Το δύσκολο χαρτί της ιδιωτικής ασφάλισης στα χέρια του ΥΠΕΝ

Είναι πάντα στενά συνδεδεμένη με τη διαμόρφωση της κρατικής πολιτικής και αποτελεί από τις σοβαρότερες εργασίες των ειδικών που αναλαμβάνουν τον σχεδιασμό των νομοθετημάτων προκειμένου να μην κινδυνεύουν οι ασφαλισμένοι, να υπάρχει κατά την ασφάλιση πλήρης διαφάνεια και ο τρόπος ασφάλισης να ορίζεται στις βασικές αρχές της ιδιωτικής ασφάλισης.

Το περιοδικό Construction με αφορμή το νέο νομοσχέδιο για τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ανοίγει έναν νέο διάλογο βασισμένο στο άρθρο 19 του νομοσχεδίου για την «Ασφάλιση κινδύνου από την κλιματική αλλαγή». Θεσμικοί φορείς καταθέτουν τις απόψεις τους με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας.

Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών

Ι. Χατζηθεοδοσίου: Ο εθνικός κλιματικός νόμος να είναι για όλους
Ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος που πρόκειται να καταρτιστεί, μετά από την τρέχουσα διαβούλευσή του, θα αποτελέσει ένα ακόμα εθνικό νόμο ο οποίος θα πρέπει να έχει ουσιαστικό αντίκρισμα στο περιβάλλον και στην κοινωνία. Η σημασία του, ιδιαιτέρως στην χρονική περίοδο όπου συντάσσεται, είναι καθοριστική για τη χώρα η οποία βρίσκεται οικονομικά και κοινωνικά σε κομβικό σημείο στην αυγή -κατά τα στοιχεία- μιας νέας αναπτυξιακής εποχής όπου όλες οι παραγωγικές δυνάμεις θα συντελέσουν στην πρόοδο και την ευημερία αριθμών και κοινωνίας, τονίζει ο κ. Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Πρόεδρος της Mega Brokers.

Στο πλαίσιο αυτό ο κάθε νόμος που υπό τις παρούσες, διακριτά διαφοροποιημένες από το παρελθόν συνθήκες καταρτίζεται οφείλει να έχει προσμετρήσει προσεκτικά όλες τις αντικειμενικές παραμέτρους και να ενσωματώνει την διεθνή εμπειρία και τις «καλές πρακτικές». Και φυσικά πρωτίστως να είναι προϊόν συλλογικότητας και να έχει στηριχθεί στις εισηγήσεις των φορέων εκπροσώπησης παραγωγικών, επιχειρηματικών και κοινωνικών ομάδων.

Με τις θεσμικές ιδιότητες και έχοντας καταγράψει τις εισηγήσεις των κλάδων που εκπροσωπούνται στα Επιμελητήρια έχω εκθέσει στους αρμοδίους υπουργούς και παράγοντες της κυβέρνησης την ουσιώδη σύγχρονη ανάγκη της υποχρεωτικότητας ασφάλισης των κτιρίων, διατυπώνει.

Εξηγεί ότι η παγκόσμια πρακτική και η εντεινόμενη απειλή ακραίων καιρικών φαινομένων ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής επιτάσσουν αυτήν τη μέριμνα συμπληρώνοντας ότι δεν μπορεί να πολιτεία να επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη ακολουθώντας την υφιστάμενη τακτική της παροχής οριζόντιων αποζημιώσεων με ενιαία κριτήρια, διαφοροποιήσεις στην αντιμετώπιση του ίδιου θέματος και με αυτόνομη λογική, κάτι που διαπιστώθηκε και στον υπό διαβούλευση κλιματικό νόμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω επεσήμανε ο κ. Χατζηθεοδοσίου κατά τη συνάντηση του με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστα Σκρέκα.

Ο κ. Χατζηθεοδοσίου θεωρεί ότι κάθε παραμετροποίηση και διαχωρισμός κατοικιών -όπως σε πρώτη φάση εισάχθηκε στο σχέδιο νόμου-, οι οποίες θα υπάγονται σε υποχρεωτική ασφάλιση, και οι διάφορες προσεγγίσεις διαχωρισμού και όπως αυτή της διαβάθμισης της τρωτότητας, δημιουργούν σύγχυση και δεν επιφέρουν αυτό που επιδιώκεται. Καταλήγει τονίζοντας ότι η υποχρεωτική ασφάλιση κτιρίων, η προστασία των πολιτών, μέσα από ουσιαστικές αποφάσεις θα αποτελέσει μια «κοινωνική παροχή» εάν γίνει σωστά και με κριτήρια ίσης αντιμετώπισης όλων προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας των πολιτών.

Αθανάσιος Σαββάκης, Πρόεδρος Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος

Α. Σαββάκης: Οι πολίτες θα συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Σε θετική κατεύθυνση βρίσκεται, σύμφωνα με τον κ. Αθανάσιο Σαββάκη, Πρόεδρο Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), η υποχρεωτική ασφάλιση των νέων κτιρίων σε περιοχές τρωτότητας προκειμένου να ηλεκτροδοτηθούν από το 2025.

Όπως αναφέρει, πέραν των προφανών λόγων προστασίας της ακίνητης περιουσίας, το μέτρο θα εισφέρει θετικά στην καλλιέργεια ασφαλιστικής συνείδησης των Ελλήνων πολιτών. Η συγκεκριμένη απόφαση εισφέρει θετικά προς αυτή την κατεύθυνση, σημειώνει.

Επιπλέον, συμπληρώνει, θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη υποχρεωτικότητα θα κινητοποιήσει και τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες των παλαιών ακινήτων στις περιοχές τρωτότητας να ασφαλίσουν κι εκείνοι τα δικά τους ακίνητα, με θετικό αποτέλεσμα τόσο για τους ίδιους όσο και για την ασφαλιστική αγορά. Σε κάθε περίπτωση, καταλήγει ο κ. Σαββάκης, η συγκεκριμένη διάταξη νόμου θα συμβάλει και στη γενικότερη συνειδητοποίηση από τους πολίτες των κινδύνων που εγκυμονεί η κλιματική αλλαγή, πληροφόρηση που είναι απαραίτητη για την κοινωνία τα επόμενα χρόνια.

Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Α’ Αντιπρόεδρος Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης

Ε. Βλαχογιάννης: Να ληφθούν υπόψη οι αρετές μιας ανταγωνιστικής αγοράς
Είναι γνωστό ότι η χώρα μας πλήττεται συχνά από έντονη σεισμική δραστηριότητα, που προσβάλλει περιοχές με σημαντική οικιστική και οικονομική ανάπτυξη. Η αποκατάσταση των υλικών ζημιών ή ακόμη και η ανασυγκρότηση ολόκληρων περιοχών απαιτεί σημαντικότατους πόρους που δεν μπορούν να εξευρεθούν πάντα άμεσα από δημόσια και ιδιωτική αποταμίευση ή δανεισμό, υπογραμμίζει ο κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης, Α’ Αντιπροέδρος ΕΒΕΘ.

Πέραν αυτού αναδεικνύονται και πιο σύγχρονες απειλές, που προκύπτουν από τον συνδυασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και γενικότερα των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων που προκαλεί η παγκόσμια δημογραφική έκρηξη με τη χωρική συγκέντρωση ορισμένων μορφών οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Στο πρόσφατο περιβάλλον, διευκρινίζει, έχουμε ως χώρα διαπιστώσει τις τραγικές συνέπειες των περιβαλλοντικών καταστροφών και τις επακολουθούσες οικονομικές προκλήσεις.

Συνεπώς, το επικείμενο σχέδιο νόμου ορθά προσδιορίζει την ασφάλιση και τον σχηματισμό ανάλογων αποθεματικών ως εργαλείο για την ανασυγκρότηση των περιοχών που έχουν πληγεί. Ορθά επιλέγεται η υποχρεωτικότητα ασφάλισης των κτιρίων και η σύνδεση με την ηλεκτροδότηση. Είναι όμως απαραίτητο, υπογραμμίζει, κατά τον σχεδιασμό του να ληφθούν επαρκώς υπόψη οι αρετές μιας ανταγωνιστικής αγοράς κατά την παροχή των ασφαλιστηρίων συμβολαίων σε συνδυασμό με τη συγκρότηση αντασφαλιστικού μηχανισμού με δημόσια στήριξη.

Δήμητρα Λύχρου, Πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος

Δ. Λύχρου: Το νομοσχέδιο αντιτίθεται των αρχών της ασφάλισης
Στο προκείμενο Σχέδιο Νόμου και συγκεκριμένα στο άρθρο 19 που αναφέρεται στη θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης από το έτος 2025 σε νεόδμητες οικοδομές που βρίσκονται σε περιοχές ιδιαίτερης τρωτότητας, ο ασφαλιστικός κλάδος θα μπορούσε πράγματι να αποτελέσει μέρος της λύσης. Βρίσκεται, ωστόσο αντιμέτωπος με μία ρύθμιση που ανατρέπει βασικές αρχές της ασφάλισης, καταγγέλλει η κ. Δήμητρα Λύχρου, Πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος, προσθέτοντας ότι με τη ρύθμιση που προωθείται παραβιάζεται κατάφωρα η βασική φιλοσοφία της ασφαλιστικής επιστήμης, που ορίζει ότι ο ασφαλιστέος κίνδυνος πρέπει να είναι αβέβαιος, μελλοντικός και τυχαία συμβεβηκός. Εν προκειμένω, έχουμε μια βεβαία επέλευση κινδύνου, εφόσον επιλέγεται να ασφαλιστούν ακίνητα σε περιοχές υψηλού κινδύνου και μόνον. Επισημαίνει, δε, ότι βασικός κανόνας της ασφάλισης είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη βάση και διασπορά του κινδύνου προκειμένου να επιτευχθεί το λεγόμενο επαρκές ασφάλιστρο.

Η ΕΕΑΕ ζητά τη συνολική ρύθμιση του πλαισίου αντιμετώπισης και ανάληψης κινδύνων στις περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Τη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συνεπειών που υφίστανται οι πολίτες και τη θέσπιση κινήτρων για την ασφαλιστική κάλυψη κινδύνων όπως αυτών που επιχειρεί να καλύψει το υπό Διαβούλευση Σχέδιο. Την απόσυρση της διάταξης αυτής και τη συνεργασία εξ αρχής Πολιτείας και Ασφαλιστικής Αγοράς για την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης.

Άλλως, συμπληρώνει, και εφόσον προκριθεί η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης θα πρέπει η διάταξη να συμπεριλάβει όλα τα ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί την τελευταία 25ετία και να ορισθεί ετήσιος έλεγχος διατήρησης της ασφάλισης. Περαιτέρω θα πρέπει να θεσπισθεί υποχρέωση γνωστοποίησης από πλευράς Ασφαλιστικών Εταιρειών στον αρμόδιο φορέα, εάν υπάρξει διακοπή ασφάλισης ή μη ανανέωση της ασφάλισης, ώστε να επιβάλλονται στον υπόχρεο οι κυρώσεις που θα προβλεφθούν.

Με την ευκαιρία της κατάθεσης του Σχεδίου Νόμου πιστεύει η ΕΕΑΕ ότι η πλέον ώριμη λύση είναι η υποχρεωτική ασφάλιση όλων των ακινήτων στην ελληνική επικράτεια και έναντι όλων των καταστροφικών κινδύνων, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού.

