Μυτιληναίος: Με περιθώριο EBITDA 30% στο εννεάμηνο ο κλάδος μεταλλουργίας

Kύκλο εργασιών 675 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε 14,8% του συνολικού κύκλου εργασιών του ομίλου, κατέγραψε στο εννεάμηνο του 2022 ο τομέας Μεταλλουργίας της Μυτιληναίος, έναντι 482 εκατ. στο εννεάμηνο του 2021, ενώ τα κέρδη EBITDA διαμορφώθηκαν σε 202 εκατ. ευρώ, έναντι 119 εκατ. στο εννεάμηνο του προηγούμενου έτους, μία αύξηση της τάξης του 69%. Η αύξηση αυτή, σύμφωνα με τη διοίκηση του ομίλου, οφείλεται τόσο στη διατήρηση των υψηλών τιμών Premia αλουμινίου, όσο και στην έγκαιρη ανάληψη δράσεων από τη Μυτιληναίος αναφορικά με τον έλεγχο του κόστους, διατηρώντας τη θέση της μεταξύ των ανταγωνιστικότερων παραγωγών αλουμίνας και αλουμινίου παγκοσμίως, κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στην αύξηση του περιθωρίου κέρδους σε σχέση με το περυσινό εννεάμηνο (περιθώριο ΕΒΙΤDA 9μήνου 2022; 30% – περιθώριο EBITDA 9μήνου 2021: 24,8%).

Συνολικά, στο εννεάμηνο του 2021 ο κύκλος εργασιών του ομίλου Μυτιληναίος διαμορφώθηκε σε 4,57 δισ. ευρώ, έναντι 1,70 δισ. στο εννεάμηνο του 2021, σημειώνοντας αύξηση 169%. Τα κέρδη EBITDA αυξήθηκαν κατά 121%, στα 533 εκατ. ευρώ, έναντι 241 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, επωφελούμενα από τις ιστορικά υψηλές επιδόσεις των δραστηριοτήτων σε μεταλλουργία και «πράσινη» ενέργεια.

Πώς κινήθηκε η τιμή του αλουμινίου
Η μέση τιμή του αλουμινίου (LME 3Μ) στο εννεάμηνο του 2022 διαμορφώθηκε στα 2.836 δολάρια ανά τόνο, από 2.393 δολάρια ανά τόνο το αντίστοιχο διάστημα του 2021, σημειώνοντας άνοδο 19%.
Η τιμή του αλουμινίου είχε έντονες μεταβολές μέσα στο έτος, καθώς κατά τη διάρκεια του A’ τριμήνου του 2022 καταγράφηκαν νέα ιστορικά υψηλά, στα επίπεδα των 4.000 δολαρίων ανά τόνο, με αφορμή κυρίως τη γεωπολιτική κρίση στην Ουκρανία, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε αποκλιμάκωση της τιμής, η οποία επανήλθε στα επίπεδα των 2.500 δολάρια ανά τόνο, κυρίως λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών για επιβράδυνση στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και της ενίσχυσης του αμερικανικού δολαρίου. Κατά τη διάρκεια του Γ’ τριμήνου η τιμή του μετάλλου σταθεροποιήθηκε, κινούμενη πέριξ των 2.300 δολαρίων ανά τόνο.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Μυτιληναίος, η διόρθωση, των τιμών αλουμινίου σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος ενέργειας, έχουν συμπιέσει περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους πολλών παραγωγών, κυρίως στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική. Πλέον σήμερα, περισσότερο από 1 εκατ. τόνοι ευρωπαϊκής παραγωγής αλουμινίου έχουν περικοπεί, με σχεδόν άλλους τόσους να βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Τα premia της μπιγιέτας αλουμινίου, παρά την πρόσφατη υποχώρηση των τιμών, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν, μεταξύ άλλων, λόγω της μειωμένης παραγωγής αλουμινίου στην Ευρώπη, η οποία, όπως σχολιάζει η Μυτιληναίος, παραμένει μία βαθιά ελλειμματική αγορά, με το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της να καλύπτονται με εισαγωγές από τρίτες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ρωσία.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Πού αγοράζουν ακίνητα οι ξένοι στην Ελλάδα

Διαρκώς αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον των διεθνών αγοραστών για την απόκτηση κατοικιών στην Ελλάδα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι Γερμανοί διατηρούσαν παραδοσιακά ενδιαφέρον για την Πελοπόννησο, πλέον τα δεδομένα έχουν αλλάξει καθότι εξετάζουν κατοικίες σε όλη την Ελλάδα και κυρίως στο ηπειρωτικό τμήμα της χώρας, όπως αναφέρει στο Build ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Spitogatos.gr, Δημήτρης Μελαχροινός. Οι περιοχές που εκτός των άλλων εξετάζουν οι Γερμανοί είναι τόσο η Χαλκιδική και η Θεσσαλονίκη αλλά και ευρύτερα η Βόρεια Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τους Αμερικανούς επιδεικνύουν ενδιαφέρον κυρίως για τις Κυκλάδες και τα νότια προάστια, ενώ και οι Αυστραλοί αγοραστές είναι μεταξύ εκείνων που έχουν στρέψει το τελευταίο χρονικό διάστημα το ενδιαφέρον τους στη χώρα μας. Λαοί της Δυτικής Ευρώπης, όπως οι Γάλλοι παρουσιάζουν έντονη κινητικότητα στις Κυκλάδες, ενώ οι προερχόμενοι από τη Μεγάλη Βρετανία – μεταξύ τους και Έλληνες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά εκεί – επιλέγουν να τοποθετηθούν στη χώρα μας με την αγορά κάποιου ακινήτου στο κέντρο της Αθήνας, στα νότια αλλά και στα βόρεια προάστια, ενώ και οι Κυκλάδες βρίσκονται μέσα στις προτιμήσεις τους.

Οι ακριβότερες περιοχές της Ελλάδας
Όπως αναφέρει ο κύριος Μελαχροινός αυτή τη στιγμή τα νότια προάστια και οι Κυκλάδες αποτελούν τις δύο γεωγραφικές ζώνες με την υψηλότερη τιμή αγοράς ακινήτων ανά τετραγωνικό μέτρο. Για παράδειγμα η Μύκονος, η Βουλιαγμένη και η Βούλα υπερβαίνουν τα 5.000 ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ η Πάρος βρίσκεται επίσης ψηλά χωρίς ωστόσο να υπερβαίνει τις 5.000 ανά τ.μ. Ο επικεφαλής του Spitogatos.gr επισημαίνει πως παρά το γεγονός ότι οι τιμές κινούνται ανοδικά δεν εμφανίζονται σημάδια κάμψης της ζήτησης στην αγορά κατοικιών.

Ως προς την ενοικίαση κατοικιών εκτιμά ότι εάν μειωθεί περαιτέρω το διαθέσιμο εισόδημα των ενοικιαστών αναμένεται να περιοριστεί και ο ρυθμός αύξησης των μισθωμάτων κάτι που κατ’ επέκταση θα μπορούσε να ανακόψει μελλοντικά και την έντονα ανοδική πορεία στις τιμές πώλησης των κατοικιών στην Ελλάδα. Από την άλλη όμως πρόκειται για μία εικασία που βασίζεται σε μακροοικονομικά μεγέθη και όχι στην πραγματική εικόνα που παρουσιάζει αυτή τη στιγμή η αγορά, επισημαίνει
ο ίδιος.

Ο Δημήτρης Μελαχροινός βλέπει τη ζήτηση για νέες μισθώσεις ακινήτων να κινείται ανοδικά παρά την αύξηση των τιμών στα ενοίκια. Η ζήτηση εμφανίζεται ενισχυμένη από τους Έλληνες, οι οποίοι όπως λέει όχι απλά εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη μίσθωση ακινήτων αλλά καταθέτουν συγκεκριμένα αιτήματα για να μισθώσουν κάποια κατοικία.
Σημείο των καιρών αποτελεί ότι πολλοί Έλληνες παρά το γεγονός ότι μισθώνουν ακίνητα σε εντονότερο ρυθμό σε σχέση με το 2021, ωστόσο κινούνται σε υποδεέστερες περιοχές, προκειμένου να επιτύχουν οικονομικότερα ενοίκια.

