Η νέα γραμμή του μετρό, η Γραμμή 4, θα απεικονίζεται, όπως έχει γίνει γνωστό, με χρώμα πορτοκαλί. Οι εργασίες για την κατασκευή της, όμως, οι οποίες πρόσφατα ξεκίνησαν, θα είναι… «πράσινες».
Θα πραγματοποιηθούν, δηλαδή, με εφαρμογή τεχνικών, χρήση μηχανημάτων και υλικών και λήψη μέτρων απολύτως φιλικών προς το περιβάλλον. Έτσι, το τελικό έργο όχι μόνο θα αναβαθμίσει, αφού τελειώσει, τις μετακινήσεις και την ποιότητα ζωής των πολιτών (περνώντας κάθε μέρα από πυκνοκατοικημένες αθηναϊκές περιοχές, όπως Κυψέλη, Ιλίσια, Εξάρχεια, Καισαριανή, κ.ά. και εξυπηρετώντας 340 χιλ. επιβάτες) αλλά θα έχει και ένα θετικό περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Επιθυμώντας να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα της «πράσινης» κατασκευής της Γραμμής 4 του μετρό, το Build μίλησε για αυτό με την ΑΒΑΞ, που είναι η επικεφαλής της κατασκευαστικής κοινοπραξίας του έργου (μαζί με τις Ghella-Alstom) και, ειδικότερα, με την, καθ’ ύλην αρμόδια, επικεφαλής της Διεύθυνσης Ποιότητας, Ασφάλειας, Υγείας, Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου, κα. Ρόη Κωνσταντάρου.

«Ο Όμιλός μας, σε όλα τα έργα που έχει αναλάβει να υλοποιήσει, λειτουργεί με πολύ αυστηρές περιβαλλοντικές πολιτικές και προδιαγραφές και, βέβαια, με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο.
Οπωσδήποτε η κατασκευή του έργου, όπως και κάθε άλλου έργου, έχει αναπόφευκτα μια κάποια επίδραση στο περιβάλλον – εμείς, ωστόσο, θα φροντίσουμε ώστε αυτή η επίδραση να είναι όσο το δυνατόν πιο μικρή και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου να είναι, εν τέλει, θετικό», τονίζει, αρχικά, η κα. Κωνσταντάρου.

Τι σημαίνει, λοιπόν, το ότι οι εργασίες για τη Γραμμή 4 του μετρό θα είναι «πράσινες»; Η κα. Κωνσταντάρου εξηγεί: «Μία εργασία μπορεί να χαρακτηριστεί ως “πράσινη” όταν, πρώτον, λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να μην επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον. Δεύτερον, όταν χρησιμοποιούνται “πράσινα” υλικά κατασκευής, για τη δημιουργία των οποίων έχουν εφαρμοστεί μέθοδοι με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τα οποία ελαχιστοποιούν την κατανάλωση ενέργειας και φυσικών όρων, είναι ανακυκλώσιμα και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν. Τρίτον, όταν απο το αποτέλεσμά της εργασίας προκύπτει ένα θετικό περιβαλλοντικό ισοζύγιο, δηλαδή προκύπτει όφελος τόσο για το φυσικό περιβάλλον όσο και για την κοινωνία».

«Πράσινες» τεχνικές στην κατασκευή
Συγκεκριμένα, τώρα, για την δημιουργία της Γραμμής 4 του μετρό, η κα. Κωνσταντάρου αναφέρει ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα περιβαλλοντικά μέτρα που προβλέπουν το ελληνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο, ενώ τηρούνται πλήρως οι εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι του έργου. Η εφαρμογή τους δε, ξεκινά πολύ νωρίς – πριν από την εγκατάσταση των εργοταξίων ακόμα.
«Όταν δημιουργούμε τους εργοταξιακούς μας χώρους συχνά χρειάζεται να κάνουμε κάποια αναγκαία μετακίνηση της υφιστάμενης βλάστησης για να τοποθετήσουμε εκεί τις εργοταξιακές μας εγκαταστάσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις που το κάναμε αυτό, τα δένδρα μεταφυτεύτηκαν σε γειτονικές περιοχές σύμφωνα με υπόδειξη των οικείων Δήμων, ενώ μετά το πέρας του έργου, πραγματοποιούνται εργασίες ανάπλασης και φυτοτεχνικής αποκατάστασης των χώρων κατάληψης των εργοταξίων. Επίσης, σε περιπτώσεις που έπρεπε να εγκατασταθούμε αναγκαστικά σε κάποιο χώρο όπως πχ μια πλατεία, η οποία ενδεχομένως είχε ιδιαίτερο πολιτιστικό ενδιαφέρον, εφαρμόσαμε ειδικές και πολύ δύσκολες μελέτες αποκατάστασης έτσι ώστε, όταν αποχωρήσαμε η πλατεία να ήταν ακριβώς όπως την είχαμε παραλάβει», επισημαίνει η κα Κωνσταντάρου.

