Η πρωτόγνωρη κατάσταση που δημιούργησε η πανδημία απέσπασε την προσοχή μας από σημαντικά θέματα όπως η έκδοση επιστημονικών βιβλίων-«σταθμών» στον ακαδημαϊκό χώρο. Αναφέρομαι στο βιβλίο των Γεωργίου Γ. Πενέλη και Γρηγόρη Γ. Πενέλη, που εκδόθηκε το 2020, και φέρει τον τίτλο «Structural Restoration of Masonry Monuments – Arches, Domes and Walls».
Σε μια εποχή που κατακλύζεται από επιστημονικά άρθρα για κάθε πτυχή της επιστήμης και της τεχνολογίας των κατασκευών και ο νέος μηχανικός καλείται να μελετήσει για να ενημερωθεί, βιβλία όπως αυτό αποτελούν θεμελιώδες υπόβαθρο για την κατανόηση κάθε εξέλιξης που αφορά στο γνωστικό αντικείμενο του συγκεκριμένου βιβλίου.
Στο βιβλίο υπάρχει ιδεολογική και επιστημονική συνέπεια. Διακρίνεται για την ολιστική θεώρηση του θέματος που ασχολείται και τη σφαιρικότητα των απόψεων που διατυπώνονται. Εμπεριέχει και τις βασικές γνώσεις και τις μέχρι τώρα εξελίξεις στον τομέα της Δομικής Αποκατάστασης των Μνημειακών Κατασκευών.
Με την εμπειρία δύο πολύπειρων μηχανικών
Το εν λόγω έργο αποτελεί ένα πανόραμα της Γνώσης και Πράξης που αναπτύχθηκε τα τελευταία 40 χρόνια στο θέμα που διαπραγματεύεται – και όχι τυχαία.
Μετά τον σεισμό της Θεσσαλονίκης το 1978 ο καθηγητής Γιώργος Πενέλης ανέλαβε με άξιους συναδέλφους του μηχανικούς το έργο της αποκατάστασης των Μνημείων της Θεσσαλονίκης. Έκτοτε και με συνέπεια συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη και εφαρμογή πρωτοποριακής γνώσης και τεχνολογίας με σεβασμό στις αρχές της φιλοσοφίας για την αποκατάσταση των Μνημείων όπως είναι:
- η διατήρηση της αυθεντικότητας των μνημείων,
- η λειτουργική ασφάλεια των μνημειακών κατασκευών
- και η διάρκεια ζωής των σωστικών επεμβάσεων.
Μέχρι σήμερα και οι δύο συγγραφείς έχουν διεκπεραιώσει μελέτες αποκατάστασης σημαντικών μνημειακών κατασκευών στον ελληνικό και διεθνή χώρο. Οκτώ από τα έργα αυτά με την ανάλυση του προβληματισμού για το καθένα από αυτά συμπεριλαμβάνονται στα περιεχόμενα του βιβλίου.
Το βιβλίο εντυπωσιάζει με την πληρότητα και τον πολύ καλά δομημένο τρόπο παρουσίασης των περιεχομένων του. Απλά και κατανοητά δίνονται οι μηχανισμοί λειτουργίας των τοιχοποιιών, μέθοδοι ανάλυση της συμπεριφοράς τους στις επιπονήσεις, θωρουμένων ως στοιχείων του δομικού συστήματος των Ιστορικών Κατασκευών που αποτελούν ένα σύνολο πολλών δεδομένων όπως μορφολογικών, υλικών δόμησης, εδαφομηχανικών, περιβαλλοντικών και άλλων. Συγχρόνως, δίνονται όλες οι απόψεις γύρω από τη φιλοσοφία αποκατάστασης μνημειακών κατασκευών όπως διατυπώθηκαν αλλά και διαμορφώθηκαν στην πράξη τις τελευταίες δεκαετίες τονίζοντας την ιδιαιτερότητα και δυσκολία τέτοιων έργων αποκατάστασης και την αναγκαιότητα πολυεπιστημονικής προσέγγισης.
Κατάθεση ζωής
Τα κεφάλαια ξεκινούν με μια εισαγωγή που οδηγεί αριστοτεχνικά τον αναγνώστη στην προβληματική και του παρέχει το γνωσιακό υπόβαθρο για το ειδικό αντικείμενο του κάθε κεφαλαίου.
Το βιβλίο των Γεωργίου Γ. Πενέλη και Γρηγόρη Γ. Πενέλη αποτελεί μια κατάθεση ζωής – ενασχόλησης 40 χρόνων – με Έρευνα και Πράξη σε θέματα Δομικής Αποκατάστασης Μνημειακών Κατασκευών. Η εμπειρία αυτή των συγγραφέων έχει αναγνωρισθεί διεθνώς και το βιβλίο προβάλλει παγκόσμια την πρωτοποριακή τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε στον ελληνικό χώρο.
*Η κυρία Ιωάννα Παπαγιάννη είναι Ομότιμη Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης