Στέφανος Βλαστός για real estate: «Η Ελλάδα θα δεχθεί μεγάλη πίεση στο κομμάτι των κατοικιών»

Στις εξελίξεις στον τομέα του real estate και στον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει η αξιοποίηση της ακίνητης δημόσιας περιουσίας στη προσέλκυση επενδύσεων αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΔ, Στέφανος Βλαστός, κατά το συνέδριο της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών. Παράλληλα εξέφρασε την άποψη πως, στην αγορά του real estate, η Ελλάδα θα δεχθεί μεγάλη πίεση στο κομμάτι των κατοικιών.
Μιλώντας για τη διεθνή και εγχώρια συγκυρία υποστήριξε πως σε εποχές αβεβαιότητας το real estate αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές.

Σε σχέση με το ΕΤΑΔ ανέφερε πως διαχειρίζεται 72.000 τίτλους και ένα χαρτοφυλάκιο με διάφορα νομικά και τεχνικά προβλήματα ενώ πρόκληση για την εταιρεία είναι να ανταποκριθεί «στις τάσεις και τις ανάγκες που δημιουργούνται στο real estate, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, οι εναλλακτικές μορφές εργασίες, η πράσινη οικονομία, οι ψηφιακοί νομάδες, οι έξυπνες πόλεις και τα ζητήματα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού».

Παράλληλα, υποστήριξε πως σε συνεργασία με την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση η ΕΤΑΔ έχει καταφέρει να δώσει σειρά λύσεων σε θέματα ακινήτων που λίμναζαν επί δεκαετίες, να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις και να συμβάλει σε μεγάλες αναπλάσεις, ενώ αναφέρθηκε σε σειρά διαγωνισμών που βρίσκονται σε εξέλιξη ή δρομολογούνται το επόμενο διάστημα. «Δεν θεωρούμε τους εαυτούς μας ως τους κατάλληλους διαχειριστές, αλλά ως μία γέφυρα με την αγορά» υποστήριξε ο κ. Βλαστός, αναφερόμενος στις επιχειρηματικές μονάδες που λειτουργεί η ΕΤΑΔ, σημειώνοντας ότι η εταιρεία, ενώ για πολλά χρόνια «έτρεχε» ζημιογόνες επιχειρηματικές μονάδες, πλέον επενδύει σημαντικά και αναβαθμίζει τα ακίνητα της, καθιστώντας τα οικονομικά βιώσιμα.

Ως προς τις εξελίξεις στην αγορά του real estate σημείωσε ότι «ως χώρα θα δεχτούμε μεγάλη πίεση στο κομμάτι των κατοικιών και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην ανάπτυξη που θα ακολουθηθεί, ώστε να μην κάνουμε τα λάθη μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων». Σημείωσε, παράλληλα, ότι η ΕΤΑΔ σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ θα συμβάλει στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και της νέας γενιάς.

Εμπορικοί χώροι, logistics, γραφεία, ξενοδοχεία
Σχετικά με τους εμπορικούς χώρους, ο κ. Βλαστός, εκτίμησε πως η πίεση στα μικρά καταστήματα θα συνεχιστεί, καθώς η τάση του ηλεκτρονικού εμπορίου συνεχίζει να είναι ανοδική, ενώ στα logistics σημειώνεται στροφή και σε μικρότερους και ευέλικτους χώρους των 500 – 2.000 τ.μ. σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η συμβολή των μέσων σταθερής τροχιάς να αποκτά κρίσιμη σημασία, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως το Θριάσιο και ο Ασπρόπυργος. Σε σχέση με τους γραφειακούς χώρους στάθηκε στο αυξανόμενο κόστος στον κατασκευαστικό κλάδο και στην έλλειψη κατοικιών, ενώ εξήρε την πρωτοβουλία δημιουργίας του κυβερνητικού πάρκου στη ΠΥΡΚΑΛ. Τέλος, ως προς τα ξενοδοχεία σημείωσε ότι παραμένουν υψηλά στις προτιμήσεις των επενδυτών, με τη μετάβαση από τα «μικρά οικογενειακά ξενοδοχεία» στους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές να γίνεται με αργούς ρυθμούς.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Noval Property: Ποια ακίνητα αποκτά με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των 21,35 εκατ. ευρώ

Αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου της Noval Property κατά 21.346.259 ευρώ, µε έκδοση ισάριθμων νέων κοινών ονοµαστικών µετά ψήφου µετοχών, ονοµαστικής αξίας ενός ευρώ εκάστης και µε τιµή διάθεσης 1,27902 ευρώ εκάστης, µε εισφορές σε είδος, ακινήτων και µετοχών εκδόσεως εταιρειών που έχουν στην κυριότητά τους ακίνητα, αποφάσισε η Έκτακτη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της εταιρείας που συνήλθε στις 23 Ιουνίου. Τα περισσότερα ακίνητα προέρχονται από το Κοινωφελές Ίδρυµα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), ενώ άλλα προέρχονται από τους Ιπποκράτη – Ιωάννη Στασινόπουλο και Νικόλαο Στασινόπουλο.

Ειδικότερα, τα ακίνητα που θα εισφερθούν στην εταιρεία είναι τα εξής:

– Αυτοτελές ηµιτελές κτίριο αποτελούµενο από δύο υπόγεια, ισόγειο, ηµιώροφο, τρεις ορόφους και δώµα, επί της οδού Αρδηττού 40-42, στην Αθήνα από το Κοινωφελές Ίδρυµα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου και τη ΜΕΠΑΛ ΑΕ. Εύλογη αξία: 6.436.030,77 ευρώ.

– Διαμέρισμα τετάρτου ορόφου με υπόγεια αποθήκη, επί της οδού Αναγνωστοπούλου 59, του Δήμου Αθηνών, από το ΚΙΚΠΕ. Εύλογη αξία: 1.810.927,80 ευρώ.

– Τέσσερα επιμέρους, ασκεπή οικόπεδα, στους Ασπούς, στη Σκύρο, με εμβαδόν 2.888,10, 4.030,15, 3.006,44 και 21.677,34 τ.μ., αντίστοιχα, από το ΚΙΚΠΕ. Αγοραία αξία: 1.638.529,18 ευρώ.

– Κατοικία στις Σπέτσες επιφανείας 435,09 τ.µ. από το ΚΙΚΠΕ και τη ΜΕΠΑΛ ΑΕ. Εύλογη αξία: 1.359.938,64 ευρώ.

– Ισόγειο επαγγελματικό κτήριο με πατάρι, επί της οδού Χαϊδαρίου, στο Δήμο Πειραιά, από το ΚΙΚΠΕ. Εύλογη αξία: 1.286.271,48 ευρώ.

– Οικόπεδο επί της οδού Νοταρά 51-53, μετά του επ’ αυτού τριώροφου διατηρητέου κτηρίου με υπόγειο, από το ΚΙΚΠΕ και τον Νικόλαο Στασινόπουλο. Εύλογη αξία: 1.227.359,34 ευρώ.

– Αδόμητο Οικόπεδο από το ΚΙΚΠΕ. Εύλογη αξία: 705.577,10 ευρώ.

– Δύο αδόµητα όµορα αγροτεµάχια, εκτός σχεδίου, άρτια και οικοδοµήσιµα, επιφάνειας 15.877,94 τ.µ. και 5.526,90 τ.µ. στον Άγιο Κωνσταντίνο Φθιώτιδας από το ΚΙΚΠΕ. Εύλογη αξία: 632.496,92 ευρώ.

– Ισόγειο κατάστημα με πατάρι και υπόγειο συνολικής επιφανείας 156,80 τ.μ. από το ΚΙΚΠΕ και τον Νικόλαο Στασινόπουλο. Εύλογη αξία: 210.236,20 ευρώ.