Θεοδώρα Γουργούλη, Πρόεδρος Πανελλήνιου Συνδέσμου Ασφαλιστικών Συμβούλων

Θ. Γουργούλη: Θα πυροδοτηθούν μεγάλες αυξήσεις στα ασφάλιστρα
Μόλις 1 στα 10 σπίτια είναι ασφαλισμένο! 9 στα 10 είναι ανασφάλιστα από φυσικές καταστροφές και η αποκατάσταση των ζημιών που προκαλούνται εξαιτίας των καταστροφών βαρύνει κατά κύριο λόγο τους ιδιοκτήτες, αλλά και τον κρατικό προϋπολογισμό με τις επιδοματικές καλύψεις που δίνει. Το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών, μάλιστα, δεν ξεπερνά το 15% και οφείλεται κυρίως στην υποχρεωτικότητα της ασφάλισης κατά του σεισμού που ισχύει για όσες κατοικίες έχουν κατασκευαστεί ή έχουν αποκτηθεί μέσω τραπεζικού δανεισμού. Επίσης, δεν ξεπερνά το 20% το ποσοστό των επιχειρήσεων που είναι ασφαλισμένες, παραθέτει η κ. Θεοδώρα Γουργούλη, Ασφαλιστικός & Επενδυτικός Σύμβουλος, Financial Planner MDRT, Πρόεδρος ΠΣΑΣ.

Είναι σημαντικό, τονίζει, το Κράτος να ακούσει τις θέσεις που έθεσε η Ένωση Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών Ελλάδος (ΕΑΔΕ) με υπόμνημα προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκα.

Επισημαίνει ότι η υποχρεωτικότητα ασφάλισης μόνο των νέων κτιρίων από το 2025 έναντι φυσικών καταστροφών ως προϋπόθεση για την ηλεκτροδότησή τους, κτιρίων που έχουν επιλεγεί ότι ανήκουν σε επικίνδυνες και ασταθείς περιοχές είναι βέβαιο ότι θα επιφέρουν προβλήματα κατά την ανάληψη της ασφάλισης. Στο πλαίσιο αυτό τονίζει ότι τα υπάρχοντα παλαιότερα κτίσματα, που είναι και η πλειοψηφία, χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης ασφάλισης, διότι αυτά θα επιφέρουν υψηλό κόστος ζημιών σε περίπτωση επέλευσης κινδύνων. Βάσει αυτών, το ασφάλιστρο θα έχει κατακόρυφη αύξηση, αφού η επιλογή ασφάλισης επισφαλών ακινήτων θα πυροδοτήσει αυξήσεις στα ασφάλιστρα των υπολοίπων κτιρίων ανά την Ελλάδα κ.α.

Η ενδεδειγμένη απόφαση, διευκρινίζει, είναι να γίνει υποχρεωτική η ασφάλιση έναντι των καταστροφικών κινδύνων όλων των ακινήτων στην Ελλάδα με απόφαση που θα μπορούσε να οδηγήσει την ελληνική κοινωνία και οικονομία στην «επόμενη μέρα».

Η κ. Γουργούλη προκρίνει την παροχή φορολογικών κινήτρων τα οποία α) θα κινητοποιήσουν τους πολίτες, β) θα φέρουν άμεσο όφελος στο κράτος από τον φόρο ασφαλίστρων (15%), γ) θα αυξήσουν την κερδοφορία των ασφαλιστικών εταιρειών (η οποία συνεπάγεται αυξημένους φόρους για το κράτος) και δ) θα διασφαλίσουν την αξιοπρέπεια των πολιτών και την ελάφρυνση των κρατικών προϋπολογισμών.

Κωνσταντίνος Τζάρος, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Μεσιτών Aστικών Συμβάσεων Ελλάδος

Κ. Τζάρος: Η ασφάλιση κτιρίων, εγγύηση για τους επενδυτές
Σαφές πλεονέκτημα για τον κ. Κωνσταντίνο Τζάρο, Πρόεδρο Ομοσπονδίας Μεσιτών Aστικών Συμβάσεων Ελλάδος (ΟΜΑΣΕ), αποτελεί το γεγονός της αναβάθμισης του συνολικού οικονομικού συστήματος για την αποκατάσταση ζημιών στις περιοχές μεγάλης τρωτότητας. Θεωρεί ότι το νομοσχέδιο εκφράζει τη μετάβαση σε ένα πιο ορθό οικονομικό μοντέλο το οποίο δεν θα στηρίζεται αποκλειστικά στον κρατικό μηχανισμό στην αποκατάσταση ζημιών. Ταυτόχρονα, αποτελεί μία εγγύηση για τους επενδυτές εξωτερικού για τα περιουσιακά στοιχεία που θα αποκτήσουν και εν γένει τις επενδύσεις τους ώστε να θεωρηθεί η χώρα μας ως ένας ασφαλής επενδυτικός προορισμός.

Σαφές, ωστόσο, μειονέκτημα αποτελεί η αύξηση του κόστους, το οποίο άλλωστε είναι εξαιρετικά επιβαρυμένο τα τελευταία χρόνια. Επίσης, το σχέδιο, υπογραμμίζει, μακροχρόνια θα συμβάλει στη συνολική ανάπτυξη που θα προκάλεσε μεγαλύτερες και περισσότερες επενδύσεις.

Τέλος, εκτιμά πως οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση με στοιχεία εκσυγχρονισμού είναι προς τη θετική κατεύθυνση. Προσθέτει ότι ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί για τα υπόλοιπα απαρχαιωμένα στοιχεία του νομικού και φορολογικού πλαισίου. Μεμονωμένες κινήσεις προκαλούν δυσλειτουργίες και εντάσεις. Ένα συνολικό πακέτο για την αναβάθμιση του πλαισίου στον χώρο του real estate θα έφερνε τα προσδοκώμενα θετικά αποτελέσματα.

Σε ανοδικό μομέντουμ ακίνητα και real estate το 2022

Νέους κανόνες προσφοράς και ζήτησης στο real estate και τις κατασκευές διαμορφώνουν τα σχέδια επέκτασης των νέων γραμμών του μετρό. Η ζήτηση για ακίνητα στις περιοχές όπου θα περάσουν οι συρμοί του μετρό εμφανίζει μεγάλη κινητικότητα διαμορφώνοντας τους κανόνες της προσφοράς. Το ακίνητο αποτελεί μορφή επένδυσης και μέσο καλύτερου δανεισμού με εμπράγματες ασφάλειες.

Το περιοδικό Construction καταγράφει τις πρώτες εκτιμήσεις στελεχών από την αγορά του real estate. Οι κ.κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, Πρόεδρος Μεσιτών Ακινήτων Αθηνών και Αττικής, Αργύριος Κουρσιούμης, Prosperity Real Estate Greece, Φώτης Γιόφτσιος, Διευθύνων Σύμβουλος της Ten Brinke Hellas, Τριαντάφυλλος Νικολόπουλος, Διευθυντής Καταστήματος Aspis Real Estate, και Γιώργος Υφαντής, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων Berkshire Hathaway HomeServices Athens Properties, σχολιάζουν τις εξελίξεις, παραθέτοντας τις εκτιμήσεις τους για την πορεία του κλάδου στο προσεχές χρονικό διάστημα.

Λευτέρης Ποταμιάνος, Πρόεδρος Μεσιτών Ακινήτων Αθηνών και Αττικής

Οι επιχειρήσεις με ακίνητα δανείζονται ευκολότερα
Ο υπολογισμός των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων ανά την επικράτεια βοηθά τη φορολογική πολιτική και προσδιορίζει σε κάθε περίπτωση τον φόρο των πολιτών σε σχέση με την περιουσία που αυτοί κατέχουν κάθε έτος. Οι επιχειρήσεις οι οποίες κατέχουν ακίνητα ανάλογα με το ύψος της ακίνητης περιουσίας τους σε αντικειμενική αξία έχουν καλύτερη πρόσβαση σε δανεισμό με εμπράγματες ασφάλειες και μεγαλύτερες αποδόσεις εφόσον προκύπτουν εισοδήματα για αυτές. Στην περίπτωση που είναι μισθωτές οι επιχειρήσεις ενδέχεται να υποστούν, από τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, σημαντικές αυξήσεις στα ζητούμενα μισθώματα των ακινήτων που χρησιμοποιούν από τους εκμισθωτές τους, απαντά ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος σε ερώτηση του περιοδικού.

Εξηγώντας το τι σηματοδοτούν οι αλλαγές που γίνονται στο πεδίο των ακινήτων σημειώνει ότι οι επενδυτές θέλουν να έχουν μια σαφή εικόνα σε σχέση με τους φόρους των ακινήτων που τους ενδιαφέρουν και πως οπωσδήποτε μια συνεχής ενημέρωση και επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών κάνει ξεκάθαρο το τοπίο της οποιασδήποτε επένδυσης σε ακίνητα. Επισημαίνει, συμπληρώνοντας, ότι η απότομη αύξηση αντικειμενικών αξιών μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην απόφαση ενός επενδυτή λόγω μεγάλης αύξησης της έμμεσης και άμεσης φορολογίας του και να τον κάνει διστακτικό στη γενικότερη απόφασή του. Γι΄ αυτό και το σταθερό φορολογικό πλαίσιο μιας χώρας χωρίς απότομες αλλαγές και με προκαθορισμένη φορολογική πολιτική κάνει ελκυστικότερη την επένδυση και δημιουργεί ασφαλές πεδίο στους επενδυτές.

Ερωτώμενος αν το ακίνητο είναι ισχυρό χαρτί για μία επιχείρηση, απαντά πως τα ακίνητα αποτελούν πάγια στοιχεία που αποτελούν ισχυρό χαρτί μιας επιχείρησης τόσο από πλευρά απόδοσης όσο και από πλευράς υπεραξίας μακροπρόθεσμα. Κτίρια και εγκαταστάσεις που μπορεί να διαθέτει μια επιχείρηση οποιασδήποτε μορφής εκτός από την υπεραξία που μπορεί να της δώσουν στη διάρκεια της διακράτησής τους, την απόσβεση μέσω της χρήσης τους, παράλληλα προσδίδουν οντότητα και προοπτικές ανάπτυξης.

Στην ερώτηση που ακολούθησε σχετικά με τον υπολογισμό των αποσβέσεων τονίζει πως οι αποσβέσεις των ακινήτων έχουν να κάνουν με την ετήσια φυσιολογική φθορά ενός ακινήτου καθώς και τη χρήση του και οι αποδόσεις συνδέονται με την εκάστοτε χρήση του ακινήτου και τι μπορεί να αποφέρει αυτό επενδυτικά στη βέλτιστη αξιοποίησή του.

Μιλώντας για θέματα φορολογικής πολιτικής διευκρινίζει ότι είναι σίγουρο ότι η μεταβολή των αντικειμενικών αξιών επηρεάζει άμεσα τον προσδιοριζόμενο φόρο που προκύπτει από τον ΕΝΦΙΑ. Από εκεί και πέρα είναι θέμα φορολογικής πολιτικής της εκάστοτε κυβέρνησης πώς θα διανείμει το προβλεπόμενο εισπραχθέν συνολικό ποσό. Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια το συνολικό εισπραχθέν ποσό έχει παραμείνει και αυτό που έχει αλλάξει είναι οι συντελεστές ανά περίπτωση και ανάλογα με το εκάστοτε ακίνητο. Με την τελευταία επικαιροποίηση που έγινε το 2021 και ισχύει από 1/1/2022 η επέκταση του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού το καθιστά δικαιότερο.

Ολοκληρώνοντας επισημαίνει πως ανέκαθεν τα ακίνητα βρίσκονταν στους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, προσθέτοντας ότι «εκατοντάδες επαγγέλματα δημιουργούν έναν εσωτερικό οικονομικό κύκλο ο οποίος λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της γενικότερης οικονομίας όταν λειτουργεί θετικά».

Αργύριος Κουρσιούμης, Prosperity Real Estate Greece

Ακριβαίνουν τα ακίνητα στις περιοχές που συνδέονται με τα έργα του μετρό
Η ύπαρξη σταθμού μετρό σε μια περιοχή τής δίνει εύκολη πρόσβαση στο κέντρο της Αθήνας αλλά και σε σημεία ενδιαφέροντος όπως σε αεροδρόμιο, λιμάνι, σχολές, εμπορικά κέντρα κ.λπ. Αυτό έχει σαν συνέπεια την αύξηση της ζήτησης σε σχέση με το παρελθόν καθώς θα αποτελεί η περιοχή αυτή μια καλή και σίγουρα πιο προσιτή εναλλακτική σε σχέση με το κέντρο της πόλης, που οι τιμές τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί πολύ λόγω του τουριστικού ενδιαφέροντος και της ζήτησης για Airbnb, Golden Visa κ.λπ. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, οι τιμές των ακινήτων σε περιοχές που θα συνδεθούν με το μετρό ήδη ανεβαίνουν και αναμένεται να ανέβουν περαιτέρω, υποστηρίζει ο κ. Αργύριος Κουρσιούμης.