Παρατηρεί τέλος ότι τα ενεργειακά αναβαθμισμένα ακίνητα προσφέρουν υπεραξία και είναι ακριβότερα, ωστόσο στα βόρεια προάστια ή και στους πιο ‘ακριβούς’ δήμους όπως είναι το Παλαιό Ψυχικό, παρά το γεγονός ότι τα παλιά σπίτια έχουν χαμηλή ενεργειακή κλάση, εμφανίζεται έντονη κινητικότητα σε επίπεδο αγοραπωλήσιών, καθότι η τοποθεσία στην προκειμένη περίπτωση είναι αυτή που διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Μινιόν: Ξεκινάει τον Νοέμβριο η ανακατασκευή της όψης του κτιρίου

Eντός του Νοεμβρίου ξεκινά η ανακατασκευή της όψης του Μινιόν, γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών στο εμβληματικό ακίνητο που βρίσκεται στην οδό Πατησίων και έχει αποκτήσει η Dimand. Αυτό ανέφερε από το βήμα της Prodexpo ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης εταιρείας, Δημήτρης Ανδριόπουλος. Σχετικά με το Μινιόν πρόσθεσε ότι το ενδιαφέρον της εταιρεία του ήταν εκτεταμένο, σε βαθμό που παρακολουθούσε το ακίνητο ήδη από το 2006. Σύμφωνα με τον κύριο Ανδριόπουλο η συγκεκριμένη κίνηση που αφορά στην ανακατασκευή του Μινιόν πρόκειται για μέρος της συνολικότερης θεώρησης και στρατηγικής της Dimand, η οποία επιδίωξε την τοποθέτησή της στην ευρύτερη περιοχή του καταπονημένου τα τελευταία χρόνια κέντρου της Αθήνας.

Γι’ αυτό και εκτός από το Μινιόν πραγματοποίησε τοποθετήσεις στην Ομόνοια με το ξενοδοχείο Moxy, ενώ ευρύτερα έβλεπε τοποθετήσεις στην Αιόλου και στην Πλατεία Κοτζιά. Ο Δ. Ανδριόπουλος τόνισε ότι η Ελλάδα από μόνη της αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία. Και αιτιολόγησε τη θέση του αυτή, λέγοντας ότι η χώρα έχει μείνει αρκετά πίσω τα τελευταία χρόνια στον τομέα των επενδύσεων, συμπληρώνοντας ότι η αύξηση του τουρισμού γεμίζει τη χώρα μας με ευκαιρίες και επισημαίνοντας ότι πρέπει από σήμερα να προχωρήσουμε στην δημιουργία στρατηγικών υποδομών.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Intrakat: Ετοιμάζει ΑΜΚ 100 εκατ. ευρώ – Πού θα κατευθυνθούν τα νέα κεφάλαια

Έκτακτη γενική συνέλευση συγκαλεί στις 14 Νοεμβρίου η Intrakat, με στόχο την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας κατά 100 εκατομμύρια ευρώ, η οποία θα πραγματοποιηθεί μέσω δημόσιας προσφοράς, με δικαίωμα προτίμησης αποκλειστικά υπέρ των υφιστάμενων μετόχων. Ειδκότερα, η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου προτείνεται να γίνει με την έκδοση μέχρι και 85.470.086 νέων κοινών, ονομαστικών, μετά ψήφου μετοχών με ονομαστική αξία €0,30 εκάστη, με προτεινόμενη τιμή διάθεσης κάθε νέας μετοχής €1,17 και με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των υφιστάμενων μετόχων.

Όπως αναφέρει σε σχετική της ανακοίνωση η Intrakat, προσδοκία της εταιρείας είναι ότι οι νέοι κύριοι μέτοχοι θα συμμετέχουν στην επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ενώ παράλληλα η σημαντική έκπτωση (discount 27,3% στην τιμή κλεισίματος της Παρασκευής 21/10/22) στην τιμή απόκτησης κάθε νέας μετοχής και το δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων «καθιστά ξεκάθαρη την πρόθεση του Διοικητικού Συμβουλίου να δώσει σε όλους τους παλαιούς μετόχους τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αναπτυξιακή πορεία της εταιρείας» .

50 εκατ. για ανάπτυξη μέσω εξαγορών
Σύμφωνα με τα σχέδια της διοίκησης, τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα επιταχύνουν το επενδυτικό πλάνο του ομίλου Intrakat, εξυπηρετώντας σημαντικές ευκαιρίες που αφορούν στους πέντε στρατηγικούς πυλώνες ανάπτυξης: νέα και εκτελούμενα κατασκευαστικά έργα υποδομών, έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις, έργα διαχείρισης απορριμμάτων, καθώς και νέες επενδύσεις σε real estate στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, η νέα διοίκηση του ομίλου σχεδιάζει να αξιοποιήσει 50 εκατ. ευρώ ως ενδυνάμωση του υφιστάμενου κεφαλαίου κίνησης, και 50 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για ανάπτυξη μέσω εξαγορών.

Το επιχειρηματικό πλάνο στο real estate
Στην ανακοίνωση της Intrakat γίνεται ιδιαίτερη μνεία στον τομέα του real estate, όπου το επιχειρηματικό πλάνο της Intrakat εστιάζει σε high end τουριστικούς προορισμούς, όπως είναι η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Πάρος, η Σύρος, η Αθήνα και η Κρήτη, όπου θα αναπτύξει πολυτελείς ξενοδοχειακές και οικιστικές μονάδες, ενώ υπενθυμίζεται η πρόσφατα ανακοινωθείσα συνεργασία με το Ellington Management Group, που στην Ελλάδα εκπροσωπείται από την Ellington Solutions, με την οποία η Intrakat καθίσταται στρατηγικός συνεργάτης ενός ομίλου που διεθνώς θεωρείται κορυφαίος στη διαχείριση τιτλοποιημένων χαρτοφυλακίων ακινήτων.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Trade Estates-Τen Brinke: Στο κάδρο πανελλαδική επέκταση και δημιουργία retail parks σε Κύπρο και Βουλγαρία

Στην δημιουργία ενός διευρυμένου χαρτοφυλακίου ακινήτων στον τομέα των retail parks στοχεύει ο όμιλος Φουρλή μέσω της Trade Estates ΑΕΕΑΠ, κάτι που ανέφερε ο Βασίλης Φουρλής, πρόεδρος του ομίλου από το βήμα τoυ συνεδρίου Prodexpo. Σε αυτό το πλαίσιο μέσω της συνεργασίας που ήδη έχει αναπτύξει ο όμιλος με την Ten Brinke, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή των εμπορικών ακινήτων για λογαριασμό του, ο κύριος Fουρλής σημείωσε ότι στο πλάνο της συνεργασίας είναι να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός της Trade Estates, ούτως ώστε η θυγατρική του ομίλου Φουρλή να γίνει ηγέτιδα δύναμη στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Κύπρο στον τομέα των retail parks. «Δεν υπήρχε ποιοτικό και σύγχρονο προϊόν ώστε να δημιουργηθεί κρίσιμη μάζα στο χαρτοφυλάκιό μας. Γι’ αυτό και προχωρήσαμε στην ανάπτυξη σύγχρονων χώρων όπου ο Έλληνας καταναλωτής μπορεί να έχει εύκολα πρόσβαση.

Η ανάπτυξη δεν είναι το βασικό έργο μίας εταιρείας ΑΕΕΑΠ. Έτσι δημιουργήσαμε μία σημαντική συνεργασία για την ανάπτυξη των εμπορικών πάρκων που θέλουμε να κατασκευάσουμε. Επιλέξαμε την Τen Βrinke δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ισχυρό παίκτη, με υγιή οικονομικά και εμπειρία στην ανάπτυξη τέτοιων πάρκων στην Ευρώπη, με μία ομάδα που γνωρίζει καλά τις συνθήκες στην Ελλάδα», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κύριος Φουρλής. «Η συνεργασία μας με την Ten Brinke νομίζω ότι θα υλοποιήσει την σχέδιό μας για την Trade Estates που θέλει να γίνει ηγέτης στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Κύπρο στον τομέα των retail parks».

