Μιλώντας στην ημερίδα ΕΣΩ η Αρετή Μαρκοπούλου, αρχιτέκτονας, τεχνολόγος αστικών δομών και επιστημονική διευθύντρια στο Ινστιτούτο Προηγμένης Αρχιτεκτονικής της Καταλονίας (IAAC), πρότεινε να εξετάσουμε την αναζήτησή μας για νέους εναλλακτικούς πόρους και υλικά για την κατασκευή και την αρχιτεκτονική υπό το πρίσμα της αφθονίας (και όχι αυτό της έλλειψης ή της στέρησης).
Δεδομένου και του ότι όλη αυτή η προσπάθεια γίνεται για να φθάσουμε εν τέλει στη βιωσιμότητα, η κ. Μαρκοπούλου ανέδειξε την αστική εξόρυξη (urban mining) ως μία εξαιρετική λύση.
Αρχικά, η κ. Μαρκοπούλου είπε: «Ένα βασικό πρόβλημα της έννοιας της βιωσιμότητας, κατ’ εμέ, είναι το ότι πάντα μας ζητείται να κάνουμε λιγότερα. Αυτή η αρνητική προοπτική της έλλειψης και της στέρησης πολλές φορές δημιουργεί μια άρνηση απέναντι στη βιωσιμότητα».
Συνεχίζοντας, τόνισε: «Πρέπει να οικοδομήσουμε περισσότερο προς κάλυψη των μεγάλων αναγκών της αύξησης του πληθυσμού και να το κάνουμε με τρόπο που να ελαχιστοποιηθεί ο ενσωματωμένος άνθρακας και να περιοριστεί η εξαγωγή υλικών και φυσικών πόρων. Ας επανεξετάσουμε, λοιπόν, την ιδέα και την έννοια των πόρων και τα μέρη από όπου μπορούμε να τους αντλήσουμε με μία νοοτροπία αφθονίας. Ας στραφούμε στην ανθρωπόσφαιρα ως πηγή, αντί απλώς ως προορισμό, επεξεργασμένων αγαθών».
Η αστική εξόρυξη
Έπειτα, η κ. Μαρκοπούλου εξήγησε: «Η αστική εξόρυξη παροτρύνει την εκμετάλλευση του αποθέματος υλικών των αστικών συστημάτων. Οι πόλεις μας κατέχουν τόνους υλικών που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, λ.χ. απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων. Είμαστε περιτριγυρισμένοι από αξία. Στο πλαίσιο της αστικής εξόρυξης, τα απόβλητά μας μπορούν να μετατραπούν στα μελλοντικά οικοδομικά υλικά μας». Μάλιστα, όπως αποκάλυψε η κ. Μαρκοπούλου, το IAAC «τρέχει» ένα ερευνητικό πρόγραμμα που εξερευνά, ακριβώς, την αστική εξόρυξη, με αξιοσημείωτα μάλιστα αποτελέσματα.
«Δουλεύουμε», περιέγραψε, «με τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων, που αποτελούν σχεδόν το ένα τρίτο των συνολικών αποβλήτων παγκοσμίως. Χρησιμοποιούμε κονιορτοποιημένα τούβλα από κατεδαφίσεις, για να δημιουργήσουμε ένα νέο, βιώσιμο και ανακυκλώσιμο γεωπολυμερές που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά στην αρχιτεκτονική και στην κατασκευή.
Η τεχνική που αναπτύξαμε επιτρέπει τη δημιουργία νέων πλακιδίων δεμένων με το ίδιο το υλικό χωρίς την ανάγκη τσιμέντου ή άλλων συνδετικών υλικών (που αποτελούν και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ανακύκλωση). Μπορούμε, λ.χ., να δημιουργήσουμε χυτές μονάδες που εύκολα συναρμολογούνται και αποσυναρμολογούνται για νέες χρήσεις. Μελετούμε, παράλληλα, την εφαρμογή αυτών των υλικών σε προσόψεις κτιρίων και τις δυνατότητες της 3D εκτύπωσης για μαζικά προσαρμοσμένα δομικά στοιχεία». Η ημερίδα ΕΣΩ έγινε την Τετάρτη 22/05/2024, με χορηγούς επικοινωνίας το newsletter Build και τα περιοδικά Construction και Architect της Boussias Media.