσω εταιρείας EPC Management, το οποίο ουσιαστικά έρχεται να μειώσει το κόστος του έργου για την ΑΕΕΑΠ. Όπως αναφέρει στο Build, ο διευθύνων σύμβουλος της Prodea, Δρ Αριστοτέλης Καρυτινός, η συγκεκριμένη διαδικασία ως προς την εκτέλεση των κατασκευαστικών έργων εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στα οικιστικά συγκροτήματα που αναπτύσσει η εισηγμένη.

Ένα νέο μοντέλο έχει θέσει το τελευταίιο διάστημα σε εφαρμογή η Prodea Investments ως προς την εκτέλεση μικρότερου βεληνεκούς κατασκευαστικών έργων στα οποία επενδύει. Ο λόγος για το σύστημα αυτεπιστασίας μέσω εταιρείας EPC Management, το οποίο ουσιαστικά έρχεται να μειώσει το κόστος του έργου για την ΑΕΕΑΠ. Όπως αναφέρει στο Build, ο διευθύνων σύμβουλος της Prodea, Δρ Αριστοτέλης Καρυτινός, η συγκεκριμένη διαδικασία ως προς την εκτέλεση των κατασκευαστικών έργων εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στα οικιστικά συγκροτήματα που αναπτύσσει η εισηγμένη.

Γιατί επιλέγει το μοντέλο της αυτεπιστασίας
Το μοντέλο της αυτεπιστασίας αποτελεί μία νέα τάση που παρουσιάζεται στην αγορά δεδομένου και του αυξημένου κόστους των υλικών το τελευταίο διάστημα. «Είναι ένας τρόπος να εξοικονομήσουμε αρκετά χρήματα, εξαλείφοντας ενδιάμεσες αμοιβές που συχνά απαιτούνται κατά την εκτέλεση ενός έργου για αναθέσεις σε project manager ή άλλες αρμοδιότητες. Μέσω τις αυτεπιστασίας επιλέγουμε οι ίδιοι τους προμηθευτές και τα συνεργεία που θα αναλάβουν την κατασκευή των κατοικιών που αναπτύσσουμε. Αποτελεί μία διαφορετική επιλογή σε σχέση με τα μεγάλα project που έχουμε αναπτύξει όπως είναι για παράδειγμα το κτίριο της οδού Φραγκοκλησιάς στο οποίο στεγάζονται η Google και η Elpedison, το οποίο ανατέθηκε στη ΓΕΚ Τέρνα. Σε περιπτώσεις άλλων ακινήτων τα έργα που έχουμε κάνει έχουν υλοποιηθεί σε κοινοπραξία με τη Dimand, η οποία είχε την ευθύνη επιλογής των εργολάβων από την αγορά».

Στα 60 εκατομμύρια ευρώ το σύνολο των επενδύσεων της Prodea σε κατοικίες
Θυμίζουμε ότι στον τομέα των οικιστικών ακινήτων η Prodea συνεργάζεται με πλατφόρμα που έχει όλη την τεχνογνωσία για όλο τον κύκλο που ξεκινάει από την εύρεση των οικοπέδων, εκτείνεται στην κατασκευή και φτάνει έως και την πώληση. Οι επενδύσεις πραγματοποιούνται μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας. Πρόκειται για μία εταιρεία που είχε ξεκινήσει την δραστηριότητά της προ τριετίας στον τομέα των ακινήτων, διατηρώντας τεχνογνωσία στον τομέα των ακινήτων και έχει δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο λογισμικό για την επιλογή των ακινήτων και το σύνολο της διαχείρισης των οικιστικών ακινήτων με ιδιαίτερα υψηλό track record στις πωλήσεις. Το σύνολο των επενδύσεων ανέρχεται σε περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ. Η Prodea έχει αποκτήσει δέκα οικιστικά οικόπεδα σε περιοχές όπως το Ελληνικό, η Νέα Ερυθραία, η Πολιτεία, η Αγία Παρασκευή, το Χαλάνδρι και η Κυψέλη, και ένα υφιστάμενο, πλήρως μισθωμένο κτήριο κατοικιών στην Καλλιθέα. Ορισμένα από αυτά πρόκειται να πουληθούν, ενώ κάποια άλλα θα διατεθούν προς μίσθωση. Σε ό,τι αφορά τον επενδυτικό σχεδιασμό για φέτος ένα σημαντικό μέρος των επιλογών της ΑΕΕΑΠ επικεντρώνεται στα γραφεία, τα οποία σύμφωνα με τον κύριο Καρυτινό αποτελούν τον βασικό στόχο, ωστόσο κάνει κινήσεις στον τομέα των logistics που επενδύει σταθερά την τελευταία τριετία, στον ξενοδοχειακό τομέα αλλά και στις κατοικίες όπως προαναφέραμε.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

