Στις δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει στη σταδιοδρομία του, στην τυποποίηση αλλά και στην ενσωμάτωση του Πληροφοριακού Μοντέλου Κατασκευής (ΒΙΜ), αλλά και στη σύνδεση της μοντελοποίησης με τα δίκτυα νέα γενιάς, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο καθηγητής Γιώργος Καπογιάννης στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Construction».
Το ΒΙΜ είναι ένα σύμπλεγμα διαδικασιών όπου μέσω της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας βοηθάει τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων των πελατών να ληφθούν αποφάσεις, να προβλέπουν τεχνικές ανωμαλίες με κέρδη/έξοδα του έργου ή ακόμα και να μπορούν να δουν τη λειτουργία των κτιρίων ή των έργων σε πραγματικό ιδεατό χωροχρόνο, επισημαίνει ο καθηγητής στο παράρτημα του Πανεπιστημίου Νότιγχαμ στην Κίνα.
Ποια έργα έχετε αναλάβει στον τομέα του BIM, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε και πώς τις ξεπεράσατε;
Έχω αναλάβει έργα στη Μέση Ανατολή (oil & gas), στην Κίνα (buildings) και Ινδονησία (συμβουλευτική). Οι δυσκολίες άπτονται περισσότερο της κουλτούρας των εργαζομένων οι οποίοι δεν θέλουν να αλλάξουν γιατί φοβούνται πως οι διαδικασίες θα ελέγχονται και δεν θα μπορούν να ξεγελούν τους πελάτες. Επίσης οι συνεργατικές τεχνολογίες και οι δυσκολίες στη χρήση τους δεν βοηθούν τους τελικούς χρήστες να επενδύσουν χρόνο και χώρο για αυτό το κομμάτι, αλλά επίσης δεν υπάρχουν και πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα διαθέσιμα. Αξίζει, δε, να σημειωθεί πως οι τεχνολογίες αυτές δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν ο κόσμος δεν ενσωματώσει τις διαδικασίες κατασκευής των έργων με τις ανάγκες του πελάτη. Πολλές φορές μάλιστα θεωρείται πως μια απλή τρισδιάστατη απεικόνιση ενός κτιρίου είναι ΒΙΜ, αλλά στην ουσία είναι ένα απλό 3D μοντέλο. Περαιτέρω δυσκολίες είναι η λήψη δεδομένων όπως κτίρια, περιβάλλον κ.λπ. λόγω της μη δυνατότητας των επιμέρους τεχνολογιών να παίρνουν υψηλή ανάλυση δεδομένων. Προς το παρόν, ακόμα έχουμε θέματα με αυτό γιατί οι υπηρεσίες «σύννεφων» δεν υποστηρίζονται τόσο εύκολα από τα ήδη υπάρχοντα δίκτυα. Αντιθέτως, στην Κίνα είναι πιο εύκολο λόγω του 5G Mobile Network.
Ποια προγράμματα λογισμικού χρησιμοποιείτε περισσότερο και γιατί;
Στο πανεπιστήμιο οι φοιτητές μαθαίνουν τα κλασικά προγράμματα, όπως Αutodesk (Revit, Navisworks), Scetchup, Solidworks, UML. Tα προγράμματα αυτά ζητούνται από την αγορά εργασίας είτε στην Κίνα είτε στο εξωτερικό. Μην ξεχνάμε η Autodesk έχει τον βασικό έλεγχο της αγοράς. Η Bentley έρχεται σε δεύτερη θέση αγοράς. Βέβαια στην Κίνα η αγορά έχει τα δικά της προγράμματα, τα οποία ομολογώ πως είναι πιο ελαφριά στη χρήση και πιο γρήγορα.
Οι χώρες βρίσκονται σε διαφορετικό στάδιο ενσωμάτωσης του BIM. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα επόμενα βήματα επέκτασης και εξάπλωσης της τεχνολογίας;
Το ΒΙΜ είναι ένα σύμπλεγμα διαδικασιών όπου μέσω της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας βοηθάει τους χρήστες συμπεριλαμβανομένου των πελατών να ληφθούν αποφάσεις, να προβλέπουν τεχνικές ανωμαλίες με κέρδη/έξοδα του έργου ή ακόμα και να μπορούν να δουν τη λειτουργία των κτιρίων ή των έργων σε πραγματικό ιδεατό χωροχρόνο. Οπότε, όπως καταλαβαίνουμε, είναι δύσκολο αυτό να γίνει άμεσα γιατί η κάθε χώρα έχει διαφορετικούς κανόνες (policy) αλλά και πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτό βέβαια δεν είναι δύσκολο, αλλά όσο μεγαλώνει το ψηφιακό χάσμα και έχουμε ψηφιακή διπλωματία τότε κινδυνεύουμε να τρέξουμε έργα εξ αποστάσεως αλλά να έχουμε ψηφιακή εκτέλεση έργου σε τοπικό επίπεδο (το οποίο έχει το καλό να τονώσει την εσωτερική οικονομία).
Πώς βλέπετε την εξέλιξη της τυποποίησης του BIM; Πιστεύετε ότι θα συνεχίσει να καθοδηγείται από εθνικά προγράμματα; Θα μπορούσε να το αναλάβει αυτό ένας διεθνής φορέας;
Η τυποποίηση του ΒΙΜ πλέον είναι μια πραγματικότητα. Στην Ελλάδα ακόμα δεν υπάρχει και δυστυχώς δεν καθοδηγείται από το Εθνικό Πρόγραμμα γιατί το ΒΙΜ είναι τρεις άγνωστες λέξεις, τις οποίες όταν τις αντιληφθούμε θα μπορέσουμε να δούμε τις ευκαιρίες που προσφέρει. Σήμερα έχουμε ISO19650, στο οποίο επαγγελματίες εκπαιδεύονται για να μπορέσουν να συμμετάσχουν σε έργα που απαιτούν ΒΙΜ στις διαδικασίες τους.