– Αδόµητο οικόπεδο 4.808,25 τ.µ. στον Άγιο Κωνσταντίνο Φθιώτιδας από τους Ιπποκράτη – Ιωάννη Στασινόπουλο και Νικόλαο Στασινόπουλο. Εύλογη αξία: 149.055,75 ευρώ.

– Δύο κλειστές θέσεις στάθμευσης στο δεύτερο υπόγειο πολυώροφης οικοδομής, επί της οδού Αναγνωστοπούλου 48, του Δήμου Αθηνών, από το ΚΙΚΠΕ. Εύλογη αξία: 64.000 ευρώ.
Παράλληλα, στη Noval Property εισφέρονται και οι μετοχές των εταιρειών Μεταλλουργία Αττικής Ακινήτων και Μεσογειακές Επιχειρήσεις, που έχουν στην κυριότητά τους ακίνητα.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Δ. Ανδριόπουλος: Παραδείγματα όπως το Μαρούσι με ενοίκια από τα 17 στα 27 ευρώ ανά τ.μ. εξισορρόπησαν την αγορά

Επενδυτικό πρόγραμμα που καταμετρά συνολικά 23 διαφορετικά project υλοποιεί ήδη ή πρόκειται να υλοποιήσει έως και το 2025 η Dimand. Από αυτά τα 18 βρίσκονται υπό εξέλιξη και με βάση τις εκτιμήσεις των ανεξάρτητων εκτιμητών στο τέλος του 2021 ανέρχονταν στα 497,6 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια του 2022 στο πλάνο υλοποίησης επενδύσεων του ομίλου εντάχθηκαν επιπλέον 8 έργα, για τα 5 εκ των οποίων έχει ήδη υπογραφεί συμβολαιογραφικό προσύμφωνο απόκτησης ακινήτων.

Όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Dimand, Δημήτρης Ανδριόπουλος στο πλαίσιο σχετικής ενημέρωσης: «Είμαστε σε διαπραγματεύσεις ή σε αναζήτηση νέων έργων που θα προστίθενται στο χαρτοφυλάκιό μας. Πρέπει να κρατάμε την γραμμή παραγωγής νέων έργων σε διαρκή κίνηση. Τα project που αναφέρονται στο Ενημερωτικό Δελτίο παραδίδονται σταδιακά έως και το 2025. Στο εξής τα νέα έργα για τα οποία θα υπογράφουμε συμβολαιογραφικό προσύμφωνα, θα παραδίδονται από το 2025 και ύστερα».

Ουδέν νεότερο από το μέτωπο του Ελληνικού
Ως προς το Ελληνικό και την πιθανότητά συμμετοχής στην εκτέλεση έργων που θα υλοποιηθούν στην εν λόγω επένδυση, ο κύριος Ανδριόπουλος αρκέστηκε να αναφέρει ότι «το παρακολουθούμε εν τη γενέσει του, καθώς αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικής ανάπλασης στον κόσμο και το κορυφαίο σε μέγεθος στην Ευρώπη. Διαψεύσαμε ότι κάναμε συμφωνία προκειμένου να αναπτύξουμε κάποιο οικιστικό project, δεδομένου ότι δεν υπάρχει κάποια τέτοια συνεργασία με τη Lamda Development. Εξετάζουμε διάφορες συνεργασίες χωρίς ακόμη να είναι κάτι ανακοινώσιμο ή προσυμφωνημένο».

Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο συμμετοχής της EBRD στην υποχρεωτική δημόσια πρόταση, όπως είπε ο κ. Ανδριόπουλος, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, διότι υφίσταται σύγκρουση σε ζητήματα εσωτερικής πληροφόρησης, δεδομένης της ύπαρξης κοινής εταιρείας εκτέλεσης έργων με τη συμμετοχή Dimand και EBRD. «Εξετάστηκε από τη νομική υπηρεσία και είναι θέμα νομοθεσίας και νομολογίας της αγοράς. Εάν σταματούσαμε να συνεργαζόμαστε με την EBRD – κάτι που δεν θα συμβεί γιατί ανανεώσαμε τη συνεργασία μας έως το 2030 – με επιπλέον 50 εκατ. ευρώ κεφάλαια από εκείνους και 123 εκατ. ευρώ από εμάς, θα μπορούσε να συμμετάσχει στην IPO, ωστόσο αυτό δεν θα συμβεί υπό τις παρούσες συνθήκες».

Για την αντιμετώπιση του κύματος αυξήσεων στο κατασκευαστικό κόστος, ο κύριος Ανδριόπουλος ανέφερε ότι η υφιστάμενη κατάσταση ξεκίνησε να εκδηλώνεται από τον Απρίλιο του 2021 ως απόρροια των επιδράσεων που είχε η πανδημία σε μία σειρά από παράγοντες, μεταξύ των οποίων η εξόρυξη πρώτης ύλης, η βιομηχανοποίηση συστημάτων, ενώ συνέτειναν το ότι πενταπλασιάστηκε το μεταφορικό κόστος και το κόστος ενέργειας καθώς και το εργατικό κόστος λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού.

«Αυτή η πεντάδα αύξησε 25%-40% το κόστος πέρυσι το καλοκαίρι και έσκασε τόσο ξαφνικά όσο ένα τσουνάμι μέσα σε 45 ημέρες. Ο τρόπος που το αντιμετωπίσαμε δεν οφείλεται σε επιδεξιότητα δική μας, αλλά στην αύξηση των ενοικίων, δεδομένου ότι οι εταιρίες ζητούσαν καινούργια κτίρια και δεν υπήρχαν διαθέσιμα. Παράδειγμα αποτελεί το Μαρούσοι όπου οι τιμές ανά τετραγωνικό από τα 17 ευρώ ανήλθαν στα 25,26 και 27 ευρώ ανά τ.μ. Ταυτόχρονα οι ΑΕΕΑΠ πλήθυναν, είχαν ‘σηκώσει’ ομολογιακά δάνεια, είχαν ρευστότητα, αναζητούσαν προϊόν και έπεσαν οι αποδόσεις από το 6,5%-7% στο 6%-6,5%.

Οπότε η αύξηση του κατασκευαστικού κόστος εξισορρόπησε σε πολύ μεγάλο βαθμό μέσω της αύξησης των εσόδων από ενοίκια και πωλήσεις ακινήτων». Στόχος της Dimand είναι να παραμείνει αμιγώς δραστηριοποιούμενη στην ανάπτυξη ακινήτων, με τον κύριο Ανδριόπουλο να αποκλείει κάθε ενδεχόμενο διατήρησης ακινήτων στην ιδιοκτησία της, τα οποία θα αξιοποιήσει επενδυτικά. Σε ό,τι αφορά τα κτίρια που αναπτύσσει και θα αναπτύξει προσεχώς θα φέρουν πιστοποιήσεις LEED, θα βρίσκονται κοντά σε σταθμούς μετρό και σε δρόμους μεγάλης προβολής. «Επιδίωξή μας είναι επίσης να παραμείνουμε κατά 10-15% φθηνότεροι από τα συγκριτικά στοιχεία της αγοράς. Για το εάν η αγορά πρέπει να πάει πάνω από τα 30 ευρώ ανά τ.μ., θα πρέπει να μελετήσουμε τα ευρωπαϊκά συγκριτικά στοιχεία. Για να παραμείνει η Αθήνα ανταγωνιστική, θα πρέπει να είμαστε φθηνότεροι από πόλεις όπως η Λισαβόνα, το Μόναχο, η Βουδαπέστη, το Βουκουρέστι».


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build