Μία άλλη «πράσινη» τεχνική που θα εφαρμόσει η ΑΒΑΞ στη Γραμμή 4 του μετρό, αφορά στα προϊόντα των εκσκαφών (σ.σ. μπάζα) που θα προκύψουν. «Και αυτά τα διαχειριζόμαστε σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία», υπογραμμίζει η κα Κωνσταντάρου και προσθέτει: «Συνεργαζόμαστε με συγκεκριμένες αδειοδοτημένες εταιρείες και τα προϊόντα των εκσκαφών μεταφέρονται σε συγκεκριμένους χώρους που μας έχουν υποδείξει οι κατά τόπους Δήμοι και αντίστοιχες Περιφέρειες κατόπιν εκπόνησης σχετικών μελετών και λήψης των απαιτούμενων αδειών.
Όμως, μεγάλο ποσοστό τους το επαναχρησιμοποιούμε στο ίδιο το έργο (λόγου χάρη, επιχώσεις, αποκαταστάσεις και διαμορφώσεις χώρων ) – το “πράσινο” όφελος, έτσι, είναι πολλαπλό: δεν τα μεταφέρουμε σε άλλους χώρους επηρεάζοντας την ισορροπία του τοπικού φυσικού μικροκλίματος, δεν καταναλώνουμε καύσιμα ή πόρους για τη μεταφορά τους και μειώνουμε την ανάγκη για προμήθεια πρώτης ύλης στο ίδιο μας το έργο».

Συν τοις άλλοις, σύμφωνα με την κα. Κωνσταντάρου, πολύ μεγάλο ποσοστό από τα προϊόντα εκσκαφών τα οποία θα προκύψουν στην κατασκευή της Γραμμής 4 του μετρό θα χρησιμοποιηθούν είτε για την αποκατάσταση ενεργών ή ανενεργών λατομείων, είτε για την υλοποίηση άλλων κατασκευαστικών έργων στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. «Πράσινες» τεχνικές θα εφαρμόσει η ΑΒΑΞ και στη διαχείριση του νερού που θα έλθει στην επιφάνεια από τις βαθιές, εκσκαφές του «μετροπόντικα». Λέει η κα. Κωνσταντάρου: «Με χρήση δύο αυτοματοποιημένων μονάδων τελευταίας τεχνολογίας καθαρίζουμε τα νερά που βγαίνουν από τις εκσκαφές, τα αναλύουμε χημικά και, εάν κρίνουμε ότι αυτό είναι εφικτό, τα χρησιμοποιούμε μέσα στους εργοταξιακούς μας χώρους – προκειμένου για παράδειγμα, να διαβρέχουμε το χώμα για να μην παράγεται σκόνη, για να πλένουμε τα μηχανήματα έτσι ώστε όταν κυκλοφορούν στο οδικό δίκτυο να μην λερώνουν το περιβάλλον.

