Σε μια εποχή όπου το ενεργειακό κόστος αυξάνεται ραγδαία, είναι ιδιαίτερα σημαντική η βέλτιστη ενεργειακή διαχείριση σε επαγγελματικές και οικιακές εφαρμογές. Η τοποθέτηση αντλίας θερμότητας αποτελεί μονόδρομο για την μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας, λόγω των πολύ υψηλών βαθμών απόδοσης.Πάρα τους υψηλούς βαθμούς απόδοσης, η βέλτιστη εξοικονόμηση ενέργειας επιτυγχάνεται μόνο μέσω της ορθής διαστασιολόγησης της αντλίας θερμότητας σε συνδυασμό με την ορθή εγκατάσταση της μονάδας.

Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο να επιλέγονται αντλίες θερμότητας με ισχύ η οποία υπερκαλύπτει τις ανάγκες της εκάστοτε εφαρμογής. Μια τέτοια προσέγγιση οδηγεί σε υψηλότερη καταναλισκομένη ενέργεια, πιθανή δυσλειτουργία, ενώ αυξάνει σημαντικά και την αρχική αξία κτήσης.

Η επιλογή της αντλίας θερμότητας πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, τις ιδιαιτερότητες της κάθε εφαρμογής, τον τύπο των εσωτερικών μονάδων θέρμανσης (ενδοδαπέδια-fan coils-θερμαντικά σώματα), καθώς και τις πραγματικές  θερμικές ανάγκες της εγκατάστασης οι οποίες προκύπτουν από τη μελέτη θερμικών απωλειών.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα κλιματολογικά δεδομένα της Ε.Μ.Υ. που αφορούν τις διαφορετικές θερμοκρασίες περιβάλλοντος καθ’ όλη την διάρκεια του έτους για μία συγκεκριμένη περιοχή, καθώς και τις ώρες και συχνότητα εμφάνισης των θερμοκρασιών αυτών, δημιουργείται το κλιματολογικό προφίλ της περιοχής.

Η μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας μέσω των αντλιών θερμότητας έναντι των συμβατικών συστημάτων παρατηρείται σε υψηλότερες θερμοκρασίες περιβάλλοντος (μερικό φορτίο) καθώς εκεί αυξάνεται ο βαθμός απόδοσης. Επιπροσθέτως, οι ώρες λειτουργίας σε μερικό φορτίο αποτελούν την πλειοψηφία των ωρών λειτουργίας μιας αντλίας θερμότητας (>95%).

Στο παρακάτω ενδεικτικό γράφημα (εικόνα 1) παρατηρούμε πως όσο αυξάνεται η εξωτερική θερμοκρασία (οριζόντιος άξονας), τόσο μειώνονται οι ενεργειακές ανάγκες μιας εφαρμογής. Ταυτόχρονα, η απόδοση της αντλίας θερμότητας αυξάνεται με την άνοδο της θερμοκρασίας περιβάλλοντος (μωβ γραμμή). Tο σημείο εκείνο όπου η καμπύλη των απωλειών της εγκατάστασης τέμνει την καμπύλη απόδοσης της αντλίας, σε κάποια συγκεκριμένη εξωτερική θερμοκρασία, ορίζεται ως δισθενές σημείο (Tbivalent).

Η επιλογή δισθενούς σημείου αποσκοπεί στην διαστασιολόγηση μιας αντλίας θερμότητας μικρότερης ισχύος ικανή να καλύψει τις ανάγκες της εφαρμογής σε πιο ήπιες εξωτερικές θερμοκρασίες και σε ποσοστό άνω του 95% των συνολικών ωρών λειτουργίας. Το υπολειπόμενο φορτίο θα αναπληρωθεί με τη χρήση μιας συμπληρωματικής πηγής ενέργειας όταν αυτό απαιτείται.

Προτείνεται ουσιαστικά η οριστική επιλογή της αντλίας θερμότητας να βασίζεται ως επί το πλείστων στην επίτευξη του υψηλότερου δυνατού ετήσιου βαθμού απόδοσης στα μερικά φορτία και όχι με βάση την πλήρη κάλυψη των θερμικών απωλειών στις ακραίες θερμοκρασιακές συνθήκες της περιοχής, που μπορεί να εμφανίζονται ελάχιστες ώρες στην περίοδο θέρμανσης.

Ορθή εγκατάσταση

Σημαντικός παράγοντας για την βέλτιστη εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της αντλίας θερμότητας είναι η εγκατάσταση της σύμφωνα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε κατασκευαστή. Η τήρηση των προτεινόμενων περιμετρικών αποστάσεων (εικόνα 2), η εξασφάλιση του ελάχιστου όγκου νερού της εγκατάστασης, η ποιότητα νερού, η προτεινόμενη υδραυλική/ηλεκτρολογική εγκατάσταση, έλεγχος-ρύθμιση-εκκίνηση από εξειδικευμένο προσωπικό  όπως αυτά ορίζονται στα τεχνικά εγχειρίδια, θα εξασφαλίσουν τα ανωτέρω. Όσον αφορά στην υδραυλική εγκατάσταση, θα πρέπει να συνοδεύεται από τον παρελκόμενο εξοπλισμό όπως φαίνονται στα παρακάτω σχήματα (εικόνα 3 & 4).
•  Αντιδονητικοί σύνδεσμοι: Αποτρέπουν την μεταφορά κραδασμών από την μονάδα προς την εγκατάσταση και απορροφούν τις συστολές / διαστολές του υδραυλικού δικτύου καθώς και αντιδονητική στήριξη στη μονάδα
•  Φίλτρο νερού: Για την προστασία του υδραυλικού μέρους της μονάδας από σωματίδια (κατά προτίμηση μαγνητικό φίλτρο)
•  Μανόμετρα: Για τη σωστή ρύθμιση της αντλίας.
•  Βάνες αποκοπής: για αποκοπή της εγκατάστασης σε περιπτώσεις βλάβης – αλλαγής εξοπλισμού.
•  Δοχείο διαστολής (επιπλέον δοχείο διαστολής εάν το απαιτεί ο όγκος της εγκατάστασης)
•  Δοχείο αδρανείας: Η αντλία θερμότητας απαιτεί σημαντική περιεκτικότητα σε ενεργό νερό για: 1. Περιορισμό της πτώσης θερμοκρασίας νερού στο κύκλωμα κατά τη διάρκεια των κύκλων απόψυξης.2. Εξασφάλιση ομαλής λειτουργίας συμπιεστή και μείωση αριθμού εκκινήσεων συμπιεστή.

Έχοντας διασφαλίσει όλα τα ανωτέρω, εξασφαλίζουμε όχι μόνο τη βέλτιστη οικονομία για τον τελικό καταναλωτή, επιτυγχάνοντας ουσιαστική μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, αλλά και την απρόσκοπτη λειτουργία της εγκατάστασης, εξαλείφοντας πιθανές δυσλειτουργίες αλλά και προβλήματα.