«Ζεστοί» οι Γερμανοί για αγορά ακινήτων στην Ελλάδα

Αυξημένο ενδιαφέρον δείχνουν οι Γερμανοί για την ελληνική αγορά ακινήτων σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου, όπως ενημερώνει το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του Βερολίνου. Λόγω του ότι οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα παραμένουν χαμηλότερες, θεωρούνται ελκυστικότερες σε σχέση με άλλα κράτη της Μεσογείου (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία). Έτσι, αρκετοί είναι οι Γερμανοί που θεωρούν την αγορά μιας κατοικίας στη χώρα μας ως μια καλή μελλοντική επένδυση.

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ελληνικού παραρτήματος της μεγάλης γερμανικής μεσιτικής εταιρείας «Engel & Völkers», Γ. Πετρά, η αγορά ακινήτων αναπτύσσεται πολύ δυναμικά στην Ελλάδα, ενώ το 80-85% των αγορών πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών προέρχεται από το εξωτερικό (κυρίως από την Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία). Επίσης, ο κ. Μ. Χριστοδούλου, υπεύθυνος της γερμανικής πλατφόρμας «Ferimmo.de» η οποία φιλοξενεί αποκλειστικά ελληνικά ακίνητα, εκτιμά ότι το κόστος για ακίνητα 120 τ.μ. στην Ελλάδα, τα οποία είναι και τα πιο περιζήτητα, κυμαίνεται μεταξύ 250-450 χιλ. ευρώ. Κατά τον κ. Χριστοδούλου, τις εν λόγω αγορές από το εξωτερικό έχουν διευκολύνει οι διευρυμένες δυνατότητες χρηματοδότησης μέσω ελληνικών τραπεζών μιας και, πλέον, είναι δυνατή η λήψη στεγαστικού δανείου με υποθήκη και από μη μόνιμους κατοίκους Ελλάδας.

Σημαντικά αυξημένες οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε ελληνικά ακίνητα
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως αυτά αναπαράγονται σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Handelsblatt», τους πρώτους έξι μήνες του 2022 οι ΑΞΕ στα ελληνικά ακίνητα αυξήθηκαν κατά 61% και διαμορφώθηκαν στα 788 εκ ευρώ. Ειδικοί της αγοράς εκτιμούν πως για το σύνολο του έτους θα εισρεύσουν 1,7 δισ. ευρώ, καταρρίπτοντας το ρεκόρ του 2019 (1,45 δισ. ευρώ). Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στο ίδιο δημοσίευμα, μετά το τέλος του 2024 πιθανώς τα δεδομένα αυτά να αλλάξουν, καθώς αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές αυξήσεις τιμών μετά την εφαρμογή από την Ελλάδα του αυξημένου ΦΠΑ 24% για την αγορά νέων ακινήτων.

Οι εκτιμήσεις για τη γερμανική αγορά ακινήτων
Όσον αφορά στη γερμανική αγορά ακινήτων, σύμφωνα με το Γραφείο ΟΕΥ Βερολίνου, οι εκτιμήσεις ποικίλλουν για τη διάρκεια και την ένταση της ύφεσης της αγοράς το 2023. Το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) θεωρεί πιθανή την υποχώρηση των τιμών των οικιστικών ακινήτων σε ποσοστό έως και 10%, ενώ η DZ Bank αναμένει η κάμψη των τιμών το 2023 να ανέλθει έως στο 6%.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build