Ο σταθμός μετρό επηρεάζει την περιοχή τόσο στο εμπορικό όσο και στο οικιστικό κομμάτι, παρατηρεί, συμπληρώνοντας ότι αναμένεται αύξηση ζήτησης για ακίνητα:
α) Εμπορικά, καθώς στην περιοχή γύρω από κάθε σταθμό αναπτύσσεται τοπική αγορά για να καλύψει τις ανάγκες των επιβατών. Αυτή αφορά κυρίως καταστήματα εστίασης αλλά και άλλα εμπορικά καταστήματα που επωφελούνται της αυξημένης κίνησης κόσμου.
β) Γραφειακούς χώρους. Η εύκολη προσβασιμότητα της περιοχής και η αυξημένη κίνηση την κάνει πλέον πιο κατάλληλη τόσο για γραφεία παροχής υπηρεσιών (π.χ. ιατρεία, δικηγορικά γραφεία, ινστιτούτα αισθητικής) όσο και για έδρα μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
γ) Κατοικίες, καθώς η σύνδεση της περιοχής με το κέντρο και άλλα σημεία ενδιαφέροντος την κάνει κατάλληλη για εργαζόμενους, φοιτητές ακόμα και οικογένειες.
Ακριβώς λόγω των παραπάνω θα υπάρξει και μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις κατασκευαστικές εταιρείες. Τα νεόδμητα θα είναι προσανατολισμένα στη ζήτηση της αγοράς, οπότε αναμένουμε την κατασκευή μικρού και μεσαίου εμβαδού διαμερισμάτων αλλά και σύγχρονων γραφειακών χώρων.

Αναφερόμενος στις αγοροπωλησίες ακινήτων, στο επενδυτικό ενδιαφέρον και στο πώς η τεχνολογία αλλάζουν τον τρόπο αγοράς και πώλησης ακινήτου, τονίζει πως οι αγοραπωλησίες ακινήτων έχουν αναθερμανθεί το τελευταίο διάστημα, κυρίως από Έλληνες αγοραστές, με σκοπό την ιδιοκατοίκηση. Αυτό οφείλεται τόσο στις αλλαγές που έφερε στην καθημερινότητα η περίοδος της πανδημίας (τηλεργασία κ.λπ.), όσο και στο γεγονός ότι οι εγχώριες τράπεζες χορηγούν πλέον περισσότερα και ευκολότερα στεγαστικά δάνεια. Ακόμα, η σημαντική αύξηση των ενοικίων που παρατηρείται την τελευταία διετία σε συνδυασμό με τα χαμηλά επιτόκια που επικρατούν οδηγεί πολλούς συμπολίτες μας στο να επιλέξουν την πληρωμή δόσης στο στεγαστικό έναντι του ενοικίου.

Ενδιαφέρον υπάρχει και για την αγορά ακινήτων ως επένδυση, από Έλληνες και ξένους αγοραστές. Η αύξηση των τιμών των ενοικίων κάνει τις αποδόσεις των ακινήτων υψηλότερες, και σε συνδυασμό με την προσδοκία για περαιτέρω άνοδο των τιμών τα επόμενα χρόνια, καθιστούν τις επενδύσεις σε ακίνητα πιο ελκυστικές.

Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος της τεχνολογίας, εξηγεί. Η τεχνολογία μπορεί να παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αγορά ακινήτων. Η τεράστια γραφειοκρατία που επικρατεί στη χώρα μας και η πληθώρα εγγράφων και πιστοποιητικών που απαιτούνται για την ολοκλήρωση μιας αγοραπωλησίας αποτελούν μεγάλα εμπόδια και λειτουργούν ανασταλτικά ιδιαίτερα για επενδυτές από το εξωτερικό. Τελευταία, γίνονται θετικά βήματα με τη χρήση της τεχνολογίας για την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών, ακόμα όμως αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα. Ευελπιστώ ότι η προσήλωση στη χρήση της τεχνολογίας θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Επίσης, η χρήση της τεχνολογίας αλλάζει και τον τρόπο παρουσίασης των ακινήτων (βίντεο, 360° virtual tours, drones). Έτσι διευκολύνεται η ορθότερη ενημέρωση των υποψήφιων αγοραστών, που αποκτούν έτσι πιο ολοκληρωμένη εικόνα του ακινήτου που τους ενδιαφέρει. Καθώς όμως η αγορά ακινήτου είναι μια πολύ σημαντική κίνηση και κάθε λεπτομέρεια μετράει (ιδιαιτερότητες της περιοχής, κατάσταση και λειτουργικότητα του κτιρίου κ.λπ.), η προσωπική αυτοψία στον χώρο και η βοήθεια ενός επαγγελματία συμβούλου παραμένουν ανεκτίμητες για τη σωστή τοποθέτηση, την προστασία του αγοραστή και την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων, καταλήγει, ιχνηλατώντας τον νέο χάρτη ακινήτων στην Αττική.

Φώτης Γιόφτσιος, Διευθύνων Σύμβουλος Ten Brinke Hellas

Η παρουσία του μετρό διαμορφώνει την εικόνα της τοπικής αγοράς
Είναι κατανοητό ότι οι επεκτάσεις του μετρό σαφώς επηρεάζουν ανοδικά τα επίπεδα τιμών των ακινήτων όπως και το είδος αυτών, μιας και διαμορφώνουν τις καθημερινές συνήθειες των κατοίκων των περιοχών στις οποίες αναπτύσσονται, απαντά ο κ. Φώτης Γιόφτσιος. «Αν λάβουμε υπόψη μας τον χρήστη του μετρό ως καταναλωτή, εργαζόμενο και κοινωνικό ον, θα καταλάβουμε τους λόγους που οδηγούν σε αυτές τις αυξήσεις τιμών».

Για τον χρήστη-καταναλωτή, παρέχεται γρήγορη, άμεση κι εύκολη πρόσβαση σε αγορές που μέχρι πρότινος ήταν μακριά του ή χρειάζονταν να οδηγήσει και να βρει χώρο στάθμευσης στους δρόμους της μεγαλούπολης. Έτσι, είναι λογικό να αναπτυχθούν ακίνητα εμπορικής εκμετάλλευσης ή μεικτής χρήσης δεδομένης της εύκολης προσβασιμότητας.

Για τον χρήστη-εργαζόμενο, η ελαχιστοποίηση του χρόνου που δαπανάται από και προς τον εργασιακό του χώρο είναι μεγάλης σημασίας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η απόσταση του εργασιακού χώρου από την οικία του ατόμου αποτελεί έναν από τους κυριότερους μοχλούς διαμόρφωσης της επιλογής του εργασιακού χώρου, κάποιες φορές μάλιστα σημαντικότερου κι από το μισθολογικό ύψος. Κατ’ επέκταση, αναμένονται να αναπτυχθούν και χώροι γραφείων στην εγγύτερη περιοχή όπου υπάρχει μετρό. Αυτό από μόνο του δημιουργεί νέες ανάγκες για καταστήματα εστίασης, σνακ και καφέ που να εξυπηρετούν τους εργαζόμενους ή/και πελάτες-επισκέπτες των γραφειακών χώρων.

«Σε μισή ώρα, στο σταθμό του μετρό!» Πόσες φορές έχουμε δώσει ραντεβού σε κάποιον σταθμό του μετρό; Γιατί; Επειδή είναι άμεσο από άποψη χρόνου, συνεπές: μπορείς να υπολογίσεις πόση ώρα θα κάνει να έρθει το ραντεβού σου ή σε πόση ώρα θα είσαι εσύ εκεί χωρίς να επηρεάζεσαι από την (πλέον απροσδιόριστα μεγάλη) κίνηση στους δρόμους. Είναι εύκολο στην πρόσβαση, περισσότεροι σταθμοί, περισσότερες γειτονιές που ενώνονται, περισσότεροι άνθρωποι που εξυπηρετούνται, περισσότερες τοπικές κοινωνίες που συνενώνονται, επισημαίνει ο ίδιος.

Αν θα έπρεπε να συνοψίσουμε, η παρουσία του μετρό διαμορφώνει τοπικές αγορές. Το μέγεθος, η ποιότητα, τα χαρακτηριστικά τα οποία επηρεάζουν τις αξίες και υπεραξίες των ακινήτων είναι δύσκολο να προσδιοριστούν μετά βεβαιότητας.

Τριαντάφυλλος Νικολόπουλος, Διευθυντής Καταστήματος Aspis Real Estate

Η ζήτηση αντανακλά τις προσδοκίες των ιδιοκτητών για υπεραξίες στο μέλλον
Οι επεκτάσεις του μετρό είναι βασικός παράγοντας που μπορεί να αλλάξει τη ζήτηση, αλλά και τα επίπεδα τιμών μιας περιοχής. Έχει παρατηρηθεί να παρουσιάζονται αυξήσεις ήδη από τη στιγμή που ξεκινούν τα έργα μετρό σε μια νέα περιοχή. Αυτό δεν συμβαδίζει με αύξηση της ζήτησης σε εκείνη τη χρονική στιγμή, αντανακλά όμως την προσδοκία των ιδιοκτητών για μελλοντική υπεραξία στην ακίνητη περιουσία τους, διευκρινίζει ο κ. Τριαντάφυλλος Νικολόπουλος.

Στην πορεία όμως, και ιδίως από τη στιγμή που ένας νέος σταθμός μετρό δίνεται σε χρήση, παρατηρείται μια σημαντική αύξηση στη ζήτηση κατοικίας στην εν λόγω περιοχή. Τα οικιστικά ακίνητα που βρίσκονται ιδίως σε ακτίνα ως 800 μέτρα από σταθμό μετρό διαπιστώνεται ότι έχουν μια υπεραξία που μπορεί να φτάσει μέχρι και 15% σε σχέση με ομοειδή που βρίσκονται στο ίδιο προάστιο, αλλά πιο μακριά από σταθμό.

Επιπλέον, παρατηρεί πως πέριξ ένος νέου σταθμού μετρό διαμορφώνεται μια εμπορική αγορά ή ισχυροποιείται η ήδη υπάρχουσα. Αυτό αφορά ασφαλώς και εμπορικά καταστήματα, αλλά κυρίως χρήσεις υγιειονομικού ενδιαφέροντος που έχουν μεγάλη απήχηση σε διερχόμενο κόσμο, όπως take away καφέ, ταχυφαγεία, αλλά και χώροι εστίασης ή διασκέδασης. Χαρακτηριστικό τέτοιο δείγμα είναι ο σταθμός μετρό «Χολαργός», όπου διαμορφώθηκε μια αγορά εστίασης σχεδόν με το που δόθηκε σε χρήση η συγκεκριμένη στάση.

Γιώργος Υφαντής, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων Berkshire Hathaway HomeServices Athens Properties

Σε λειτουργία ο νόμος της τεκμηριωμένης προσφοράς και ζήτησης
Όπως έχει φανεί ιστορικά, η δημιουργία υποδομών και δη η δημιουργία υπόγειων και υπέργειων συγκοινωνιών λειτουργούν καθοριστικά με θετικό πρόσημο στην ευρύτερη αγορά ακινήτων, είτε οικιστικών είτε επαγγελματικών, υπογραμμίζει ο κ. Γιώργος Υφαντής.

