Στα βασικά σημεία της στρατηγικής ανάπτυξης της Ελλάδας ως διεθνές εμπορευματικό κέντρο στάθηκε ο κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, στα πλαίσια της ομιλίας του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στην ενότητα: “Greece as a Logistics Gateway Connecting Europe”.

Ο κ. Κεφαλογιάννης, αναγνωρίζοντας τη σημασία του ρόλου της ναυτιλίας, ανέφερε σχετικά:

“Η ανάδειξη της Ελλάδας ως διεθνούς εμπορευματικού κέντρου αποτελεί στρατηγικό στόχο του ελληνικού κράτους, εδώ και αρκετά χρόνια. Η γεωγραφική θέση της χώρας της προσδίδει το σημαντικό πλεονέκτημα  της εμπορικής οδού μεταξύ Ασίας και Ευρώπης και δεδομένου ότι οι θαλάσσιες μεταφορές παραμένουν η ραχοκοκαλιά του διεθνούς εμπορίου, ο ρόλος αυτός γίνεται ακόμη πιο  διακριτός στην αγορά.

Το λιμάνι του Πειραιά, με την ιδιωτικοποίησή του την τελευταία δεκαετία και τις μαζικές επενδύσεις, συνιστά μια άκρως ανταγωνιστική εναλλακτική επιλογή απευθείας σύνδεσης με τα λιμάνια της Άπω Ανατολής για μεγάλους παγκόσμιους επιχειρηματικούς φορείς. Σε σύγκριση δε με τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης, αποτελεί μια ελκυστική επιλογή από πλευράς διάρκειας μεταφοράς, αξιοπιστίας, συχνότητας εξυπηρέτησης και κόστους.

Το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει την μεγαλύτερη ναυτιλιακή κοινότητα στον κόσμο, το εκτεταμένο νέο οδικό της δίκτυο – μέρος του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου που συνδέει τη Νοτιοανατολική Ευρώπη με τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα στην Κεντρική Ευρώπη, και οι σύγχρονες εγκαταστάσεις εφοδιαστικής, δημιουργούν ένα παράθυρο ευκαιρίας για να εξελιχθεί η Ελλάδα σε ανταγωνιστικό διεθνές εμπορευματικό κέντρο”.

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στα δύο βασικά σημεία που μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ελκυστικότητας της Ελλάδας ως κορυφαίου περιφερειακού κόμβου εφοδιαστικής: την ολοκλήρωση ενός λειτουργικού δικτύου εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών και την ανάπτυξη ολοκληρωμένων εμπορευματικών κέντρων διαμεταφοράς.

Όπως δήλωσε αναλυτικά:

“Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η ολοκλήρωση ενός λειτουργικού δικτύου σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι τα σημαντικότερα έργα ηλεκτροδότησης και σηματοδότησης του σιδηροδρομικού δικτύου βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης.

Η υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ελέγχου των Αμαξοστοιχιών (ETCS) θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω αύξηση της παραγωγής και μείωση του κόστους. Ταυτόχρονα, σχεδιάζονται νέα έργα για την διασύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου αφενός με όλους τους κύριους λιμένες εμπορευματικών μεταφορών, όπως η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος και η Καβάλα, και αφετέρου με σημαντικές εμπορευματικές και βιομηχανικές ζώνες στην ενδοχώρα. Περαιτέρω, επιδιώκουμε την άρση συγκριμένων στρεβλώσεων στην αγορά των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και ειδικότερα:

  • Την έλλειψη διαθέσιμων μηχανών έλξης που θα δώσουν την δυνατότητα στις σιδηροδρομικές εταιρείες εμπορευματικών μεταφορών να αυξήσουν σημαντικά τον κύκλο εργασιών τους,
  • Την έλλειψη οδηγών αμαξοστοιχιών, λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων εκπαίδευσης στο πεδίο,
  • Τον εξορθολογισμό των χρεώσεων χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής.

Ξεκινώντας από το τελευταίο, πιστεύουμε ότι οι χρεώσεις που βασίζονται στο οριακό κόστος διασφαλίζουν τη βέλτιστη αποτελεσματική χρήση της διαθέσιμης χωρητικότητας της υποδομής.

Δεδομένου ότι οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις χρειάζονται συγκεκριμένα και αξιόπιστα συστήματα χρέωσης, πολύ σύντομα θα παρουσιάσουμε στους ενδιαφερόμενους και την επενδυτική κοινότητα ένα δεκαετές πρόγραμμα χρέωσης φιλικό προς την ανάπτυξη.

Ταυτόχρονα, υπάρχει σαφής πρόθεση να επενδύσουμε μέσω της ΓΑΙΟΣΕ Α.Ε. σε νέο τροχαίο υλικό, υιοθετώντας νέες τεχνολογίες – συμπληρωματικές της ηλεκτροκίνησης – όπως η υβριδική τεχνολογία και η τεχνολογία υδρογόνου. Επίσης, η ανανέωση του υπάρχοντος τροχαίου υλικού μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της αγοράς σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Άλλωστε διερευνούμε, σε συνεργασία με διεθνείς φορείς, νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις συντήρησης τροχαίου υλικού.

Η δεύτερη βασική προτεραιότητα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένων εμπορευματικών κέντρων, καθώς σήμερα δεν υπάρχουν τέτοιοι κόμβοι εφοδιαστικής στην Ελλάδα.