Ξεκινάει η κατασκευή του εμπορικού πάρκου στην Πάτρα στο τέλος του 2023
Αυτή τη στιγμή η Ten Brinke έχει λάβει άδεια δόμησης για τις εμπορικές αναπτύξεις που έχει αναλάβει για λογαριασμό της Trade Estates στα Σπάτα και στην Πάτρα, όπου στη δεύτερη περίπτωση οι κατασκευαστικές εργασίες θα ξεκινήσουν στο τέλος του χρόνου και αμέσως μετά ακολουθεί η Κρήτη. «Κατόπιν περιμένουμε και άλλες πόλεις που θα ενδιαφερθούν για τέτοιου είδους πάρκα στον τομέα του retail», ανέφερε από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Ten Brinke για την Ελλάδα, Φώτης Γιόφτσιος. «Είναι ένα προϊόν που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα στην Ελλάδα και χαιρόμαστε που το φέρνουμε εμείς», σημείωσε.

Aπό την πλευρά του ο COO της Ten Brinke, Wim Ten Brinke, στάθηκε στην Ελλάδα και τις προοπτικές της: «Θα πρέπει να δούμε εάν υπάρχει ανάγκη για τόσες πολλές μισθώσεις και το πώς θα εξελιχθούν τα μισθωτήρια. Πάντως μην ξεχνάτε ότι τα σπίτια που κατασκευάζονται και είναι πολύ κοντά στις ανάγκες ηλικιωμένων είναι κάτι που μπορεί να σας βοηθήσει καθότι πρόκειται για ένα εξειδικευμένο προϊόν, το οποίο ζητούν οι επενδυτές».


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Πέντε τρόποι που η ρομποτική μετασχηματίζει τις κατασκευές

Ο κατασκευαστικός κλάδος έχει μια περίπλοκη σχέση με την τεχνολογία, και αυτό σίγουρα φαίνεται περισσότερο από ποτέ στο θέμα της εφαρμογής της ρομποτικής στα τεχνικά έργα. Ο κλάδος, εξαιτίας της πανδημίας, θα έρθει αντιμέτωπος με σοβαρότερες ελλείψεις όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ παράλληλα οι εταιρείες θα πρέπει να γίνουν πιο καινοτόμες.

Το ερώτημα που βασανίζει τους εκπροσώπους του κλάδου και τους αναλυτές της αγοράς είναι ο αντίκτυπος της ρομποτικής στην απασχόληση. Δηλαδή, εάν και κατά πόσο η αλματώδης ανάπτυξη της ρομποτικής και παρόμοιων εργαλείων θα μειώσει τις θέσεις εργασίας που καταλαμβάνονται από τους ανθρώπους.

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι τόσο απλή, καθώς υπάρχουν ορισμένες θέσεις εργασίας που μπορούν να αντικατασταθούν από αυτόνομα ρομποτικά συστήματα – κάτι που έχει γίνει ήδη σε άλλους βιομηχανικούς κλάδους, όπως η μεταποίηση. Ωστόσο, πάντοτε θα υπήρχε η ανάγκη της ανθρώπινης παρουσίας και του ελέγχου. Οι υποδομές θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από την ανθρώπινη εφευρετικότητα, ενώ και τα ίδια τα ρομποτικά συστήματα θα απαιτούν την ανθρώπινη παρουσία, για να διασφαλίζεται η σωστή και ασφαλής λειτουργία τους.

Παρά τον σκεπτικισμό που υπάρχει, κάποιες εταιρείες διεθνούς βεληνεκούς έχουν ξεκινήσει σταδιακά να εφαρμόζουν τη ρομποτική σε εργοτάξιά τους. Από τη μέχρι τώρα εμπειρία, συγκεντρώσαμε πέντε τρόπους με τους οποίους μπορεί η ρομποτική τεχνολογία να αναμορφώσει την κατασκευαστική αγορά.

Ανθρώπινο δυναμικό
Η πανδημία έφερε στο φως τη σοβαρότερη έλλειψη με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο κατασκευαστικός κλάδος, όλα αυτά τα χρόνια: την απουσία κατάλληλα εκπαιδευμένου εργατοτεχνικού προσωπικού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία ενώσεων και κρατικών φορέων από όλο τον κόσμο, έως το τέλος αυτής της δεκαετίας αναμένεται πτώση του εργατικού δυναμικού στις κατασκευές σε έως και 41%. Και αυτό καθώς, όπως υπολογίζεται, πάνω από τους μισούς εργαζόμενους σήμερα στον κλάδο, πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν έως το 2031.

Το πρόβλημα επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο αν λάβουμε υπόψη ότι δεν υπάρχει προθυμία από τις νεότερες γενιές να εργαστούν στο περιβάλλον της οικοδομής, καθιστώντας έτσι άκρως δυσοίωνο το μέλλον της κατασκευής.

Η κοινωνία όμως θα συνεχίσει να έχει ανάγκες τις οποίες θα πρέπει να ικανοποιήσει η κατασκευαστική αγορά και τα ρομπότ αποτελούν μια λύση. Τα εν λόγω συστήματα δεν απαιτούν διαλείμματα, δεν παίρνουν μισθό και μπορούν να εργάζονται συνεχώς όλη τη νύχτα.

Χρησιμοποιώντας την αυτόνομη ρομποτική για ορισμένες εργασίες, οι εταιρείες μπορούν να ανακατευθύνουν το ανθρώπινο δυναμικό τους πιο αποτελεσματικά, επιτρέποντάς στους εργαζομένους να αντιμετωπίζουν πιο κρίσιμες τεχνικές εργασίες.

Εξοικονόμηση
Το κόστος της απόκτησης των ρομπότ είναι αρκετά υψηλό, ωστόσο δεν συγκρίνεται με το μακροπρόθεσμο κόστος του ανθρώπινου δυναμικού, στο οποίο περιλαμβάνονται οι αμοιβές, η ασφάλιση, τυχόν επιδόματα κ.λπ. σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, δηλαδή, τα ρομπότ είναι πιο οικονομικά σε σχέση με τους ανθρώπους.

Αναπτύσσοντας ρομπότ για να χειρίζονται πιο επαναλαμβανόμενες εργασίες, όπως η τοιχοποιία ή η ανάρτηση γυψοσανίδων, οι επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν την ποσότητα εργασίας που απαιτείται για ένα έργο.

Δεδομένου ότι τα ρομπότ μπορούν συνήθως να εκτελούν τις εργασίες τους πιο γρήγορα από τα αντίστοιχα ανθρώπινα, η δουλειά γίνεται γρήγορα και με λιγότερα λάθη. Με τις περισσότερες κατασκευαστικές εταιρείες να λειτουργούν ήδη με περιθώρια κέρδους, κάθε ευκαιρία για μείωση του κόστους κάνει μεγάλη διαφορά στο τελικό αποτέλεσμα.

Προστασία του περιβάλλοντος
Μια ακόμη πτυχή της λειτουργίας των ρομπότ στον κατασκευαστικό κλάδο είναι ότι συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, μειώνοντας σημαντικά τα απόβλητα και απορρίμματα των κατασκευών και ανακαινίσεων.

Μέθοδοι όπως η τρισδιάστατη εκτύπωση και η συναρμολόγηση προκατασκευασμένων τεμαχίων κάνουν χρήση της ακριβούς ποσότητας υλικού που απαιτείται για το έργο, με αποτέλεσμα να μειώνονται σημαντικά τα απόβλητα, ενώ παράλληλα εξοικονομούνται χρήματα και ενισχύεται η προστασία του περιβάλλοντος.

Η τεχνολογία της αυτόνομης ρομποτικής είναι ακόμα αρκετά νέα, οπότε η μακροπρόθεσμη θέση της στον κατασκευαστικό τομέα είναι άγνωστη.