Η υπερφόρτωση ολόκληρου του οδικού δικτύου της Αττικής, η αύξηση των μισθώσεων τύπου Airbnb και η ανάγκη για time saving και quality upgrade, σε συνδυασμό με την κουλτούρα της άμεσης και ανεμπόδιστης πρόσβασης σε εργασία, αξιοθέατα και χώρους διασκέδασης οδηγεί αναπόφευκτα σε αυξημένη ζήτηση ακινήτων, κυρίως περιφερειακά των σταθμών στάσης, συμπληρώνει, παρατηρώντας ότι σήμερα με το υφιστάμενο περιορισμένο stock νεόδμητων ή αξιόλογων αναβαθμισμένων ενεργειακά και τεχνολογικά ακινήτων, λειτουργεί περισσότερο από κάθε φορά ο νόμος της τεκμηριωμένης προσφοράς και ζήτησης. Αναμένονται από την αγορά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα πολύ σημαντικά έργα της κατασκευής 4 του μετρό, η επέκτασή του στον Πειραιά και στο Ίλιον και η ολοκλήρωση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω, βάζοντας στον χάρτη του real estate τα δυτικά προάστια και αποδίδοντας την αξία που αναλογεί στο κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά. Τέτοιου είδους έργα συνοδεύονται από την ευρύτερη ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου στους σταθμούς, δημιουργία parking, πλατειών και αναπόφευκτα στην αύξηση της ασφαλείας αλλά και της εξίσου σημαντικής αίσθησης της στους εν λόγω χώρους, τονίζει ερωτώμενος σχετικά με πώς οι επεκτάσεις συμβάλλουν στην αλλαγή του αστικού τοπίου.

Οι αλλαγές αυτές προσελκύουν επιχειρήσεις που αναζητούν χώρους για γραφεία με εύκολη πρόσβαση, μεσαία διαμερίσματα για τα νέα στελέχη τους καθώς και επενδυτές που αναζητούν ευκαιρίες με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αλυσιδωτά δημιουργούνται οι ανάγκες και οι προϋποθέσεις για εστίαση, άθληση, παιδικούς σταθμούς και εκπαιδευτήρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω είναι το Αιγάλεω όπου μετά την κατασκευή του σταθμού μετρό και περιφερειακά του, επέδειξε χαρακτηριστική αντοχή στην πτώση των τιμών των ακινήτων της τελευταίας 10ετίας της τάξης μόνο του -18% περίπου, ενώ η μέση αύξηση σε μισθώματα και τιμήματα αγοραπωλησίας σε νέους σταθμούς ξεκινά ποσοστιαία από τις 10 μονάδες. Εν κατακλείδι, συνοψίζει, η ιστορία της οικονομίας και των δεδομένων μάς διδάσκει ότι οι υποδομές λειτουργούν μαγνητικά σε μια σειρά από θετικά αναπόφευκτα γεγονότα, αλλά επίσης μας διδάσκει ότι από μόνο του δεν είναι αρκετό. Το βέλτιστο αποδοτικά δυνατό αποτέλεσμα και η αποφυγή δυσάρεστων εξελίξεων, ώστε να διατεθεί ένα ακίνητο στη σωστή τιμή και εγκαίρως, επιτυγχάνεται μόνο εφόσον η διαχείριση των ακινήτων, η εκτίμηση τιμής, η αναζήτηση επενδυτή, η σύγκλιση των εμπλεκομένων μερών βρίσκεται και υλοποιείται υπό την επίβλεψη οργανωμένων εταιρειών και στα χέρια πιστοποιημένων επαγγελματιών.

«Απογειώνεται» το Real Estate σε Αθήνα και Πειραιά

Συγκριτικά με το παρελθόν το ενδιαφέρον που εκδηλώνουν οι ξένοι επενδυτές, οι οποίοι κατά κύριο λόγο προέρχονται από Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Ισραήλ, Ιταλία, είναι αυξημένο κατά τουλάχιστον 50%. Στο επίκεντρο, η παραλιακή από Πειραιά μέχρι Λαγονήσι, τα βόρεια προάστια και το κέντρο της Αθήνας.

Κλάδος του real estate, επαγγελματική στέγη, χρονομισθώσεις
Παραδόξως καλύτερη του αναμενόμενου είναι η σημερινή εικόνα που εμφανίζει ο κλάδος του real estate στην Αθήνα και τον Πειραιά, μετά από δύο μακροχρόνια lockdowns. Μετά το αρχικό «μούδιασμα» του διμήνου Μαρτίου-Απριλίου 2020, όπου ανεστάλησαν σχεδόν τα πάντα, κατόπιν όλα τα κατασκευαστικά projects συνεχίστηκαν κανονικά, ακόμα και κατά τη διάρκεια του περσινού χειμώνα. Εξαίρεση αποτέλεσαν κάποια έργα με τουριστικό προσανατολισμό, στα οποία εμφανίστηκαν καθυστερήσεις και αναβολές. Στις περιπτώσεις που επλήγησαν σοβαρά εντάσσονται και τα σχέδια για βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες είναι αλήθεια ότι δείχνουν να μην έχουν ανακάμψει και πιθανόν να απαιτηθούν αρκετές σεζόν για να επανέλθουν στην αποδοτικότητα που είχαν το 2019.
Αντίθετα, η ζήτηση για κατοικίες έχει επανέλθει πλήρως και πολύ δυναμικά, με κάποιες μεταβολές ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που ζητούν πλέον οι ενδιαφερόμενοι. «Στην επαγγελματική στέγη υπάρχει έντονη κινητικότητα μετά την πανδημία, με αρκετές επιχειρήσεις να κάνουν κυρίως μεταστέγαση με βάση τα νέα δεδομένα και τις ανάγκες τους στη μετά Covid εποχή», αναφέρει ο Τριαντάφυλλος Νικολόπουλος, Εκτιμητής – Διευθυντής Καταστήματος της Aspis Real Estate.
Οι επαγγελματικοί χώροι συνεχίζουν να παρουσιάζουν καλύτερες αποδόσεις συνολικά. Όμως έχουν πάντα και το ρίσκο να μείνουν αρκετούς μήνες κενοί, σε περίπτωση αποχώρησης του μισθωτή. Για αυτό έχει τεράστια σημασία η ορθή επιλογή του σημείου και του τύπου του ακινήτου που θα επενδύσει κανείς, συμβουλευόμενος επαγγελματίες του χώρου του real estate. Στις βραχυχρόνιες μισθώσεις οι αποδόσεις είναι πολύ χαμηλότερες από το παρελθόν και υπάρχει σαφής τάση πολλών επενδυτών να στρέψουν τα εν λόγω ακίνητα σε μισθώσεις μεγαλύτερης διάρκειας, ώστε να αποκομίζουν εισόδημα τους ερχόμενους μήνες.
Η τάση αυτή υπήρξε και θα συνεχίσει να υπάρχει, καθώς οι κατοικίες είναι πιο σπάνιο να μένουν κενές. Επίσης υπάρχουν γειτονιές με επαγγελματικά ακίνητα από προηγούμενες δεκαετίες που πλέον παρουσιάζουν μηδαμινή ζήτηση για επαγγελματική στέγη και η μετατροπή τους σε κατοικίες αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή. Σοβαρό -και ανεξήγητο- αντικίνητρο προς αυτή την τάση αποτελεί το σημαντικό κόστος (πρόστιμα, μελέτες κ.λπ.) που απαιτείται για τη μετατροπή αυτή.
Όσον αφορά τις αντικειμενικές αξίες, «η άνοδος των τιμών τους εξυπηρετεί μόνο έναν: το Υπουργείο Οικονομικών. Εξασφαλίζει περισσότερα έσοδα στον Κρατικό Προϋπολογισμό από την πλειάδα των φόρων που βαραίνει το ακίνητο στη χώρα μας. Δεν μεταβάλλουν ουσιαστικά τη ζήτηση ή την προσφορά, κάνουν όμως ακριβότερη τη διακράτηση ενός ακινήτου. Οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι οι νέες αντικειμενικές είναι πολύ ορθότερες από τις προηγούμενες και αντικατοπτρίζουν καλύτερα την πραγματικότητα. Όμως αυτές θα έπρεπε να εφαρμόζονται σε έναν φόρο κατοχής και έναν φόρο μεταβίβασης στα ακίνητα κι όχι να υπάρχουν μερικές δεκάδες ευφάνταστοι τρόποι που το κράτος επωφελείται από αυτές», επισημαίνει ο κ. Νικολόπουλος χαρακτηριστικά.
Οι δε τιμές στις κατοικίες μετά τη στασιμότητα που έδειξαν το 2020, ύστερα από τρία έτη αυξήσεων, δείχνουν μια ελαφρά ανοδική τροχιά. Εξαίρεση αποτελούν τα τουριστικά ακίνητα, που εμφανίζουν πτώση, εξαιτίας της μείωσης των επισκεπτών. Στους γραφειακούς χώρους παρουσιάζεται μια αναμονή αγοραστών και πωλητών, ώστε να διαμορφωθεί καλύτερα ο νέος χάρτης της αγοράς.

Η γραφειοκρατία διώχνει το ενδιαφέρον των μεγάλων funds
Το πρόβλημα της Αθήνας και του Πειραιά είναι ότι δεν αποτελούν προορισμό σοβαρών επενδυτών του εξωτερικού για μεγάλα real estate projects, ωστόσο διευκρινίζει ο κ. Νικολόπουλος, η άνοδος στις πόλεις οδηγείται όχι από τη δαπάνη ιδιωτών για αγορά κατοικιών ή γραφείων, αλλά από funds και επενδυτές που τοποθετούν εκεί τα τεράστια κεφάλαια που έχουν συγκεντρώσει. Σε μια περίοδο μηδενικών επιτοκίων στο σύνολο του αναπτυγμένου κόσμου, η επένδυση στα ακίνητα είναι σχεδόν μονόδρομος. Πέρα από τις τιμές, και οι αποδόσεις στην Αθήνα και τον Πειραιά σήμερα είναι σαφώς ελκυστικότερες από τις πόλεις που πραγματοποιούνται σοβαρές επενδύσεις.
Όμως, η απίστευτη γραφειοκρατία που ακόμη κυριαρχεί στην Ελλάδα, η εξουθενωτικά αργή απονομή δικαιοσύνης, η πολυδαίδαλη φορολόγηση των ακινήτων, η δυνατότητα λίγων «φωνακλάδων» να εφευρίσκουν κορμοράνους στο κέντρο της Αθήνας και αρχαία κάτω από διαδρόμους απογείωσης και να σταματούν επί χρόνια επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ, έχουν μετατρέψει την Ελλάδα συνολικά σε απόκληρο τέτοιων επενδύσεων.

