Μόνο τα 58 από τα 158 αντιπλημμυρικά έργα της Περιφέρειας Αττικής έχουν υψηλό δείκτη ωρίμανσης.

Οι πληµµύρες αποτελούν τη δεύτερη µεγαλύτερη φυσική καταστροφή µετά τις δασικές πυρκαγιές στη χώρα µας. Στον απόηχο της φονικής πληµµύρας στη Βαλένθια, οι αρμόδιοι φορείς καλούνται να επανασχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τη βέλτιστη αντιπλημμυρική θωράκιση της Περιφέρειας Αττικής.

Η Περιφέρεια ανακοίνωσε 158 αντιπλημμυρικά έργα συνολικού προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, μόνο τα 54 έχουν υψηλό δείκτη ωρίμανσης και αναμένεται να ξεκινήσει η υλοποίησή τους μέσα στο 2025. Για τα 20 από αυτά οι πόροι θα προέλθουν εξ ολοκλήρου από το ΕΣΠΑ μέσω του ΠεΠ Αττικής (Περιφερειακό Πρόγραμμα) με συνολικό προϋπολογισμό 165 εκατ. ευρώ.

Τα υπόλοιπα 34 έργα θα υλοποιηθούν με κονδύλια από τομεακά προγράμματα υπουργείων, από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και από ίδιους πόρους της Περιφέρειας.

Τα υπόλοιπα 104 έργα, τα 2/3 δηλαδή του συνολικού αριθμού των έργων (158) που έχουν σχεδιαστεί, βρίσκονται στο στάδιο των μελετών με στόχο να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα και να δρομολογηθούν για το 2028. Η Περιφέρεια Αττικής έχει υπό την ευθύνη της, σύμφωνα με τον Νίκο Χαρδαλιά, 454 ρέματα σε όλο το λεκανοπέδιο συνολικού μήκους περίπου 900 χιλιομέτρων. Τα 600 περίπου από αυτά βρίσκονται στις λεγόμενες ζώνες υψηλού κινδύνου. Επίσης είναι υπεύθυνη για 37.218 φρεάτια, τα οποία βρίσκονται σε όλες τις κεντρικές αρτηρίες του λεκανοπεδίου. Όμως, όπως τονίζει ο περιφερειάρχης, για τους αρχικούς καθαρισμούς απαιτούνται 110 εκατ. ευρώ και μέχρι στιγμής έχουν εξασφαλιστεί τα 52.

Πάνω από 12.000 τόνοι φερτών υλικών στον Κηφισό
Για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν τρεις δεκαετίες υλοποιείται ο καθαρισµός όλων των υπόγειων τµηµάτων του Κηφισού ποταµού, που καταλαµβάνουν 8,6 χιλιόµετρα συνολικά (από τα συνολικά 27 χιλιόµετρα µήκους του ποταµού).

Ο συνολικός προϋπολογισµός του έργου ανέρχεται σε 1,24 εκατ. ευρώ. Μέχρι σήµερα, από τα πλακοσκεπή µέρη του Κηφισού έχουν αποµακρυνθεί περισσότεροι από 12.000 τόνοι φερτών υλικών και απορριµµάτων. Το έργο συνεχίζεται µε αµείωτη ένταση και στη φάση αυτή καθαρίζεται εντατικά το υπόγειο τµήµα του Κηφισού, στο ύψος περίπου µεταξύ της Ιεράς Οδού και της Λεωφόρου Αθηνών.

Αποκατάσταση ροής στον Ποδονίφτη
Ολοκληρώνονται οι εργασίες καθαρισµού στα πλακοσκεπή τµήµατα του Ποδονίφτη, ενός από τους σηµαντικότερους υδάτινους πόρους του Λεκανοπεδίου. Τα έργα έχουν ως κύριο στόχο την αποκατάσταση της ροής και τη µείωση του κινδύνου εκδήλωσης πληµµυρικών φαινοµένων, όπως έχει συµβεί κατά το παρελθόν µε το συγκεκριµένο ρέµα.

Ολοκληρώνονται οι σχετικές ενέργειες καθαρισµού στο ανοιχτό τµήµα του από τα διοικητικά όρια του ∆ήµου Πεντέλης, ενώ από το τµήµα του ρέµατος στο Χαλάνδρι ολοκληρώνεται η αποµάκρυνση των φερτών υλικών και από τα κλειστά τµήµατα, για να διασφαλιστεί η ανεµπόδιστη ροή του.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών θα ενισχυθεί δραστικά η παροχετευτικότητα του ρέµατος, µειώνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο πληµµυρικών φαινοµένων πρωτίστως στους ∆ήµους Πεντέλης, Βριλησσίων, Αµαρουσίου, Χαλανδρίου, Φιλοθέης-Ψυχικού και Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας.

Καθαρισμοί ρεμάτων σε Ανατολική και Βορειοανατολική Αττική
Μέχρι σήµερα έχουν ολοκληρωθεί οι καθαρισµοί σε 30 ρέµατα, σε µια έκταση 28,8 χιλιοµέτρων. Αναφορικά µε τις πληγείσες περιοχές από τις πυρκαγιές του προηγούµενου έτους:
Έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισµός σε 10 ρέµατα στον ∆ήµο Σαρωνικού, συνολικής έκτασης 7,1 χιλιοµέτρων, σε 8 ρέµατα στον ∆ήµο Αχαρνών, συνολικής έκτασης 2,6 χιλιοµέτρων, καθώς και στο κεντρικό ρέµα του ∆ήµου Παλλήνης, έκτασης 800 µέτρων.