Ωστόσο, η σταδιακή εμφάνιση και διάδοσή της στον κλάδο είναι ένα σημάδι ότι παρά τις διαρκώς παρούσες εργασιακές προκλήσεις, οι επιχειρήσεις θα βρίσκουν τρόπους να παραδίδουν τις εργασίες έγκαιρα και με συγκρατημένους προϋπολογισμούς.

Δεν είναι μια τέλεια λύση, αλλά ένα αυτόνομο πρόγραμμα ρομποτικής μπορεί να βοηθήσει πολύ τις εταιρείες να φτάσουν στους στόχους τους με μεγαλύτερη συνέπεια.

Ασφάλεια
Τα ρομπότ μπορεί να χρειάζονται επισκευές ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά ποτέ δεν θα… πληγωθούν σε ένα ατύχημα στο εργοτάξιο. Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ (BLS), το 21% όλων των θανάτων στον χώρο εργασίας το 2018 σημειώθηκαν στον κατασκευαστικό κλάδο. Το ανθρώπινο σώμα είναι εύθραυστο και υπόκειται σε κόπωση ή τραυματισμό. Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ειδικότερα, προκαλούν άγχος στο ανθρώπινο σώμα στο οποίο τα ρομπότ έχουν ανοσία. Εάν ένας βασικός ανθρώπινος εργάτης μείνει εκτός εργασίας λόγω τραυματισμού, μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη ενός ολόκληρου έργου.

Από την άλλη πλευρά, τα ρομπότ μπορούν να κάνουν την ίδια κίνηση 24 ώρες το 24ωρο. Μάλιστα, όσες εταιρείες έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζουν ρομποτικά συστήματα, το κάνουν σε βασικές επαναλαμβανόμενες εργασίες, καθώς οι άνθρωποι επικεντρώνονται σε καθήκοντα που απαιτούν περισσότερη εφευρετικότητα και σκέψη.

Ευελιξία και προσαρμοστικότητα
Καθώς το εργατικό δυναμικό είναι εξαπλωμένο σε όλο το εργοτάξιο, οι κατασκευαστικές εταιρείες έχουν πολύ λίγα περιθώρια όσον αφορά την ανάπτυξη εργαζομένων. Οποιαδήποτε διακοπή στη διαθεσιμότητα των εργαζομένων τους μπορεί να δημιουργήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση που να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο το χρονοδιάγραμμα του έργου. Η χρήση λοιπόν αυτοματοποιημένων ρομπότ για τη συμπλήρωση του εργατικού τους δυναμικού, επιτρέπει στις εταιρείες μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τους πόρους εργασίας τους, καθιστώντας ευκολότερη την προσαρμογή τους σε απροσδόκητες απουσίες.

Καθώς οι προτεραιότητες ή οι εργασίες αλλάζουν στα μέσα του έργου, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν αυτόνομα ρομπότ μπορούν γρήγορα να μετατοπίσουν πόρους για να ικανοποιήσουν τέτοιες ανάγκες. Η προσθήκη ενός αυτόνομου βοηθού στο δυναμικό μιας κατασκευαστικής εταιρείας μπορεί να προσφέρει την αναγκαία ευελιξία προκειμένου να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι εργασίες.


Γιατί καθυστερεί η υιοθέτηση της ρομποτικής στο εργοτάξιο;

  • Σε αντίθεση με τη γραμμή παραγωγής σε ένα εργοστάσιο που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις, οι εργασίες που εκτελούνται σε ένα εργοτάξιο απαιτούν προσαρμοστικότητα και αλλαγές σχεδίων. Κάθε έργο είναι διαφορετικό και απαιτεί τη συνεχή ανθρώπινη αξιολόγηση-παρέμβαση. Παρ’ όλα αυτά, η επανάσταση που φέρει η τεχνολογία και το οικοσύστημα του Building Information Modelling (BIM) πρόκειται να ανοίξει τον δρόμο στη ρομποτική.
  • Μπορεί να υπάρχει μακροπρόθεσμη απόσβεση του αρχικού κόστους απόκτησης των ρομπότ, αλλά δεν παύουν να είναι ακριβά. Σε μια εποχή μάλιστα όπου οι περισσότερες εταιρείες λειτουργούν με μικρά περιθώρια κέρδους.
  • Υπάρχουν νομικά και ασφαλιστικά κωλύματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν για να διαδοθεί η χρήση των ρομπότ στις κατασκευές, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους που ενέχει η λειτουργία ενός μεγάλων διαστάσεων ρομπότ.

Ο πληθωρισμός κατακλύζει την κατασκευαστική αγορά

Μεγάλη ανάπτυξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας των κατοικιών σημειώθηκε το 2021 με ποσοστό ανάπτυξης έως και 2,1% στις προηγμένες οικονομίες. Οι επενδύσεις σε κατοικίες σημείωσαν άνθηση, κυρίως στην Αμερική, καθώς τα χαμηλά επιτόκια, η ισχυρή οικονομική δυναμική των νοικοκυριών συνδυαστικά με την αλλαγή του προσανατολισμού των δαπανών, ενίσχυσαν την απήχηση των μονοκατοικιών. Ωστόσο, η άνοδος της ζήτησης συνέπεσε με την κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας και τους περιορισμούς της κινητικότητας που προκλήθηκαν από τον Covid. Συνεπώς η αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης που προέκυψε, οδήγησε στην αλματώδη αύξηση του κόστους κατασκευής παγκοσμίως, ιδιαίτερα κατά την ανέγερση μονοκατοικιών.

Η κατασκευαστική ζήτηση παραμένει ισχυρή
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα πρόκειται να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό και τα προσεχή έτη. Παγκοσμίως, η πλειονότητα των κυβερνήσεων προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προήλθαν από την πανδημία εντάσσοντας στο πλάνο της μεγάλα έργα υποδομής, καθώς, όπως μας έχει διδάξει η ιστορία, οι επενδύσεις στο παραγωγικό δυναμικό έχουν αποδειχθεί βασικός μοχλός της οικονομικής ανάκαμψης. Ο νόμος των ΗΠΑ που αφορά τις επενδύσεις σε υποδομές και αντίστοιχες θέσεις εργασίας, προβλέπει 500 δις δολάρια σε νέες δαπάνες κατά την επόμενη δεκαετία και σημαντική χρηματοδότηση για την κατασκευή νέων αυτοκινητόδρομων, σιδηροδρόμων και έργων γεφυροποιίας. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποστηρίξει ένα «κύμα ανακαίνισης» με στόχο την απαλλαγή των ανθρακούχων εκπομπών του κτιριακού αποθέματος σε όλα τα μήκη και πλάτη της ηπείρου. Ακολούθως στην Ασία, η Κίνα πρόκειται να υλοποιήσει δεκάδες έργα υποδομών προκειμένου να αντισταθμιστεί η ύφεση των ακινήτων και να ενισχυθεί η οικονομία μετά το lockdown της Σαγκάης.

Εφοδιαστική κρίση και προβλέψεις για το νέο έτος
Τα πρώτα προβλήματα άρχισαν να διαφαίνονται για την εφοδιαστική αλυσίδα το 2020, όταν αυξήθηκε ραγδαία η καταναλωτική και βιομηχανική ζήτηση αγαθών, γεγονός που εκτόξευσε την παγκόσμια τιμή ναύλωσης για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων. Ο κατασκευαστικός τομέας επηρεάστηκε περισσότερο από την εν λόγω αύξηση σε σχέση με άλλους τομείς της οικονομίας, εξαιτίας της κακή αναλογίας βάρους και αξίας των δομικών υλικών. Επιπλέον, πολλά κράτη βασίζονται στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού για ζωτικής σημασίας κατασκευαστικό εξοπλισμό και ανταλλακτικά. Οι συχνές καθυστερήσεις στην παραλαβή εξοπλισμού και υλικών, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην διαδικασία κατασκευής, καθώς είναι ανέφικτο να τηρηθούν να χρονοδιαγράμματα παράδοσης. Η εφοδιαστική κρίση έχει γίνει ακόμη πιο έντονη φέτος, εξαιτίας του lockdown της Σαγκάης και λοιπών περιοχών της Κίνας, αλλά και του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Αν και φαίνεται η κατάσταση στη Σαγκάη να βελτιώνεται, οι πολεμικές δραστηριότητες προβλέπεται να συνεχιστούν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας να συνεχιστούν και το 2023.

