Συντάκτης: Βάιος Κρόκος

Γ. Παρασκευόπουλος: Ιδιαίτερα θετικές οι προοπτικές για την ελληνική κτηματαγορά

Posted on by Βάιος Κρόκος

Μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο «Construction» δίνει ο General Manager της Danos Group (International Property Consultants & Valuers – An alliance member of BNP Paribas Real Estate), κ. Γιάννης Παρασκευόπουλος για την πορεία του real estate εν καιρώ πανδημίας. Πού υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, τι γίνεται με τις μεγάλες επενδύσεις και πώς επηρεάζονται οι τιμές.

Ποιες οι επιπτώσεις της πανδημίας στο real estate σε επίπεδο ακινήτων ιδιωτικής και εμπορικής χρήσης αντίστοιχα;

Η ελληνική κτηματαγορά, κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, αποδείχθηκε αρκετά ανθεκτική. Το γεγονός αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου για το διάστημα μετά το τέλος της πανδημίας θα είναι ιδιαίτερα θετικές.

Αν και κατά τη διάρκεια του 2020, η αγορά σε μεγάλο βαθμό επιβράδυνε τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2019, κυρίως εξαιτίας της στάσης αναμονής που τήρησαν τόσο οι επενδυτές όσο και οι πωλητές, το επενδυτικό ενδιαφέρον εξακολουθούσε να παραμένει ενεργό, ενώ η δυναμική της αγοράς ακινήτων δείχνει σταδιακά να επανέρχεται στα προ κρίσης επίπεδα.
Η ζήτηση επικεντρώνεται σε ακίνητα με ποιοτικά χαρακτηριστικά, με τον κλάδο των βιοκλιματικών γραφείων (με πιστοποιήσεις LEED, Well κ.λπ.), τον κλάδο των logistics υψηλών προδιαγραφών αλλά και αυτόν των high-end κατοικιών να συγκεντρώνουν το πιο ζωηρό ενδιαφέρον.

Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για έργα υποδομών με το Ταμείο Ανάκαμψης; Τι πιστεύετε;

H Ελλάδα είναι μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά υποδοχής κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης ως ποσοστού του ΑΕΠ, ενώ και η ελληνική πρόταση «Ελλάδα 2.0» επιταχύνει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με έμφαση στα έργα υποδομών, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην καινοτομία, στην πράσινη, αειφόρο, ανάπτυξη κ.λπ. Είναι ακόμη βέβαια νωρίς να κρίνουμε την επίπτωση στην αγορά ακινήτων, αλλά και τα κονδύλια που τυχόν θα κατευθυνθούν προς τη συγκεκριμένη αγορά.

Σίγουρα η αγορά των Data Centers, με τις ήδη δρομολογημένες επενδύσεις από πολυεθνικούς Ομίλους στην Ελλάδα, των logistics με την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για νέους χώρους (και λόγω της αύξησης του e-commerce), αλλά και η ανάπτυξη νέων αναπτύξεων γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών αποτελούν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για την ελληνική κτηματαγορά.

Τα έργα αυτά θα επηρεάσουν την αξία των ακινήτων;

Όπως αναφέρθηκε, είναι πολύ νωρίς να κρίνουμε πώς θα επηρεάσουν συγκεκριμένες δράσεις συγκεκριμένες αγορές, όταν ακόμη δεν γνωρίζουμε πού θα κατευθυνθούν οι συγκεκριμένοι πόροι.
Είναι όμως βέβαιο πως η μετάβαση σε μια πράσινη, καινοτόμα και ψηφιακή οικονομία θα δημιουργήσει σίγουρα παράπλευρα οφέλη για την αγορά ακινήτων.

Τι ισχύει στην περίπτωση του Ελληνικού, εντός του project και στην υπόλοιπη αγορά ακινήτων πέριξ;

Το Ελληνικό αποτελεί το μεγαλύτερο αντίστοιχο project που έχει υλοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας και ένα από τα μεγαλύτερα που υλοποιούνται στην Ευρώπη. Το ενδιαφέρον είναι ιδιαίτερα υψηλό, με σημαντική ζήτηση και για τους επιμέρους τομείς ακινήτων, πέραν του οικιστικού, με σημαντικές συμφωνίες να έχουν ήδη ανακοινωθεί, μεταξύ άλλων, αναφορικά με την αγορά γραφειακών χώρων από Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς και τη συνεργασία με την ΤΕΜΕΣ για τη λειτουργία ξενοδοχείων, αλλά και τη σημαντική ζήτηση, π.χ., από εκπαιδευτικούς οργανισμούς για συμμετοχή σε αντίστοιχες αναπτύξεις, καθώς και την πιθανολογούμενη συνεργασία με δημοφιλείς Έλληνες αθλητές για τη δημιουργία ακαδημιών και σχολών αθλητισμού.

Είναι βέβαια δεδομένο πως βραχυπρόθεσμα η ανάπτυξη του Ελληνικού θα επηρεάσει τις αναπτύξεις στους όμορους δήμους, ιδιαιτέρως στον τομέα των κατοικιών, καθώς οι τιμές πώλησης που έχουν ανακοινωθεί θα είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές με τις νέες αναπτύξεις εκτός Ελληνικού, αλλά θεωρούμε πως σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα βοηθήσει στην ποιοτική βελτίωση του προϊόντος (των νέων κατασκευών) και στη συνολική σταθεροποίηση τιμών σε υψηλότερα επίπεδα.

Αναφορικά με την άνοδο των τιμών. Μήπως εν δυνάμει αγοραστές πιέζονται οικονομικά λόγω πανδημίας; Επίσης η στεγαστική πίστη παραμένει σε χαμηλά επίπεδα…

Η άνοδος τιμών των οικιστικών ακινήτων είχε αρχίσει να λαμβάνει χώρα από το 2019 και η ισχυρή, συγκεκριμένη, τάση ανακόπηκε μερικώς με την πανδημία, παρουσιάζοντας όμως αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και επανακάμπτοντας τους τελευταίους μήνες (γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα πορίσματα της ΤτΕ). Αυτό βέβαια αφορά περισσότερο νεόδμητα ακίνητα, σε περιοχές υψηλής ζήτησης, γεγονός που επιβεβαιώνει το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ prime και secondary assets.

Η συγκεκριμένη άνοδος τιμών επιβεβαιώνεται και από την αύξηση των νέων κατασκευών ιδιαίτερα στα νότια προάστια και στο κέντρο της Αθήνας. Υπάρχει βέβαια και η εξήγηση για τη μεγάλη αύξηση της ζήτησης στην παντελή έλλειψη νέων αναπτύξεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (2010-2018).

Αναφορικά με τη στεγαστική πίστη αξίζει να τονισθεί πως σύμφωνα με την τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων της ΤτΕ, το β’ τρίμηνο του 2021 ήταν το 14ο συνεχόμενο τρίμηνο, που παρατηρείται ενίσχυση των εκταμιεύσεων (το 2021 αναμένεται να κλείσει με ρεκόρ πολλών ετών, καθώς με βάση την έως και τον Ιούνιο δυναμική, τα νέα δάνεια εκτιμάται πως θα προσεγγίσουν τα 800 εκατ. ευρώ από τα 600 εκατ. το 2020, τα 500 εκατ. του 2019 και τα 400 εκατ. του 2018).

Σημαντικές είναι και οι επενδύσεις από μεγάλες ΑΕΕΑΠ. Ποια είναι η εικόνα σήμερα;

Οι μεγάλες ΑΕΕΑΠ είχαν σημαντικό μερίδιο στη συνολική επενδυτική δραστηριότητα ακόμη και την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Η συγκεκριμένη τάση αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς έχουν προσαρμόσει και τη στρατηγική τους στις σημερινές ανάγκες, είτε ανακοινώνοντας επενδύσεις σε project αειφορίας, είτε αναδιαρθρώνοντας το χαρτοφυλάκιό τους σε πιο στοχευμένες επενδύσεις, είτε προχωρώντας και σε αγορές ακινήτων προς ανάπτυξη.

Βέβαια έχουν πλέον σημαντικό ανταγωνισμό από private equity funds και άλλες επενδυτικές εταιρείες (ελληνικές ή πολυεθνικές), οι οποίες αναγνωρίζοντας τις επενδυτικές ευκαιρίες σκανάρουν και επενδύουν κατά προτίμηση σε logistics, γραφεία υψηλών προδιαγραφών ή και ξενοδοχεία.

Τι άλλαξαν στην αγορά Airbnb και στις άλλες πλατφόρμες;

Η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις επηρέασαν τα ταξίδια και τον τουρισμό γενικότερα με αποτέλεσμα οι βραχυχρόνιες μισθώσεις να δεχτούν ισχυρό πλήγμα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της AirDNA, η μείωση των εγγεγραμμένων ακινήτων στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb αγγίζει το 39,95% με το σύνολο των εγγεγραμμένων ακινήτων να αριθμούν τα 4.996, όταν το 2019 την ίδια χρονική περίοδο ήταν 7.684.

Η επιστροφή σημαντικού αριθμού διαμερισμάτων στην παραδοσιακή μακροχρόνια μίσθωση δεν επηρέασε όμως ιδιαίτερα τις τιμές των ενοικίων, καθώς η κατηγορία των ακινήτων που αφορούσε βραχυχρόνιες μισθώσεις είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και δεν αποτελεί συνήθως αντικείμενο ζήτησης, π.χ., από οικογένειες.

Τι γίνεται με τους γραφειακούς χώρους;

H πανδημία επιτάχυνε την τάση που είχε διαφανεί ήδη από την περίοδο προ της εξάπλωσης του COVID 19 και αφορούσε το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στα γραφεία υψηλών προδιαγραφών σε κεντρικά σημεία και στα γραφεία μέτριας ή κακής κατάστασης συντήρησης σε δευτερεύουσες αγορές.

Η δεκαετής οικονομική κρίση είχε για πολύ μεγάλο διάστημα σχεδόν εκμηδενίσει τις νέες αναπτύξεις με αποτέλεσμα, αν και από το 2017 το κλίμα αναφορικά με τις νέες κατασκευές είχε βελτιωθεί σημαντικά, να εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ποιοτικών χώρων γραφείων που να πληρούν τις απαιτήσεις των χρηστών. Το γεγονός αυτό επαληθεύεται από τα υψηλά τιμήματα που έχουν καταγραφεί σε πρόσφατες πωλήσεις οικοπέδων προς αξιοποίηση πέριξ του άξονα της Λεωφόρου Κηφισίας, αλλά και από τις υψηλές τιμές μίσθωσης που ξεπερνούν σε αρκετές περιπτώσεις τα 20 ευρώ/τ.μ./μήνα σε γραφεία υψηλών προδιαγραφών. Το μέγεθος και η δομή της συντριπτικής πλειοψηφίας των εταιρειών στην Ελλάδα δεν ευνοεί ιδιαίτερα την καθιέρωση της τηλεργασίας και, επιπλέον, η ανάγκη για τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων για επαρκείς αποστάσεις και αερισμό πιθανότατα θα διαμορφώσει νέες ανάγκες για μεγαλύτερες επιφάνειες γραφείων.

Ένα σχόλιο για τα ξενοδοχεία;

Ο κλάδος των ελληνικών ξενοδοχείων, παρά το πολύ άσχημο 2020 και τα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα λόγω της πανδημίας, δείχνει να επανακάμπτει με γοργούς ρυθμούς, εκμεταλλευόμενος τη θετική εικόνα της χώρας σχετικά με την αντιμετώπιση του COVID 19, με αποτέλεσμα η φετινή θερινή σεζόν να δείχνει ότι η επαναφορά στα έσοδα του 2019, ιδιαίτερα στα resort hotels, θα είναι πιο σύντομη απ’ ό,τι αναμενόταν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΞΕΕ, η πληρότητα των εν λειτουργία ξενοδοχείων πανελλαδικά τον Αύγουστο ήταν περί το 80% (με το αντίστοιχο ποσοστό το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου να αγγίζει το 70%), ενώ τα εν λειτουργία ξενοδοχεία τον Αύγουστο ήταν άνω του 95% του συνόλου, όταν τον Ιούνιο ήταν περί το 77%.

Αρθρωτός Σχεδιασμός στις Κατασκευές: Πώς γλιτώνουμε χρόνο και χρήμα

Posted on by Βάιος Κρόκος

Σήμερα, με τον όρο modular construction (αρθρωτή/σπονδυλωτή κατασκευή) περιγράφουμε τη χρήση προκατασκευασμένων κτιριακών τμημάτων τα οποία παραδίδονται έτοιμα σε ένα εργοτάξιο και συναρμολογούνται για την κατασκευή ενός ενιαίου συνόλου. Τα επιμέρους τμήματα μπορεί να είναι τμήματα τοιχοποιίας ή άλλα μέρη που συνθέτουν το σύνολο μιας κτιριακής εγκατάστασης.

Την ίδια ώρα, στις μέρες μας επίσης, είναι εφικτό να δημιουργηθούν εξολοκλήρου κτίρια και εγκαταστάσεις με αρθρωτό σχεδιασμό όπως αθλητικές εγκαταστάσεις, σχολεία, νοσοκομεία με τις εμπλεκόμενες πλευρές να επωφελούνται τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο σχεδιασμός αυτός, ο οποίος πληροί τις ίδιες προγραφές με μια συμβατή κατασκευή. Πρακτικά, εντοπίζουμε δυο βασικές κατηγορίες στην αγορά:

Η Μόνιμη Αρθρωτή Κατασκευή (Perma–nent Modular Construction – PMC), που στην Ελλάδα συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο «προκάτ», αποτελεί μια καινοτόμο βιώσιμη διαδικασία είτε ως συμπληρωματική κατασκευή σε ένα κτίριο, είτε ως αυτόνομη λύση (π.χ. κατοικίες).

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν τα μετακινούμενα κτίρια (Relocatable Building – RB) που έχουν σχεδιαστεί για επαναχρησιμοποίηση. Χρησιμοποιούνται για σχολεία, γραφεία εργοταξίων, ιατρικές κλινικές, κέντρα πωλήσεων και άλλες προσωρινές ανάγκες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα εν μέσω πανδημίας αποτελεί, μεταξύ άλλων, το παράδειγμα της Γιουχάν στην Κίνα: Τα οφέλη του modular αναδείχθηκαν με τον πιο ορατό τρόπο, καθώς σε λιγότερο από δύο εβδομάδες μια τεράστια έκταση 25.000 τετραγωνικών μέτρων, μετατράπηκε σε νοσοκομείο με 2.400 κλίνες. Με τις συμβατικές μεθόδους κατασκευής δεν θα μπορούσε να παραδοθεί ένα τέτοιο έργο, ενώ αν απαιτηθεί μπορούν να μεταφερθούν για να καλυφθούν άλλες ανάγκες.

Έντονο ενδιαφέρον και για κατοικίες
Το ενδιαφέρον και η δημοτικότητα για προκατασκευασμένες κατοικίες όλο και αυξάνεται. Στοιχεία της εταιρείας ερευνών Frost & Sullivan για το 2018 κάνουν λόγο για μια παγκόσμια βιομηχανία των 140 δισ. δολαρίων.

Όπως σημειώνει η ίδια έρευνα, χώρες όπως η Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σιγκαπούρη και οι ΗΠΑ υιοθετούν αρθρωτά σπίτια για να καλύψουν τις ελλείψεις εργασίας και στέγασης.

Μέχρι σήμερα, η προκατασκευασμένη κατοικία έχει μεγάλη απήχηση σε λίγα μέρη, όπως σε σκανδιναβικές χώρες ή την Ιαπωνία.

