Ηπληθώρα διαγωνισμών απογειώνει τον κατασκευαστικό κλάδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, προβλέπονται επιπρόσθετες ετήσιες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ως 4,1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2020. Το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα θα φτάσει μέχρι το 8,1% του ΑΕΠ το 2025 από 4% το 2020. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου εργασιών αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2020, αγγίζοντας τα 19,8 δισ. ευρώ το 2026, εφόσον απορροφηθεί το σύνολο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Με ένα παζλ χρηματοδοτικών εργαλείων, που συνδυάζει πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ, του CEF, που συμπληρώνονται από ιδιωτικά κεφάλαια, στην περίπτωση των ΣΔΙΤ, τα έργα υποδομών έχουν ανεβάσει στροφές. Οι μεγάλοι παίκτες των κατασκευών ρίχνουν όλες τους τις δυνάμεις στη διεκδίκηση των συμβάσεων.
Η κοσμογονία των έργων από τη μία, αλλά και το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον από την άλλη, έχουν οδηγήσει τους κατασκευαστικούς ομίλους στο κυνήγι της ρευστότητας, μέσω θεσμικών επενδυτών, αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, εξαγορών.
Σημαντική παράμετρο στο νέο πρόγραμμα των έργων αποτελεί η βιωσιμότητα. Όπως πρόσφατα ανέφερε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, το πρόγραμμα έργων, που έχει συμπεριληφθεί στο ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, είναι το πιο φιλοπεριβαλλοντικό που έχει καταρτιστεί ποτέ, καθώς το 67% αφορά σε πράσινες και βιώσιμες υποδομές μεταφορών.
Μετά το 2022 λοιπόν, μια χρονιά μεγάλων διαγωνισμών, ξεκινά ένας χορός υπογραφών για τεχνικά έργα ύψους 1,76 δισ. ευρώ που θα έρθουν να προστεθούν σε υποδομές όπως ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος, ο Ε65, η Αμβρακία Οδός, η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας.
Λεωφόρος Κύμης, οδικοί άξονες και ΣΔΙΤ στο πρώτο τρίμηνο
Στον προθάλαμο της ολοκλήρωσης έχει βάλει ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης πέντε οδικά έργα για το αμέσως επόμενο διάστημα. Σε χρόνους ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα, βαίνουν προς υπογραφή τρία έργα που δημοπρατήθηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο.
Πρόκειται για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, ύψους 352 εκατ., με ανάδοχο το σχήμα ΤΕΡΝΑ-Άκτωρ-Ιντρακάτ, την παράκαμψη Χαλκίδας – Ψαχνών, προϋπολογισμού 210 εκατ. ευρώ, με ανάδοχο τον Όμιλο Μυτιληναίο, και το Μπράλος – Άμφισσα, προϋπολογισμού 285 εκατ. ευρώ, που αναλαμβάνει ο Όμιλος Άβαξ.
Θα κλείσουν όμως εντός τριμήνου και δύο σημαντικές εκκρεμότητες. Αυτές αφορούν στα ΣΔΙΤ του άξονα Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη, 251,8 εκατ. ευρώ, με προσωρινό ανάδοχο το σχήμα Άκτωρ Παραχωρήσεις-Ιντρακάτ, καθώς και του ΒΟΑΚ για το τμήμα «Χερσόνησος – Νεάπολη», ύψους 290 εκατ. ευρώ, που θα κατασκευάσει η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις – Ιντρακάτ. Όσο δε για το μεγάλο τμήμα του ΒΟΑΚ «Χανιά – Ηράκλειο», ύψους 1,6 δισ. ευρώ, ως τα τέλη Μαρτίου αναμένεται προσωρινός ανάδοχος για το μεγαλύτερο έργο παραχώρησης που ξεκινά στην Ευρώπη.
Στην αρχή του χρόνου, σχεδιάζεται ακόμη η προκήρυξη του οδικού άξονα Ιωάννινα – Κακαβιά, προϋπολογισμού 310 εκατ. ευρώ, ενώ θα ακολουθήσει εντός τριμήνου η σύνδεση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω με την Εθνική Οδό, που περιλαμβάνει τον τριπλό κόμβο Σκαραμαγκά. Σύμφωνα δε με τον σχεδιασμό του υπουργείου και της ΕΡΓΟΣΕ, τα έξι σιδηροδρομικά έργα νέας γενιάς ύψους 4 δισ. ευρώ πρόκειται να συμβασιοποιηθούν εντός του 2023, αλλάζοντας πραγματικά τον σιδηροδρομικό χάρτη της χώρας.
