Τις εκτιμήσεις της για την αγορά του real estate και τον κατασκευαστικό κλάδο στην Ελλάδα καταθέτει η Deloitte στην ετήσια έκθεσή της 2024 Greek Economic Playbook. Ως προς την κατασκευαστική βιομηχανία, στην έκθεση τονίζεται πως πρόκειται για έναν κλάδο που στο παρελθόν αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες, όμως τώρα επωφελείται από αυξημένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ παράλληλα οι συνέργειες μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα αναμένεται να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στη δημιουργία πρόσθετης αξίας και στην καλλιέργεια περαιτέρω ανάπτυξης. Στην έκθεση γίνεται αναφορά στα μεγάλα έργα που συμβασιοποιήθηκαν το 2023, ενώ επισημαίνεται και το ιστορικό υψηλό του ανεκτέλεστου των κορυφαίων παικτών του κλάδου, που στο εννεάμηνο του 2023 ξεπερνούσε τα 17 δισ. ευρώ, έναντι 11 δισ. το 2022. Σημειώνεται επίσης ότι το 2024 αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη στον κλάδο, με νέα έργα (λ.χ. Αττική Οδός και Εγνατία).
Ωστόσο, η Deloitte παρατηρεί πως οι διεθνείς προκλήσεις που επηρεάζουν τις κατασκευές παγκοσμίως αφορούν και την ελληνική βιομηχανία:
• Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών και η εξέλιξη των υπαρχουσών επιχειρησιακών μεθόδων, με στόχο τον περιορισμό των αποκλίσεων κόστους.
• Το αυξανόμενο κόστος δομικών υλικών και εργασίας υπογραμμίζει την αναγκαιότητα μετασχηματισμού της παραδοσιακής αλυσίδας εφοδιασμού.
• Η συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες γραμμές που περιγράφονται στα κριτήρια ESG.
• Η ανάγκη επανακαθορισμού των υποδειγμάτων συμβάσεων ώστε να προβλεφθούν σενάρια δυσμενών μεταβολών τιμών.
• Ο συνδυασμός της έλλειψης εργατικού δυναμικού και των περιορισμένων προοπτικών ανάπτυξης του κλάδου δημιουργεί προκλήσεις ως προς την πρόσληψη προσωπικού, θέτοντας σε κίνδυνο την ολοκλήρωση των έργων.
Τονίζει ακόμα ότι είναι αναγκαίο οι επιχειρήσεις του κλάδου να παρακολουθούν τις τάσεις του μέλλοντος, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η μηχανική μάθηση, το ΙοΤ και η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, ενώ στέκεται ιδιαίτερα στο ζήτημα της απανθρακοποίησης, σχολιάζοντας πως η κατασκευαστική αγορά παγκοσμίως αυτήν τη στιγμή δεν πραγματοποιεί πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης, που για να επιτευχθούν θα απαιτηθούν αμοιβαία επωφελείς στρατηγικές, ενίσχυση νομοθεσιών και τεχνολογιών, συνεργασία και ηγεσία.
Παραμένει ελκυστική η αγορά real estate
Όσον αφορά στην ελληνική αγορά real estate, η Deloitte παρατηρεί ότι οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν το 2023, λόγω της αυξημένης ζήτησης που, σε συνδυασμό με την περιορισμένη διαθεσιμότητα ακινήτων υψηλής ποιότητας οδήγησε τη ζήτηση προς ακίνητα χαμηλότερων προδιαγραφών, προκαλώντας απότομες αυξήσεις σε τιμές πώλησης και ενοίκια. Επιπλέον, οι άμεσες ξένες επενδύσεις στο ελληνικό real estate το 2023 εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 40% περίπου σε σχέση με το 2022, καθώς οι αποδόσεις, παρότι κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, παραμένουν ελκυστικές για επενδύσεις. Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι «ζεστό» ειδικά για τα γραφεία υψηλής ποιότητας, ενώ επισημαίνεται και η έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα για νέα γραφεία υψηλών προδιαγραφών.
Η Deloitte καταγράφει 5 μελλοντικές τάσεις για την αγορά ακινήτων:
• Συμπιεσμένες αποδόσεις για βιομηχανικά ακίνητα και logistics
• Ψηφιοποίηση σε συνδυασμό με «έξυπνες» πόλεις
• Η σημασία των μετρήσεων και πιστοποιήσεων ESG
• Η μεγάλη «ουρά» επενδύσεων σε υποδομές
• Η ανάπτυξη των σύγχρονων γραφειακών χώρων.
«Η αγορά ακινήτων αντιμετωπίζει πιέσεις από τον αυξανόμενο πληθωρισμό, τα επιτόκια, τη σφιχτή χρηματοδότηση και τη γεωπολιτική αβεβαιότητα. Εν μέσω μιας παγκόσμιας διόρθωσης των αξιών προς τα κάτω, υπάρχει μια στροφή προς βιώσιμες επενδύσεις με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, ευελιξία και ποιότητα. Η ελληνική αγορά real estate, με τα μοναδικά χαρακτηριστικά της, αναμένεται να παραμείνει ελκυστική, ιδιαίτερα για ακίνητα υψηλής ποιότητας», τονίζει η Deloitte στην έκθεσή της.
Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build