Να εφαρμοστούν οι προδιαγραφές για τη διαλογή των αποβλήτων του κατασκευαστικού κλάδου στην πηγή, επισημαίνει ο επικεφαλής του μεγαλύτερου Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ στην Ελλάδα.

Ο Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΝΑΚΕΜ, του μεγαλύτερου Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων, παρουσιάζει μεταξύ άλλων τις εξελίξεις που αναμένονται για τη χρήση των δευτερογενών υλικών στα δημόσια έργα αλλά και την υποχρέωση διαχείρισης των ΑΕΚΚ για τις εργασίες μικρής κλίμακας.

Ποια είναι τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν για την ΑΝΑΚΕΜ μέσα στο 2024;

Το σημαντικότερο γεγονός ήταν η έγκριση του νέου καταλόγου εισφορών, τον Απρίλιο, ο οποίος πλέον εξασφαλίζει δικαιότερη χρέωση της εισφοράς ανακύκλωσης εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, επεξεργασίας και αξιοποίησης. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα δύσκολο και απαιτητικό αντικείμενο εργασίας, υπό δυσχερείς συνθήκες και προϋποθέσεις, όπως οι δυσκολίες διάθεσης των δευτερογενών υλικών τουλάχιστον προς το παρόν.

Επίσης, η ΑΝΑΚΕΜ συμμετείχε σε διεθνείς εκθέσεις και εκδηλώσεις με αντικείμενο τις τεχνολογίες περιβάλλοντος, όπως η IFAT στο Μόναχο και η Ecomondo στο Ρίμινι, φέρνοντας σε επαφή τους Ανακυκλωτές που πέτυχαν τους στόχους τους με την ευρωπαϊκή αγορά. Επίσης, πολύ σημαντικά για εμάς είναι η βράβευση της ΑΝΑΚΕΜ στη φετινή Verdetec, το stand up comedy που διοργανώσαμε στο πλαίσιο της ΔΕΘ, με πρωταγωνιστή τον Διογένη Δασκάλου, ως μια εναλλακτική μέθοδο ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών, καθώς και οι εσπερίδες ενημέρωσης σε Τρίκαλα, Καρδίτσα και Πιερία.

Λόγω της συμμετοχής σας σε σημαντικές ευρωπαϊκές εκθέσεις, τι σημαίνει ανακύκλωση ΑΕΚΚ σε ευρωπαϊκά δεδομένα;

Κατ’ αρχήν, τα απόβλητα του κατασκευαστικού κλάδου στην Ευρώπη δεν είναι «βρώμικα», αλλά πλήρως διαχωρισμένα. Χαρακτηριστικά, στην ευρωπαϊκή αγορά δεν χρησιμοποιείται εξοπλισμός που να επεξεργάζεται ανάμεικτο ρεύμα αποβλήτων, κάτι που συνηθίζεται κατά κόρον στην ελληνική αγορά! Η εξήγηση είναι πολύ απλή: σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν εφαρμοστεί οι προδιαγραφές και συνθήκες για τη διαλογή στην πηγή, ενώ σε περιπτώσεις όπως η Γερμανία επιβάλλεται η επιλεκτική κατεδάφιση και αποξήλωση των στοιχείων που πλαισιώνουν τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου. Όταν λοιπόν αποξηλώνονται ξεχωριστά τα πλαστικά, ξύλινα και λοιπά στοιχεία και στη συνέχεια ο φέρων οργανισμός, όχι μόνο έχεις πλήρως καθαρά ρεύματα αποβλήτων αλλά και εξασφαλίζεις την καλύτερη ποιότητα για την αξιοποίηση των δευτερογενών υλικών, για διάφορες χρήσεις – είτε για δημόσια ή για ιδιωτικά έργα.

«Προσωπικό μου στοίχημα είναι να εδραιωθεί μέσα στο 2024 η δυνατότητα χρήσης των δευτερογενών υλικών στα δημόσια έργα». Αυτό είχατε δηλώσει στην προηγούμενη συνέντευξη που παραχωρήσατε στο Construction. Πού βρισκόμαστε με το εν λόγω ζήτημα; Υπάρχουν εξελίξεις;

Οι προδιαγραφές για την αξιοποίηση των δευτερογενών υλικών σε δημόσια έργα οικοδοποιίας, υδραυλικά, οδικά είναι επιτακτική ανάγκη για την Ελλάδα.

Λόγω της πανελλαδικής παρουσίας μας, γνωρίζουμε πως τα συστήματα ανακύκλωσης της χώρας δίνουν κάθε χρόνο απολογισμό στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης για τις ποσότητες των δευτερογενών υλικών που διαθέτουμε στην αγορά. Ωστόσο, ακόμη δεν υπάρχουν προδιαγραφές, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται τα δευτερογενή υλικά στους αποθηκευτικούς χώρους των εγκαταστάσεων, δυσχεραίνοντας σημαντικά τη λειτουργία τους.