Η ανάπλαση της Αττικής αλλάζει τα δεδομένα στην αγορά
Η ανάπλαση της Αττικής διαμορφώνει ένα νέο τοπίο τόσο επενδυτικών ευκαιριών όσο και εξωστρέφειας της χώρας μας σε πελάτες του εξωτερικού. Η Αττική παρουσιάζει ένα νέο πρόσωπο με υποδομές και κατασκευές οι οποίες θα φέρουν νέα δεδομένα στην αγορά κατοικίας. «Ξεκινώντας από την ανάπλαση του Ελληνικού και συνολικά την αναδιαμόρφωση του Παραλιακού Μετώπου της Αττικής, η Αθηναϊκή Ριβιέρα προσελκύει το ενδιαφέρον αγοραστών οι οποίοι τον τελευταίο καιρό έχουν στρέψει έντονα το βλέμμα τους προς τις περιοχές της παραλιακή», εξηγεί ο Γιώργος Πετράς, CEO της Engel & Völkers Ελλάδος.
Σε ίδιο ποσοστό, τα έργα ανάπλασης στο κέντρο της Αθήνας δίνουν πνοή ανανέωσης στο κέντρο της πρωτεύουσας η οποία ανέκαθεν βρίσκεται στις πρώτες επιλογές των ενδιαφερομένων. Η Αττική οδεύει σε μία νέα, αναδιαμορφωμένη και πρωτίστως ανανεωμένη εικόνα προς τους κατοίκους της. Αυτή η νέα εικόνα έρχεται να ανταμείψει τους πολίτες και να ανανεώσει το κάλλος της πρωτεύουσας η οποία προσφέρει ευκαιρίες στον κάθε ένα ξεχωριστά. Ως φυσικό επακόλουθο, ο κλάδος του real estate επανακάμπτει και δημιουργεί ευκαιρίες για τους πολίτες οι οποίοι ενδιαφέρονται για την απόκτηση κατοικίας. Η Αττική λοιπόν δημιουργεί το κατάλληλο timing για επενδύσεις ευκαιρίας.
Είναι γεγονός ότι έχουν δρομολογηθεί αρκετά και σημαντικά έργα ανάπλασης στην Αττική, τόσο στο Δήμο Αθηναίων, όσο και σε άλλους δήμους. Το θέμα είναι όμως πόσα από αυτά είναι άμεσα υλοποιήσιμα. Αρκετά από τα έργα αυτά αφορούν επενδύσεις που εμπλέκεται το Δημόσιο. Είναι γνωστό σε όλους ότι η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ο κανόνας, με αποτέλεσμα να έχουν πολύ μακρινό ορίζοντα ωρίμανσης, ακόμα και πλέον των 10 ετών. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η γραμμή 4 του Μετρό, που δεν προβλέπεται να δοθεί σε χρήση πριν το 2030. «Το παράδοξο που παρατηρούμε συχνά όσοι ασχολούμαστε με το real estate είναι ότι αρκετοί ιδιοκτήτες προσπαθούν να κεφαλαιοποιήσουν σήμερα μια προσδοκώμενη μελλοντική αύξηση. Αυτό δεν είναι εφικτό όταν τα έργα είναι μόνο σχέδια επί χάρτου», εξηγεί.
Αντιθέτως, πιο ώριμα δείχνουν να είναι πιο μικρά έργα, όπως τα Πάρκα Τσέπης. Ήδη τα 4 πρώτα έχουν παραδοθεί δίνοντας «ανάσα» σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές της πόλης, όπως η Ακαδημία Πλάτωνος, το Παγκράτι και το Μεταξουργείο. Ο σχεδιασμός αφορά 30 τέτοια πάρκα στο Δήμο Αθηναίων, τα οποία ασφαλώς βελτιώνουν τις συνθήκες διαβίωσης και κατ’ επέκταση τις προοπτικές, ιδίως για τα οικιστικά ακίνητα στις εν λόγω περιοχές. Ειδικότερα για την Ακαδημία Πλάτωνος υπάρχει και το πλάνο της ανάπλασης όλης της περιοχής με την αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Πάρκου και την ανέγερση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας, μετατρέποντας τη γειτονιά αυτή σε ελκυστικό προορισμό. Σημαντικότατο είναι και το project της Διπλής Ανάπλασης που δείχνει να δρομολογείται και θα επηρεάσει πάρα πολύ θετικά τόσο την περιοχή του Βοτανικού, όσο και αυτή των Αμπελοκήπων.
Επίσης, επιδραστικό έργο ανάπλασης τοπικού χαρακτήρα αποτελεί και το γήπεδο της ΑΕΚ, το οποίο με μεγάλη αδημονία περίμενε ο κόσμος της Νέας Φιλαδέλφειας. Μετά από τρομακτική κωλυσιεργία από την προηγούμενη δημοτική αρχή, το έργο πλέον είναι στην τελική του φάση και αναμένεται να παραδοθεί εντός του 2022. Μαζί με τα συνοδά έργα του (υπογειοποίηση οδών, πάρκο) αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση, ιδίως στην εμπορική κίνηση της περιοχής.
Ασφαλώς το κορυφαίο έργο είναι η τεράστια ανάπλαση του Ελληνικού από τη Lamda, καθώς μιλάμε για τη δημιουργία ενός νέου προαστίου κατ’ ουσία. Κι εκεί όμως οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες και τα σχέδια δείχνουν να αλλάζουν όσο περνάει ο χρόνος, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κανείς να κάνει σαφή πρόβλεψη για το πώς θα επηρεάσει η συγκεκριμένη επένδυση τον χάρτη του real estate στα νότια προάστια.

Barak Baum: Το Real Estate υπόσχεται ανάπτυξη

O Barak Baum, συνιδρυτής της Ficus Investments Athens, στην πρώτη διά ζώσης συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Construction, μας αποκαλύπτει τα επαγγελματικά του σχέδια στην ελληνική αγορά ακινήτων.

Κύριε Baum, πόσο καιρό δραστηριοποιείστε στην Ελλάδα και σε τι είδους ακίνητα;

Η Ficus Ιnvestments ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2018. Τα ακίνητα που αναπτύσσουμε και εκμεταλλευόμαστε ανήκουν κυρίως στην κατηγορία του hospitality και κάποια στις κατηγορίες residential και commercial.

Ποιο είναι το ύψος του χαρτοφυλακίου ακινήτων σας;

Παρά το γεγονός ότι η εμπειρία των ιδρυτών της Ficus προέρχεται από έργα εκτός Ελλάδας, το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας προς το παρόν βρίσκεται εντός ελληνικών συνόρων και αγγίζει το ποσό των 80 εκατ. ευρώ.

Πώς βλέπετε τον κλάδο του real estate;

Ο κλάδος του real estate στην Ελλάδα είναι πολλά υποσχόμενος. Αποφασίσαμε να έρθουμε στην Ελλάδα γιατί πιστεύουμε στη χώρα. Θέλουμε να επενδύσουμε στον τομέα αυτό βλέποντας τις σοβαρές προοπτικές ανάπτυξης και να στηρίξουμε έναν τόπο ιδανικό για τη δραστηριότητα αυτή.

Ποια τα σχέδια σας για Αθήνα, Θεσσαλονίκη ίσως και άλλες πόλεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον σε επίπεδο υποδομών και τουρισμού; Θεωρείται ικανοποιητικές τις αποδόσεις των ακινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη;

Τα σχέδιά μας προς το παρόν περιλαμβάνουν την Αθήνα, την Εύβοια και τα νησιά των Κυκλάδων. Το πλάνο ανάπτυξης περιλαμβάνει τουριστικά ακίνητα καθώς και serviced apartments. Είναι νωρίς να κρίνουμε τις αποδόσεις των ακινήτων από τώρα. Πιστεύουμε στην Ελλάδα και περιμένουμε οι αποδόσεις των επενδύσεών μας να κυμανθούν σε ικανοποιητικά επίπεδα τα επόμενα χρόνια.

Πώς βλέπετε την ελληνική τουριστική αγορά ευρωπαϊκώς και διεθνώς;

Η ελληνική τουριστική αγορά είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα και σοβαρή στην Ευρώπη και από τις πιο ισχυρές στο κόσμο. Εκτός από το κέντρο της Αθήνας, που έχει να προσφέρει ένα μοναδικό μίγμα ιστορίας και έντονης κοινωνικής ζωής. Επιπλέον, κάθε γωνιά της Ελλάδας κρύβει έναν υποψήφιο τουριστικό προορισμό κάθε είδους, γεγονός που καθιστά τη χώρα ως έναν μοναδικό επενδυτικό προορισμό.

Τι ευκαιρίες μπορείτε να αντλήσετε από τα έργα πράσινης ανάπτυξης;

Οι πράσινες επενδύσεις είναι ένας τομέας που παρακολουθούμε στενά αλλά προς το παρόν δεν έχουμε εισέλθει.

Με τι κριτήρια υπολογίζετε τις αποδόσεις των ακινήτων, είναι διαφορετικά τα κριτήρια αγοράς και διαφορετικά της μίσθωσης;

Σαφέστατα είναι διαφορετικά τα κριτήρια στην κάθε περίπτωση. Οπωσδήποτε η τοποθεσία και η κατάσταση του ακινήτου παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο αλλά για εμάς είναι πολύ σημαντικό και ο χρήστης του εκάστοτε ακινήτου, οι προδιαγραφές, οι απαιτήσεις του και το business plan του.

Πού κυμαίνονται οι αποδόσεις των ακινήτων στην Αθήνα, ποιες οι προοπτικές;

Οι αποδόσεις των ακινήτων στην Αθήνα έχουν διακυμάνσεις. Ανάλογα με τη χρήση, το ρίσκο και την περιοχή σε κάποιες καλές περιπτώσεις κινούνται μεταξύ 5% και 10%. Οι προοπτικές είναι πως, όταν ανοίξει η αγορά των δανείων, θα βελτιωθούν.

Για ποιους λόγους αποφασίσατε να επενδύσετε στου Ψυρρή;

Είναι μια περιοχή που ανήκει στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, είναι σε στρατηγικό σημείο ενδιαφέροντος και δραστηριοτήτων για τον τουρίστα επισκέπτη της Αθήνας. Τα διαθέσιμα ακίνητα κατά τη γνώμη μας ήταν και είναι εξαιρετικά για τη χρήση αυτή. Συνεπώς το όραμά μας για μια τέλεια εμπειρία επισκέπτη στην Αθήνα δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει σε περιοχή άλλη εκτός από του Ψυρρή.

Συνεργάζεστε μήπως με θεσμικούς επενδυτές, που επενδύουν και σε ακίνητα στοχεύοντας σε σταθερές αποδόσεις χαμηλού κινδύνου;

Συνεργαζόμαστε και με θεσμικούς αλλά και με ιδιώτες επενδυτές. Οι επενδύσεις μας καλύπτουν μεγάλο φάσμα αποδόσεων και κινδύνου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι εμπλεκόμενοι στα έργα μας φροντίζουμε να είναι οι καλύτεροι της αγοράς, έτσι ώστε οι επενδυτές μας να είναι ήσυχοι και ευχαριστημένοι με τη συνεργασία μαζί μας.

Φοβάστε το φαινόμενο της «φούσκας»;

Στις μεγάλες επενδύσεις και ειδικά στον τουρισμό δεν βλέπουμε κάποια επερχόμενη «φούσκα». Κι αυτό διότι οι περισσότεροι επενδυτές που δραστηριοποιούνται στο hospitality real estate κινούνται με αργά και σταθερά βήματα. Συνεπώς, πιστεύουμε ότι η αγορά έχει την προοπτική να αντέξει και να στηρίξει τέτοιου είδους επενδύσεις.

Μπορούμε να μιλήσουμε για ριμπάουντ τιμών το 2021;

Αυτή την περίοδο η αγορά στην Ελλάδα είναι ακόμα μουδιασμένη όπως και σε άλλες χώρες λόγω της πανδημίας. Είναι νωρίς να μιλήσουμε για rebound τιμών σε οποιονδήποτε κλάδο του real estateαλλά πιστεύουμε ότι η Eλλάδα τώρα επανακάμπτει και συνεχίζει τα σωστά βήματα ανάπτυξης.

Θα συνεχίσετε να επενδύετε στην Ελλάδα, έχοντας ολοκληρώσει τα επενδυτικά σας πλάνα; Ποιες άλλες περιοχές εξετάζετε;

Η Ficus Investments ιδρύθηκε στην Ελλάδα για να δραστηριοποιηθεί για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, αφού ολοκληρώσουμε τα τρέχοντα έργα, έχουμε σκοπό να αναπτύξουμε ακόμα περισσότερα σε περιοχές εντός αλλά και εκτός Αττικής.

Και μία τελευταία ερώτηση. Ποιος ο ρόλος των υποδομών για τον κλάδο διαχείρισης ακινήτων;

Εξαιρετικά σημαντικός και καθοριστικός. Έργα υποδομών όπως τα αεροδρόμια, οι προσβάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, οδοποιία και λιμενικά έργα είναι η αρχή του νήματος της ανάπτυξης μιας ολόκληρης χώρας. Αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για ανάπτυξη υψηλού επιπέδου σε όλους τους τομείς.