Στην Περιφέρεια Αττικής και εν αναμονή των τελικών εγκρίσεων από την ΕΕ, το Θριάσιο  πρόκειται να μετατραπεί στον πυρήνα των διατροπικών μεταφορών στο εγγύς μέλλον, δεδομένης της γειτνίασης με το λιμάνι του Πειραιά, αλλά και της δυνατότητας εξυπηρέτησης πολυτροπικών εμπορευματικών μεταφορών. Το Θριάσο φιλοδοξούμε να γίνει ένα από τα πιο σημαντικά σύγχρονα διατροπικά κέντρα  εμπορευματικών μεταφορών και logistics στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επιπλέον, έως τον Ιούνιο του 2021 αναμένεται να ξεκινήσει η νέα υποβολή προσφορών για ένα δεύτερο ΣΔΙΤ στην ίδια τοποθεσία, το Θριάσιο ΙΙ, έναν διατροπικό εμπορευματικό σταθμό που θα αναπτυχθεί δίπλα στο Θριάσιο 1.

Στην Κεντρική Μακεδονία ξεκίνησε η διαδικασία ανάπτυξης του εμπορευματικού κέντρου στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο πιστεύουμε ότι έχει  γεωστρατηγική σημασία, καθώς δεν αφορά μόνο την ελληνική αγορά, αλλά και  ευρύτερα τη Βαλκανική. Όπως και στην περίπτωση του Θριάσιου, το έργο χαρακτηρίζεται από μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως η εγγύτητα με το λιμάνι της Θεσσαλονίκης (8 χλμ.) και η διατροπικότητα.

Είμαι επίσης στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι είμαστε έτοιμοι να εκπονήσουμε μελέτη σκοπιμότητας για τη δημιουργία ενός τρίτου κέντρου εφοδιαστικής στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του πρώην εργοστασίου ζάχαρης στη Λάρισα.

Συνοψίζοντας, είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες της Ελλάδας με στόχο τα επόμενα πέντε χρόνια να καταταχθεί ανάμεσα στις  30 πρώτες χώρες του δείκτη LPI και στις κορυφαίες 20 χώρες στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Αυτό προϋποθέτει σταθερούς στόχους και μετρήσιμα αποτελέσματα. Η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των λιμένων, η ανάπτυξη της εφοδιαστικής στην ενδοχώρα σε επιλεγμένες περιοχές, η βελτίωση της σύνδεσης με τις υπάρχουσες και νέες οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές, καθώς και η ψηφιοποίηση των τελωνειακών υπηρεσιών θα εξασφαλίσουν σαφή και μετρήσιμα οφέλη για την οικονομία της χώρας.

Περιμένουμε ότι όλοι οι σημαντικοί κοινωνικοί εταίροι της αγοράς εφοδιαστικής θα επενδύσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την αυτοματοποίηση της λειτουργίας τους, θα προχωρήσουν σε συνέργειες και κοινοπραξίες, ιδίως μεταξύ εταιρειών 3PL / 4PL και θα εδραιώσουν ακόμη περισσότερο την παρουσία τους στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Θεωρώ ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιτύχει η χώρα μας εξαιρετικές επιδόσεις και να γίνει ένας ακόμη πιο ανταγωνιστικός περιφερειακός ευρωπαϊκός κόμβος εμπορευματικών μεταφορών και logistics. Είμαι πεπεισμένος ότι η επέκταση των εμπορικών δραστηριοτήτων και η διασύνδεση των μεταφορών μεταξύ της Ελλάδας και των γειτονικών της χωρών, ιδίως εκείνων των Δυτικών Βαλκανίων, είναι μια απολύτως θετική προοπτική για όλες τις πλευρές.

Για παράδειγμα, σήμερα, εκτιμάται ότι ένα ταξίδι από την Ασία, ας πούμε στην Τσεχία, μέσω του Πειραιά, είναι περίπου 8-9 ημέρες συντομότερο, σε σύγκριση με το ίδιο ταξίδι μέσω του Ρότερνταμ ή του Αμβούργου. Αυτό οφείλεται στο ότι οι υπηρεσίες εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών από τον Πειραιά στα μεγάλα κέντρα εφοδιαστικής της Κεντρικής Ευρώπης εκτελούνται σε περίπου τέσσερις ημέρες, με τρένα αποκλειστικής χρήσης, ενώ το θαλάσσιο ταξίδι από την Κίνα στον Πειραιά είναι 8-9 ημέρες μικρότερο σε σύγκριση με τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης.

Προκειμένου να καταστήσουμε τον νοτιοανατολικό διάδρομο πραγματικά ανταγωνιστικό, αυτό που χρειαζόμαστε είναι να δημιουργήσουμε ένα φιλικό προς το περιβάλλον σχέδιο ανάπτυξης εμπορευματικών μεταφορών, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας και της στροφής προς τις σιδηροδρομικές μεταφορές, που θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει τις ροές εμπορευμάτων από τα ελληνικά μεγάλα λιμάνια προς την Ευρωπαϊκή ενδοχώρα, μέσω των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση, μαζί με άλλα ευρωπαϊκά κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεσμεύεται να προωθήσει έναν κοινό χάρτη πορείας, που περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και τα  έργα υποστήριξης, όπως ο Διάδρομος X. Μια τέτοια πορεία, εκτός από την εμβάθυνση στον τομέα των μεταφορών, προάγει την οικονομική σταθερότητα και την αμοιβαία κατανόηση στην περιοχή”.