Η αξιοποίηση των ΑΕΚΚ έχει θεσπιστεί από το 2010, το πρώτο σύστημα που αφορούσε την Κεντρική Μακεδονία εγκρίθηκε το 2011 και τα επόμενα δύο χρόνια εγκρίθηκαν τα υπόλοιπα.

Ως το 2017 όμως τα δημόσια έργα που δημοπρατούνταν δεν περιελάμβαναν το αντικείμενο της ανακύκλωσης ως αντικείμενο και κόστος αξιοποίησης (παρά μόνο το κόστος της μεταφοράς). Με την εγκύκλιο του 2017 όμως σταδιακά το κόστος αξιοποίησης και διαχείρισης των ΑΕΚΚ εντάχθηκε στον προϋπολογισμό του δημόσιου έργου.

Ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που περιλαμβάνει το νέο νομοθετικό πλαίσιο όσον αφορά τη διαχείριση των ΑΕΚΚ;

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος δεσμεύτηκε ότι στον επόμενο περιβαλλοντικό νόμο που θα καταθέσει στη Βουλή, θα επεκτείνεται και στην Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας η υποχρέωση έκδοσης βεβαίωσης παραλαβής ΑΕΚΚ, ώστε να διασφαλίζεται η εναλλακτική διαχείριση των μπάζων. Μεταξύ άλλων, μόλις ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες και γίνει η τελευταία αυτοψία από τον Ελεγκτή Δόμησης, εκδίδεται το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης εφόσον απαιτείται και τέλος εκδίδεται από την πολεοδομία το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (ΠΕΚ). Για την έκδοση Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής (ΠΕΚ) απαιτείται η βεβαίωση παραλαβής των αποβλήτων, από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης στις περιπτώσεις που για τη διαχείριση των αποβλήτων συνάπτεται σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ώστε να επιβεβαιώνεται κατά την περάτωση της οικοδομής ότι έχει ολοκληρωθεί και η διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Έτσι η οικοδομή ή τμήμα του έργου, θεωρούνται περατωμένα και μπορεί να γίνει η θεώρηση της οικοδομικής άδειας και η σύνδεση με τα δίκτυα.

Επίσης, με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι με την έκδοση της οικοδομικής άδειας ή την έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας από το ηλεκτρονικό σύστημα και τη λήψη αριθμού αδείας ενημερώνεται ηλεκτρονικά εκτός της Επιθεώρησης Εργασίας (όπου απαιτείται), το οικείο Αστυνομικό Τμήμα καθώς και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του οικείου ΟΤΑ , για να ασκήσει τις σχετικές αρμοδιότητές της για τη διασφάλιση της ορθής και πλήρους διαχείρισης αποβλήτων για εργασίες που εκτελούνται στα γεωγραφικά όρια ευθύνης του προς αποτροπή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την ανεξέλεγκτη εναπόθεση μπαζών.

Πόσο πρόθυμη είναι η κατασκευαστική αγορά, από τον εργολάβο ενός μικρού έργου έως την ομάδα διαχείρισης ενός μεγαλύτερου έργου να ανακυκλώσει τα απόβλητα που παράγει;

Το αργότερο μετά την εγκύκλιο 11 (19/6/2017) του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών σχετικά με τη δημοσίευση Κανονισμού Περιγραφικών Τιμολογίων Εργασιών για δημόσιες συμβάσεις έργων, η διαχείριση των ΑΕΚΚ αποτελεί αντικείμενο των έργων. Στο δημόσιο έργο η διαχείριση των ΑΕΚΚ πληρώνεται απολογιστικά όπως και η μεταφορά και είσοδος των αποβλήτων από το εργοτάξιο στην εγκατάσταση ανακύκλωσης. Στο ιδιωτικό έργο θα πρέπει να ισχύσει η λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει» και να εφαρμοστεί στα ΑΕΚΚ των ιδιωτικών έργων ό,τι ισχύει με την ανακύκλωση και διαχείριση των άλλων αποβλήτων. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνεται σωστή διαλογή των ΑΕΚΚ στην πηγή για να μην αναμειγνύονται με άλλα υλικά και το κόστος να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.

Πόσο σημαντικές είναι οι επιπτώσεις των παράνομων μπαζότοπων στην οικονομία, το περιβάλλον και την υγεία;

Η επιλογή του μηδενικού κόστους, δηλαδή το να απορρίψει κάποιος τα ΑΕΚΚ οπουδήποτε αλλού εκτός του συστήματος ανακύκλωσης, έχει στην πραγματικότητα τεράστιο κόστος. Και αυτό γιατί ο παράνομος μπαζότοπος κάποια στιγμή θα καθαριστεί από τις δημοτικές υπηρεσίες και το κόστος αυτό θα μετακυλιθεί σε όλους τους κατοίκους της περιοχής. Εκτός αυτού, η ύπαρξη μπαζότοπων έχει τρομακτικό αντίκτυπο στην ίδια την υγεία και στο περιβάλλον αλλά και επηρεάζει αρνητικά τις αξίες της περιοχή και των ακινήτων.