Έλειψη καταρτισμένου προσωπικού
Ένα ακόμη μεγάλο ζήτημα είναι ότι ο κατασκευαστικός τομέας αντιμετωπίζει ελλείψεις εργατικού δυναμικού, διότι οι περιορισμοί που θεσπίστηκα λόγω του Covid περιορίζουν τις μετακινήσεις εργαζομένων πέρα από τα διεθνή σύνορα. Κράτη που βασίζονται σε εργαζομένους του εξωτερικού, όπως η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν πληγεί ιδιαίτερα. Εν τούτοις, επί του παρόντος τα μέτρα πρόληψης κατά της πανδημίας χαλαρώνουν, οπότε αναμένεται να περιοριστεί το πρόβλημα. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως συμβαίνει στη Γερμανία, υπάρχουν ελλείψεις που φαίνονται ακόμη πιο θεμελιώδεις, καθώς οι κενές θέσεις στον τομέα των κατασκευών έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Αν δεν υπάρξει ένα μαζικό κύμα μετανάστευσης για να καλυφθούν οι εργασιακές ανάγκες, υπάρχει ο κίνδυνος είτε οι εταιρείες να πρέπει να πληρώνουν παχυλούς μισθούς για να προσελκύουν καταρτισμένους επαγγελματίες είτε να είναι ασυνεπείς στην υλοποίηση των έργων που έχουν αναλάβει.

Υψηλό κόστος κατασκευής και το 2023
Τα κυβερνητικά μέτρα θα διασφαλίσουν ότι η κατασκευαστική δραστηριότητα θα παραμείνει ισχυρή τα επόμενα χρόνια, όμως η αδυναμία από την πλευρά των επιχειρήσεων να καλύψουν την ζήτηση αναμένεται να παρεμποδίσει ως έναν βαθμό την ανάπτυξη του κλάδου. Η ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης δείχνει ότι το κατασκευαστικό κόστος θα παραμείνει υψηλό και το 2023. Ως αποτέλεσμα, η απόκλιση μεταξύ των ονομαστικών κατασκευαστικών δαπανών και του πραγματικού όγκου της κατασκευαστικής δραστηριότητας αναμένεται να διευρυνθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια. Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται μόνο στις νέες κατασκευές, αλλά αντίθετα θα επηρεάσει τις ανακαινίσεις και τη συντήρηση των υφιστάμενων φυσικών περιουσιακών στοιχείων. Η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους οδηγεί σε υπερβάσεις του οικονομικού προϋπολογισμού, σε καθυστερήσεις, ακόμη και σε ακυρώσεις των έργων.

Παρατηρούμε ότι υπάρχει μία ολοένα και μεγαλύτερη καθυστέρηση στις διαδικασίες των εγκρίσεων, στις αποφάσεις των αρμόδιων αρχών και στην αποπεράτωση των έργων.

Μια παρατεταμένη περίοδος πληθωρισμού μπορεί να επισκιάσει την αυξημένη ζήτηση στον κατασκευαστικό τομέα και να μειώσει την αποτελεσματικότητα την κρατικών κινήτρων. Από κοινωνική σκοπιά, το υψηλό κόστος διαβρώνει την εξίσωση κόστους – οφέλους κατά την παράδοση ενός project, ενώ από την πλευρά των κατασκευαστικών εταιρειών υπάρχει ο κίνδυνος να αναλάβουν πληθώρα έργων, χωρίς ουσιαστικό οικονομικό όφελος. Ήδη έχουμε δει επιχειρήσεις, οι οποίες είχαν κλείσει συμφωνίες χαμηλού κόστους πριν μερικά χρόνια, να πτωχεύουν εξαιτίας της απρόβλεπτης ανόδου των τιμών. Το μεγάλο στοίχημα για τον κατασκευαστικό κλάδο είναι να μπορέσει να περιορίσει τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και παράλληλα να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες ανάπτυξης που του προσφέρονται.

Οι εξελίξεις στην κεντρική Ευρώπη
Η αύξηση του κόστους κατασκευής αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση του 2022 για το 90% των εταιρειών Real Estate στη Ρουμανία και στις γειτονικές της χώρες, σύμφωνα με σχετική έρευνα της Deloitte για την Κεντρική Ευρώπη (Real Estate Confidence Survey for Central Europe 2022), η οποία διεξήχθη το δεύτερο τρίμηνο του 2022 στη Ρουμανία, την Πολωνία, την Τσεχία και την Ουγγαρία. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις και έλαβαν μέρος σε αυτήν developers, επενδυτές και σύμβουλοι αγοράς.

Οι συμμετέχοντες στη μελέτη πιστεύουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία προκάλεσε αναταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, προκαλώντας με τη σειρά της αύξηση στο κόστος των δομικών υλικών και της ενέργειας. Αυτή η ανησυχία, συνδυαστικά με τον εκτεταμένο πληθωρισμό, την έλλειψη διαθέσιμων εκτάσεων γης και την αστάθεια της αγοράς, προκαλούν απαισιοδοξία για τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων.

Μάλιστα το 90% των ερωτηθέντων έχει αρνητικές προσδοκίες για το 2023 σχετικά με αυτόν τον δείκτη. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα είναι ότι πάνω από το 50% των ερωτηθέντων προβλέπει πως η χρηματοδότηση χρέους θα περιοριστεί τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με τα πορίσματα, ο οικιακός και βιομηχανικός τομέας παραμένουν οι πιο ανταγωνιστικοί με ποσοστό 33% ο καθένας. Ιδιαίτερη θέση κατέχει η ενοικίαση κατοικιών από ιδιώτες, δραστηριότητα που φαίνεται να γίνεται ολοένα και πιο ελκυστική με το πέρασμα του χρόνου. Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι επενδύσεις (40% στον οικιστικό τομέα και 36% στον βιομηχανικό), ενώ μεγάλη ανάπτυξη γνωρίζει το λιανικό εμπόριο, το οποίο έχει ανθίσει για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Αντίθετα, η μελέτη δείχνει ότι δεν υπάρχει τάση για επενδύσεις στον τουρισμό (ξενοδοχεία και λοιπές μονάδες διαμονής ή κέντρα αναψυχής) και το ενδιαφέρον για τις εγκαταστάσεις γραφείων εξακολουθεί να είναι πολύ πιο κάτω από τα επίπεδα προ πανδημίας.

«Η αγορά ακινήτων στην περιοχή έχει επιδείξει υψηλά επίπεδα ανάκαμψης μετά από τα δυσμενή γεγονότα της πανδημίας, του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο, η αύξηση του κόστους κατασκευής είναι ανησυχητική και μένει να δούμε ποιος θα την απορροφήσει και σε ποιο βαθμό. Από την άλλη πλευρά, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι, σε μια περίοδο που κυριαρχείται από τόσες πολλές αβεβαιότητες, οι επενδυτές συνεχίζουν να έχουν σχέδια επέκτασης ή να αναζητούν νέες αγορές. Η Ρουμανία ακολουθεί την περιφερειακή της Κεντρικής Ευρώπης με εξελίξεις στον οικιακό και βιομηχανικό τομέα, που μπορεί επίσης να αντιπροσωπεύει μια μορφή προστασίας από τον πληθωρισμό, καθώς τα ακίνητα μπορούν να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν την αξία τους με την πάροδο του χρόνου, σε αντίθεση με άλλες επενδύσεις που διαβρώνονται από τον πληθωρισμό» επεξήγησε η Alexandra Smedoiu, Partner, Deloitte Romania, και ηγέτης του κλάδου Real Estate.