Η σταδιακή αναβίωση του αρθρωτού σχεδιασμού στις κατασκευές και σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ θα μπορούσε να φέρει συνολική μείωση του κόστους στις κατασκευές κατά 22 δισ. δολάρια. Αυτό σημειώνει σε έκθεση της η McKinsey & Company το 2019, εκτιμώντας πως η επάνοδος αυτής της τάσης έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τις μέρες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πανδημία και ψηφιακός μετασχηματισμός έχουν πλέον επαναπροσδιορίσει το τοπίο – και – στον κατασκευαστικό κλάδο. Η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης από τα λόγια, πρέπει να γίνουν πλέον πράξη. Πώς θα συμβάλλει το modular construction σε αυτό;

Τα οφέλη του modular
Γενικότερα, οι αρθρωτές κατασκευές αποτελούν μία ενδιαφέρουσα εναλλακτική στην κατασκευή ενός νέου κτιρίου, που μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλότερο κόστος κατασκευής και συντομότερο χρόνο παράδοσης από ένα συμβατικό κτίριο.

Παρ’ όλα αυτά, για να αποφευχθούν απρόσμενες καθυστερήσεις και απρόοπτα έξοδα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει σωστός προγραμματισμός και σχεδιασμός της κατασκευής και να τηρηθούν οι διαδικασίες που έχει ορίσει ο μελετητής και ο επιβλέπων του έργου.

Εστιάζοντας στα βασικά πλεονεκτήματα του modular, η διεθνής εμπορική ένωση Modular Building Institute (MBI) παραθέτει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

Είναι πιο «πράσινες» κατασκευές
Το γεγονός ότι ο αρθρωτός σχεδιασμός πραγματοποιείται σε μια εργοστασιακά ελεγχόμενη διαδικασία, έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν λιγότερα προβλήματα, με αυστηρότερους, ωστόσο, όρους κατασκευής και φυσικά λιγότερα απόβλητα.

Μεγαλύτερη ευελιξία και επαναχρησιμοποίηση
Τα αρθρωτά κτίρια μπορούν να αποσυναρμολογηθούν και οι μονάδες να μετεγκατασταθούν ή να ανακαινιστούν για νέα χρήση, μειώνοντας τη ζήτηση για πρώτες ύλες και ελαχιστοποιώντας την ποσότητα ενέργειας που δαπανήθηκε για τη δημιουργία ενός κτηρίου για να καλύψει τη νέα ανάγκη.

Λιγότερα απόβλητα υλικών
Κατά την κατασκευή σε ένα εργοστάσιο, τα απόβλητα απομακρύνονται με την ανακύκλωση υλικών, τον έλεγχο του αποθέματος και την προστασία των οικοδομικών υλικών.

Βελτιωμένη ποιότητα αέρα
Επειδή η «δομοστοιχειωτή δομή» έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί σε εργοστασιακή ρύθμιση χρησιμοποιώντας ξηρά υλικά, εξαλείφεται η πιθανότητα παγίδευσης υψηλών επιπέδων υγρασίας στη νέα κατασκευή.

Μειωμένο πρόγραμμα κατασκευής
Επειδή η κατασκευή αρθρωτών κτιρίων μπορεί να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα με εργασίες σ’ ένα εργοτάξιο και τα θεμέλια, τα κατασκευαστικά έργα μπορούν να ολοκληρωθούν 30% έως 50% πιο γρήγορα από την παραδοσιακή κατασκευή.

Δεν αποτελούν εμπόδιο οι καιρικές συνθήκες
60 – 90% της κατασκευής ολοκληρώνεται μέσα σε ένα εργοστάσιο, το οποίο μετριάζει τον κίνδυνο καθυστερήσεων που μπορεί να συναντήσουμε σε εξωτερικούς χώρους λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών. Τα κτίρια ολοκληρώνονται νωρίτερα και η απόσβεση (ROI) της επένδυσης γίνεται πιο γρήγορα.

Με δομικά υλικά υψηλής ποιότητας
Τα αρθρωτά κτίρια είναι κατασκευασμένα για να πληρούν ή και να ξεπερνούν σε ποιότητα τα υλικά μιας συμβατής κατασκευής. Την ίδια ώρα όμως και στις δυο περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ίδια δομικά υλικά, ανάλογα την αρχιτεκτονική, όπως ξύλο, σκυρόδεμα, χάλυβας κλπ.

Πιο «έξυπνα» κτίρια και σπίτια
Το γεγονός ότι δημιουργούνται σε εσωτερικούς χώρους (εργοστάσια κ.λπ.) μειώνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ένα εξωτερικό περιβάλλον και τους συναφείς αυστηρότερους κανόνες ασφάλειας για το προσωπικό κατά την εργασία του. Επίσης, ο αρθρωτός σχεδιασμός στις κατασκευές βασίζεται στο προηγμένο BIM (Building Information Modeling) για οπτικοποίηση των εργασιών αξιολογώντας την ενεργειακή απόδοση. Οι modular διαδικασίες είναι ιδανικές για την χρήση του λογισμικού BIM μιας και είναι απαραίτητη η συνεργασία συστημάτων, η σύνθεση υλικών και ανθρωπίνου δυναμικού για την κατασκευή.  Τέλος, οι αρθρωτές μονάδες μπορούν να σχεδιαστούν για να ταιριάζουν με την εξωτερική αισθητική οποιουδήποτε υπάρχοντος κτιρίου.

Δομικά Υλικά & Κατασκευές: Αναγκαία η κατάρτιση και πιστοποίηση για το εργατικό δυναμικό

Posted on by Βάιος Κρόκος

Την ώρα που η φθορά των υλικών οδηγεί εκ των πραγμάτων στην ανάγκη για επισκευές και επιδιορθώσεις, το νέο μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης στο οποίο εντάσσονται μελλοντικές κατασκευές με νέα δομικά-οικοδομικά υλικά επιτάσσει εκπαίδευση και κατάρτιση.

Ο οικοδομικός και κατασκευαστικός κλάδος απασχολεί πλήθος εργαζομένων, οι οποίοι οφείλουν να διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις για να ολοκληρώνουν με επαγγελματισμό τη δουλειά που τους έχει ανατεθεί.

Καλούνται, δηλαδή, να αποκτήσουν πρόσθετες δεξιότητες και επίκαιρες γνώσεις, ενισχύοντας τη δυνατότητα απασχόλησής τους, την προοπτική βελτίωσης των όρων απασχόλησής τους και την επαγγελματική τους κινητικότητα. Να λάβουν, εν συνεχεία, πιστοποίηση των αποκτηθέντων από τα προγράμματα προσόντων/ δεξιοτήτων από διαπιστευμένους φορείς σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.

Η «περιπέτεια» της πανδημίας νομοτελειακά θα τελειώσει, την «επόμενη μέρα», ωστόσο, ανοίγεται ένα ευρύ πεδίο ευκαιριών. Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία και ιδιωτικά κεφάλαια έρχονται στο επίκεντρο. Στην προσδοκώμενη αναπτυξιακή τροχιά που θέλει να εισέλθει η ελληνική οικονομία, κρίσιμο ρόλο θα διαδραματίσουν – και – τα μεγάλα έργα υποδομών, ενεργειακής μετάβασης και κατασκευών. Είναι έτοιμο το ανθρώπινο δυναμικό να ανταπεξέλθει στις σύγχρονες προκλήσεις της εργασίας τους;

Η TÜV Hellas (TÜV Nord) πιστοποιεί ειδικότητες του κλάδου τεχνικών έργων
Η TÜV Hellas (TÜV Nord), Οργανισμός Επιθεώρησης και Πιστοποίησης και μέλος του TÜV Nord Group, είναι ένας από τους μεγαλύτερους Φορείς Πιστοποίησης Προσώπων στη χώρα μας.

Όπως εξηγεί στο Construction η κυρία Παναγιώτα Κοσμέτου, Πολιτικός Μηχανικός, εξετάστρια και στέλεχος της Διεύθυνσης Πιστοποίησης Προσώπων του Φορέα, η πιστοποίηση επαγγελματιών αποτελεί μια σύγχρονη και διεθνώς αναγνωρισμένη διεργασία, με την οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να αποδείξουν, μέσω εξετάσεων, την ικανότητά τους με τρόπο δίκαιο, αντικειμενικό και αξιόπιστο.

«Στο σημερινό πλήρως ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον, ο εργαζόμενος – επαγγελματίας έχει να αντεπεξέλθει στην αφενός ραγδαία εξέλιξη των υπηρεσιών και της βιομηχανίας και αφετέρου στο εξειδικευμένο πεδίο των τεχνικών και κατασκευαστικών έργων και των ευκαιριών που θα δημιουργήσουν οι εισροές του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ 2021-2027. Καλείται λοιπόν ο καθένας να αποδείξει την άρτια τεχνογνωσία του, τον επαγγελματισμό του και την υπεροχή του μεταξύ πλήθους συναδέλφων του που δραστηριοποιούνται στον κλάδο», σημειώνει.

Πλήθος ειδικοτήτων
Ειδικότερα, ο Φορέας παρέχει πλήθος ειδικοτήτων που σχετίζονται με τον κλάδο των κατασκευών, των υποδομών και των δομικών επεμβάσεων. Ενδεικτικά:

  • «Τεχνικός Μόνωσης – Mονωτής»,
  • «Τεχνίτης Τοιχοποιίας»,
  • «Τεχνίτης Επιχρισμάτων»,
  • «Τεχνίτης Ελαιοχρωματισμών»,
  • «Τεχνίτης Συστημάτων Ξηράς Δόμησης & Συναφών Πυράντοχων Συστημάτων»,
  • «Τεχνίτης Τοποθέτησης Κεραμικών Πλακιδίων»,
  • «Τεχνίτης Καλουπιών και Έγχυσης Σκυροδέματος»,
  • «Τεχνίτης Τοποθέτησης Σιδηρού Οπλισμού Σκυροδέματος»,
  • «Τεχνίτης Ικριωμάτων»,
  • «Στέλεχος Διαχείρισης Έργου»
  • καθώς και από την πλέον πρόσφατη εκπαίδευση και πιστοποίηση στην ειδικότητα «BuildingInformation Modeling Certified Expert».

«Τα εν λόγω σχήματα απαιτούν τυπικά προσόντα εκπαίδευσης, σχετική επαγγελματική εμπειρία και τεχνική εκπαίδευση και σαφώς ποικίλλουν ανάλογα με την εκάστοτε ειδικότητα. Προϋπόθεση πιστοποίησης αποτελεί η επιτυχία τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο και εστιάζει σε όλες εκείνες τις δεξιότητες, γνώσεις και ικανότητες ενός σύγχρονου επαγγελματία», τονίζει η κυρία Κοσμέτου, αναφορικά με τις παραπάνω πιστοποιήσεις.

Όπως σημειώνει, παράλληλα, οι πιστοποιήσεις προσώπων στους ανωτέρω κλάδους αφορούν τόσο στους τεχνίτες όσο και σε εργοδηγούς και εργαζομένους σε τέτοιες επιχειρήσεις, ανάλογα με την εξειδίκευση που προσφέρεται και δύναται να επιλέξει κανείς.

Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Η TÜV Hellas (TÜV Nord) εφαρμόζει πλήρως τυποποιημένες διαδικασίες, οι οποίες είναι ελεγμένες από τον Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης – ΕΣΥΔ, σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ΕΛΟΤ ENISO/IEC 17024.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κάτοχοι πιστοποιητικού σε διαπιστευμένο σχήμα πιστοποίησης της TÜVHellas (TÜV Nord) έχουν ευρωπαϊκή αναγνώριση. Η εκτενής εμπειρία και τεχνογνωσία της TÜV Hellas (TÜV Nord) στην υλοποίηση έργων πιστοποίησης προσώπων, της τάξης των 40.000 ατόμων σε πάνω από 120 ειδικότητες από το 2013, εγγυάται στους επαγγελματίες τη δυνατότητα να αποκτήσουν εργασιακή ταυτότητα μέσω της πιστοποίησής τους και του ισχυρού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που αυτή τους προσφέρει στην αγορά εργασίας.

Τι εκπαιδευτικά σεμινάρια προσφέρει η TÜV Austria στον τομέα των κατασκευών και της δόμησης
Το πλαίσιο, βάσει των ευρωπαϊκών οδηγιών, για ένα μέλλον βιώσιμο και «πράσινο» μέλλον σχετιζόμενο με τον τομέα των κατασκευών και δόμησης συναρτήσει την κατάρτιση και τις πιστοποιήσεις που πρέπει να έχουν οι εργαζόμενοι περιγράφουν στο Construction η κυρία Ιακωβίνα (Βιβή) Βαρδαλάχου, Head of Persons’ Certification Division, Corporate Quality Representative, και ο κύριος Στέλιος Μαργέτης, Head of Education Division.

Όπως εξηγούν, αρκετοί Φορείς Πιστοποίησης Προσώπων διαθέτουν σχήματα που αφορούν τον συγκεκριμένο κλάδο, δίχως όμως να καλύπτουν δυστυχώς όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους, γιατί η ζήτηση είναι αυτή που καθορίζει τη δημιουργία των σχημάτων αυτών. Από την πλευρά της, η TÜV Austria παρέχει πλήθος εκπαιδευτικών σεμιναρίων στον τομέα των κατασκευών και της δόμησης.

Αναλυτικά επισημαίνουν: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευθεί να αναπτύξει ένα βιώσιμο, ανταγωνιστικό, ασφαλές και απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές ενεργειακό σύστημα και παράλληλα να καθορίσει ένα πλαίσιο πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα, με ορίζοντα το 2030, που θεσπίζει τις φιλόδοξες δεσμεύσεις της για περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030, σε σύγκριση με το 1990, αύξηση του ποσοστού ανανεώσιμης ενέργειας που καταναλώνεται, εξοικονόμηση ενέργειας που αντιστοιχεί στο επίπεδο των φιλοδοξιών της Ένωσης και βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας, της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας της Ευρώπης.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε μία σειρά νομοθετημάτων, μεταξύ αυτών και η Οδηγία 2010/31/EΕ που αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και συμπληρώθηκε με την Οδηγία 2018/844/ΕΕ, ενώ αυτές ενσωματώθηκαν αντίστοιχα στην Ελληνική νομοθεσία με τους Ν. 4122/2013 και Ν. 4685/2020.

Οι νόμοι αυτοί, μαζί με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (Κ.Εν.Α.Κ.) διασφαλίζουν ότι η κτιριακή υποδομή της χώρας πρέπει να αποκτήσει καλύτερη ενεργειακή συμπεριφορά, μέσω της σωστής διαχείρισης και εξοικονόμησης ενέργειας. Εκτός από την ασφάλεια και την αισθητική που μέχρι σήμερα ήταν τα κυριότερα στοιχεία ενός κτηρίου, προστίθεται πλέον και η μέριμνα ώστε η κατανάλωση ενέργειας του να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη, με ταυτόχρονη εξασφάλιση άριστων συνθηκών για τους χρήστες.

Η αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας προστατεύει άμεσα και έμμεσα το περιβάλλον, εξοικονομεί ενεργειακούς πόρους και επιπλέον συμβάλλει στην οικονομία όχι μόνο των χρηστών των κτηρίων, αλλά και της ίδιας της χώρας. Όλες αυτές οι απαιτήσεις επιφέρουν μια σειρά σημαντικών αλλαγών στον οικοδομικό και κατασκευαστικό κλάδο γιατί πλέον επιβάλλεται η δημιουργία κτιρίων που είναι αλληλοεξαρτώμενα με το περιβάλλον στο οποίο έχουν κατασκευαστεί και προσαρμόζονται, μέσα σε αυτό, χωρίς να το καταστρέφουν.