Παράλληλα, στις υπόλοιπες περιοχές της Ανατολικής Αττικής:
Έχουν ολοκληρωθεί ακόµα 19 καθαρισµοί ρεµάτων, συνολικής έκτασης 20,9 χιλιοµέτρων. Ειδικότερα:

  • Πέντε ρέµατα στον ∆ήµο Σαρωνικού (ρέµα Αγίου Γεωργίου, 2,6 χλµ., ρέµα Πέτας, 1,2 χλµ., ρέµα Κολιαντρίκου Κουβαρά, 1,5 χλµ., κεντρικό ρέµα Κουβαρά, 700 µέτρων, τεχνικά έργα παραλιακής 500 µ.).
  • ∆ύο ρέµατα στον ∆ήµο ∆ιονύσου (ρέµα Μεγάλου Αλεξάνδρου, 2,5 χλµ., Παραρεµάτιος Μ. Αλεξάνδρου στη Σταµάτα, 250 µ.).
  • Οκτώ ρέµατα στον ∆ήµο Αχαρνών (ρέµα Πασχαλιάς στο Τατόι, 1,6 χλµ., τεχνικό ρέµα Αγ. ∆ιονυσίου στη θέση Νεροµάνας, 400 µ., φράγµα Αγίου ∆ιονυσίου, 300 µ., ρέµα Σιατίστης Θρακοµακεδόνων, 1,3 χλµ., ρέµα Ασπροποτάµου Πάρνηθας, 800 µ., Παραρεµάτιος Εσχατιάς ∆ηµοτικό Σχολείο, 700 µ., ρέµα Αγ. Κυριακής, Βαρυµπόµπη, 300 µ., και ρέµα Αγίας Παρασκευής, 1,2 χλµ.).
  • Τέσσερα ρέµατα στον ∆ήµο Μαραθώνα (ρέµα Ραπεντόζας, στην περιοχή Βρανά, 1,2 χλµ., ρέµα Καινούριου, 2,5 χλµ., φράγµα Μαρούγκα, 500 µ., ρέµα Μαρούγκα, 800 µ.).

Κομβικά ρέματα στον Νότιο Τομέα
Έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισµός σε 11,5 χιλιόµετρα ρεµάτων του και συνεχίζονται πρόσθετες παρεµβάσεις, όπου χρειάζεται, και στα 15 ρέµατα της περιοχής. Για 2η φορά µέσα στο 2024 πραγµατοποιήθηκε σχολαστικός καθαρισµός των ρεµάτων της Ευρυάλης και του Λυκορέµατος στη Γλυφάδα, συνολικού µήκους 1,7 χιλιοµέτρων, λόγω αυξηµένης επικινδυνότητας (πολύ σηµαντικά έργα, ενόψει και της ολοκλήρωσης του mega project στο Ελληνικό).

Η πρόταση του ΕΜΠ για Σύστημα Έγκαιρης Ειδοποίησης Πλημμυρών για τον Κηφισό
Τον Δεκέμβριο του 2021 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη της ηγεσίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), ακολούθησαν συζητήσεις και έπειτα από αίτημα του υπουργού υποβλήθηκε πρόταση με τίτλο «Περιορισμός του πλημμυρικού κινδύνου στον ποταμό Κηφισό με εφαρμογή έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών και πράσινων έργων/επεμβάσεων».

Οι πρόσφατες πλημμύρες με τον πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων στην Ισπανία φέρνουν στο προσκήνιο τη σημασία ενός ΣΕΠΠ για τον Κηφισό και την πρόταση αυτή, όπως σημειώνει ο κ. Αναστάσιος Στάμος, ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ και επισκέπτης καθηγητής στο Πολυτεχνείο του Μονάχου, με άρθρο του στην «Καθημερινή».

Το αντικείμενο της πρότασης έργου του ΕΜΠ είναι:
(1) ο σχεδιασμός και η εγκατάσταση σε λειτουργία ενός ΣΕΠΠ στην ευρύτερη περιοχή του Κηφισού, που αποτελείται κυρίως από το Κέντρο Διαχείρισης και Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόγνωσης Πλημμυρών (ΚΠΠ) και το Δίκτυο Παρακολούθησης (ΔΠ) των υδρομετεωρολογικών παραμέτρων, και (2) η διερεύνηση εναλλακτικών πράσινων έργων και επεμβάσεων στην ευρύτερη περιοχή του Κηφισού (ορεινές και αστικές περιοχές) και η επιλογή των πλέον κατάλληλων, για τα οποία θα πραγματοποιηθεί ο σχεδιασμός και η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεών τους.

Εξαιτίας του διεπιστημονικού χαρακτήρα του έργου, προβλέπεται η συμμετοχή σε αυτό επιστημονικών ομάδων πολλών ειδικοτήτων του ΕΜΠ, άλλων ΑΕΙ (π.χ. ΕΚΠΑ) και ερευνητικών κέντρων της χώρας (π.χ. ΕΑΑ), μελετητών υδραυλικών έργων, ενώ απαραίτητη είναι η ενεργή συμμετοχή των στελεχών του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στο Εθνικό Μετσόβιο.

Με την υλοποίηση του προτεινόμενου έργου η Πολιτεία έχει στη διάθεσή της ένα ισχυρό εργαλείο, το ΣΕΠΠ της ευρύτερης περιοχής του Κηφισού, με το οποίο μειώνεται σημαντικά ο πλημμυρικός κίνδυνος και η αρμόδια υπηρεσία, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, μπορεί να προγραμματίζει και να υλοποιεί τις απαιτούμενες ενέργειες σε περίπτωση πλημμύρας σύμφωνα με τα σχέδια που καταρτίζει.