Flyover: Το πρώτο οδικό έργο ΣΔΙΤ
Οι μηχανές ζεστάθηκαν με το πρώτο οδικό ΣΔΙΤ που μπήκε σε φάση υλοποίησης για την εναέρια Ανατολική Περιφερειακή Οδό της Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού 373,2 εκατ. ευρώ. Η ένωση Άβαξ – Μυτιληναίος ανέλαβε την κατασκευή και λειτουργία για διάστημα 30 ετών.
Μέσω αυτού του έργου, η Περιφερειακή Θεσσαλονίκης θα αποκτήσει σταθερή συντήρηση και λειτουργία, σχεδόν στα πρότυπα της Αττικής Οδού, χωρίς όμως να υπάρχει πληρωμή διοδίου. Ο αστικός αυτοκινητόδρομος της Θεσσαλονίκης με την ολοκλήρωση του έργου θα αλλάξει χαρακτήρα, θα έχει σημαντικά μεγαλύτερη χωρητικότητα και θα μπορεί να εξυπηρετεί με ασφάλεια τους χρήστες του.
Τα έργα εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν 2-3 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, καθώς θα χρειαστεί να γίνει αρχικά η κατάληψη του χώρου, να δημιουργηθούν τα εργοτάξια και να ξεκινήσει η πρόσληψη προσωπικού που θα χρειαστεί για την κατασκευή του έργου.
Γραμμή 4 του Μετρό με 15 σταθμούς
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα που θα αποσυμφορήσει πολλές περιοχές του κέντρου, είναι η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας. Το πρώτο τμήμα Γραμμής 4 του Μετρό «Άλσος Βεΐκου – Γουδή”, έχει σχεδιαστεί με σκοπό να εξυπηρετήσει πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας.
Η νέα γραμμή, που θα έχει 15 σταθμούς, θα εξυπηρετεί μεγάλο αριθμό υποδομών: Δικαστήρια, Νοσοκομεία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Οργανισμούς, Υπουργεία, Μουσεία. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το φθινόπωρο που θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του φρέατος δίπλα στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, θα έχουν φτάσει και τα νέα υπερσύγχρονα ΤΒΜ (μετροπόντικες), που κατασκευάζονται εν τω μεταξύ στη Γερμανία.
Ο ένας μετροπόντικας θα ξεκινήσει από το φρέαρ της Κατεχάκη, ο δεύτερος από το φρέαρ της Βεΐκου και θα «συναντηθούν» στον Ευαγγελισμό. Με τη Γραμμή 4 οι πολίτες θα πηγαίνουν από το Γουδή στην Κυψέλη σε 13 λεπτά κι από το Άλσος Βεΐκου στα Εξάρχεια σε 7 λεπτά.
Αντίστοιχα, αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού για την επέκταση της Γραμμής 2 του μετρό προς Ίλιον, με τρεις νέους σταθμούς από Ανθούπολη προς Παλατιανή, Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. Η νέα επέκταση θα έχει μήκος 4 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου θα ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ καθώς θα περιλαμβάνει και την επέκταση του αμαξοστασίου του Ελαιώνα, κατά 20.000 τ.μ., με υποδομές συντήρησης τροχαίου υλικού.
Σε εξέλιξη Ε65 και Πάτρα – Πύργος
Δύο σημαντικά έργα που αναμένεται να αλλάξουν τον κυκλοφοριακό χάρτη της χώρας, διευκολύνοντας τόσο την πρόσβαση όσο και τις μεταφορές, είναι η ολοκλήρωση του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδος (Ε65) αλλά και το οδικό τμήμα Πάτρα – Πύργος της Ολυμπίας Οδού.
Ήδη, οι εργασίες τόσο στο νότιο όσο και το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, προχωρούν ταχύτατα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί το έργο θα αποτελέσει μέρος της ευρύτερης διασύνδεσης της Ελλάδας με την Ευρώπη, προσδίδοντας σημαντικά αναπτυξιακά οφέλη στη χώρα μας.