Οι ανάγκες αυτές ώθησαν τους ενδιαφερομένους να αναζητήσουν λύσεις για την εξοικονόμηση της ενέργειας και τη δημιουργία νέων οικολογικών υλικών αλλά και την επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών, μέσω της ανακύκλωσής τους.

Η αξιολόγηση των νεοαποκτηθέντων αυτών προσόντων είναι εφικτό να επιτευχθεί από αντίστοιχα σχήματα πιστοποίησης, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι οι επαγγελματίες του κλάδου των κατασκευών-υποδομών διαθέτουν τεκμηριωμένα το αποδεκτό επίπεδο προσόντων.

Αρκετοί Φορείς Πιστοποίησης Προσώπων διαθέτουν σχήματα που αφορούν τον συγκεκριμένο κλάδο, δίχως όμως να καλύπτουν δυστυχώς όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους, γιατί η ζήτηση είναι αυτή που καθορίζει τη δημιουργία των σχημάτων αυτών».

Ο λόγος στην αγορα
Εκπρόσωποι φορέων πιστοποίησης μιλούν στο Construction.

Στέλιος Μαργέτης, head of education division, TÜV AUSTRIA

Ιακωβίνη Βαρδαλάχου, head of person’s certification division, TÜV AUSTRIA

Η TÜV AUSTRIA παρέχει στον τομέα των κατασκευών & της δόμησης τα παρακάτω εκπαιδευτικά σεμινάρια:

  • Δομικά Υλικά – Κτίζουμε με γνώση και ασφάλεια
    Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αναλύονται όλες πληροφορίες που αφορούν στα Δομικά Υλικά (περιγραφή, παραγωγή, χρήση), οι νομικές υποχρεώσεις για την επιλογή και τη χρήση τους, καθώς και οι έλεγχοι και οι πιστοποιήσεις, όπως αυτοί ορίζονται.
  • Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος – 2016: Η εφαρμογή των απαιτήσεων στο έργο
    Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αναλύεται ο Κανονισμός που προδιαγράφει τις ελάχιστες γενικές και ειδικές απαιτήσεις, τις οποίες πρέπει να ικανοποιεί το σκυρόδεμα και η εκτέλεση των έργων από σκυρόδεμα.
  • Επιβλέπων συνεργείου μόνωσης βάσει ελληνικών τεχνικών προδιαγραφών ΕΛΟΤ ΤΠ & ΚΕνΑΚ σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 17024
    Το πρόγραμμα έχει στόχο την απόκτηση από τους καταρτιζόμενους των απαραίτητων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων, για τη μελέτη, κατασκευή και έλεγχο εργασιών μόνωσης, βάσει των απαιτήσεων των Ελληνικών Τεχνικών Προτύπων και Κανονισμών.
  • Σκυροδέματα – Ασφαλτομίγματα – Αδρανή – Σήμανση CE – ΚΤΣ 2016: Εφαρμογή απαιτήσεων σε τεχνικά έργα και εργαστήρια
    Σκοπός του προγράμματος είναι η ενημέρωση των επαγγελματιών σε θέματα Ασφαλτομιγμάτων, Αδρανών Υλικών, Τεχνολογίας Σκυροδέματος, Κανονισμών (R 305/2011, R 568/2014, R 574/2014, ΚΤΣ – 2016) και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών προτύπων για αδρανή σκυροδέματος (ΕΝ 12620), αδρανή ασφαλτομιγμάτων (ΕΝ 13043), αδρανή έργων οδοποιϊας (ΕΝ 13242), τσιμέντο (ΕΝ 197), πρόσθετα σκυροδέματος (ΕΝ 934-2), πρόσθετα για κονιάματα τοιχοποιίας (ΕΝ 934-3), νερό (ΕΝ 1008), ασφαλτομίγματα (ΕΝ 13108), καθώς και των απαιτήσεων των νέων ΕΤΕΠ (ΦΕΚ 4607 Β’/13-12-2019), υποχρεωτικής εφαρμογής σε όλα τα Δημόσια Έργα και Μελέτες.

Υποδομές: Πρόσω ολοταχώς για μια βιώσιμη ανάπτυξη

Posted on by Βάιος Κρόκος

Την ώρα που η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της εν εξελίξει πανδημίας, πολλοί είναι οι θεσμικοί παράγοντες που κάνουν λόγο ότι ο COVID-19 δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ανθρωπότητας.

 

Αντιπαρέρχονται με στοιχεία και επιχειρήματα πως η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν τον κορυφαίο κίνδυνο που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες και οικονομίες. Ο χρόνος αντίδρασης δεν είναι απεριόριστος πια… Πώς σχετίζονται όμως οι υποδομές με όλα αυτά;

 

Όπως αναφέρει το World Green Building Council, τα κτίρια και οι κατασκευές αντιπροσωπεύουν περίπου το 39% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, ενώ οι λειτουργικές εκπομπές αντιπροσωπεύουν το 22%. Η κατασκευαστική βιομηχανία είναι επίσης υπεύθυνη για το 36% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας. Με τον πληθυσμό να έχει αυξηθεί 30% μέχρι το τέλος του αιώνα, οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα χρειάζονται πάντα νέα κτίρια και υποδομές.

 

Ωστόσο, κάτι πρέπει να αλλάξει… Υπάρχουν πλέον εναλλακτικοί, πιο «πράσινοι» τρόποι για να δημιουργήσουμε υποδομές. Με τον όρο βιωσιμότητα περιγράφουμε μια νέα νοοτροπία, με ολιστική προσέγγιση, που διαπερνά όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής δραστηριότητας και καλύπτει τρεις αλληλένδετες πτυχές: περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οικονομικές επιπτώσεις και κοινωνικές επιπτώσεις.

 

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αφορούν τον σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων και υποδομών, την απόδοση των χρησιμοποιούμενων υλικών και τη συμπερίληψη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για κατασκευή και λειτουργία. Πολλά είναι τα παραδείγματα που περιλαμβάνουν νέες μορφές ενέργειας. Αναπτύσσονται ραγδαία και μπορούν να ενσωματωθούν σε κτίρια στο πλαίσιο των εκάστοτε αναγκών. Υπάρχει ακόμη και η δυνατότητα για μεγάλα κτίρια να γίνουν «ενεργειακά θετικά» – τροφοδοτώντας στο δίκτυο ενέργεια από ηλιακή ενέργεια ή αιολική ενέργεια.

 

Σημαντικές δράσεις μπορούν να λάβουν χώρα και για παλαιότερα κτίρια που εξακολουθούν να εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα, καθώς υπάρχει η δυνατότητα χρήσης τεχνολογίας αισθητήρων για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα φωτισμού και κλιματισμού ελαχιστοποιούν τις ενεργειακές απαιτήσεις.

 

Ο θετικός οικονομικός αντίκτυπος «ποσοτικοποιείται» με τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποβλήτων και νερού, επαναχρησιμοποιώντας έτσι τα υποπροϊόντα του κύκλου ζωής ενός κτιρίου. Μεταξύ άλλων, τεχνικές όπως η συλλογή και ανακύκλωση νερού, τα συστήματα φυσικού αερισμού και ανάκτησης θερμότητας μπορούν να μειώσουν τον αντίκτυπο της κατασκευής και της ανάπτυξης στον πλανήτη μας και ειδικότερα στον τομέα των υποδομών.

 

ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ LEVEL(S) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ    

Το Level(s) αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο για τη βιωσιμότητα των κτιρίων. Είναι η τελευταία προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναφορά και αξιολόγηση των επιδόσεων γύρω από τη βιωσιμότητα των κτιρίων, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.

 

Χρησιμοποιώντας τα στάνταρ που ήδη υπάρχουν, οι σχετικοί δείκτες του νέου θεσμικού πλαισίου παρέχουν, πλέον, μια «κοινή γλώσσα» για τη βιωσιμότητα ενός κτιρίου, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για τη δημιουργία νέων έργων και την διαμόρφωση χαρτοφυλακίων, ή ως βάση για άλλες πρωτοβουλίες: Σχέδια νόμου, πολιτικές ρυθμίσεις και άλλες δράσεις, με γνώμονα την κυκλικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

 

Συνοπτικά, με το νέο πλαίσιο, παρακολουθείται η πρόοδος και η απόδοση σε διάφορα στάδια ενός οικοδομικού έργου, προσφέροντας μια πλήρη εικόνα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής.

 

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τα πιο «πράσινα»-βιώσιμα κτίρια χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια και υλικά και θεωρούνται πιο «φιλικά» προς ιδιοκτήτες και χρήστες: Μαζί με τις χαμηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής, τα βιώσιμα κτίρια έχουν σχετικά χαμηλό κόστος λειτουργίας και μακροπρόθεσμα, πιο πολύτιμες ιδιότητες και χαρακτηριστικά.

 

Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «τα κτίρια που κατασκευάζουμε και ανακαινίζουμε πρέπει να είναι ανθεκτικά στο μέλλον». Για να απαλλαγούμε από το γνωστό γραμμικό οικονομικό μοντέλο «λήψη, κατασκευή και σπατάλη» και προς ένα κυκλικό μοντέλο αποδοτικό ως προς τους πόρους, η Ευρώπη χρειάζεται ένα βιώσιμο δομημένο περιβάλλον. Ο τομέας των κτιρίων είναι ένας από τους τομείς που καταναλώνουν τους περισσότερους πόρους στην Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη τον πλήρη «κύκλο ζωής» ενός κτιρίου, ο κλάδος αντιπροσωπεύει περίπου:

  • το 50% όλων των εκχυλισμένων υλικών,
  • το 50% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας
  • το 1/3 της κατανάλωσης νερού και
  • το 1/3 της παραγωγής αποβλήτων.

 

Στους βασικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η δημιουργία ενός δομημένου περιβάλλοντος στη βάση της κυκλικής οικονομίας, με επίκεντρο ένα αναγεννητικό οικονομικό σύστημα στο οποίο ελαχιστοποιείται η κατανάλωση πόρων και ενέργειας.

 

Το νέο πλαίσιο ενθαρρύνει υποστηρίζει όλα τα συνδεόμενα μέρη – από τα αρχικά στάδια, τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την λειτουργία – με άξονα την κυκλική οικονομία. Επιτρέπει επίσης τη «συγκρισιμότητα» των δεδομένων και των αποτελεσμάτων σε διαφορετικά συστήματα αξιολόγησης επιδόσεων των κτιρίων. Το Level(s) χωρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες, ανάλογα με το αντικείμενο.

Ειδικότερα σε:

  • χρήση πόρων και περιβαλλοντικές επιδόσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός κτιρίου
  • υγεία και άνεση
  • κόστος, αξία και κίνδυνος.

 

Συνοπτικά το θεσμικό πλαίσιο:

  • Ενθαρρύνει τους χρήστες να σκεφτούν ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός κτιρίου, παρέχοντας μια βάση για ποσοτικοποίηση, ανάλυση και κατανόηση του κύκλου ζωής.
  • Εξετάζει μια σειρά από πτυχές της κυκλικότητας, παρέχοντας δείκτες που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του τρόπου επέκτασης της χρησιμότητας του κτιρίου (χρήσιμο όσον αφορά τη διάρκεια ζωής και την αξία ενός κτιρίου, και μελλοντικές δυνατότητες ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών του).
  • Επιτρέπει τη συγκριτική μέτρηση απόδοσης μέσω αθροιστικών αναφορών, συμπεριλαμβανομένων των χαρτοφυλακίων ιδιοκτησίας.
  • Παρέχει ένα πλαίσιο μέτρησης που μπορεί να ενσωματωθεί σε συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης και πρωτοβουλίες πολιτικής που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.

 

Αφορά όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές:

  • Για το στρατηγικό πλάνο (Planning): Δημόσιες αρχές, φορείς χάραξης πολιτικής και προμηθευτές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
  • Για το σχέδιο (Design): Αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, μηχανικοί και επιθεωρητές.
  • Για τη χρηματοδότηση (Financing): Πελάτες και επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων ιδιοκτητών ακινήτων και επενδυτών.
  • Για την κατασκευή (Construction): Κατασκευαστικές εταιρείες και εργολάβοι, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, διαχειριστές εγκαταστάσεων, καθώς και οικοδόμοι-τεχνικοί.

 

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΡΥΦΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ»;

Όπως σε κάθε δραστηριότητα, έτσι και στον τομέα υποδομών – κατασκευών ελλοχεύουν κίνδυνοι που πρέπει με κάποιο τρόπο να καλυφθούν/προβλεφθούν από την ασφαλιστική βιομηχανία.

 

Το ξύλο ως υλικό διαθέτει πολλά οφέλη καθώς παράγονται χαμηλότερες εκπομπές κατά την παραγωγή και την κατασκευή από τα γνωστά υλικά όπως το σκυρόδεμα ή ο χάλυβας. Παράλληλα, δεν δημιουργείται πρόβλημα όσον αφορά την πυρασφάλεια. Τα πυκνά, συμπιεσμένα δομικά υλικά ξυλείας, όπως το ξύλο CLT, δεν θα αναφλεγούν πλήρως σε μια φωτιά, επιτρέποντας στα κτίρια να διατηρήσουν τη δομική τους ακεραιότητα για αρκετές ώρες.

 

Ωστόσο, σχετική απροθυμία παρατηρείται στον δημόσιο διάλογο για την υιοθέτηση προϊόντων προερχόμενα από το ξύλο υπό το σκεπτικό αν είναι τόσο ασφαλές ή όχι. Στη συζήτηση δεν εμπλέκεται μόνο ο κατασκευαστικός κλάδος αλλά κυρίως η ασφαλιστική αγορά η οποία διατηρεί επιφυλάξεις όσον αφορά την κάλυψη έργων που χρησιμοποιούν υλικά που θεωρούνται ως εν δυνάμει επικίνδυνα.

 

Αυτό αναφέρουν σε πρόσφατα δημοσιεύματά τους βρετανικά μέσα, με αφορμή το σχετικό νομοσχέδιο για την ασφάλεια των κτιρίων, τις ρυθμιστικές αλλαγές και τα πρότυπα ασφαλείας που πρέπει να διέπουν τις υποδομές.

 

Σε κάθε περίπτωση, η ασφαλιστική βιομηχανία προκρίνει με δράσεις και πολιτικές την μετάβαση στην βιώσιμη ανάπτυξη βάσει των δεικτών ESG, σε όλα τα στάδια των εργασιών της. Ένας κίνδυνος μπορεί να εντοπίζεται σε όλες τις φάσεις ενός έργου υποδομών (αστική ευθύνη εργολάβου, αμέλεια, εφοδιαστική αλυσίδα, φυσικές καταστροφές κ.ά.). Η ανάληψή του, ωστόσο, από τον ασφαλιστή βασίζεται στην ιστορικότητα και τις αρχές της αναλογιστικής επιστήμης.

 

ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Μόλις πριν λίγες εβδομάδες εγκρίθηκε το σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις από τα αρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας.

 

Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η διαδικασία με την οποία οι δημόσιες αρχές επιδιώκουν να συνάψουν συμβάσεις για αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθόλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, σε σύγκριση με αγαθά, υπηρεσίες και έργα που επιτελούν την ίδια πρωταρχική λειτουργία τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο της σύμβασης υπό άλλες συνθήκες».