Το ελληνικό σύμφωνο βιώσιμης επιχειρηματικότητας

To Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας (ΕΣΒΕ) ανακοινώθηκε από το CSR HELLAS στις 25 Αυγούστου. Το εν λόγω Σύμφωνο εντάσσεται στο πλαίσιο του «Pact 4 Sustainable Industry» του ευρωπαϊκού οργανισμού CSR Europe και πρόκειται για ένα αναλυτικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να προσαρμοστούν σε ζητήματα βιωσιμότητας. Απευθύνεται σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριοποίησης, προκειμένου να διαχειριστούν με τρόπο βιώσιμο και υπεύθυνο το σύνολο των θεμάτων που σχετίζονται με τη στρατηγική και τη λειτουργία τους, καθώς και τις εφοδιαστικές αλυσίδες (προμηθευτές) ή και τα δίκτυα διανομής τους. Η φιλοσοφία του μηχανισμού είναι να διαμοιράσει γνώση, εμπειρία, καλές πρακτικές και εκπαίδευση, ενώ ανά κλάδο να μπορέσει να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα ουσιώδη θέματά του, στο πλαίσιο μιας δίκαιης και βιώσιμης μετάβασης προς το αναγκαίο επιχειρηματικό μοντέλο ανάπτυξης.

Τα χαρακτηριστικά του μοντέλου και η ελληνική πραγματικότητα
Η καινοτομία της ελληνικής προσέγγισης-μηχανισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έγκειται στο γεγονός πως για πρώτη φορά προτείνεται στο σύνολο των κλάδων επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και στους επιμελητηριακούς θεσμούς επιχειρηματικής εκπροσώπησης, ένας κοινός τρόπος αποτύπωσης του επιπέδου ωριμότητας. Στόχος είναι να λειτουργήσει ως αφετηρία δράσης μετασχηματισμού του επιχειρηματικού μοντέλου, με βιώσιμο πρόσημο σε συλλογικό επίπεδο, με χαρακτηριστικά τόσο κλαδικά, όσο και γεωγραφικά. Η διάρκεια της πρωτοβουλίας-μηχανισμού είναι τριετής και πρόκειται να υλοποιηθεί μεταξύ του 2023 και του 2025. Στο Ελληνικό σχέδιο έχουν επιλεγεί τρεις διευρυμένοι κλάδοι κατά την εκκίνηση της πρωτοβουλίας. Πρόκειται για τους κλάδους των κατασκευών, της βιομηχανίας-μεταποίησης και του τουρισμού/φιλοξενίας.

Το Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας αποτελεί οδικό χάρτη προς ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μέλλον για την τριετία 2023-2025. Απευθύνεται σε όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριοποίησης, προκειμένου να διαχειριστούν με τρόπο βιώσιμο και υπεύθυνο, το σύνολο των θεμάτων που σχετίζονται με τη στρατηγική και τη λειτουργία τους. Μέχρι σήμερα, οι επιχειρήσεις έδιναν λόγο για τις δραστηριότητες τους στους μετόχους, σήμερα, οι επιχειρήσεις λογοδοτούν στους συμμετόχους (stakeholders), δηλαδή στους μετόχους, στους εργαζόμενους και στην τοπική κοινωνία. Η επίδραση μιας επιχείρησης ως οικονομικής οντότητας πρέπει να είναι μετρήσιμη. Το νέο ευρωπαϊκό πρότυπο θα βοηθήσει στη μέτρηση της οικονομικής δραστηριότητας σε 3 διαστάσεις (άνθρωπος, κοινωνία, περιβάλλον) με τους ίδιους όρους.

Πρόσφατη πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών στη χώρα μας επιχειρεί τη δημιουργία ενός χάρτη για την πράσινη μετάβαση με στόχο τη δημιουργία αντίστοιχων όρων πρόσβασης στη βιώσιμη χρηματοδότηση. Μέχρι το τέλος του 2024, τα κριτήρια θα είναι ολοκληρωμένα για όλους τους κλάδους, ενώ εντός του 2023 θα έχουν παρουσιαστεί και τα ειδικά κριτήρια που θα αφορούν τα επιμέρους θέματα κάθε τομέα. Στο τέλος του 2024, θα παρουσιαστούν τα γενικά κριτήρια στα οποία θα πρέπει να ανταποκρίνονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το στοίχημα της επένδυσης σε μια οικονομία βασισμένη στο μοντέλο της βιωσιμότητας συνδέεται με την επένδυση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με όσο το δυνατό πιο εθελοντικό χαρακτήρα. Είναι βέβαιο ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να ακολουθήσουν με την ίδια άνεση τους κολοσσούς, ενώ το κόστος της προσαρμογής τους είναι πολλαπλάσιο. Συνεπώς οι ηγέτιδες εταιρείες ενός κλάδου θα έχουν την ευθύνη να εκπαιδεύσουν και να εξοικειώσουν τις μικρότερες στις επιταγές της νέας πραγματικότητας. Μάλιστα, θα εκδοθεί σύντομα μία νέα οδηγία που θα επιτρέπει στις μεγάλες επιχειρήσεις να αξιολογούν τους κύριους προμηθευτές τους με βάση τα κριτήρια ESG. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τους προμηθευτές τους στα νέα αυτά κριτήρια προκειμένου να μπορούν να προσαρμοστούν.

Βιωσιμότητα στον κατασκευαστικό κλάδο
Ο κλάδος των κατασκευών και των δομικών υλικών, στον οποίο ανήκουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων και έργων υποδομής, αλλά και των δομικών προϊόντων και προϊόντων οικιακής βελτίωσης, καλείται να διαχειριστεί μία σειρά από θέματα βιωσιμότητας.

Σύμφωνα με δεδομένα του CSR HELLAS, που θα παρουσιάσουμε παρακάτω πιο αναλυτικά, η βιωσιμότητα του κατασκευαστικού κλάδου σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, τη διοίκηση του ανθρωπίνου δυναμικού, τον σχεδιασμό των προιόντων και τον κύκλο ζωής τους, την εφοδιαστική αλυσίδα, την διαχείριση της ενέργειας, καθώς και με την ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων.

Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων και των μεταβαλλόμενων κλιματικών προτύπων, ενδέχεται να επηρεάσουν τις αγορές που επιλέγουν οι εταιρείες και οι επιχειρηματικοί συνεργάτες (επαγγελματίες στον χώρο των κατασκευών δομικών έργων) για την ανάπτυξη κατοικιών και επαγγελματικών χώρων. Οι εταιρείες με επιχειρηματικά μοντέλα που ενσωματώνουν συνεχείς αξιολογήσεις των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής και προσαρμόζονται σε αυτούς τους κινδύνους, είναι πιθανό να αυξήσουν αποτελεσματικότερα την αξία της εταιρείας μακροπρόθεσμα. Αυτό επιτυγχάνεται εν μέρει μέσω της μείωσης του κινδύνου και της παροχής προτάσεων ικανών να λειτουργήσουν ως λύσεις σε προβλήματα κατασκευών, που σχετίζονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Δέσμευση εργαζομένων, διαφορετικότητα και ένταξη
Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα για τον κατασκευαστικό κλάδο είναι η διαφορετικότητα και ένταξη, καθώς σε μεγάλο μέρος του είναι ακόμα και στις μέρες μας ανδροκρατούμενος. Αφορά στην ικανότητα μιας εταιρείας να διασφαλίσει ότι η κουλτούρα και οι πρακτικές προσλήψεων και προαγωγής αγκαλιάζουν τη δημιουργία ενός διαφορετικού και χωρίς αποκλεισμούς εργατικού δυναμικού, που αντικατοπτρίζει τη σύνθεση των τοπικών δεξαμενών ταλέντων (προερχόμενα από τις τοπικές κοινωνίες που δραστηριοποιείται) και της πελατειακής της βάσης. Μια σύγχρονη εταιρεία αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα ζητήματα των πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις με βάση τη φυλή, το φύλο, την εθνικότητα, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και άλλους παράγοντες, με στόχο την αποτροπή υιοθέτησης τέτοιων προσεγγίσεων από το προσωπικό.