«Ξεκλειδώνει» η κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης

Δεν είναι όμως μόνον τα έργα και οι υποδομές που θα διευκολύνουν την επιχειρηματικότητα, την αγορά εργασίας και εμμέσως το real estate. Στη Θεσσαλονίκη, διευκρινίζει, προχωρούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς, το Thess Intec, στο οποίο υπολογίζεται ότι θα δημιουργηθούν 7.000 θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, ο αμερικανικός κολοσσός, η Pfizer, έρχεται στη Θεσσαλονίκη, βάζοντας την περιοχή στο κάδρο της καινοτομίας και στον χώρο του φαρμάκου. Με Pfizer και Thess Intec, εξηγεί, όχι μόνο θα υπάρξει ανάσχεση του brain drain, αλλά και προσέλκυση Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό, οι οποίοι θα πάρουν την απόφαση του επαναπατρισμού τους. Και όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα έχουν ανάγκη για κατοικία και μάλιστα υψηλού επιπέδου, κάτι το οποίο θα οδηγήσει την κτηματομεσιτική αγορά σε άνθηση.

Η Θεσσαλονίκη αναπτύσσεται,κομβικός ο ρόλος των τραπεζών
Η κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης αυτή τη στιγμή ανεβαίνει σταθερά. Παρά τη μερική υποχώρηση της αγοράς λόγω του COVID-19, ο κόσμος δεν σταμάτησε να ψάχνει για αγορά ακινήτου, είτε αυτό πρόκειται για ιδιοκατοίκηση, είτε για επένδυση. Οι περιοχές που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον είναι το κέντρο και η ανατολική Θεσσαλονίκη, αναφέρει η ΑΝΑΔΟΜΩ real estate. Καθώς πλησιάζει ο Σεπτέμβριος του 2021, η αγορά θα αρχίσει πάλι να ανεβαίνει, ενώ τα χαμηλά επίπεδα αυτή τη στιγμή των τιμών των καταστημάτων προς ενοικίαση αποτελούν κατάλληλη ευκαιρία για αναζήτηση νέας επαγγελματικής στέγης.

Οι περιοχές της Θεσσαλονίκης που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρων είναι για την ώρα το κέντρο και η Ανατολική Θεσσαλονίκη. Πρόκειται, σύμφωνα με την ΑΝΑΔΟΜΩ, για low risk – low return επενδύσεις, αφού ένα συντριπτικά τεράστιο ποσό των φοιτητών και εργαζομένων έχει την τάση να προτιμά αυτές τις περιοχές. Οι τιμές είναι σχετικά υψηλές, όμως υπάρχουν ακόμα ακίνητα που μπορούν να δώσουν αποδόσεις από 7% ως 10%. Οι κατασκευαστές, δε, έχουν δραστηριοποιηθεί και χτίζουν σε οικόπεδα που απέκτησαν στο παρελθόν και πουλάνε σε τιμές που προσεγγίζουν τα επίπεδα προ κρίσης (2008-9). Η ανάπτυξη τώρα της αγοράς εξαρτάται από τη λήξη των lockdowns.

Οι τράπεζες αυτή την εποχή παίζουν κομβικό ρόλο στην κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης. Πολλοί, ωστόσο, αγοραστές δεν γνωρίζουν πώς να πάρουν ένα δάνειο. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία παρέχει πληροφορίες, διευκολύνοντας τη διαδικασία.

Σημαντικός και ο ρόλος της αντιπαροχής όπου αυτή την εποχή «τρέχει», ωστόσο τα ποσοστά των 50 και 60% δεν υπάρχουν σήμερα παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Αυτό που θα δώσει τη μεγαλύτερη ώθηση για αλλαγή στην εικόνα της αγοράς της Θεσσαλονίκης είναι η ολοκλήρωση των έργων του μετρό,. Έτσι η αγορά ακινήτων της συμπρωτεύουσας τρέχει με βάση τις μελλοντικές προοπτικές.

Οι πέντε κίνδυνοι της αγοράς
Οι κίνδυνοι στην κτηματαγορά είναι διάφοροι. Πρώτον, ο πωλητής δεν έχει έτοιμο και ολοκληρωμένο φάκελο του ακινήτου που θέλει να πουλήσει. Τα δικαιολογητικά που χρειάζονται είναι πολλά εν αντιθέσει με την υπόλοιπη Ευρώπη. Το εθνικό κτηματολόγιο δεν έχει τελειώσει ακόμα και υπάρχουν πολλά προβλήματα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Οι αντικειμενικές αξίες στα περισσότερα μέρη της Ελλάδος είναι πολύ μεγαλύτερες των πραγματικών εμπορικών αξιών, όπως και οι δυσβάσταχτοι φόροι για τις αποδοχές κληρονομιάς κλπ. είναι μεγάλοι, σύμφωνα με τον Γρηγόρη Λιάντα, Επίτιμο Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος (ΟΜΑΣΕ), ο οποίος ζητά την εξυγίανση της αγοράς.

Τον τελευταίο καιρό με τον κορονοϊό και το lockdown, επηρεάστηκε η κτηματαγορά σε όλη την Ελλάδα. Ιδιοκτήτες και ενοικιαστές διαμερισμάτων ανέβαλλαν τα ραντεβού υπό το φόβο και τον κίνδυνο του κορονοϊού. Η αγορά, επίσης, επηρεάστηκε λόγω υπολειτουργίας διαφόρων υπηρεσιών και άλλων παραγόντων.

Οι τιμές στα διαμερίσματα είναι σταθερές τον τελευταίο χρόνο και δη στα νεόδμητα. Οι κατασκευαστές πουλάνε από 1.800 ευρώ/μ. στον 1 όροφο και φτάνουν έως και τα 2.500 ευρώ/μ. για τους υψηλούς ορόφους. Στα μεταχειρισμένα οι τιμές κυμαίνονται από 600 ευρώ/μ. μέχρι και 1.000 ευρώ/μ.

Η ζήτηση στις ενοικιάσεις κατοικιών έπεσε πολύ, επίσης, λόγω του ότι δεν ήρθαν όλοι οι καινούργιοι φοιτητές στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσουν.

Τροχοπέδη η ελλειψη τουρισμού
Η κτηματαγορά στο οικιστικό κομμάτι από τα τέλη του 2014 και έπειτα, γνώρισε μια εξωπραγματική αύξηση ζήτησης και ταυτόχρονα ελάττωση των προσφερόμενων ακινήτων, γεγονός που οδήγησε σε μια τεράστια αύξηση τιμών, σύμφωνα με την ACB Real Estate. Αρκετός κόσμος, κυρίως από πόλεις παρακείμενες της Θεσσαλονίκης, αναζητούσε να αγοράσει ένα σπίτι στο κέντρο της πόλης είτε ως τοποθέτηση χρημάτων είτε ως κατοικία των παιδιών τους που σπουδάζουν. Στην αρχή της πανδημίας η ζήτηση για αγορά ακινήτων πάγωσε, αλλά τους επόμενους μήνες υπήρξε μια αναθέρμανση του ενδιαφέροντος, όχι όμως και επαναφορά στα προηγούμενα επίπεδα, που δεν επέτρεψε την πτώση τιμών.

Μετά από έναν χρόνο με μια κοινωνία και οικονομία δοκιμαζόμενη από όλα όσα διαδραματίζονται, οι τιμές όχι απλώς έχουν παραμείνει στα ίδια επίπεδα αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι υψηλότερες από την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ο όγκος των προς πώληση ακινήτων μπορεί να αυξήθηκε κατά ένα 20% με κατά κύριο λόγο ακίνητα που ήταν διαθέσιμα προς βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά αυτό δεν επηρέασε καθόλου την πορεία των τιμών.

Οι περιοχές που γνωρίζουν τεράστιο ενδιαφέρον είναι το κέντρο της πόλης και ανατολικά έως και την Μαρτίου. Εκεί επικεντρώνονται, κυρίως όσοι αναζητούν ένα διαμέρισμα, είτε προς επένδυση είτε προς κάλυψη των δικών τους αναγκών. Επίσης η Νέα Παραλία είναι μια περιοχή με μεγάλο αγοραστικό ενδιαφέρον κυρίως όμως για ιδιοκατοίκηση, καθώς είναι δίπλα ακριβώς στη θάλασσα και στα πάρκα της Νέας Παραλίας αλλά και άμεσα προσβάσιμη από και προς το κέντρο ακόμα και με τα πόδια. Αν και η Golden Visa σε άλλες περιοχές πουλά, στη Θεσσαλονίκη ο κύριος όγκος των αγοραστών, περίπου 70-80%, είναι από τη χώρα, άρα και ο θεσμός αυτός δεν ήταν καταλυτικός παράγοντας για την πορεία της κτηματαγοράς στο κέντρο της πόλης. Τώρα στην πλειοψηφία τους οι πωλητές είναι τεχνικές εταιρείες και όχι ιδιώτες, γεγονός που δεν επιτρέπει πλέον την πώληση ακινήτων σε πολύ χαμηλές τιμές.

Ο κύριος ανασταλτικός παράγοντας για την αγορά στη δεδομένη στιγμή κατά την ACB Real Estate είναι η απαγόρευση μετακίνησης. Εμπόδιο παραμένει και η έλλειψη τουρισμού, μιας και πολλά ακίνητα αγοράστηκαν με σκοπό τη βραχυχρόνια ενοικίασή τους, είτε σε κόσμο που ερχόταν για συνέδρια-εκθέσεις, είτε σε τουρίστες ακόμα και κατά τη χειμερινή περίοδο.
Τροχοπέδη επίσης στην παρούσα συγκυρία, αποτελεί και η απουσία των φοιτητών, καθώς αρκετοί ενδιαφέρονταν είτε να αγοράσουν ένα διαμέρισμα για τη στέγη των φοιτητών-παιδιών τους είτε να το μισθώσουν σε φοιτητές.

Οι προοπτικές της αγοράς με την άρση των μέτρων απαγόρευσης κυκλοφορίας θεωρούνται ευοίωνες καθώς η ζήτηση για αγορά κατοικίας στο κέντρο της πόλης θα κινείται συνεχώς σε υψηλά επίπεδα. Όσον αφορά τις τιμές θα συνεχιστεί το παράδοξο να ανεβαίνουν ακόμη και σε ένα τόσο θολό, για την υπόλοιπη οικονομία, τοπίο.
Εντούτοις, το πρώτο από όλα που χρειάζεται όχι μόνο ο κλάδος των ακινήτων αλλά ολόκληρη η οικονομία και η κοινωνία είναι η ομαλοποίηση και η επανεκκίνηση της ζωής μας. Η μείωση του φόρου εισοδήματος από μισθώσεις για το χαμηλό κλιμάκιο θα μπορούσε να τονώσει εκ νέου το ενδιαφέρον. Επίσης η επιδότηση ενοικίου σε μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού θα ήταν σημαντική.

Τα έργα υποδομών χαράσσουν ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης
Η Θεσσαλονίκη έχει λαμπρές προοπτικές σαν πόλη. Αν εξαιρεθεί η παρένθεση του κορονοϊού και της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία, υπάρχει μία δυναμική σημαντικής ανάπτυξης της πόλης στο μέλλον. Με την αναβάθμιση του αεροδρομίου «Μακεδονία», την έλευση των ξένων επενδυτών, (τα τελευταία χρόνια πολλών Εβραίων) και την επικείμενη ανάπτυξη της περιοχής 26ης Οκτωβρίου στο λιμάνι Θεσσαλονίκης η περιοχή απέκτησε μεγάλη δυναμική, εξηγεί η Galanos Real Estate.

Η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη-πόλος έλξης για ξένους τουρίστες και επενδυτές που αποτελεί ιδανικό προορισμό λόγω της θέσης-κλειδί που κατέχει κοντά στη Χαλκιδική και δίπλα στη θάλασσα. Ακόμα και κατά τη διάρκεια του lockdown τα μεσιτικά γραφεία του κέντρου δεν σταμάτησαν τις αγοραπωλησίες και μάλιστα κάποιες από αυτές έγιναν εξολοκλήρου από απόσταση χωρίς καν ο πελάτης που βρίσκεται στο εξωτερικό να δει από κοντά το ακίνητο.

Οι τάσεις των τιμών στα οικιστικά ακίνητα θα εξακολουθούν να είναι σε ανοδική πορεία, ειδικά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όσον αφορά όμως τα επαγγελματικά ακίνητα υπάρχει κατακόρυφη μείωση ζήτησης για ενοικίαση καταστημάτων λόγω του αβέβαιου μέλλοντος του εμπορίου μετά τον κορονοϊό.