 

Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, η σταδιακή εφαρμογή περιβαλλοντικών κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις αναμένεται να συμβάλλει στα εξής:

  • Στη μείωση του ενεργειακού και οικολογικού αποτυπώματος, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
  • Στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον.
  • Στη συμβολή στην αειφορική και αποδοτικότερη χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας.
  • Στην προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας.
  • Στην εξοικονόμηση δημοσίων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος του κύκλου ζωής.
  • Στην τόνωση της ζήτησης των δευτερογενών υλικών, ενισχύοντας την εγχώρια επιχειρηματικότητα, τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, τις υπηρεσίες επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, καθώς και το κυκλικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης αντί του γραμμικού.
  • Στην ενίσχυση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, στην αναπαραγωγή και επέκταση του μοντέλου προμηθειών και στον ιδιωτικό τομέα.

 

Η ΜΕΤΑ – COVID ΕΠΟΧΗ ΠΡΟΚΡΙΝΕΙ ΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σημαντικό ρόλο προς την επίσπευση των διαδικασιών για ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης έχει, μεταξύ άλλων, και η πανδημία. Οι προσπάθειες που συντελούνται με στόχο να ανακάμψουν άμεσα οι οικονομίες από το «υφεσιακό σπιράλ» που έχουν περιέλθει μεταφράζονται σε πακτωλό χρημάτων με προγράμματα στήριξης και ανάκαμψης.

 

Η Ε.Ε. ανακοίνωσε τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω του οποίου θα διαθέσει 750 δισ. ευρώ, προκειμένου να στηρίξει τα σχέδια ανάκαμψης των κρατών-μελών. Για χώρες όπως η Ελλάδα, που έχουν βιώσει μια μακρά περίοδο ύφεσης και εξακολουθούν να εξαρτώνται από τον άνθρακα, ο κορoνοϊός ίσως αποδειχθεί ο καταλύτης που απαιτείται για την ένταξη της βιωσιμότητας σε ένα νέο αειφόρο μοντέλο ανάπτυξης.

 

Για να είναι επιτυχές αυτό το νέο μοντέλο στην Ελλάδα, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε τομείς όπως οι βιώσιμες πόλεις, η κυκλική οικονομία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η καθαρή γαλάζια ανάπτυξη, ο οικοτουρισμός, η βελτίωση της γεωργικής τεχνολογίας και τα έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε ολόκληρη τη χώρα.

 

Σύμφωνα με τα πλάνα που έχουν καταρτισθεί, ένας σημαντικός αριθμός δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων εντάσσεται στον πράσινο πυλώνα των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Χαρακτηριστικά, ο ένας από τους 4 βασικούς πυλώνες με συμμετοχή 38% από τα κεφάλαια των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα αποτελεί η Πράσινη Μετάβαση. Ενδεικτικά, παρακάτω βασικοί άξονες με μεγάλα έργα που αλλάζουν το τοπίο -και- στις υποδομές:

 

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΦΙΛΙΚΟ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

  • Διασύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων με το δίκτυο μετάδοσης ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής χώρας
  • Απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης για ΑΠΕ
  • Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση
  • Εκτενές πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων
  • Υλοποίηση της μεταρρύθμισης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού

 

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΩΣΙΜΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

  • Υποδομές για εγκατάσταση και λειτουργία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
  • Θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης
  • Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας
  • Ενίσχυση των υποδομών προστασίας από φυσικές καταστροφές
  • Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.

Ο COVID-19 επαναπροσδιορίζει την αρχιτεκτονική

Posted on by Βάιος Κρόκος

Σε εκτενές δημοσίευμα του newyorker.com καταγράφονται ιστορικά παραδείγματα του παρελθόντος που εισήγαγαν μια νέα οπτική στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ενώ αποτυπώνονται οι πρώτες αντιδράσεις μετά το ξέσπασμα του COVID-19 και οι νέες τάσεις που αναδύονται.

 

Κομβική ήταν η συνεισφορά τόσο της σχολής Bauhaus στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού όσο και του Ελβετού αρχιτέκτονα, Le Corbusier, με τη συνεισφορά του σε αυτό που καλείται σήμερα μοντερνισμός, ή πρώιμος μοντερνισμός.

 

«Κλειδί» για τις μεγάλες αλλαγές, ωστόσο, αποτέλεσε τον προηγούμενο αιώνα η φυματίωση: Ήταν το 1933 όταν ο Φινλανδός Hugo Alvar Henrik Aalto, γνωστός και ως ο «πατέρας του μοντερνισμού» στις σκανδιναβικές χώρες κατά πολλούς, δημιούργησε το σανατόριο Paimio. Ένα κτίριο γεωμετρικά άκαμπτο με μεγάλα παράθυρα στην πρόσοψή του, δωμάτια με ανοιχτόχρωμους τοίχους και μια μεγάλη ταράτσα με κιγκλιδώματα και άλλα χαρακτηριστικά που συναντάμε στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.

 

Το φως της ημέρας από τα παράθυρα καθώς και οι βεράντες, όπου οι ασθενείς μπορούσαν να κοιμηθούν, ήταν μέρος της θεραπείας, καθώς ο ήλιος είχε αποδειχθεί αποτελεσματικός έναντι της νόσου… Στο σανατόριο, η ίδια η αρχιτεκτονική ήταν μέρος της θεραπείας!

 

Στην Ευρώπη, αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν με γιατρούς για την κατασκευή σανατορίων: Ο Le Corbusier «ανύψωσε» τα σπίτια από το υγρό έδαφος για να αποφεύγονται οι μολύνσεις. Η Villa Müller του Adolf Loos στην Πράγα περιλάμβανε έναν ξεχωριστό χώρο για την καραντίνα άρρωστων παιδιών κ.ά. Όπως σημειώνει η καθηγήτρια του Princeton, Beatriz Colomina: «Ο φόβος της μόλυνσης προσδιορίζει και πάλι τους χώρους που θέλουμε να είμαστε.

 

Όπως η φυματίωση διαμόρφωσε τον μοντερνισμό, έτσι ο COVID-19 και η συλλογική μας εμπειρία να μένουμε μέσα για μήνες στο τέλος θα επηρεάσει το μέλλον της αρχιτεκτονικής. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας μάς ζητείται να είμαστε μέσα στα δικά μας μικρά κελιά». «Σε αντίθεση με το ευάερο, “παρθένο κενό” του μοντερνισμού, ο χώρος που απαιτείται για την καραντίνα είναι προστατευτικός, με ταινίες και τοίχους από πλέξιγκλας… τα “εμπόδια” είναι σύμμαχοί μας», τονίζει.

 

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Τα lofts -σήμα κατατεθέν στη Νέα Υόρκη- δεν φαίνεται πως είναι ό,τι πιο ιδανικό αυτήν τη στιγμή. Όλοι εργάζονται από το σπίτι (τηλέφωνο, Zoom κ.ά.). Υπάρχει έλλειψη ιδιωτικότητας, ενώ μπαρ και εστιατόρια που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια έξοδο διαφυγής, είναι κλειστά. «Δεν είναι το τέλος του κόσμου. Δεν πρέπει να αντιδράσουμε υπερβολικά», τονίζουν οι Florian Idenburg και Jing Liu της εταιρείας so-il – που έχει σχεδιάσει μουσεία τέχνης, κατοικίες και άλλα μεγάλα έργα.

 

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας ανασχεδίασαν ένα 12ώροφο κτίριο στο Μπρούκλιν: Η κουζίνα, η τραπεζαρία και το σαλόνι είναι πλέον ξεχωριστοί χώροι και όχι ενιαίοι. Τα υπνοδωμάτια απέχουν μεταξύ τους, διαθέτουν καλύτερη ηχομόνωση, περισσότερα τ.μ. για εργασία, ενώ ο εξωτερικός χώρος διαμορφώνεται στο 30% επί του συνόλου. «Έχει σημασία να μπορείς να βγεις έξω», είπε ο Idenburg. «Όχι μόνο για να ενθαρρύνουμε τους υγειονομικούς, αλλά και να είμαστε εκτός του σπιτιού για λίγο».

 

Οι αρχιτέκτονες έχουν ασχοληθεί εδώ και δεκαετίες με την έννοια της «ελάχιστης κατοίκησης». Η ιδέα «εφαρμόστηκε» στην Ιαπωνία με το μεταβολιστικό κίνημα στη δεκαετία του 1960. Ο πύργος Nakagin Capsule του Τόκιο, από τον Kisho Kurokawa, είναι μια σειρά μεμονωμένων κουτιών-σπιτιών που έχουν βασικά πράγματα για να ζήσει κανείς, έστω για λίγο: ένα κυκλικό παράθυρο, μια τηλεόραση, ένα στερεοφωνικό, ένα γραφείο, ένα κρεβάτι, ένα ντους. Το μεγάλο αυτό όραμα ωστόσο δεν προχώρησε. Σήμερα, ο πύργος Nakagin πιθανώς να κατεδαφιστεί στο μέλλον και τα διαμερίσματα υπάρχουν πλέον περισσότερο ως έργα τέχνης.

 

«Ούτε μικροί, μήτε τεράστιοι χώροι είναι η απάντηση. Πρέπει να είμαστε λειτουργικά συνδεδεμένοι εσωτερικά – όχι με την “απρόσωπη ομαλότητα” του μινιμαλιστικού μοντερνισμού, αλλά με την έννοια ότι αποτελεί το κρησφύγετο για τη δική μας “χειμερία νάρκη”. Που θα υπενθυμίζει ότι ο κόσμος που γνωρίζουμε υπάρχει εκεί έξω και τα πράγματα θα είναι ξανά φυσιολογικά», σημειώνει η Paola Antonelli, από το τμήμα αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη.

 

ΓΡΑΦΕΙΑ – ΧΩΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Για τους χώρους εργασίας απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός: Ταινίες, σχεδιασμένοι κύκλοι και προστατευτικά έρχονται να μας προφυλάξουν. Στην Ολλανδία, ένα εστιατόριο δημιούργησε γυάλινους θαλάμους που μοιάζουν με θερμοκήπιο γύρω από τα τραπέζια ώστε να προστατεύονται πελάτες και σερβιτόροι.

 

Μια καφετέρια στη Γερμανία μοίρασε καπέλα με κολλημένα «μακαρόνια κολύμβησης» στους πελάτες, ώστε να κρατούν αποστάσεις και να μην έρχονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλο.

 

Ένα καζίνο στη Φλόριντα τοποθέτησε ένα παχύ προστατευτικό πλέξιγκλας στα τραπέζια του πόκερ, με αντισηπτικό κάτω από τα τραπέζια για τους παίκτες.

 

H Cushman & Wakefield, κολοσσός στο real estate, διεθνώς διαμόρφωσε ανάλογα τα γραφεία της στο Άμστερνταμ: Εργάζονταν 275 άτομα, ενώ τώρα 75. Μαύρα κυκλικά χαλιά σε κάθε γραφείο οριοθετούν τον προσωπικό χώρο, ενώ έξτρα καρέκλες βρίσκονται εκτός των «κύκλων», ώστε οι συνάδελφοι να μπορούν να συζητούν διά ζώσης, αλλά από απόσταση. Λιγότερες είναι οι καρέκλες στα meeting rooms και όλοι κινούνται δεξιόστροφα στον χώρο. Για τα κοινά γραφεία παρέχονται ειδικές χάρτινες επιφάνειες μιας χρήσης που ο καθένας μπορεί να τοποθετήσει τον υπολογιστή του.

 

Από την πλευράς της, η Αμερικανίδα αρχιτέκτων Deborah Berke εξέτασε χώρους που έχουν σχεδιαστεί για κωφούς. Αυτοί οι χώροι χρειάζονται καλό φωτισμό ώστε οι άνθρωποι να «διαβάζουν τα χείλη» άλλων και συσκευές φωτισμού που θα δείχνουν πότε κάποιος εισέρχεται σε ένα δωμάτιο. «Θα πρέπει να δούμε προσεχτικά την καθαριότητα μας», σημειώνει επίσης. «Οι άνθρωποι βγάζουν τα παπούτσια τους στην πόρτα; Οι ντουλάπες για το παλτό μας είναι αρκετά μεγάλα και μακριά; Υπάρχει μέρος κοντά στην είσοδο για να πλύνουμε τα χέρια μας;»… Ο Le Corbusier έλυσε το τελευταίο πρόβλημα εγκαθιστώντας έναν ανεξάρτητο νεροχύτη στην είσοδο του Villa Savoye το 1931.

 

Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Παλιός συνεργάτης της so-il, ο αρχιτέκτονας Ηλίας Παπαγεωργίου επέστρεψε στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη. Ο ίδιος εστίασε στο γεγονός ότι οι άνθρωποι τώρα συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους που δεν σχετίζονται με οποιαδήποτε εμπορική χρήση, σε αντίθεση με το παρελθόν, που ο πυρήνας της κοινωνικής ζωής βρίσκονταν πέριξ καταστημάτων και εμπορικών δραστηριοτήτων.

 

Από την άλλη πλευρά, το ζητούμενο και για το επόμενο διάστημα είναι οι κατάλληλες αστικές παρεμβάσεις: Στο Βίλνιους της Λιθουανίας χρησιμοποιήθηκαν δρόμοι ώστε εστιατόρια και καφετέριες να τοποθετήσουν τραπέζια σε κατάλληλες αποστάσεις. Στη Νέα Υόρκη έχουν δημιουργηθεί χιλιόμετρα πεζόδρομων για περαιτέρω πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους, και όχι μόνο στα πάρκα. Το Λονδίνο δημιουργεί ένα τεράστιο δίκτυο νέων λωρίδων ποδηλάτων.

 

«Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου η πυκνότητα του πληθυσμού στις πόλεις είναι κάτι που πρέπει να αποφευχθεί. Η πρόκληση είναι η συμφιλίωση της ανάγκης για ένα μακροπρόθεσμο αρχιτεκτονικό σχέδιο με τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα της πανδημίας», σημειώνει ο Tobias Armborst, αρχιτέκτονας από το Μπρούκλιν.

 

Ο κίνδυνος αυτός δεν είναι καινούργιος όμως: Ήταν ο Georges-Eugène Haussmann που ξεκίνησε ένα τεράστιο καινοτόμο πρόγραμμα δημοσίων έργων στον πολεοδομικό σχεδιασμό, σε γειτονιές από την εποχή του Μεσαίωνα, στο Παρίσι. Με νέο υδρευτικό-αποχετευτικό δίκτυο, απομακρύνοντας τις εστίες μόλυνσης. Προώθησε την ιδέα μεγάλων λεωφόρων με μεγάλα πάρκα και δημόσιες πλατείες. Έργα που ανέδειξαν το αρχιτεκτονικό μοντέλο του 20ού αιώνα. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, ο αστυφιλία άλλαξε το μοντέλο αυτό διεθνώς, δημιουργώντας συνθήκες για φτηνά σπίτια, ολοένα και μικρότερα διαμερίσματα και μικτές χρήσεις. Στις μέρες μας, τι νέο θα φέρει τελικά ο COVID-19;

Η πανδημία μεταμορφώνει υποδομές και αρχιτεκτονική

Posted on by Βάιος Κρόκος

Νέες λύσεις και υπηρεσίες αναδείχθηκαν τους τελευταίους μήνες στην αγορά με φόντο την προστασία από τον ιό και τη διατήρηση της ομαλότητας στην εργασία.