Διοίκηση ανθρωπίνου δυναμικού
Η διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού αφορά στην ικανότητα της εταιρείας να τηρεί κοινά αποδεκτά πρότυπα εργασίας στο χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με την εργατική νομοθεσία και τους διεθνώς αποδεκτούς κανόνες και πρότυπα. Αυτό περιλαμβάνει, ενδεικτικά, τη διασφάλιση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με την παιδική εργασία, την καταναγκαστική ή δεσμευμένη εργασία, την εκμεταλλευτική εργασία, τους δίκαιους μισθούς, τις υπερωρίες και άλλα βασικά δικαιώματα των εργαζομένων. Περιλαμβάνει επίσης πολιτικές κατώτατου μισθού και παροχή παροχών, που μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο προσέλκυσης, διατήρησης και παρακίνησης ενός εργατικού δυναμικού. Η κατηγορία εξετάζει περαιτέρω τη σχέση μιας εταιρείας με την οργανωμένη εργασία και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι. Εκτός της άμεσης εφαρμογής σε εταιρικό καθαρά επίπεδο, οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου θα πρέπει σταδιακά να εστιάζουν και στη διασφάλιση τήρησης των πιο πάνω θεμάτων και στην εφοδιαστική αλυσίδα τους.

Σχεδιασμός προϊόντων και διαχείριση κύκλου ζωής
Ο κλάδος χρησιμοποιεί μεγάλη ποσότητα καυσίμων για την επεξεργασία και μεταφορά, αλλά και τη συσκευασία των δομικών προϊόντων, η οποία συχνά αποτελεί σημαντικό μέρος των εξόδων των εταιρειών. Επιπλέον, ο σχεδιασμός της συσκευασίας και ιδιαίτερα το βάρος της, έχει άμεσο αντίκτυπο στα έξοδα μεταφοράς, τα οποία τελευταία είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Ταυτόχρονα, ο κλάδος αντιμετωπίζει πίεση τόσο από τους καταναλωτές, όσο και από τα μεγάλα καταστήματα λιανικής δομικών υλικών, να αντιμετωπίσουν τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των συσκευασιών του, καθώς η εξόρυξη υλικών και τα απόβλητα των συσκευασιών συμβάλλουν καταλυτικά στις περιβαλλοντικές εξωτερικές επιδράσεις. Η απόδοση βιωσιμότητας της συσκευασίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο, τη χρήση και την τελική διάθεση των υλικών. Ωστόσο, οι εταιρείες που διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα χαρακτηριστικά βιωσιμότητας της συσκευασίας των προϊόντων τους -συμπεριλαμβανομένης της ελαφριάς στάθμισης των υλικών, της χρήσης ανακυκλωμένου περιεχομένου και ανακυκλώσιμων υλικών και της χρήσης υλικών βιώσιμης προέλευσης- μπορεί να είναι σε καλύτερη θέση να συλλάβουν τη μεταβαλλόμενη ζήτηση των καταναλωτών και να αποφύγουν ή να μετριάσουν τις επιπτώσεις της. Επιπλέον, με τη διαχείριση της βιωσιμότητας της συσκευασίας των προϊόντων, οι εταιρείες μπορούν επίσης να μειώσουν δυνητικά το κόστος εισροών και μεταφοράς, υποδεικνύουν τα στοιχεία του CSR HELLAS.

Διαχείριση ενέργειας στην πώληση και διανομή
Οι εταιρείες αυτού του κλάδου απαιτούν σημαντικές ποσότητες ενέργειας για τις μεταποιητικές δραστηριότητες, καθώς και για τις εγκαταστάσεις λιανικής και τις αποθήκες τους. Παράγοντες βιωσιμότητας -όπως ο αυξανόμενος αριθμός κανονισμών για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τα κίνητρα για ενεργειακή απόδοση και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας- οδηγούν σε αυξήσεις των τιμών στις συμβατικές πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα καθιστούν τις εναλλακτικές πηγές πιο ανταγωνιστικές ως προς το κόστος. Η παραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας με βάση τα ορυκτά καύσιμα συμβάλλουν σε σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής και της ρύπανσης. Οι αποφάσεις σχετικά με την προμήθεια και τον τύπο ενέργειας, καθώς και τη χρήση εναλλακτικής ενέργειας, μπορούν να δημιουργήσουν συμβιβασμούς που σχετίζονται με το κόστος και την αξιοπιστία του ενεργειακού εφοδιασμού, κατάσταση ιδιαίτερα επίκαιρη στις μέρες μας. Γίνεται επομένως, όλο και πιο σημαντικό για τις εταιρείες να διαχειρίζονται τη συνολική ενεργειακή τους απόδοση και την πρόσβασή τους σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Η αποτελεσματικότητα σε αυτόν τον τομέα μπορεί να έχει οικονομικές επιπτώσεις μέσω της άμεσης εξοικονόμησης κόστους, η οποία είναι ιδιαίτερα επωφελής σε αυτόν τον κλάδο χαμηλού περιθωρίου.

Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας
Βάσει των πορισμάτων του CSR HELLAS, η αντιμετώπιση των εργαζομένων και οι συνθήκες εργασίας στην αλυσίδα εφοδιασμού του κλάδου, προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία για τους καταναλωτές, τις ρυθμιστικές αρχές και τις εταιρείες. Τα εργασιακά ζητήματα περιλαμβάνουν τα πρότυπα για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, την αποζημίωση, το ύψος των ωρών εργασίας και τους κινδύνους που σχετίζονται με τις διακρίσεις και την καταναγκαστική εργασία. Η κατασκευαστική βιομηχανία εκτίθεται σε αυτά τα ζητήματα λόγω της ανάθεσης εργολαβιών κατασκευής σε τρίτα μέρη προερχόμενα από αναδυόμενες αγορές, όπου τα πρότυπα εργασίας, η προστασία της εργασίας και η επιβολή των κανονισμών μπορεί να είναι αδύναμα και οι παραβιάσεις συχνές. Οι εταιρείες συνάπτουν επίσης συμβάσεις με πολλούς προμηθευτές, προσθέτοντας πολυπλοκότητα και προκλήσεις όσον αφορά τη διαφάνεια. Η αποτυχία διαχείρισης των συνθηκών εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της προσφοράς, ζημιά στη φήμη και αυξημένη νομοθεσία και επιβολή ως απόκριση σε σοβαρά περιστατικά ασφάλειας ή εργασίας, απεργίες και στάσεις εργασίας και αλλαγές στη ζήτηση των καταναλωτών. Επίσης, οι καταναλωτές και οι ρυθμιστικές αρχές αναμένουν από τον κλάδο των δομικών υλικών να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα της είναι ασφαλή και δεν προκαλούν βλάβη. Η αποτυχία δημιουργίας προϊόντων που είναι ασφαλή για τους καταναλωτές μπορεί να προκαλέσει νέα ρυθμιστική εποπτεία και να επηρεάσει την κοινωνική άδεια λειτουργίας μιας εταιρείας. Επιπλέον, η ακατάλληλη δοκιμή ή αξιολόγηση της ασφάλειας των προϊόντων μπορεί να οδηγήσει σε δαπανηρές ανακλήσεις, δικαστικές διαμάχες ή ζημιά στη φήμη που μπορεί να επηρεάσει τις πωλήσεις.