Από την άλλη πλευρά, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το πρώτο εξάμηνο του 2025 προχωρά η κατασκευή του οδικού άξονα Πάτρα – Πύργος, ένα έργο που εντάχθηκε στη σύμβαση της παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού. Με την ένταξη του Πάτρα- Πύργος στο Έργο Παραχώρησης, η Ολυμπία Οδός γίνεται πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με συνολικό μήκος 277 χιλιόμετρα. Τα νέα 75 χιλιόμετρα σύγχρονου αυτοκινητόδρομου θα συνδέουν την Περιμετρική Πάτρας με τη βόρεια είσοδο της πόλης του Πύργου.
Σήμερα, η Πατρών-Πύργου είναι ένας παλαιός οδικός άξονας με ιδιαίτερα δυσμενή στατιστικά αναφορικά με την οδική ασφάλεια. Με τον νέο αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Πύργος εκατομμύρια οχηματοχιλιόμετρα θα πραγματοποιούνται πλέον υπό συνθήκες ασφάλειας, άνεσης και εξοικονόμησης χρόνου.
Σε τροχιά υλοποίησης ο Προαστιακός Δυτικής Αττικής
Τον Ιανουάριο του 2023 δημοπρατείται επίσης ένα από τα σημαντικότερα έργα του σιδηροδρόμου, ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος Δυτικής Αττικής.
Ένα έργο που με την ολοκλήρωση του θα αλλάξει τον συγκοινωνιακό χάρτη στη Δυτική Αττική διευκολύνοντας τις μετακινήσεις των πολιτών της περιοχής. Η νέα αυτή γραμμή του προαστιακού θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα διασχίζει τον Ασπρόπυργο και την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα, με επτά νέους σταθμούς. Θα εξυπηρετεί και τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας, ενώ θα διευκολύνει, ευρύτερα, τη μετάβαση των εργαζομένων στον μεγάλο αριθμό εταιρειών διανομής, αποθήκευσης και διαμεταφοράς προϊόντων που έχουν την έδρα τους δυτικά της Αθήνας.
Το έργο θα εκτελεστεί στον υφιστάμενο κλάδο γραμμής και αφορά την αναβάθμιση της υπάρχουσας Σιδηροδρομικής Γραμμής Προαστιακού Σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής, τμήμα: ‘Ανω Λιόσια – Νέος Σ.Σ. Μεγάρων έως τον Π.Σ. Μεγάρων (τμήμα έργου με δικαίωμα προαίρεσης). Το κόστος του έργου έχει εκτιμηθεί σε ποσό με ΦΠΑ 132, 61 εκατ. ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 106,95 εκατ. ευρώ).
Η δημοπράτηση του έργου έχει προγραμματιστεί για τις 24 Ιανουαρίου 2023 και δύο μέρες αργότερα θα αποσφραγιστούν οι φάκελοι των προσφορών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό έργο που έχει δημοπρατήσει ο ΟΣΕ εδώ και δύο δεκαετίες.
Παράλληλα, προχωράει το μεγαλύτερο πακέτο σιδηροδρομικών έργων με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου, συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Έχει υπογραφεί ήδη από την ΕΡΓΟΣΕ η σύμβασης για τις υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου, με το σχήμα OBERMEYER ΕΛΛΑΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ε.Π.Ε., κόστους 6,44 εκατ. ευρώ.
Νέας γενιάς υποδομές
Υπενθυμίζεται ότι πέντε σημαντικοί διαγωνισμοί, συνολικού προϋπολογισμού 379 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκίνησαν στα τέλη του 2022. Πρόκειται για τα έργα ύδρευσης σε Άρτα – Πρέβεζα – Λευκάδα – Αιτωλοακαρνανία, την κατασκευή του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο, εγγειοβελτιωτικά έργα στην Αιτωλοακαρνανία, αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα στο Νομό Λασιθίου Κρήτης και αντιπλημμυρικά έργα στον Δήμο Λουτρακίου.
Στα έργα νέας γενιάς συγκαταλέγονται επίσης οι σημαντικές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις, που προσεγγίζουν το 1,5 δισ. ευρώ.