Ο COVID-19 δεν είναι η πρώτη πανδημία, ούτε η τελευταία προφανώς, με την οποία ο τομέας των υποδομών και της αρχιτεκτονικής καλούνται να επαναπροσδιορίσουν επιχειρηματικά και σχεδιαστικά μοντέλα και πολιτικές με στόχο την αποφυγή μετάδοσης του ιού. Το ζήτημα της «εξυγίανσης», με όλες τις διαστάσεις του όρου, αποτέλεσε κινητήρια δύναμη στο παρελθόν για την αναδιάρθρωση των πόλεων, δημιούργησε την ανάγκη του αστικού σχεδιασμού, εισήγαγε νέους τρόπους αντίληψης, συμπεριφοράς και διαβίωσης μιας κοινωνίας.

Σήμερα, σχεδόν έναν χρόνο από το ξέσπασμα της πανδημίας, νοικοκυριά, ιδιώτες και επιχειρήσεις επιδίδονται σε DIΥ (Do it Yourself) εγχειρήματα, κατά κύριο λόγο, στο πλαίσιο των προσπαθειών για κοινωνική αποστασιοποίηση και τήρηση των σχετικών μέτρων προφύλαξης. Για την ώρα, οι μεγαλύτερες αλλαγές εντοπίζονται σε μεγάλους χώρους συναθροίσεων: αεροδρόμια, ξενοδοχεία, γυμναστήρια, γραφεία και χώροι εργασίας.

Στο πλαίσιο ενός αρχιτεκτονικού σχεδιασμού μετά την πανδημία αναδύονται ανάγκες για υποδομές που ελαχιστοποιούν την πιθανότητα μετάδοσης του ιού: Σύγχρονα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης, συλλογής απορριμμάτων, καθαριότητας, ηλιασμού και εξαερισμού των κατοικιών αλλά και των πόλεων τίθενται επί τάπητος. «Έξυπνες» πόλεις και σπίτια, ψηφιακά εργαλεία και αυτοματοποιημένες διαδικασίες χωρίς την ανθρώπινη παρουσία και επαφή έρχονται στο προσκήνιο.Το διακύβευμα φαντάζει όμως εξόχως μεγαλύτερο. Απαιτείται μια νέα, ολιστική προσέγγιση.

Από τη μια πλευρά, η πανδημία έχει δημιουργήσει την ανάγκη για επενδύσεις σε υγεία, πρόνοια, προστασία στις δημόσιες υπηρεσίες, μεταφορές κ.λπ. Στον αντίποδα, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως τα έργα για υποδομές παγκοσμίως (περίοδος 2016-2040), βάσει των αρχικών σχεδιασμών υπολείπονται κατά $15 τρισ., σύμφωνα με το Global Infrastructure Hub.

Τι θα πράξουν τα κράτη στην τρέχουσα συγκυρία; Θα τονώσουν την οικονομία με αύξηση των επενδύσεων στις υποδομές ή θα επιλέξουν, άκριτα, μείωση των εν λόγω δαπανών; Θα αποτελέσει μήπως η πανδημία ο «επιταχυντής» εξελίξεων για μια εκ βάθρων αλλαγή; Επιστρέφοντας, στα καθ’ ημάς, νέες λύσεις και υπηρεσίες αναδείχθηκαν τους τελευταίους μήνες στην αγορά με φόντο την προστασία από τον ιό και τη διατήρηση της ομαλότητας στην εργασία και όχι μόνο. Το «Construction» παρουσιάζει:

Μέτρα που εφαρμόζονται στο αεροδρόμιο της Αθήνας
Με απόλυτη υπευθυνότητα από την πρώτη στιγμή εφαρμόζονται τα προληπτικά μέτρα κατά του COVID-19 στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, σε διαρκή συνεργασία πάντα με τον ΕΟΔΥ και τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές αρχές ECDC – EASA. Αφορούν επικαιροποιημένες διαδικασίες εξυπηρέτησης επιβατών και πτήσεων, παρουσία ιατρικού και υγειονομικού προσωπικού γιατρών όπως και άλλου προσωπικού έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση τυχόν κρουσμάτων, ειδικές εγκαταστάσεις για τη διαχείριση των κρουσμάτων σε πρώτο βαθμό, όπως επίσης και διαρκή παροχή πληροφοριών και ενημερωτικού υλικού με στόχο την ευρύτερη δυνατή ενημέρωση. Συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση για όλα αυτά έχουν το προσωπικό του ΔΑΑ, εργαζόμενοι και φορείς που δραστηριοποιούνται στο αεροδρόμιο. Ενδεικτικά:

  • Η σχολαστική τήρηση κανόνων υγιεινής των χεριών καθώς και αναπνευστικής υγιεινής, η χρήση μάσκας, η τήρηση αποστάσεων, ο προσεκτικός καθαρισμός και η απολύμανση επιφανειών και χώρων, ιδιαίτερα όπου υπάρχει «επαφή», αποτελούν τη βασική προϋπόθεση για την προστασία των επιβατών των εργαζομένων και του κοινού στο αεροδρόμιο της Αθήνας.
  • Οι εργαζόμενοι είναι εφοδιασμένοι με μάσκες, γάντια, αντισηπτικό υγρό ενώ υπάρχουν αντισηπτικά σε 400 σημεία του αεροδρομίου.
  • Πολυκαρβονικά φύλλα χρησιμοποιούνται για περαιτέρω προστασία εκδοτήρια εισιτηρίων, γραφεία πληροφοριών κ.λπ.
  • Σε όλες τις διαδικασίες (με σύσταση από οθόνες, banners) τηρούνται οι σχετικές αποστάσεις.
  • Εγκαταστάσεις, μηχανήματα, εξοπλισμός και επιφάνειες συχνής επαφής στους χώρους του αεροδρομίου, καθαρίζονται και απολυμαίνονται τακτικά με ειδικά υλικά.
  • Ενθαρρύνεται η χρήση των διαθέσιμων ηλεκτρονικών εφαρμογών και υπηρεσιών σε όλες τις διαδικασίες.
  • Υπάρχει νέα διάταξη των καθισμάτων σε όλους τους χώρους αναμονής, που επιτρέπει την τήρηση ελάχιστης απόστασης.
  • Για τους επιβάτες ΑμεΑ, τόσο τα αμαξίδια μεταφοράς όσο και τα οχήματα (Ambulifts) καθαρίζονται και απολυμαίνονται σε τακτά διαστήματα.
  • Τέλος, τα ειδικά συστήματα αερισμού – κλιματισμού με τις κατάλληλες προσαρμογές εξασφαλίζουν 100% φρέσκο αέρα σε όλες τους χώρους του αεροδρομίου.

ΚΤΥΠ: Παράδοση έργου σε χρόνο – ρεκόρ
Με απόλυτη συμμόρφωση στα υγειονομικά πρωτόκολλα οι διαγωνισμοί και η λειτουργία εργοταξίων συνεχίστηκαν σε σημαντικό βαθμό για την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. εξηγεί από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής Έργων & Λειτουργίας, κ. Θεόδωρος Κυριαζόπουλος.

«Το αποτέλεσμα είναι η επαρκέστατη ανταπόκριση όλων των υπηρεσιών και της Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. με κορυφαίο παράδειγμα την παράδοση σε χρόνο-ρεκόρ των 50 Μονάδων Εντατικής Θεραπείας στο Γ.Ν. Σωτηρία. Ένα έργο προϋπολογισμού 7,2 εκατ. ευρώ -δωρεά της Βουλής των Ελλήνων- που αποπερατώθηκε μέσα σε μόλις 2 μήνες. Προηγήθηκε η σύνταξη των τευχών δημοπράτησης (περισσότερες από 1.000 σελίδες), η έγκρισή τους, η διαγωνιστική διαδικασία και η υπογραφή της σύμβασης. Σε μόλις 60 ημέρες ολοκληρώθηκαν οι εργασίες κατασκευής, η προμήθεια του τεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού και παραδόθηκαν 50 κλίνες ΜΕΘ μέσα στην πανδημία. Όλη η διαδικασία από την έναρξή της έως την παράδοση του έργου, διήρκεσε μόλις 5,5 μήνες, κάτι που είναι πρωτόγνωρο, όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Το Alumil Smart Gate θωρακίζει τη Βουλή των Ελλήνων
Κορωνίδα των προσπαθειών για την αναχαίτιση της διασποράς του κορονοϊού αποτελεί για την Alumil, το Smart Gate, μια συσκευή ανέπαφης θερμομέτρησης που χρησιμοποιείται ήδη σε πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η θωράκιση της Βουλής των Ελλήνων, όπου έχουν εγκατασταθεί συσκευές σε διάφορα σημεία διέλευσης βουλευτών, εργαζομένων και επισκεπτών. Η πρωτοποριακή αυτή συσκευή χρησιμοποιείται επίσης από την Προεδρία της Δημοκρατίας, το Μουσείο Ακρόπολης εμπορικά κέντρα και χώρους εστίασης, το Κοινοβούλιο της Ουγγαρίας, σχολεία και νοσοκομεία σε Αυστρία και Τσεχία ως άλλα κτίρια σε ΗΠΑ, Ινδία, Ντουμπάι, Νότιο Κορέα και Μπρουνέι.

Talk2lift: Το πρώτο σύστημα φωνητικού ελέγχου ασανσέρ παγκοσμίως
Οι συνέπειες των capital controls έβαλαν το project στον «πάγο», η πανδημία ωστόσο αναζωπύρωσε ραγδαία το ενδιαφέρον. Ο λόγος για το talk2lift της Entranet, το πρώτο σύστημα φωνητικού ελέγχου ασανσέρ παγκοσμίως. Όπως σημειώνει στο «Construction» ο Λευτέρης Παπαγεωργίου, CEO της εταιρείας, οι καλύτεροι πελάτες είναι παλιές οικοδομές με ηλικιωμένους ανθρώπους που φοβούνται περισσότερο για την υγεία τους, τα κτίρια γραφείων με πολλούς υπαλλήλους και οι δημόσιες εγκαταστάσεις.Η εταιρεία ήδη εξάγει το νέο talk2lift: Ιταλία, Κολοράντο, Φλόριντα, Κάνσας, Καλιφόρνια, Αγγλία, Γαλλία, ΗΑΕ αλλά και εγχώριες εταιρείες παρέλαβαν τις πρώτες συσκευές. Χαρακτηριστικά, ξεχωριστές περιπτώσεις που εκδήλωσαν ενδιαφέρον ήταν από τα γραφεία της Google στην Καλιφόρνια, από τον Δήμο του Los Angeles, από την Αστυνομία του Dubai αλλά και από το μετρό της Καλκούτα, στην Ινδία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Παπαγεωργίου, το μέλλον των υποδομών απαιτούν γρήγορες προσαρμογές – ακόμα και με την έλευση του εμβολίου: Περισσότερα smart homes και ανέπαφη λειτουργία συσκευών και συστημάτων.

«Κάποια χρόνια μετά θα κοιτάμε πίσω και θα θυμόμαστε αυτή την εποχή ως το σημείο στο οποίο δείξαμε τεράστια ικανότητα προσαρμογής, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για τον λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκε. Για να κάνει τη ζωή όλων λίγο ασφαλέστερη, λίγο ευκολότερη, λίγο καλύτερη», σημειώνει.

Απολύμανση στην εργασία με το RobotSafe
Αποτελεσματική απολύμανση στους χώρους των εργαζομένων μιας επιχείρησης προσφέρει το RobotSafe™ της Gizelis Robotics, το πρώτο «Made in Greece» αυτοκινούμενο συνεργατικό robot. Διαθέτει τεχνολογία εκνέφωσης για εξουδετέρωση μικροβίων, ιών, βακτηρίων και COVID-19 από τον οποίο φυσικά δεν μολύνεται. Η προηγμένη τεχνολογία και το ενσωματωμένο λογισμικό δίνουν τη δυνατότητα στο robot να γνωρίζει τη διαδρομή του, να αποφεύγει τυχόν εμπόδια, να επανασχεδιάζει δυναμικά τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσει και να εκνεφώνει στα σημεία που χρήζουν απολύμανσης. Με την τεχνολογία ψεκασμού ξηρού νέφους, διεισδύει σε περιοχές και σημεία που δύσκολα μπορούν να απολυμανθούν, ενώ δεν υγραίνονται οι επιφάνειες. Η απολύμανση υλοποιείται με προγραμματισμό, πλήρως αυτόνομα, με αισθητήρες laser 360˚ και 3D κάμερες.

Όπως εξηγεί ο γενικός διευθυντής της εταιρείας κ. Γεράσιμος Γερολυμάτος, έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε logistics centers, αποθήκες, νοσοκομεία, supply chain management, εταιρικούς χώρους κ.λπ., ενώ έχουν ξεκινήσει οι πιλοτικές εφαρμογές στον κλάδο υγείας. Στο εξωτερικό, η αντιμετώπιση είναι εξίσου θετική και υπάρχουν αρκετά παραδείγματα που το καθιστούν ως την νέα, αξιόλογη και αξιόπιστη επιλογή. Εξίσου ενθαρρυντικό είναι το γεγονός πως οργανισμοί όπως η Ε.Ε. έχουν ήδη δώσει το πράσινο φως για τη χρήση τεχνολογίας παρόμοιων συνεργατικών ρομπότ.

Σκιαγραφώντας το μέλλον για τα έξυπνα συστήματα ελέγχου της δημόσιας υγείας ο κ. Γερολυμάτος αναδεικνύει την ουσιαστική λειτουργία ρομποτικών συστημάτων. «Για να επιτευχθεί όλο το εγχείρημα χρειάζεται, όπως σε όλα, χρόνος, εκπαίδευση, πιστοποιήσεις και αποτελεσματική εφαρμογή των συστημάτων», σημειώνει.

Finsen: Με υπεριώδεις ακτινοβολίες κατά του COVID
Με ειδικά συστήματα βασισμένα στις ιδιότητες της υπεριώδους ακτινοβολίας στο φάσμα UV-C, που εξουδετερώνει ιούς, βακτήρια, μύκητες, σπόρια και άλλα παθογόνα δίνει λύση για την ανάσχεση μετάδοσης του COVID-19 η Finsen.

«H πλέον ολοκληρωμένη λύση διαρκής αποστείρωσης του αέρα ενός κτιρίου, είναι η εγκατάσταση συστημάτων αποστείρωσης με υπεριώδη ακτινοβολία (UVGI – Ultraviolet Germicidal Irradiation) σε κεντρικά συστήματα κλιματισμού – αερισμού. Τέτοια συστήματα μπορούν να τοποθετηθούν σε νέες κατασκευές και υφιστάμενες εγκαταστάσεις», εξηγεί ο κ. Ηλίας – Τζίνης Κοκμοτός, μηχανικός πωλήσεων της εταιρείας.

«Οι ακτινοβολητές χώρου εξασφαλίζουν αποστείρωση αέρα και επιφανειών, αλλά είναι απαραίτητο να λειτουργούν σε μη κατειλημμένες αίθουσες. Κινητές συσκευές ταχείας αποστείρωσης είναι η ιδανική λύση για όσους επιθυμούν γρήγορη αποστείρωση ενός χώρου, όπως οι κλινικές, τα νοσοκομεία και τα ξενοδοχεία και τις διαχειρίζονται τα συνεργεία καθαρισμού και αποστείρωσης. Οι συσκευές αυτές εξοπλίζονται με ισχυρούς ακτινοβολητές που εξασφαλίζουν αποστείρωση σε 5-15 λεπτά ανάλογα το χώρο και την συσκευή», συμπληρώνει, λέγοντας πως η Finsen διαθέτει ρομποτικές λύσεις υψηλής ισχύος για μεγάλης έκτασης κτίρια.