Πιστεύετε πως το BIM θα μπορούσε να καλύψει όλη τη διάρκεια ζωής ενός έργου; Δηλαδή να επεκταθεί και σε άλλα στάδια ενός κατασκευαστικού πρότζεκτ, όπως οι υπηρεσίες Facility Management;
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι το FM and AM. Το πρώτο είναι για διαχείριση ακινήτων και το δεύτερο για διαχείριση περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών/επενδυτών. Υπάρχουν προγράμματα στην αγορά τα οποία επιτρέπουν ανάλυση δεδομένων και πληροφορίας στον βαθμό να βοηθήσουν τα στελέχη πώς να κάνουν καλύτερη χρήση του ακινήτου και όχι μόνο. Αλλά και πάλι είναι θέμα ανθρώπου και όχι τεχνολογίας. Ο κόσμος θέλει χρόνο και χώρο για να ενσωματώσει μια καινούργια πραγματικότητα η οποία ήρθε για να μείνει. Η πανδημία του κορονοϊού απλά επέβαλε πιο γρήγορα την ψηφιακή αλλαγή.
Πώς βλέπετε να χρησιμοποιείται το ΒΙΜ στο οικοσύστημα των μελλοντικών έξυπνων πόλεων;
Στην Κίνα είναι σε αναπτυγμένο βαθμό το urban development αλλά τώρα ξεκινάμε την υλοποίηση σε κτιριακό επίπεδο και πιο λεπτομερές. Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μας δημιούργησαν ένα μοντέλο σε έξυπνο πανεπιστημιακό πάρκο (smart campus) όπου το διαδραστικό και δυναμικό περιβάλλον επιτρέπει την καλύτερη αντίληψη-λειτουργία του πανεπιστημίου τόσο σε οικονομικό αλλά και σε βιώσιμο επίπεδο.
Πόσο έχει ενσωματωθεί το BIM και πόσο εκτεταμένα χρησιμοποιείται στην κινεζική αγορά υποδομών και κατασκευών;
Εδώ στην Κίνα έχουμε το παράδοξο του 3D modelling. Το οποίο δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό, γιατί το κάνουν για μάρκετινγκ για να μπορέσουν να προσελκύσουν επενδυτές. Βέβαια, δεν καταλαβαίνουν τη δυναμική στο aftersales ή στο facilities management. Τους ενδιαφέρει όμως το asset management, διότι δεν ξέρουν τι έχουν αγοράσει, πού το έχουν στον χώρο κ.λπ. Επίσης, ο τρόπος λειτουργίας του κράτους βοηθάει την υλοποίηση του 3D modelling και κατ’ επέκταση το ΒΙΜ. Μάλιστα, δυο μήνες πριν, ανακοίνωσαν την υποχρεωτική χρήση του ΒΙΜ, με σχετική χρηματοδότηση ή επιμέρους συμμετοχή, για να τονώσουν την αγορά. Οπότε, εδώ βλέπουμε τη δυναμική αλλά και το πώς πρακτικά υποστηρίζεται σε κρατικό επίπεδο αλλά και επιχειρηματικό μέσω νεοφυών επιχειρήσεων.
Πόσο αλληλένδετα είναι το 5G και οι τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) με το ΒΙΜ;
Όπως προανέφερα ΒΙΜ χωρίς δεδομένα δεν είναι δόκιμο και δεν μπορεί να λειτουργήσει. Όταν μιλάμε για αποδοτικότητα και παραγωγικότητα, το 5G μας βοηθάει πολύ γιατί μπορεί να σηκώσει μεγάλο όγκο δεδομένων π.χ. στη διάρκεια ανάληψης δεδομένων και αποστολή σε πραγματικό χρόνο στο common data environment (κοινός χώρος δεδομένων ). Εκεί οι συντελεστές των έργων μπορούν έχουν πρόσβαση στα δεδομένα και στις πληροφορίες του έργου. Οι τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας (AR) έχουν ως στόχο να βοηθήσουν την αξιολόγηση και την ποιότητα ενός ψηφιακού μοντέλου λόγω της πολύ καλής σχέσης επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπου και ψηφιακής πληροφορίας (human 3D information model interaction – HIMI), η οποία πραγματοποιείται.
Το BIM είναι το μέλλον, αλλά σίγουρα η τεχνολογία δεν θα τελειώσει εκεί. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η εξέλιξή του;
Το μέλλον του ΒΙΜ είναι το Innovative Integrated Solutions for Architecture, Engineering and Construction, το οποίο ενσωματώνεται στο πλέγμα «Ψηφιακή Κατασκευή-Ψηφιακή Μηχανική-Digital Construction Engineering». Η ρομποτική επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), ο 3D μοντελισμός, το 5G ακόμα και οι κβαντικοί υπολογιστές θα είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Θα δείτε πόσες νεοφυείς εταιρείες θα εμφανίζονται κάθε 5-6 μήνες, και μετά η μια θα εξαγοράζει την άλλη για να μπορούν να προσφέρουν ποιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες στον κλάδο.