Βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα και τη διαφάνεια του κλάδου
Η προσφάτως επικαιροποιημένη Βιομηχανική Στρατηγική της ΕΕ για πρώτη φορά αναδεικνύει τις κατασκευές ως ένα εκ των κυρίων οικοσυστημάτων της, αναγνωρίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Ως το δεύτερο σημαντικότερο σε οικονομικούς όρους, το οικοσύστημα των κατασκευών της ΕΕ απασχολεί 24,9 εκατομ. ανθρώπους και παρέχει προστιθέμενη αξία 1.158 δισεκατομ.ευρώ (9,6% του συνόλου της ΕΕ).
Στην Ευρώπη τα κτίρια ευθύνονται για περίπου 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ελάχιστα δεδομένα διατίθενται για τις συνολικές εκπομπές των κατασκευαστικών έργων στον κύκλο ζωής τους.
Ταυτόχρονα, οι επενδυτές στον χώρο του real estate σήμερα ξεχωρίζουν κριτήρια όπως η ενεργειακή απόδοση και η μείωση χρήσης ορυκτών καυσίμων, καθώς κρίνουν πως είναι υψηλής προτεραιότητας για τους μισθωτές.
Στοχεύοντας στη διττή μετάβαση που βρίσκεται στον πυρήνα της στρατηγικής, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στις κατασκευές αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό κάθε πτυχής του κύκλου ζωής ενός έργου, προσφέροντας ευκαιρίες άνευ προηγουμένου για βελτιστοποίηση διαδικασιών, διαφάνεια και ενίσχυση της συνεργασίας.
Ο κομβικός ρόλος της διαδικασίας ΒΙΜ
Η ΕΕ υποστήριξε τη συνέργεια μεταξύ δημόσιων αρχών και ιδιωτικού τομέα για τη συν-δημιουργία του σχεδίου δράσης μετάβασης του οικοσυστήματος μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η καλύτερη κατανόηση της κλίμακας των απαιτούμενων συνθηκών και μακροπρόθεσμων οφελών για τη μετάβαση στη νέα εποχή. Το πρόσφατα δημοσιευμένο σχέδιο επισημαίνει μεταξύ άλλων πως ο εκσυγχρονισμός του οικοσυστήματος δεν βασίζεται μόνο στον καθορισμό νέων δράσεων ή δεσμεύσεων, αλλά στην προσπάθεια εντοπισμού και άρσης των εναπομεινάντων εμποδίων για την εφαρμογή εναρμονισμένων διαδικασιών ενιαίας αγοράς που αφορούν την παροχή υπηρεσιών, τις προδιαγραφές κατασκευαστικών προϊόντων και τον διαμοιρασμό δεδομένων.
Βασικοί καταλύτες της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, όπως η διαδικασία ΒΙΜ αποτελούν ήδη κοινή πρακτική τρόπου εργασίας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα των περισσότερων κρατών-μελών της ΕΕ.
Η ελληνική κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών φαίνεται να προτεραιοποιεί την ατζέντα της ψηφιοποίησης των κατασκευών, δημοσιεύοντας την Εθνική Στρατηγική και τον οδικό χάρτη για την εφαρμογή του BIM στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας το όραμα και τις απαιτούμενες στρατηγικές παρεμβάσεις για το σταδιακό μετασχηματισμού του κλάδου. Και αυτό δεν μπορεί να είναι παρά μόνο το σημείο εκκίνησης μιας συνολικής επανεξέτασης του επιχειρηματικού μοντέλου υλοποίησης και διαχείρισης κατασκευαστικών έργων. Η παράλληλη χρήση της διαδικασίας ΒΙΜ με προηγμένα τεχνολογικά εργαλεία (ΙοΤ, AI, blockchain, επαυξημένη πραγματικότητα, κ.ά.) ξεκλειδώνει, μεταξύ άλλων, σημαντικές δυνατότητες μείωσης του διοικητικού φόρτου και της υιοθέτησης οικονομικών αρχών κυκλικής οικονομίας και προτυποποίησης μετρήσεων αποτυπώματος άνθρακα. H χρήση των παραπάνω τεχνολογιών αποδίδει ήδη εντυπωσιακά αποτελέσματα παγκοσμίως στον αυτοματοποιημένο έλεγχο των οικοδομικών αδειών και τη δημιουργία ψηφιακών διδύμων για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και την προγνωστική συντήρηση των περιουσιακών στοιχείων.
Μετασχηματισμός του κλάδου
Η εφαρμογή των νέων ψηφιακών εργαλείων στις κατασκευές, του real estate και του asset management και, παράλληλα, η εκπαίδευση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στη χρήση τους φαίνεται να είναι η βασικότερη δίοδος προς τον εξορθολογισμό των διαδικασιών, τη βελτίωση της αποδοτικότητας και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, οδηγώντας τελικά στην καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα στον κλάδο.