«Η εγκατάσταση συστημάτων UVGI στο κεντρικό σύστημα κλιματισμού χρησιμοποιείται στο εξωτερικό εδώ και δεκαετίες. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, δεν είχε εφαρμοστεί ευρέως, παρά μόνον σε ορισμένα νοσοκομεία, κτίρια γραφείων και, προσφάτως, σε ξενοδοχεία. Το συγκριτικό πλεονέκτημα των συστημάτων UVGI στα κεντρικά συστήματα κλιματισμού- αερισμού είναι πως επιτυγχάνεται συνεχής εξυγίανση αέρα από πολλά παθογόνα, με μικρό κόστος λειτουργίας και συντήρησης, χωρίς τοξικά χημικά».

Για το μέλλον; Όπως αναφέρει, τέτοιες τεχνολογίες θα συναντήσουμε σε οικιακές συσκευές αλλά και στον τομέα της υγείας, όχι μόνο σε πανδημίες αλλά για μια ποιοτικότερη ζωή συνολικά!

BioSafety: Ο σύμβουλος για την ασφάλεια στην εργασία
Πλήθος δημοσίων και ιδιωτικών φορέων και επιχειρήσεων περιλαμβάνεται στο πελατολόγιο της BioSafety, συμβάλλοντας στις διαδικασίες για την απαιτούμενη λήψη μέτρων.

Σύμφωνα με τον κ. Κυριάκο Κοκλώνη, υπεύθυνο ανάπτυξης συστημάτων υγείας και ασφάλειας στην εργασία, «τα μέτρα αυτά αφορούν τόσο τις ίδιες τις υποδομές τους (συστήματα φυσικού – μηχανικού αερισμού, εξαερισμού, κλιματισμού, υγιεινής, ύδρευσης, αποχέτευσης) σε μόνιμους αλλά και προσωρινούς χώρους (εργοτάξια) όσο και την ανάπτυξη – εφαρμογή ad hoc διαδικασιών που διέπουν όλο το εύρος της εκάστοτε επιχειρησιακής δράσης».

Μιλώντας για προβλήματα που είχε να ξεπεράσει η εταιρεία τόνισε πως οι ιδιαιτερότητες του τομέα των υποδομών-κατασκευών (περιορισμένη δυνατότητα τηλεργασίας, ανάγκη έγκαιρων προμηθειών – υλικών, ανάγκη βέλτιστης διαχείρισης πόρων και αδυναμία αντικατάστασης εξειδικευμένου προσωπικού κ.α.) καθώς και η συχνότητα επικαιροποίηση – αλλαγή των σχετικών νομοθετικών απαιτήσεων αλλά και οδηγιών δυσχέραιναν περαιτέρω τη διαδικασία. Όμως με καθημερινά toolbox meetings και με την απρόσκοπτη επικοινωνία κάθε συνεργαζόμενη επιχείρηση και στέλεχος είχαν την δυνατότητα να απευθύνονται σε ένα σύμβουλο που θα «σκύψει» με ενδιαφέρον και επιστημονική επάρκεια πάνω σε κάθε πρόβλημα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η BioSafety ανέπτυξε ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης για το σύνολο των αναγκών (ενδεικτικά ενημέρωσης, διαχείρισης προσωπικού, μετακινήσεων, χωρικής και χρονικής κατανομής, σήμανσης, διαχείρισης ΜΑΠ-υλικών-εξοπλισμού, διαχείρισης περιστατικού εντός και εκτός χώρου εργασίας) και ολοκληρωμένη Διαδικασία Διαχείρισης Προμηθευτών και Εργολάβων. Επίσης, δημιούργησε τμήμα απολυμάνσεων.

Μιλώντας για τις τρέχουσες συνθήκες και το μέλλον ο ίδιος τόνισε πως η προσαρμοστικότητα «μας εξέπληξε ευχάριστα και ενθαρρυντικά», δηλώνοντας αισιόδοξος για το μέλλον καθώς – σύμφωνα με εκτιμήσεις – αναμένονται καλύτερες μέρες προς όφελος της αγοράς εργασίας και του τομέα των κατασκευών – υποδομών ειδικότερα.

Ας δουλέψουμε επιτέλους υπαιθρίως

Tης Ίριδος Λυκουριώτη,
επίκουρης καθηγήτριας Αρχιτεκτονικής
στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Η πανδημία ανέδειξε τη μακρο-εικόνα και την άρρηκτη διασύνδεση της υγείας μας με την προστασία των φυσικο-πολιτισμικών ενδιαιτημάτων/οικοσυστημάτων. Διαπιστώσαμε για ακόμη μία φορά, ότι η εργασία, η εκπαίδευση, δεν είναι απλές διμερείς σχέσεις ανάμεσα στον εργαζόμενο και τον εργοδότη, στον εκπαιδευτή και τον εκπαιδευόμενο αλλά, ως μέσα επιβίωσης και γνώσης, είναι σύνθετες κοινωνικές διαδικασίες «κατασκευής» του κόσμου, υλικού και διανοητικού, που μας περιβάλλει. Παρά τον διεθνή χαρακτήρα της πανδημίας, είδαμε ότι τα αποτελέσματα και οι λύσεις είχαν τοπικό χαρακτήρα σε σχέση με την πολιτισμική ιδιαιτερότητα των κοινωνικών θεσμών και την πολιτική τους έκφραση. Η κληρονομιά της τρέχουσας πανδημίας είναι το να κρατήσουμε αυτή τη μεγάλη εικόνα και να κάνουμε ένα γενικευμένο επιστημολογικό άλμα, μέσα από το οποίο οι τοπικές λύσεις που θα δίνουμε σε προβλήματα που φαίνονται τεχνικά και ειδικά, να επιλύουν και μεγαλύτερα προβλήματα.

Με αυτό ως δεδομένο θα πρέπει να σκεφθούμε τι πραγματικά αξίζει να αλλάξει στον σχεδιασμό των γραφειακών χώρων και να μείνει στην καθημερινότητά μας, βελτιώνοντάς την, με ή χωρίς την πραγματικότητα μιας πανδημίας (ελπίζουμε ότι θα τελειώσει κάποια στιγμή), με δεδομένο ότι δεν μπορεί καμία αρχιτεκτονική αλλαγή σε ένα τύπο κτιρίου να αναλαμβάνει ή να επουλώνει τις υποχρεώσεις της πολιτείας σε σοβαρή στελέχωση του τομέα της δημόσιας υγείας.

Αυτό, λοιπόν, που προτείνω, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω μέσα από μια ελληνική οπτική, είναι το άνοιγμα των κτιρίων γραφείων και της μη χειρωνακτικής εργασίας σε συνθήκες υπαίθριων χώρων, και η άπαξ και διά παντός κατάργηση των κτιρίων γραφείων κλειστού τύπου, ενός μοντέλου που εισήχθη και στη χώρα μας χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της (καλός καιρός, δροσεροί άνεμοι). Μπορούμε κάλλιστα να φανταστούμε συλλογικά εργασιακά αίθρια, αυλές, «πλατείες», ενσωματωμένες ως υπαίθρια δωμάτια και αίθουσες σε κτίρια γραφείων, εξοπλισμένες με θέσεις εργασίας και συνεργασίας. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό ήδη συμβαίνει άτυπα όταν πολλές φορές αναγκαζόμαστε να εργαζόμαστε εξ αποστάσεως κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας ή αφορά χώρους διαλειμμάτων εργαζομένων. Νομίζω θα αποτελούσε πολύ ενδιαφέρουσα ερευνητική συνεισφορά από την Ελλάδα η εξέταση και ο σχεδιασμός ενός τέτοιου γραφειακού τύπου, λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τη σημασία της συλλογικότητας στην εργασία, τη μη διατάραξη της ιδιωτικής σφαίρας και του ελεύθερου χρόνου, τη σημαντικότατη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων και τη δοκιμή μιας εργασιακής συνθήκης που είναι, με απλό τρόπο, πιο κοντά στην καλή ζωή.

Η επανάσταση της κυκλικής οικονομίας στις υποδομές: Εξοικονόμηση ενέργειας και ορθολογικότερη χρήση των φυσικών πόρων

Posted on by Βάιος Κρόκος

Αν στο παρελθόν υπήρξαν εμπόδια και αιτιάσεις για χρονοτριβές στον δρόμο προς μια αειφόρο οικονομική ανάπτυξη, η έλευση της πανδημίας έρχεται να αποτελέσει βασικό καταλύτη εξελίξεων για σημαντικές αλλαγές με στόχο την εμβάθυνση βιώσιμων πρακτικών από μεριάς κρατών και επιχειρήσεων.

 

Mπορεί εδώ και αρκετά χρόνια η κυκλική οικονομία να μην αποτελεί άγνωστο όρο στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ», σήμερα όμως θεωρείται μια μη αναστρέψιμη μείζονα παγκόσμια τάση, σε όλες τις εκφάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας με πολλαπλά οφέλη.

 

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας σε όλους τους τομείς και τις βιομηχανίες έχει τη δυνατότητα να παραγάγει καθαρό οικονομικό όφελος ύψους 1,8 τρισ. ευρώ έως το 2030, να αποφέρει περισσότερες από 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. και να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Σε έναν βαθμό αποτελεί την μετεξέλιξη της ανακύκλωσης, έχει όμως και μια σημαντική διαφορά:

 

Στην ανακύκλωση, ένα χρησιμοποιημένο προϊόν αποσυντίθεται σε πρώτες ύλες που ανακτώνται προς επαναχρησιμοποίηση στην παραγωγή νέων προϊόντων. Στην κυκλική οικονομία, το προϊόν σχεδιάζεται εξαρχής, έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται ανακατασκευή και επαναμεταποίηση, για να επαναχρησιμοποιηθεί ως καινούργιο. Με αυτό τον τρόπο συγκρατείται αισθητά η αλόγιστη εξάντληση, ανεπιστρεπτί, των πλουτοπαραγωγικών πόρων του πλανήτη και την καταστροφή της βιόσφαιρας λόγω της ρύπανσης του περιβάλλοντος και της συνεπαγόμενης κλιματικής αλλαγής.

 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ

Σε αυτό το πλαίσιο, για τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα, κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η συμμετοχή όλων των φορέων της οικονομικής ζωής καθώς το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, νέους τρόπους σύλληψης και σχεδιασμού προϊόντων. Για παράδειγμα, διαδικασίες, αλυσίδες αξίας, ακόμα και επιχειρηματικά μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης, σχεδιάζονται εξαρχής με γνώμονα την ανακατασκευή, την επαναμεταποίηση, επισκευή και την επανάχρηση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων.

 

Πολλά κράτη έχουν θέσει την κυκλική οικονομία στον πυρήνα της αναπτυξιακής στρατηγικής τους, καθώς συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ορθολογικότερη χρήση των φυσικών πόρων, στον περιορισμό της ρύπανσης της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υδάτων, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εκτός από τα οφέλη για το περιβάλλον, συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική ευημερία αποτελώντας πηγή ανάπτυξης και καινοτομίας.

 

ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΕ ΥΠΟΔΟΜΕΣ & ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Ο τομέας των υποδομών βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινωνίας και οικονομίας: Από το μέρος που ζούμε και δουλεύουμε, τον τρόπο που ταξιδεύουμε ή απολαμβάνουμε τον ελεύθερό μας χρόνο.

 

Υπό αυτό το πρίσμα, ο τομέας των υποδομών, των κατασκευών ιδιωτικού και δημοσίου συμφέροντος και κατ’ επέκταση τα δομικά υλικά που χρησιμοποιούνται, δεν μπορούν να λείψουν από τις μεγάλες αλλαγές που φέρνει το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, σε συνέχεια των αρχών που έχει θέσει η Ε.Ε.

 

Ο κατασκευαστικός τομέας όχι μόνο συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στο συνολικό ΑΕΠ της Ε.Ε. με εκατομμύρια θέσεις εργασίας αλλά είναι επίσης σημαντικός καθώς χρησιμοποιεί σε σημαντικό ποσοστό ενδιάμεσα προϊόντα-δομικά υλικά, πρώτες ύλες, χημικές ουσίες, ηλεκτρικό και ηλεκτρολογικό εξοπλισμό και σχετικές υπηρεσίες.

 

Ο τεράστιος όγκος αυτών και η υψηλή κατανάλωση ενέργειας, λόγω της μεγάλης διάρκειας ζωής των κατασκευών που χρησιμοποιούνται, καθιστούν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας επιτακτική λύση.

 

ΚΡΙΣΙΜΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ

Είναι γεγονός λοιπόν, πια, πως οι δυνατότητες για μεγαλύτερη μείωση του κόστους και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, με την εφαρμογή κυκλικών μεθόδων, εφαρμόζεται σε ευρεία κλίμακα στις υποδομές με δευτερογενή χρήση αδρανών υλικών από κατεδαφίσεις. Ακόμα περισσότερο με νέα, μη τοξικά, πράσινα υλικά, μεγαλύτερης ανθεκτικότητας και διάρκειας ζωής με τα οποία μειώνεται, παράλληλα, το κόστος δαπανών συντήρησης ή αντικατάστασης τους. Για όλα αυτά, όμως απαιτούνται οι ανάλογες πιστοποιήσεις.

 

Για τις ανάγκες του παρόντος αφιερώματος, ο κ. Παναγιώτης Θεοφανόπουλος, Εντεταλμένος Σύμβουλος της Eurocert, παρουσίασε τη νέα καινοτόμα πιστοποίηση, Zero Waste to Landfill, για τις ανάγκες της κυκλικής οικονομίας. Όπως αναφέρει:

«Ο όρος Zero Waste-To-Landfill (ZWTL) σημαίνει μηδέν απόβλητα για υγειονομική ταφή. Οι επιχειρήσεις επιτυγχάνουν τον στόχο αυτό μέσω διαφόρων μεθόδων, όπως:

  • Μείωση της κατανάλωσης και των αποβλήτων
  • Επαναχρησιμοποίηση υλικών
  • Ανακύκλωση, κομποστοποίηση και χρήση αναερόβιας

διεργασίας

  • Ανάκτηση ενέργειας.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, η Eurocert εκπόνησε το Πρότυπο Zero Waste-To-Landfill (ZWTL-EU1), το οποίο εφαρμόζεται σε επιχειρήσεις όλων των κλάδων και αποτελεί τη βάση για την πιστοποίηση ZWTL.

 

Το Πρότυπο ZWTL-EU1 περιλαμβάνει απαιτήσεις που περιστρέφονται γύρω από την ακόλουθη βασική εξίσωση:

Ο στόχος είναι το ποσοστό εκτροπής (Dr) να τείνει στο 100%, που σημαίνει πως η μάζα των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής να τείνει στο μηδέν. Το Πρότυπο ZWTL-EU1 επιτρέπει την ακόλουθη ταξινόμηση αποτελεσμάτων, βάσει του ποσοστού εκτροπής:

  • Zero Waste to Landfill 90% – 94% (Ελάχιστα απόβλητα)
  • Zero Waste to Landfill Gold 95% – 99% (Σχεδόν μηδενικά απόβλητα)
  • Zero Waste to Landfill Platinum 100% (Μηδενικά απόβλητα).

 

Μετά από επιτυχημένο έλεγχο που διενεργείται από την Eurocert, ακολουθώντας τις διαδικασίες και τις απαιτήσεις του Προτύπου ZWTL-EU1, απονέμεται Πιστοποιητικό Επαλήθευσης για μία από τις παραπάνω βαθμίδες και παρέχεται το δικαίωμα χρήσης του Σήματος ZWTL. Το Πιστοποιητικό Επαλήθευσης έχει ετήσια διάρκεια, με δυνατότητα ανανέωσης κατ’ έτος».