Ακόμη, εφόσον το επιτρέπουν οι χημικές μας αναλύσεις, το νερό χρησιμοποιείται είτε στο ίδιο το εργοτάξιο για το πότισμα των φυτών που δεν έχουν μετακινηθεί είτε σε άλλες χρήσεις, λ.χ., για το πότισμα πάρκων ή μικρών πλατειών σε συνεννόηση με τοπικούς δήμους». Επιπροσθέτως, το τεχνικό προσωπικό της ΑΒΑΞ θα πραγματοποιεί διαρκώς, στην πορεία του έργου, μετρήσεις περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως, λ.χ., των οχλήσεων που ενδεχομένως να προκύψουν από την σκόνη ή τις στάθμες του θορύβου, ενώ θα υδατοστεγανώνει πλήρως, με μεμβράνες υψηλής εφελκυστικής αντοχής, όλα τα πρανή εκσκαφής πριν την οποιαδήποτε σκυροδέτηση, ώστε να αποφεύγεται η ρύπανση των υπογείων υδάτων κατά τις εργασίες σκυροδέτησης και για να εξασφαλιστεί η υδατοστεγάνωση των σταθμών.
Ακόμη, στους σταθμούς και στο εργοτάξιο ο φωτισμός θα είναι τύπου LED εξοικονομώντας ενέργεια, ενώ το ίδιο θα συμβαίνει και αφού το έργο ολοκληρωθεί.

Και «πράσινα» δομικά υλικά
Εκτός από τις τεχνικές, ωστόσο, «πράσινα» θα είναι και τα δομικά υλικά που θα χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή της Γραμμής 4, ενώ και ο ίδιος ο «μετροπόντικας» που θα σκάβει θα βοηθήσει αποφασιστικά στο να είναι «πράσινη» η κατασκευή. Ειδικά για τον τελευταίο, η κα. Κωνσταντάρου τονίζει: «Τα μηχανήματα TBM (Tunnel Boring Machine = Mηχάνημα διάνοιξης σηράγγων) που θα χρησιμοποιήσουμε θα είναι τελευταίας τεχνολογίας, ειδικά κατασκευασμένα από τη γερμανική εταιρεία Herrenknecht με βάση τις απαιτήσεις του έργου, όπως αυτές διαπιστώθηκαν βάσει των γεωτεχνικών μελετών.

Πρακτικά, θα λειτουργούν με πολύ χαμηλές δονήσεις, άρα δεν πρόκειται να κάνουν τόσο αισθητή την παρουσία τους και δεν θα επηρεάζεται σημαντικά κανείς στην επιφάνεια. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ βασικό, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς πως τα μηχανήματα αυτά θα δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο». Εξάλλου, η κα. Κωνσταντάρου κάνει σαφές ότι «θα χρησιμοποιούμε, τόσο στα διάφορα βοηθητικά μηχανήματα όσο και στον ίδιο τον “μετροπόντικα”, λάδια, λιπαντικά και γράσα με βάση το νερό τα οποία θα είναι πλήρως βιοαποικοδομήσιμα, δηλαδή μετά από μικρό χρονικό διάστημα θα διασπώνται σε μικρότερες μονάδες που δεν κάνουν κακό στο περιβάλλον, ενώ στη συνέχεια θα απορροφώνται εντελώς χωρίς να αφήνουν χημικό κατάλοιπο ή να επιφέρουν την οποιαδήποτε ανισορροπία στο έδαφος».

Γενικότερα, για τη Γραμμή 4, αναφέρει η κα. Κωνσταντάρου, «θα γίνει χρήση υλικών πολύ υψηλών προδιαγραφών ώστε η κατασκευή της να είναι υψηλού επιπέδου και να αυξηθεί και ο χρόνος ζωής του έργου, κάτι που θα βοηθήσει στο να μειωθεί η παραγωγή αποβλήτων, να μην χρειάζεται να προβούμε γρήγορα σε εργασίες αντικατάστασης και αποκατάστασης ετσι ώστε να μειωθεί ο κύκλος παραγωγής, να μην χρειαζόμαστε συνεχώς επιπλέον υλικά».

Τέλος, θα χρησιμοποιηθούν υλικά με σήμανση ECOLABEL, π.χ. «πράσινων» χρωμάτων με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα που δεν εκπέμπουν επικίνδυνες χημικές ενώσεις ούτε αλλοιώνουν χημικά τη σύσταση του εδάφους ή του χώρου που εναποτίθενται. Επίσης, θα χρησιμοποιηθούν πλήρως ανακυκλώσιμα υλικά, όπως σωληνώσεις δικτύων οργανισμών κοινής ωφελείας, σωλήνων διέλευσης καλωδίων, ηχομονωτικά και θερμομονωτικά υλικά, μεταλλικά υλικά επικάλυψης τοίχων και οροφών.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build