Το πιο σημαντικό φοροκίνητρο για την ανάπτυξη του κλάδου θα είναι η κατάργηση του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, ένα μέτρο που μέχρι στιγμής παραμένει σε αναστολή έως και το 2022.

Εκτός όμως από τα φοροκίνητρα, το πιο σημαντικό από τη μεριά του κράτους είναι να καταστεί πιο εύκολη η διαδικασία πώλησης ενός ακινήτου με την ψηφιοποίηση όλων των δικαιολογητικών και λοιπών διαδικασιών, κάτι το οποίο είναι ήδη σε πολύ καλό δρόμο, διευκρινίζει η Galanos Real Estate, υπογραμμίζοντας ότι η ολοκλήρωση των έργων υποδομών θα δώσουν ώθηση στην αγορά με πρώτο και καλύτερο το μετρό της Θεσσαλονίκης.

ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Καζάνι που σιγοβράζει

Γεώργιος Τσακούμης, Πρόεδρος ΤΕΕ/ΤΚΜ

Με την εμφάνιση της πανδημίας του COVID-19 πάγωσε όποια κινητικότητα είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στην κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής, η οποία όμως ήταν σημαντική, συγκρινόμενη με την ακινησία της σχεδόν 10ετούς οικονομικής κρίσης. Παρ’ όλα αυτά, παρατηρείται μια έντονη κινητικότητα σε διερευνητικό επίπεδο – κυρίως – και στάση αναμονής όσον αφορά στην υλοποίηση project.

Θα μπορούσε να παραλληλίσει κανείς την κτηματαγορά στη Θεσσαλονίκη με ένα καζάνι που σιγοβράζει και περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία για να εκραγεί.

Η σημαντικότερη παράμετρος για να ανακάμψει είναι φυσικά η εξάλειψη ή ο δραστικός περιορισμός των επιπτώσεων της πανδημίας όπως επίσης και μια ισχυρή τονωτική ένεση χρηματοδοτικών μέτρων και κινήτρων από την πολιτεία.

Φυσικά η κίνηση της κτηματαγοράς θα επηρεαστεί και από τα μεγάλα έργα που είναι σε εξέλιξη ή φάση ωρίμανσης, όπως η αναβάθμιση του Λιμένα και η σύνδεσή του με τα δίκτυα μεταφορών, η ανάπλαση της ΔΕΘ και του παραλιακού μετώπου, το Flyover και η μαρίνα της Καλαμαριάς.

Η πανδημία «προσεδάφισε» τον κλάδο διαχείρισης ακινήτων

VITAEL A.E.: ΔΙΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟΔΟ ΣΕ ΝΕΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Κρίσιμο σημείο για τον CEO της VITAEL, Μιχάλη Βλασερό, ο εκσυγχρονισμός του πολεοδομικού πλαισίου. Εστιάζει σε τομείς που προσελκύουν ξένες επενδύσεις. Στόχος η ανάπτυξη και η είσοδός της σε νέες δραστηριότητες.

 

Για τις συνέπειες της πανδημίας στη VITAEL, αλλά και πώς η πανδημία επηρέασε τον κλάδο, τονίζει πως ο COVID-19 διατάραξε τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό κλάδο. Προσθέτει πως σε κάθε περίοδο κρίσης δημιουργείται πάντα μια ευκαιρία εισόδου στην αγορά για νέες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τις νέες συνθήκες, τη στιγμή που υφιστάμενες εταιρείες ατονούν ή αποχωρούν έχοντας βαρίδια που δεν μπορούν να διαχειριστούν.

 

Η εταιρεία έχει αναλάβει την κατεδάφιση του κτιρίου του κινηματογράφου ODEON και την κατασκευή μεταλλικού σκελετού στη Λεωφ. Συγγρού 111, με σκοπό την ανέγερση Ξενοδοχείου 5 αστέρων σε συνεργασία με τη Hines. Επίσης ανέλαβε την ανακατασκευή του Σαρόγλειου Μεγάρου στην Πλατεία Ομονοίας για τη μετατροπή του σε Ξενοδοχείο 3 αστέρων.

 

Ο κλάδος των ξενοδοχείων επεκτείνεται ιδιαίτερα, καθώς καινούργιες επενδύσεις καταφτάνουν συνεχώς τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα παρά το γεγονός ότι η πανδημία έπληξε ιδιαίτερα τον τουρισμό.

 

Αναφερόμενος σε μείζονα ζητήματα, όπως είναι το επιχειρηματικό περιβάλλον και ο ρόλος του θεσμικού και του πολεοδομικού πλαισίου, απαντά πως η οικονομία αναπτύσσεται όχι με πολιτική επιδομάτων στους πολλούς αλλά με ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον και μόνο, συμπληρώνοντας ότι ο εκσυγχρονισμός του πολεοδομικού πλαισίου με εστίαση στους τομείς που θα φέρουν ξένα κεφάλαια στην χώρα, είναι επιτακτικός. Με αυτό τον τρόπο προσθέτει θα ενισχυθεί και θα επιταχυνθεί η νόμιμη οικοδομική δραστηριότητα.

 

Στο καίριο ζήτημα των πτωχεύσεων και αφερεγγυοτήτων που πλήττει το τελευταίο διάστημα τις επιχειρήσεις, διευκρινίζει ότι ο φόβος της αφερεγγυότητας στην αγορά είναι αναπόφευκτος, εν μέσω πανδημίας. Ωστόσο, ο ίδιος βλέπει με αισιοδοξία το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές δεν έχουν αναβάλει ή αναστείλει τη δραστηριότητά τους στον χώρο ενδιαφέροντός τους. Η αγορά θα ανακάμψει πλήρως μετά το τέλος της επόμενης τουριστικής περιόδου, τονίζει.

 

Η εταιρεία στοχεύει σε blue chip εταιρικούς πελάτες ώστε να μειώσει τις πιθανότητες αθέτησης των συμφωνημένων. Άλλωστε, προσθέτει, οι εταιρείες κλείνουν από προβληματικό cashflow και όχι από κερδοφορία συνήθως.

 

«Είμαστε εταιρεία “hands on” με ευέλικτη εταιρική οργάνωση. Όλοι στην εταιρεία λειτουργούν ως “multitaskers” και φυσικά είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στην ικανοποίηση του πελάτη». Μιλώντας για τις μεγάλες εταιρείες και τις επιδόσεις τους στην αγορά, τονίζει ότι αυτές κλονίζονται ευκολότερα σε περιόδους κρίσης, δεδομένου ότι είναι αρκετά δυσκίνητες στο να προσαρμόσουν το παραγωγικό τους μοντέλο και τα λειτουργικά τους κόστη στις νέες συνθήκες της αγοράς. Αντιθέτως, προσθέτει, «στα έργα ενδιαφέροντός μας παραμένουμε σταθερά πιο ανταγωνιστικοί από τις μεγάλες εταιρείες».

 

Δηλώνει αισιοδοξία για το μέλλον, ενώ σε ό,τι αφορά τους στόχος της VITAEL πληροφορεί ότι ο πρωταρχικός στόχος είναι η μεγέθυνση των δραστηριοτήτων και ο εμπλουτισμός του πελατολογίου της. Παράλληλα διερευνώνται νέες δραστηριότητες στον κλάδο των κατασκευών και του Real Estate Development γενικότερα για τις οποίες θα ανακοινώσει προσεχώς.

 

ΑΝΑΔΟΜΩ GROUP OF COMPANIES: ΒΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ REAL ESTATE ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ

Ώθηση και ανάπτυξη στο real estate θα δώσουν τα έργα αστικής ανάπλασης, καθώς θα βοηθήσουν τις τοπικές κοινωνίες, διαβλέπει ο CEO της ΑΝΑΔΟΜΩ Group of Companies, Νίκος Κωνσταντινίδης. Η πανδημία, υπογραμμίζει ο κ. Νίκος Κωνσταντινίδης, ανέβαλε ή και ανέστειλε επ’ αόριστον πολλά τεχνικά έργα κυρίως από ξένους επενδυτές. Αυτό λειτουργεί συσωρευτικά όμως σε έναν κλάδο που δεν ανέκαμψε όπως πολλοί άλλοι και κυρίως σε μια κρίση του τεχνικού κλάδου που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν την γενικότερη οικονομική, συμπληρώνει.

 

Αναφερόμενος στην έκβαση των μεγάλων έργων, τονίζει: «Θα σας αναφέρω κάποια που έχουν έναν συμβολισμό για τον όμιλο ΑΝΑΔΟΜΩ, όπως τα αρχιτεκτονικά τελειώματα στους σταθμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης, επίσης καταστήματα f&b του ομίλου Christopher σε αεροδρόμια νησιών όπως η Ρόδος και η Μύκονος, αρκετά ξενοδοχεία στη νότια Ελλάδα της Hotelbrain. Αλλά τα έργα που με γοητεύουν περισσότερο ακόμα είναι οι μετατροπές παλαιών βιομηχανικών κουφαριών εντός του αστικού ιστού σε σύγχρονες κατοικίες».

 

Εκτιμά ότι το real estate έχει ακόμα ευκαιρίες για επενδυτές, και κυρίως μέσα από το urban development γιατί θα βοηθήσει και την κάθε τοπική οικονομία, άρα πρέπει στηρίξει και να στηριχτεί από δράσεις της πολιτείας τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο.

 

Αξιολογώντας το επιχειρηματικό, θεσμικό και πολεοδομικό περιβάλλον, ο κ. Κωνσταντινίδης αναγνωρίζει ότι έχουν γίνει άλματα αλλά κρίνει πως χρειάζεται δουλειά, κυρίως σε τοπικό επίπεδο επιτροπών και συμβουλίων.

 

Για το επιχειρηματικό και θεσμικό περιβάλλον, υπενθυμίζει ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν τροποποιηθεί ο ΦΠΑ και ο συντελεστής φορολογίας για τις επιχειρήσεις περισσότερο από δέκα φόρες, σχολιάζοντας: «Μιλάω γι’ αυτό το χρονικό διάστημα γιατί συνήθως ένα business plan έχει ως αναφορά τα πέντε έτη.

 

Πείτε μου εσείς πώς ένας επιχειρηματίας μπορεί να κάνει ασφαλή προϋπολογισμό για τα επόμενα πέντε χρόνια και να επενδύσει; Αυτός είναι ο λόγος που διστάζουν και ξένα funds να έρθουν στην χώρα , όχι τόσο οι υψηλοί φόροι και οι μεγάλοι ασφαλιστικοί συντελεστές όσο ότι είναι αδύνατο να κάνεις ένα ασφαλές business plan σε ένα τόσο ασταθές οικονομικό περιβάλλον».

 

Υπάρχουν, τονίζει, περιπτώσεις αφερεγγυότητας στην αγορά, παραθέτοντας τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, που λέει ότι δεν επιβιώνει ούτε ο πιο δυνατός ούτε ο πιο έξυπνος, αλλά αυτός που προσαρμόζεται στο περιβάλλον.

 

Δεν βλέπει ανταγωνιστές, αλλά συνεργάτες. «Εμείς πιστεύουμε στις συνέργειες, οπότε τους μεγάλους ομίλους τούς βλέπουμε σαν συνεργάτες, έχουμε ένα μοναδικό μοντέλο ανάπτυξης για τα ελληνικά δεδομένα που βασίζεται στην καθετοποίηση, δηλαδή σε υπηρεσίες one stop μελέτη-άδεια-κατασκευή και μάλιστα κατασκευή με inhouse συνεργεία».

 

Το όραμα του κ. Κωνσταντινίδη για τον όμιλό του είναι να μπορεί να δημιουργεί το αύριο στην καλύτερη δυνατή εκδοχή του. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να αναπτυχθούν εργαλεία που θα βελτιώσουν την ταχύτητα και την ποιότητα. Αυτές οι δύο παράμετροι στον τεχνικό κλάδο έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο. Στοχεύει στην εξέλιξη, «να γίνουμε καλύτεροι σ’ αυτό που κάνουμε και να μπούμε πιο δυναμικά σε ιδιαίτερα έργα, και από άποψη τεχνολογίας της κατασκευής αλλά και αισθητικής», εκτιμώντας ότι έχει να δώσει οικονομικές λύσεις σε designers αλλά και ιδιοκτήτες.