 

ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Εστιάζοντας περισσότερο στην αγορά σκυροδέματος, τις υποδομές και τα δομικά υλικά συνολικά, ο Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος, κ. Νίκος Πανταζάρας, αναλύει τις αλλαγές που έχει κομίσει στην αγορά η κυκλική οικονομία, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξουν οικονομικά κίνητρα και σαφές νομοθετικό πλαίσιο για την περαιτέρω διείσδυση των εναλλακτικών καυσίμων και πρώτων υλών στον κλάδο.

 

Σύμφωνα με τον κ. Πανταζάρα: «Με τον όρο αυτό εννοούμε το μοντέλο της επιμήκυνσης του κύκλου ζωής των προϊόντων συγχρόνως με την εξοικονόμηση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, μέσω της επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης ενέργειας και υλικών.

 

Η μεταστροφή από το γραμμικό μοντέλο “προμήθεια, παραγωγή, κατανάλωση, απόρριψη” στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας που δίνει έμφαση στη “μείωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακύκλωση, ανάκτηση”, απαιτεί αλλαγές σε ολόκληρες αλυσίδες αξίας, από το σχεδιασμό των προϊόντων έως και την κατανάλωσή τους.

 

Ειδικότερα, όσον αφορά τα δομικά υλικά και τις υποδομές, οι κατασκευές οπλισμένου σκυροδέματος, πέραν των ήδη γνωστών προτερημάτων την ανθεκτικότητας, της μεγάλης διάρκειας ζωής, της διαμόρφωσης σύμφωνα με τις κατά περίπτωση απαιτήσεις ενός έργου και του χαμηλού κόστους, προσαρμόζονται ήδη στις απαιτήσεις του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας.

 

Η τσιμεντοβιομηχανία υλοποιεί ήδη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας ως εναλλακτικές πρώτες ύλες απόβλητα που άλλως θα οδηγούντο στην ταφή, όπως τέφρα από την καύση ορυκτών καυσίμων σε θερμικά εργοστάσια, σκωρίες της χαλυβουργίας και υπολείμματα βωξίτη, προϊόντα εκσκαφών και κατεδαφίσεων κ.λπ.

 

Συγχρόνως, αξιοποιεί ως εναλλακτικά καύσιμα διάφορα απόβλητα όπως ελαστικά αυτοκινήτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, ιλύες διυλιστηρίων, χαρτοπολτό, υπολείμματα από την ανακύκλωση αυτοκινήτων και υλικών συσκευασίας, αστικά απόβλητα όπως αποξηραμένη ιλύ μονάδων βιολογικού καθαρισμού και απόβλητα γεωργικής παραγωγής (π.χ. ορυζοφλοιός και βαμβακόσπορος).

 

Πέραν του προφανούς οφέλους από την αποφυγή ταφής των ανωτέρω υλικών, με την επεξεργασία και μετατροπή τους σε εναλλακτικές πρώτες ύλες και καύσιμα, επιτυγχάνεται η σημαντική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και η αποφυγή εξόρυξης και χρήσης πρωτογενών πρώτων υλών και ορυκτών καυσίμων.

 

Σημειώνεται ότι οι προαναφερθείσες εναλλακτικές πρώτες ύλες και καύσιμα υφίστανται συστηματικούς ελέγχους κατά την παραγωγή τους αλλά και πριν εισαχθούν στη παραγωγική διαδικασία του τσιμέντου. Κατά την αξιοποίησή τους δεν προκύπτουν απόβλητα αφού ενσωματώνονται στο τελικό προϊόν, οπότε ανακτώνται πλήρως.

 

Οι προϋποθέσεις προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό υποκατάστασης πρώτων υλών και καυσίμων με εναλλακτικά είναι:

  • Εφαρμογή σαφούς νομοθετικού πλαισίου για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας τόσο σε εθνικό όσο και περιφερειακό επίπεδο.
  • Διαμόρφωση οικονομικών κινήτρων (όπως το τέλος ταφής) που θα επιτρέψουν την εκτροπή των αποβλήτων από την ταφή και την επεξεργασία και μετατροπή τους σε υλικά χρήσιμα για τη τσιμεντοβιομηχανία».

 

ΌΜΙΛΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ: ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Η ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σε μία περίοδο με πολλές περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπου οι πολιτικές στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς στρέφονται προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο όμιλος Ηρακλής ηγείται της προσπάθειας, εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο και πιστοποιημένο σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης που έχει στο επίκεντρο την υποκατάσταση πρώτων υλών και καυσίμων με εναλλακτικά υλικά.

 

Όπως εξηγεί η κυρία Λένα Μπέλση, Επικεφαλής της Δραστηριότητας Εναλλακτικών Καυσίμων & Πρώτων Υλών του ομίλου Ηρακλής: «Υπηρετώντας διαχρονικά τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, επενδύουμε συστηματικά σε “πράσινες” πρακτικές που προάγουν την κυκλική οικονομία. Ενδεικτικά μόνο μέσα στο 2020 επενδύσαμε πάνω από 4 εκατ. ευρώ για την επεξεργασία και ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας και εναλλακτικών καυσίμων στα εργοστάσιά μας παραγωγής τσιμέντου, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως για εμάς η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της δραστηριότητάς μας.

 

Υιοθετώντας την καινοτόμο μεθοδολογία της “συν-επεξεργασίας”, πετυχαίνουμε τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εγκαταστάσεών μας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά την παραγωγική διαδικασία. Παράλληλα, έχουμε την ευκαιρία να πρωταγωνιστούμε στην ολοκληρωμένη και υπεύθυνη διαχείριση των αποβλήτων των σύγχρονων κοινωνιών, χτίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον χωρίς απορρίμματα.

 

Η προσήλωση και σκληρή δουλειά που πραγματοποιούμε καθημερινά για την μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη και κυκλική οικονομία αναγνωρίστηκε για ακόμη μια φορά μέσω της διάκρισής μας με το χρυσό βραβείο στα Environmental Awards 2020».

 

ELVAL COLOUR: ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΜΕ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η Elval Colour, ηγέτιδα εταιρεία παραγωγής σύνθετων πάνελ αλουμινίου και βαφικών συστημάτων που ενισχύουν τη βιωσιμότητα των κτιρίων, δεσμεύεται για την προστασία του περιβάλλοντος μέσα από δράσεις ουσίας.

 

Η συνεχής έρευνα και ανάπτυξη σε διάφορους κλάδους επιτρέπει τη σταθερή βελτίωση των τεχνολογικών, ποιοτικών και περιβαλλοντικών προτύπων. Έχοντας ως στόχο τη συνεχή μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, εφαρμόζει πιστοποιημένο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ISO 14001:2015) και υπεύθυνες πρακτικές, επενδύοντας διαρκώς σε νέες υποδομές.

 

H εταιρεία έχει αναπτύξει μια σειρά προϊόντων τα οποία είναι βασισμένα στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων, την αύξηση της βιωσιμότητας των προσόψεων και των στεγών και τη μείωση των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον.

 

Ο σχεδιασμός και η παραγωγή των προϊόντων, από την επιλογή των πρώτων υλών έως και την εγκατάσταση, πραγματοποιείται με υπευθυνότητα και αρχές την εξοικονόμηση πόρων, την αειφορία και την ανακυκλωσιμότητα. Με βασικό υλικό το αλουμίνιο και με την επιλογή κατάλληλων βαφικών συστημάτων, 100% φιλικά προς το περιβάλλον, τα προϊόντα της Elval Colour συμβάλλουν στο διαχρονικό design.

 

Η Elval Colour επικεντρώνεται στην καινοτομία και πιστεύει ότι είναι κρίσιμο να εμπλέκεται στον σχεδιασμό ενός κτιρίου προτού ακόμη ξεκινήσει η κατασκευή του. Ακόμη και σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας, μπορεί να δείξει διάφορες περιβαλλοντικά φιλικές εναλλακτικές δυνατότητες, όπως επικαλύψεις εξοικονόμησης ενέργειας και λύσεις για ελαχιστοποίηση της σπατάλης υλικών.

 

Επιπλέον, μπορεί να προτείνει προσόψεις, οι οποίες εφαρμόζουν τις αρχές ενός κυκλικού μοντέλου: εύκολη αποσυναρμολόγηση, προσαρμοστικότητα και τεκμηρίωση.

 

ΣΕΙΡΑ ΔΡΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ ISOMAT

Συνυφασμένη με τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι η έννοια της κυκλικής οικονομίας για τον όμιλο Isomat που αποτελεί μία ελληνική παραγωγική εταιρεία δομικών χημικών και κονιαμάτων με πολυεθνικό χαρακτήρα. Η «στροφή» προς την κυκλική οικονομία επιτυγχάνεται με την εφαρμογή μιας ευρείας σειράς δράσεων.

 

Όπως εξηγεί η διοίκηση: «Αρχικά, αναζητούμε πρώτες ύλες από προμηθευτές που εφαρμόζουν το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, συνεργαζόμαστε με τοπικούς φορείς, ενώ παράλληλα επιδιώκουμε συνεχώς τη χρήση εναλλακτικών και ανανεώσιμων πρώτων υλών. Έπειτα, μέσα από το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης, αναπτύσσουμε προϊόντα με αυξημένο χρόνο ζωής, οικολογικά, βιώσιμα και με χαμηλά επίπεδα οργανικών πτητικών ενώσεων.

 

Κατά τον σχεδιασμό τους, φροντίζουμε ώστε τα προϊόντα μας να διαθέτουν μειωμένο ενεργειακό αποτύπωμα και περιορισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται και στις σχετικές πιστοποιήσεις που διαθέτει ένας σημαντικός αριθμός προϊόντων του ομίλου, όπως, μεταξύ άλλων, το Οικολογικό Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Eco-Label, τα Green Building πρωτόκολλα αλλά και τα ευρωπαϊκά πρότυπα συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης ETICS. Η “πράσινη” προσέγγιση, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στα προϊόντα, αλλά και στον σχεδιασμό των συσκευασιών τους.

 

Στην Isomat εφαρμόζουμε Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14001. Πραγματοποιούμε ανακύκλωση υλικών όπως χαρτί, πλαστικό και μέταλλο, αλλά και διαχείριση στερεών και επικίνδυνων αποβλήτων με την αποστολή τους σε αδειοδοτημένες εταιρείες. Ταυτόχρονα, εφαρμόζουμε δράσεις τόσο για την επαναχρησιμοποίηση νερού και διαλυτών, όσο και για τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

 

Τέλος, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η σταδιακή αντικατάσταση των πετρελαιοκίνητων ανυψωτικών μηχανημάτων με ηλεκτροκίνητα και η δημιουργία εργοστασίων παραγωγής σε χώρες του εξωτερικού για την ελαχιστοποίηση των μεταφορικών αποστάσεων».

 

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΈΡΓΑ: ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΠΟ MOBACT ΚΑΙ NAMALAB

Στο αντικείμενο του αυτοματισμού και καθοδήγησης των μηχανημάτων έργων οδοποιίας και χωματουργικών εξειδικεύεται η Mobact, όπως εξηγεί ο κ. Μιχάλης Καριζώνης, M. Eng. Πολιτικός Μηχανικός 3D Paving Specialist Mobact Machine Control.

 

Το αντικείμενο του Machine Control είναι η χρήση σύγχρονης τεχνολογίας Laser και GPS για τη μετατροπή των μηχανημάτων έργων σε «έξυπνα μηχανήματα», που διασφαλίζουν ένα ασφαλές και «πράσινο» ψηφιακό εργοτάξιο.

Σύμφωνα με τον κ. Καριζώνη, η χρήση του καινοτόμου εξοπλισμού Machine Control που προσφέρει η Mobact έχει πολλαπλά οφέλη για τους εργολάβους και τις τεχνικές εταιρείες:

  • Αύξηση της παραγωγικότητας των μηχανημάτων,
  • Εξοικονόμηση υλικών και καυσίμων,
  • Ακρίβεια στην εφαρμογή της μελέτης,
  • Παράδοση του έργου εντός προδιαγραφών και εντός χρονοδιαγράμματος,
  • Ασφάλεια εργοταξίου.

 

«Η Mobact εμπορεύεται συστήματα καθοδήγησης μηχανημάτων με Laser και GPS, ενώ παράλληλα προσφέρει υπηρεσίες εγκατάστασης και εκπαίδευσης μετά την πώληση. Η εξειδικευμένη τεχνογνωσία μας στο αντικείμενο του Machine Control, μας επιτρέπει να προτείνουμε ολοκληρωμένες λύσεις σε όλο το φάσμα των έργων υποδομής», τονίζει χαρακτηριστικά.

 

Στην έρευνα και τον σχεδιασμό έργων πολιτικού μηχανικού δραστηριοποιείται η εταιρεία Namalab, υπηρεσίες που βασίζονται:

  • στο υψηλό επίπεδο κατάρτισης των συνεργατών,
  • στη χρήση κατάλληλου και διακριβωμένου εξοπλισμού,
  • και στη δυνατότητα παροχής κάθετων υπηρεσιών, οι οποίες εκκινούν από τον σχεδιασμό των απαιτούμενων ερευνών, την εκτέλεση αυτών και καταλήγουν σε πλήρη αξιολόγηση και μελέτη, ανάλογα με τις απαιτήσεις του πελάτη.

 

Όπως σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Χρήστος Στρατάκος, η Namalab αναλαμβάνει τον ποιοτικό έλεγχο κατασκευής και την εγκατάσταση επιτόπου εργαστηρίων, τα οποία εφαρμόζουν το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17025, για το οποίο η εταιρεία έχει λάβει διαπίστευση από την ΕΣΥΔ ΑΕ.

 

ΜΕ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΕΩΡΑΝΤΑΡ

«Όλες οι έρευνες εκτελούνται βάση των πλέον πρόσφατων εθνικών και διεθνών προτύπων και υποστηρίζονται από μελετητική ομάδα έμπειρων μηχανικών και γεωλόγων που καλύπτει αντικείμενα γεωτεχνικής μηχανικής, επιθεωρήσεων και μη-καταστροφικών ελέγχων δομικών κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα, επιθεωρήσεων και δοκιμών οδοστρωμάτων οδών και αεροδρομίων, μελετών αποτίμησης επάρκειας υφιστάμενων κατασκευών και επεμβάσεων/επιδιορθώσεων, καθώς επίσης μελετών νέων κατασκευών.

 

Εκτός των άλλων διαθέτουμε ιδιόκτητο σύστημα γεωραντάρ για έρευνες σε μικρό και μεγάλο βάθος, σύστημα εντοπισμού μεταλλικών αγωγών και όχημα καταγραφής χαρακτηριστικών οδικού δικτύου», τονίζει.

 

Αναφερόμενος στις αλλαγές που συντελούνται στην αγορά της οδοποιίας ελέω κυκλικής οικονομίας, ο κ. Στρατάκος τονίζει πως: «Οι βασικές έννοιες της κυκλικής οικονομίας στα έργα οδοποιίας σχετίζονται αφενός με τις ανάγκες που αυτά εξυπηρετούν, αφετέρου με τη χρήση υλικών τα οποία δεν επιβαρύνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και προέρχονται κυρίως από ανακύκλωση.

 

Παρότι έχουν γίνει ήδη σημαντικά βήματα, ακόμα και σε κανονιστικό επίπεδο, σχετικά με την έρευνα και τις προδιαγραφές ανακυκλώσιμων υλικών, θεωρώ ότι υπάρχει πεδίο επέκτασης αυτών και εισαγωγής νέων διαδικασιών και προτύπων. Οι αλλαγές στην αγοράς της οδοποιίας σχετίζονται με την εισαγωγή νέων υλικών, μεθοδολογιών εφαρμογής, ανακύκλωσης, αλλά και με την επιθεώρηση και συντήρηση των έργων, ώστε να εφαρμόζονται προγράμματα περιοδικών ή/και προληπτικών επεμβάσεων, μειώνοντας τα συνολικά κόστη χρήσης και την περιβαλλοντική επιβάρυνση λόγω πρόσθετων και βαρύτερων εργασιών.

 

Ο σημαντικότερος παράγοντας σε μία τέτοια μετάβαση είναι ο άνθρωπος. Για τον λόγο αυτό απαιτείται βούληση και σωστή εκπαίδευση, κυρίως στους νέους συναδέλφους μηχανικούς, οι οποίοι θα κληθούν να εφαρμόσουν στην πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της αειφόρου ανάπτυξης».

Ψηφιακός Μετασχηματισμός & Υποδομές: Απαιτείται προσπάθεια

Posted on by Βάιος Κρόκος

Μπορεί ο όρος – ψηφιακός μετασχηματισμός – που ακούγεται όλο και περισσότερο να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος µε την τεχνολογία στην πραγματικότητα αφορά μια νέα ολιστική προσέγγιση και κουλτούρα.

 

Αποτελεί ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης που πρέπει να υιοθετήσουν οι ηγεσίες και οι άνθρωποι για να στηρίξουν ένα νέο λειτουργικό μοντέλο που διαμορφώνεται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η αλλαγή νοοτροπίας αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική αξιοποίηση οποιασδήποτε τεχνολογικής επένδυσης, ώστε ο μετασχηματισμός να θεωρηθεί επιτυχημένος.

 

Ο κατάλληλος συνδυασμός των δυο βασικών συστατικών, η σωστή αξιοποίηση, δηλαδή, της τεχνολογίας για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση καθημερινών επιχειρησιακών λειτουργιών, οδηγώντας σε έναν διαφορετικό τρόπο λειτουργίας, είναι απαραίτητος για να μπορέσουμε να θεωρήσουμε ότι ένας κλάδος ή μια επιχείρηση εξελίσσεται και μετασχηματίζεται καινοτόμα, σύμφωνα με τις σύγχρονες διεθνείς πρακτικές που υφίστανται.

 

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας υποδομών και κατασκευών είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς επηρεάζουν τον σχεδιασμό και την κατασκευή των κτιρίων αλλά και τον τρόπο που οι μηχανικοί, αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες συνεργάζονται μεταξύ τους.

 

ΤΑ «ΑΓΚΑΘΙΑ»

-‘Ένα έργο – μικρής ίσως χρονικής διάρκειας – μπορεί να περιλαμβάνει ένα πλήθος ανεξάρτητων υπεργολάβων και προμηθευτών, οι οποίοι έχουν ελάχιστο κίνητρο να υιοθετήσουν νέες μεθόδους κατά τη διάρκεια των σύντομων περιόδων εργασίας: Κατασκευές και έργα υποδομών αποτελούν ένα μέρος μιας αλυσίδας (συνολικό project). Σε κάθε τμήμα της απασχολούνται διαφορετικού είδους στελέχη (τεχνίτες, μηχανικοί, ερευνητές, επιστήμονες), ενώ εμπλέκονται άλλοι εργολάβοι και υπεργολάβοι.

 

Η σύνθεση και ο συντονισμός όλων αυτών μέσω ψηφιακών λύσεων αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, αν αναλογιστεί κανείς, πολλές φορές, την αντιφατική φύση πολλών κατασκευαστικών συμβάσεωνΣυνήθως τα έργα είναι διαφορετικά μεταξύ τους, αν όχι μοναδικά, και οι εταιρείες συχνά δυσκολεύονται να αναπτύξουν νέα εργαλεία και μεθόδους που μπορούν να εφαρμόσουν επανειλημμένα.

 

Απαιτούν ειδικές απαιτήσεις και προσεγγίσεις σχεδιασμού και παράδοσης οι οποίες δεν επαναλαμβάνονται σε άλλα έργα, γεγονός που δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο «μοτίβο» στο πλαίσιο ενός ψηφιακού μετασχηματισμού. Σ’ ένα νέο κατασκευαστικό project νέοι οργανισμοί και οντότητες καλούνται να συνεργαστούν από την αρχή.

 

Παράλληλα, τα περιορισμένα budget για Έρευνα & Ανάπτυξη δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις του κλάδου να ξοδεύουν ικανό κεφάλαιο και χρόνο στη νέα ψηφιακή μετάβαση, όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει με άλλους κλάδους.

 

Την ίδια ώρα, οι κατασκευαστικές εργασίες πραγματοποιούνται σε δύσκολα περιβάλλοντα εργασίας, ακατάλληλα σε ένα βαθμό για υλικό και λογισμικό που αναπτύσσεται σε ένα γραφείο.

 

Επιπλέον, ακολουθούν τις δικές τους διαδικασίες οι οποίες δεν είναι τυποποιημένες, κυρίως επειδή πολλές έχουν αναπτυχθεί με την απόκτηση μικρότερων επιχειρήσεων (συγχωνεύσεις – εξαγορές) και της τεχνογνωσίας τους. Ως εκ τούτου, δεν είναι περίεργο που ο κλάδος των υποδομών έχει λιγότερα πράγματα να επιδείξει ως προς τις επενδύσεις τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

 

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΘΕΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Από την άλλη πλευρά, πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες που ξεπερνούν αυτές τις προκλήσεις και προχωρούν πιο δυναμικά στη «νέα εποχή», πραγματοποιώντας έργα με την βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας ή ακόμα ψηφιοποιώντας ολόκληρα τμήματα στο εσωτερικό τους.

 

Παρά τις διαφορετικές συνθήκες που έχει να ανταπεξέλθει κάθε εταιρεία ή υπό-κλάδος ξεχωριστά, πέντε βασικά χαρακτηριστικά του μετασχηματισμού φαίνονται κοινά και μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για τις υπόλοιπες εταιρείες οι οποίες πρέπει μεταξύ άλλων:

  • να επικεντρωθούν και να επιλύσουν τις αδυναμίες τους, όχι απλά να εγκαθιστούν άκριτα IT λύσεις – υπηρεσίες
  • να εφαρμόσουν σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία που προωθούν τη συνεργασία
  • να επανεκπαιδεύσουν/καταρτίσουν το τμήμα μηχανικών
  • να αναπροσαρμόσουν τα αρχικά σχέδια ενός έργου (project baseline)
  • να «συνδέσουν» επιμέρους έργα ώστε να δημιουργηθούν συνέργειες και ο θετικός αντίκτυπος να απηχεί σε όλη την εταιρεία.

 

Για να είναι ένας ψηφιακός μετασχηματισμός επιτυχημένος η κάθε διοίκηση θα πρέπει να εξηγήσει σε στελέχη και εργαζόμενους τα οφέλη που θα έχει η εταιρεία από αυτό.

Όσο χρόνο αφιερώνει για την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών εργαλείων, άλλα τόσο – ίσως και περισσότερο – να αφιερώνει στις απαιτούμενες αλλαγές στις εσωτερικές λειτουργίες: Με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί σημαντικά η παραγωγικότητα! Σύμφωνα με ευρήματα έρευνας της McKinsey, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα κατά 14% – 15% και να μειώσει, παράλληλα, τα λειτουργικά κόστη κατά 4% με 6%. Παράλληλα, η εμπειρία μέχρι τώρα έχει δείξει πως οι εταιρείες που κάνουν γενναία βήματα προς την ψηφιοποίηση τους αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.

 

ΜΕ «ΟΔΗΓΌ» ΤΟ BUILDING INFORMATION MODELING

Εστιάζοντας σε τομείς όπως οι κατασκευές και η αρχιτεκτονική μια από τις πιο σύγχρονες πρακτικές αποτελεί το Building Information Modeling (BIM). Δίνει τη δυνατότητα σημαντικών ωφελειών καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός κτιρίου (building life-cycle) και αποτελεί λοιπόν ένα δυνητικά πολύ σημαντικό εργαλείο για τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των μελετών, της αρχιτεκτονικής και των κατασκευών.

 

Πρακτικά, ένα μοντέλο BIM αποτελεί μια πηγή πληροφοριών για ένα κτίριο – υποδομή, δημιουργώντας έτσι μια αξιόπιστη βάση για λήψη βελτιωμένων αποφάσεων σε όλο τον κύκλο ζωής, που είναι διαθέσιμη από τα πιο πρώιμα στάδια της σχεδιαστικής σύλληψης…έως την κατεδάφιση.

 

Εμπεριέχει πληροφορίες και στοιχεία για ολόκληρο το κτίριο, από τοιχοποιίες και δομικά στοιχεία μέχρι μηχανολογικά συστήματα και μετρήσεις υλικών και στοιχεία προμηθευτών, για κάθε συγκεκριμένο έργο. Το Building Information Modeling βασίζεται στη χρήση «έξυπνων» ψηφιακών μοντέλων τα οποία προσφέρουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να γίνεται ο σχεδιασμός και η μελέτη κτιρίων και υποδομών γρηγορότερα, φθηνότερα, με καλύτερη ποιότητα και με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον.

 

Ειδικότερα, το πεδίο εφαρμογής του BIM επεκτείνονται σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής του έργου, υποστηρίζοντας υπηρεσίες όπως διαχείριση κόστους (cost management) και έργου (project management), θέματα κατασκευασιμότητας (constructability) και διαχείριση λειτουργιών (operations management).

 

Ως αποτέλεσμα, το τελικό προϊόν αυτής της ολιστικής διαδικασίας δεν είναι απλά ένα άρτιο κτίριο ή ένα 3D μοντέλο στον υπολογιστή μιας και κάθε χαρακτηριστικό και πληροφορία μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέλλον. Ο ρυθμός υιοθέτησης συνολικά στη βιομηχανία αυξάνεται και κοινή πεποίθηση αποτελεί ότι στο μέλλον θα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μελετητικής και κατασκευαστικής διαδικασίας.

 

ΒΙΒΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ 2020-2025

Την ώρα που όλα τα παραπάνω ακούγονται διαδικασίες και πρακτικές που θα υιοθετηθούν σταδιακά ελέω εμπειρίας και ανταγωνισμού στον κλάδο, το Δημόσιο καλείται να «συγχρονιστεί» με τα κελεύσματα της ψηφιοποίησης.

 

Στην πολυσέλιδη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-25 εντοπίζονται οι δράσεις για τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών -και – στο τομέα των υποδομών. Μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, στον μετασχηματισμό των μεταφορών υπό το πρίσμα των υποδομών καθώς αποτελεί μια και αναγκαία συνθήκη για τη συνολική ανάπτυξη της χώρας.

 

Ωστόσο προϋποθέτει την ύπαρξη των φυσικών υποδομών, οι οποίες με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών θα καταστήσουν τις μεταφορές ασφαλέστερες και αποδοτικότερες, δημιουργώντας καλύτερες συνδέσεις της χώρας με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

 

Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή τεχνολογιών Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (Intelligent Transport Systems -ΕΣΜ) στις υφιστάμενες υποδομές θα βελτιώσει τη λειτουργικότητα του μεταφορικού συστήματος, παρέχοντας τη δυνατότητα περαιτέρω αξιοποίησης της υφιστάμενης χωρητικότητας των δικτύων, ενώ ταυτόχρονα θα εξοικονομήσει πόρους για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες και θα μειώσει την επιβάρυνση στο περιβάλλον.

 

Σε στρατηγικό επίπεδο, κρίνεται επιβεβλημένη η αντιμετώπιση του συστήματος των μεταφορών, χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων, ως ενιαίου δικτύου-συστήματος εξυπηρέτησης πολιτών και επιχειρήσεων. Στον τομέα των Υποδομών, παράλληλα με τα μεγάλα έργα που έχουν προγραμματιστεί, αναμένεται πως η υιοθέτηση της πρωτοβουλίας Building Information Modeling (ΒΙΜ) initiative θα βελτιώσει τη λειτουργία των υποδομών για να γίνεται ο σχεδιασμός και η μελέτη κτιρίων και υποδομών γρηγορότερα, φθηνότερα, με καλύτερη ποιότητα, αλλά και με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, εξοικονομώντας έτσι σημαντικούς πόρους αλλά και τηρώντας τις χρονικές προθεσμίες.

 

ΜΗΝ ΤΑ «ΡΙΧΝΟΥΜΕ» ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Έχουμε συνηθίσει να είμαστε επικριτικοί για τις διαδικασίες και το γεγονός ότι η Ελλάδα υπολείπεται στους περισσότερους οικονομικούς και επιχειρηματικούς δείκτες σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Ωστόσο, η μικρή πρόοδος γύρω από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον τομέα τον υποδομών συναντάται παντού. Οι καθυστερήσεις και η εκτόξευση του κόστους σε μεγάλα έργα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.

 

Όπως αναφέρει δημοσίευμα της DW, το νέο αεροδρόμιο Βερολίνου – που εγκαινιάστηκε με καθυστέρηση 8 ετών – είναι το καλύτερο γερμανικό παράδειγμα. Θα βοηθούσε η ψηφιοποίηση;

 

Το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Συγκοινωνιών για την εισαγωγή ψηφιακού σχεδιασμού σε δημόσια έργα υποδομών έχει καθυστερήσει σημαντικά. Εντούτοις αυτό δεν οφείλεται μόνον στον πολιτικό παράγοντα, αναφέρει το δημοσίευμα που αναδεικνύει το μοντέλο BIM που πρέπει να υιοθετηθεί. Στον αντίποδα, αυτό χρησιμοποιείται ήδη σε νέες σιδηροδρομικές γραμμές.

 

«Δυστυχώς ο κατασκευαστικός κλάδος συγκαταλέγεται σε εκείνους με τις μεγαλύτερες σπατάλες πόρων», εξηγεί ο Άλεξ Χόφμαν, εκπρόσωπος της Nemetschek-Group, μιας από τις πρωτοπόρες επιχειρήσεις στην αγορά λογισμικού για τον κατασκευαστικό κλάδο. «Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 90% περίπου όλων των κατασκευαστικών έργων ξεπερνά τον προκαθορισμένο χρόνο κατασκευής. Υπάρχουν προβλήματα στην επικοινωνία, στον σχεδιασμό και τη συνεργασία».

 

«Εκτιμάται ότι με τη μοντελοποίηση κατασκευαστικών πληροφοριών μπορεί να εξοικονομηθεί έως και το 1/4 του χρόνου κατασκευής, γεγονός που μειώνει φυσικά και το κόστος», συμπληρώνει η Ρεμπέκα Μπέμπνερ από την PwC. Σημειώνεται πως ο πρώην υπουργός Συγκοινωνιών της Γερμανίας Αλεξάντερ Ντόμπριντ είχε δημοσιεύσει ήδη το 2015 ένα χρονοδιάγραμμα για την BIM, το οποίο ήθελε την ψηφιακή μέθοδο κατασκευής να γίνεται το στάνταρ σε δημόσια έργα συγκοινωνιών μέχρι το 2020. Ωστόσο και εδώ σημειώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις…

 

Πολλά είναι τα περιθώρια βελτιώσεων στον κατασκευαστικό κλάδο και δεν οφείλονται όλα στην πολιτική. «Υπάρχει τεράστια απόκλιση μεταξύ των δυνατοτήτων που διακρίνουν οι επιχειρήσεις στην ψηφιοποίηση και εκείνων που πραγματικά υλοποιούν», εξηγεί η Μπέρμπνερ. «Αρχιτέκτονες και μηχανικοί έχουν κάνει μεγαλύτερα βήματα από τις κατασκευαστικές εταιρίες», καταλήγει.