 

ORILINA PROPERTIES REIC S.A.: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑΣ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ

Ως ένα εργαλείο διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου, προσφέροντας χαμηλή συσχέτιση με μετοχές και ομόλογα και έχοντας ωφέλιμη ζωή μεγαλύτερη των άλλων αντίστοιχων περιουσιακών στοιχείων, χαρακτηρίζονται τα ακίνητα, σύμφωνα με τον CEO της Orilina Properties REIC S.A., Μάριο Αποστολλίνα.

 

«Δεν προέκυψε κάποια ιδιαίτερη μετατόπιση στρατηγικής, καθώς ήδη κινούμασταν προσεκτικά και σε σχετικά ασφαλείς τομείς. Παραδείγματος χάριν, ακολουθούσαμε μια συνειδητή επιλογή συντηρητικότερης αξιολόγησης τουριστικών ακινήτων, σε σχέση με άλλους επιθετικότερους αγοραστές, σκεπτόμενοι την επίπτωση απευκταίων καταστάσεων, σε ταμειακές ροές και αποτιμήσεις», δηλώνει ο κ. Μάριος Αποστολλίνας, αναφερόμενος στην επενδυτική στρατηγική της εταιρείας.

 

Υπογραμμίζει ότι τα εμπορικά καταστήματα, πλην υπεραγορών τροφίμων, απομακρύνονται κι άλλο από το επενδυτικό κάδρο της εταιρείας. Πλέον, διακρίνεται ένα χάσμα μεταξύ ζητούμενων και προσφερόμενων τιμών ενοικίασης καταστημάτων, με αποτέλεσμα να καθίσταται προβληματικός ο προσδιορισμός του αγοραίου μισθώματος.

 

Στο επίμαχο θέμα των κινδύνων που ενέχουν οι τοποθετήσεις σε ακίνητα εστιάζει σε δυο θέματα: τους κινδύνους πληθωρισμού και συντριπτικής απώλειας περιουσίας. Αναφορικά με το πρώτο, εξαιτίας των αναπροσαρμογών ενοικίων με βάση τουλάχιστον -συνήθως- τον ΔΤΚ, σε πληθωριστικές εκρήξεις ο ιδιοκτήτης καλύπτεται καλύτερα από ό,τι με άλλα επενδυτικά προϊόντα. Την ίδια στιγμή, επισημαίνει ο ίδιος, είθισται να υφίσταται ρήτρα μηδενικής μεταβολής μισθώματος σε περιπτώσεις αποπληθωρισμού.

 

Οι επενδύσεις σε ακίνητα σε γενικές γραμμές αποτελούν μια αμυντικότερη τοποθέτηση, σε σύγκριση με άλλες επιλογές. Συμβουλεύει ότι κατά την εξέταση κάθε project ο επενδυτής πρέπει να αναρωτιέται ποιο θα είναι το downside risk ή και το worst-case scenario. Ένα απλοποιημένο παράδειγμα, στη ναυτιλία, παρατηρούνται σε ακραίες περιστάσεις ακόμη και καινούργια καράβια να πωλούνται για διάλυση, ως σκραπ βάσει βάρους, κατά τη διάρκεια άτυχων οικονομικών συγκυριών.

 

Στα ακίνητα, όμως, υπάρχει εσαεί η λεγόμενη υπολειμματική αξία του οικοπέδου, προσδιοριζόμενη μέσα από μια ανάλυση βέλτιστης χρήσης, και μάλιστα ο ιδιοκτήτης μπορεί να προσδώσει αξία σε υφιστάμενα κτίσματα, στρεφόμενος σε εναλλακτικές χρήσεις. Σημειωτέον ότι τα ακίνητα χαρακτηρίζονται από ωφέλιμη ζωή πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη άλλων assets. Ανήκουν εξάλλου στην κατηγορία των «real assets», στην οποία εντάσσονται και τα πολύτιμα μέταλλα, λειτουργώντας ως ένα εργαλείο διαφοροποίησης χαρτοφυλακίου, προσφέροντας χαμηλή συσχέτιση με μετοχές και ομόλογα.

 

Στην ερώτηση αν έχει η εταιρεία χαρτοφυλάκια υπό τη διαχείριση τρίτων και αν συνεργάζεται με Επαγγελματικά Συνταξιοδοτικά Ταμεία, τα οποία Ταμεία τοποθετούνται σε κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων χαμηλού ρίσκου, στοχεύοντας σε σταθερές μακροπρόθεσμες αποδόσεις, διευκρινίζει πως όχι στην παρούσα φάση, προσθέτοντας πως οι ΑΕΕΑΠ αποτελούν, εκ φύσεως, ένα άριστο μέσο για την κατηγορία θεσμικών επενδυτών που αναφέρθηκαν, λόγω -ενδεικτικά- των σταθερών, αφορολόγητων μερισμάτων και της ασφάλειας που η νομοθεσία ΑΕΕΑΠ προσφέρει.

 

Αν κοιτάξει κανείς το exposure των ασφαλιστικών ταμείων σε REIΤs στο εξωτερικό, θα καταλάβει πως η Ελλάδα υστερεί για μια σειρά από αιτίες, όπως έλλειψη ικανής χρηματιστηριακής κεφαλαιοποίησης, διασποράς και εμπορευσιμότητας μετοχών. Με την αναμενόμενη εισαγωγή περισσότερων ΑΕΕΑΠ στο χρηματιστήριο Αθηνών, η κατάσταση θα αλλάξει.

 

Κρίσιμες αποφάσεις θα κληθεί να λάβει η Orillina στο 2021. Αναφέρει: «Στρατηγικά, η κρισιμότερη απόφαση που θα κληθούμε να λάβουμε είναι αυτή ενός ενδεχόμενου IPO. Πρόκειται για ένα βήμα που ίσως υλοποιηθεί προς το τέλος του έτους. Επενδυτικά, πιθανή είναι η ενδυνάμωση του χαρτοφυλακίου μας με τη δέουσα επιμέλεια που οι περιστάσεις υπαγορεύουν, εστιάζοντας σε αυτοτελή, Grade A ακίνητα». Τέλος, για την Orillina, οι περιοχές που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον της είναι η Αττική και Θεσσαλονίκη, ενώ η μέση απόδοση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου της σημειώνει ότι με βάση τις εκτιμηθείσες αξίες από ορκωτούς εκτιμητές η μέση απόδοση διαμορφώνεται στο 7,1%.

 

MINT: ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΜΕΡΙΔΙΩΝ ΣΤΙΣ ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ

Η εταιρεία διαχειρίζεται αποκλειστικά πάνω από 300 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, φιλοξενώντας 14.000 επισκέπτες σε ετήσια βάση. Ο CEO Νάσος Γαβαλάς, που είναι και πρόεδρος του νεοσύστατου Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, μιλάει για τις προοπτικές του κλάδου του bnb στη μετά-COVID εποχή.

 

Η αλήθεια, τονίζει, είναι ότι η πανδημία προσγείωσε απότομα πληρότητες, έσοδα και καταχωρίσεις όσον αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης που παρουσίασαν οι τουριστικές αφίξεις από το εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά, η πτώση στις πληρότητες μεταξύ 2019 και 2020 κυμαίνεται γύρω στο 30%, απαντά ο κ. Νάσος Γαβαλάς ερωτώμενος για το ποσοστό της απόκλισης του κλάδου μεταξύ 2020-2019.

 

Όσον αφορά τις προοπτικές για το 2021, τονίζει ότι σημαντικό ρόλο θα παίξει ο ομαλός εμβολιασμός του πληθυσμού ώστε από την άνοιξη να μιλάμε για πλήρη ελεύθερη μετακίνηση των ταξιδιωτών και μια νέα πραγματικότητα στον τουρισμό. Για όσους έχουν παραμείνει στον χώρο θεωρεί πως οι προοπτικές για το 2021 είναι εξαιρετικά θετικές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η κρίση έφερε κάποιες μαζικές αποχωρήσεις στον κλάδο, κυρίως των μεμονωμένων ιδιοκτητών ακινήτων.

 

Κατ’ ουσία ο ιδιοκτήτης παραδίδει στην αρχή το κλειδί του ακινήτου στη MINT και μετά ασχολείται μόνο με τα έσοδα από τις κρατήσεις. Η MINT αναλαμβάνει να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών προς τους πελάτες της, κάτι που την καθιστά πρωτοπόρο στον κλάδο. Επιπλέον, παρέχει και υπηρεσίες υποδοχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών αλλά και επαγγελματικό καθαρισμό των ακινήτων.

 

Διευκρινίζει ότι οι πελάτες της MINT προέρχονται από όλους τους κλάδους της οικονομίας, με μια μεγάλη μερίδα πελατών να προέρχεται από τη μεσαία τάξη, με συνηθέστερο να αξιοποιούν ακίνητά τους που «κάθονταν» για χρόνια. Πλέον, επισημαίνει, διαφαίνεται μία τάση για τα λεγόμενα επενδυτικά ακίνητα, ιδιώτες δηλαδή και εταιρείες που έχουν πολλά ακίνητα στο χαρτοφυλάκιό τους, να στρέφονται στην ανακαίνιση.

 

Οι στόχοι της MINT για το 2021 περιλαμβάνουν περαιτέρω επέκταση και άνοιγμα νέων αγορών, παράλληλα περαιτέρω ενίσχυση των υπό διαχείριση ακινήτων στις υπάρχουσες αγορές ώστε να έχει τη δυνατότητα να προσφέρει περισσότερες επιλογές διαμονής, σε επισκέπτες αναψυχής και επαγγελματικού τουρισμού.

 

Έμφαση δίνει στις μεσοχρόνιες κρατήσεις, παρατηρώντας ότι υπάρχει μία τάση -κυρίως τους χειμερινούς μήνες- για «μεσοχρόνιες» κρατήσεις, από επαγγελματίες και εταιρείες, λέγοντας ότι η MINT μπορεί να προσφέρει τα ακίνητα με τις απαραίτητες υποδομές ώστε να υποστηρίξει την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση στην αγορά για τέτοιου είδους πελάτες – επισκέπτες.

 

«Το real estate έχει ακόμα ευκαιρίες για επενδυτές, και κυρίως μέσα από το urban development γιατί θα βοηθήσει και την κάθε τοπική οικονομία, άρα πρέπει στηρίξει και να στηριχτεί από δράσεις της πολιτείας τόσο σε τοπικό όσο και σε πανελλαδικό επίπεδο».

ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΑΝΑΔΟΜΩ

 

«Οι στόχοι για το 2021 περιλαμβάνουν περαιτέρω ενίσχυση των υπό διαχείριση ακινήτων στις υπάρχουσες αγορές ώστε να έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σε περισσότερες επιλογές διαμονής, σε επισκέπτες αναψυχής και επαγγελματικού τουρισμού».

ΝΑΣΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΜΙΝΤ

 

«H κρισιμότερη απόφαση που θα κληθούμε να λάβουμε είναι αυτή ενός ενδεχόμενου IPO. Πρόκειται για ένα βήμα που ίσως υλοποιηθεί προς το τέλος του έτους. Επενδυτικά, πιθανή είναι η ενδυνάμωση του χαρτοφυλακίου μας με τη δέουσα επιμέλεια που οι περιστάσεις υπαγορεύουν».

ΜΑΡΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΛΙΝΑΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ORILINA PROPERTIES

 

«Είμαστε εταιρεία “hands on” με ευέλικτη εταιρική οργάνωση. Όλοι στην εταιρεία λειτουργούν ως “multitaskers” και φυσικά είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στην ικανοποίηση του πελάτη».

ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΛΑΣΕΡΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, VITAEL