Ποιότητα & ασφάλεια προϊόντος
Τα προϊόντα της βιομηχανίας δομικών προϊόντων ενδέχεται να περιέχουν ουσίες που έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων πτητικών οργανικών ενώσεων και πιθανών τοξινών για την αναπαραγωγή, καρκινογόνων και ενδοκρινικών διαταραχών. Γενικά, όταν αυτές οι ουσίες βρίσκονται στα προϊόντα σε χαμηλές συγκεντρώσεις, αν όχι μηδενικές, δεν προκαλούν ανησυχία για την υγεία. Ωστόσο, ο κλάδος εκτίθεται σε δυνητικά σημαντικό ρυθμιστικό κίνδυνο και κίνδυνο φήμης ως αποτέλεσμα της χρήσης ουσιών που προκαλούν ανησυχία. Οι πραγματικοί ή αντιληπτοί κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία δημιουργούν τη δυνατότητα για μελλοντική ρύθμιση σχετικά με το περιεχόμενο χημικών προϊόντων και πιθανές επιπτώσεις στη φήμη για τις εταιρείες, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη ζήτηση για προϊόντα. Η αυξανόμενη ανησυχία των καταναλωτών για τη χρήση χημικών ωθεί τις εθελοντικές προσπάθειες της βιομηχανίας να εξαλείψει τέτοιες χημικές ουσίες από τα προϊόντα και να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά υλικά. Η συνεχής υιοθέτηση προτύπων πιστοποίησης κτιρίων, όπως το LEED, ωθεί τη ζήτηση για προϊόντα με μειωμένη χημική περιεκτικότητα. Οι εταιρείες που διαχειρίζονται αποτελεσματικά επιβλαβείς χημικές ουσίες στα προϊόντα τους μπορεί να απολαμβάνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μακροπρόθεσμα μέσω της υψηλότερης ζήτησης, του μειωμένου ρυθμιστικού κινδύνου και της βελτιωμένης αξίας της επωνυμίας.


Αλέξανδρος Κωστόπουλος, Αναπληρωτής Διευθυντής του CSR HELLAS
«Το Ελληνικό Σύμφωνο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας (ΕΣΒΕ), είναι ένα κάλεσμα προς τους κλάδους που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας να συμπράξουν με το CSR HELLAS στην αποτύπωση του επιπέδου ωριμότητας αναφορικα με τη διαχείριση της βιωσιμότητας, προκειμένου να προκύψει ένα εθνικό κλαδικό βαρόμετρο. Ο κλάδος των κατασκευών έχει αναγνωριστεί ήδη ως επίκεντρο του ΕΣΒΕ, μαζί με τους κλάδους της μεταποίησης και του τουρισμού. Αναγνωρίζουμε τους τρείς αυτούς κλάδους ως εξαιρετικά διευρυμένες περιοχές επιχειρηματικής δραστηριότητας. Από την εξόρυξη και την παραγωγή αδρανών υλικών, την κατασκευή δομικών υλικών, την εφαρμογή τους σε κατασκευαστικά έργα υποδομών, κτιριακών και άλλων, μέχρι την ολοκλήρωση των έργων και την τοποθέτηση συστημάτων και λύσεων έτοιμων προς αξιοποίηση από τους τελικούς χρήστες.

Στον διευρυμένο αυτόν κλάδο δραστηριοποιούνται πλήθος επιχειρήσεων, εντασσόμενες σε υποκλάδους, που αναζητούν το δικό τους βηματισμό στη διαχείριση της βιωσιμότητας. Επιχειρήσεις που καλούνται να διαχειριστούν κοινά ζητήματα και να αξιοποιήσουν κοινές ευκαιρίες. Αυτό ακριβώς προσφέρει το ΕΣΒΕΤ, τη δυνατότητα μάθησης, αλληλεπίδρασης και ολιστικής σύμπραξης για βιώσιμες επιχειρήσεις, για ένα βιώσιμο κόσμο και ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον. Με το ΕΣΒΕ έχουμε τα εργαλεία να μετρήσουμε και να αποδείξουμε ότι αυτό είναι εφικτό εντός της τριετίας 2023-2025, κατά την οποία αναμένονται όχι μόνο επιπρόσθετες νομοθεσίες, αλλά και σαφή πλαίσια αναφοράς τα οποία οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα του κατασκευαστικού κλάδου, θα πρέπει να ενσωματώσουν.

Στην πρόκληση αυτή, το ΕΣΒΕ μπορεί να αποτελέσει πυξίδα συλλογικής δράσης σε κλαδικό επίπεδο. Ιδιαίτερα ο τομέας των κατασκευών, που αποτελείται στη χώρα μας από μεγάλες εταιρείες, είναι δεδομένο πως έχει ήδη κάνει βήματα προς την ενίσχυση της βιωσιμότητας. Ωστόσο υπάρχει πλήθος μικρομεσαίων εταιρειών που χρειάζονται υποστήριξη, κατάρτιση και καθοδήγηση προκειμένου να επιβιβαστούν στο τρένο της βιωσιμότητας. Σε αυτή τη διαδρομή το ΕΣΒΕ μπορεί να είναι αρωγός, ενισχύοντας συλλογικά το επίπεδο ωριμότητας του κλάδου, με αποτέλεσμα οικονομίες κλίμακας, αλλά και ενισχυμένη ανταγωνιστική θέση σε μία ολοένα μεταβαλλόμενη διεθνή αγορά».

Eurostat: Στην Ελλάδα η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό των οικοδομικών αδειών το 2021

Κατά 15% αυξήθηκαν οι οικοδομικές άδειες στην ΕΕ το 2021, σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της Eurostat. Αυτή η ανάπτυξη ακολούθησε ύστερα από μια πτώση της τάξεως του 8% το 2020, λόγω της κρίσης της πανδημίας η οποία βρισκόταν σε αιχμή.

269.000 επιπλέον κατοικίες στην ΕΕ
Όσον αφορά στον αριθμό των κατοικιών, οι άδειες αυξήθηκαν κατά 16%, ήτοι σημειώθηκαν 269.000 επιπλέον κατοικίες στην ΕΕ, μετά από μια πτώση 5% το 2020. Στο διάστημα μεταξύ 2015 και 2019, ο αριθμός των αδειών αυξήθηκε κατά 6% κατά μέσο όρο ετησίως. Η πανδημία του COVID-19 διέκοψε αυτές τις εξελίξεις, αλλά με την αύξηση το 2021, οι απώλειες του 2020 αντισταθμίστηκαν.

Η Ισπανία κατέγραψε την υψηλότερη αύξηση στον αριθμό οικοδομικών αδειών με 62% το 2021
Το 2021, οι οικοδομικές άδειες, όσον αφορά στην ωφέλιμη επιφάνεια, αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες της ΕΕ με εξαίρεση την Εσθονία η οποία σημείωσε ύφεση κατά 5%. Ωστόσο, υπήρχαν σημαντικές διαφορές στις αυξήσεις μεταξύ των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη τα οποία κατέγραψαν τις υψηλότερες αυξήσεις στον αριθμό των αδειών που εκδόθηκαν ως προς την ωφέλιμη επιφάνεια δαπέδου ήταν η Ισπανία με αύξηση 62%, η Ελλάδα με 54% και η Μάλτα με 42%. Από την άλλη πλευρά, χαμηλές αυξήσεις καταγράφηκαν στη Δανία με 1%, στη Γερμανία με 2% και στην Αυστρία με 3%.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build

Το 1,5 δισ. του ελληνικού αλουμινίου και ο φόβος αμερικανικών κυρώσεων

Περαιτέρω ενισχυμένη δυναμική παρουσιάζει ο κλάδος του ελληνικού αλουμινίου καθότι στο πρώτο εξάμηνο του 2022 σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου, έφτασε σε αξία εξαγωγών το 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτός ο αριθμός έρχεται τη στιγμή που το 2021 η συνολική αξία εξαγωγών στη διάρκεια όλου του έτους ανήλθε στα 2,14 δισεκατομμύρια ευρώ, όντας αυξημένη κατά 33% σε σύγκριση με το 2020.

Στον τομέα των εξαγωγών για το πρώτο εξάμηνο του 2022 ο τζίρος που προήλθε από εκεί ήταν αυξημένος σε ποσοστό 57% σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία του κλαδικού φορέα για το ελληνικό αλουμίνιο. Σημειώνεται μάλιστα ότι το ποσό του 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ αντιστοιχεί σε ποσοστό 6% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας. Αυτή τη στιγμή τα ελληνικά προϊόντα αλουμινίου υπολογίζεται ότι διοχετεύονται σε περισσότερες από 50 χώρες του κόσμου. . Οι εξαγωγές κατευθύνονται κυρίως στις αγορές της δυτικής Ευρώπης.

Ο κλάδος με το θετικότερο εμπορικό ισοζύγιο έναντι των υπολοίπων
Την ίδια στιγμή και με βάση τα στοιχεία της Ένωσης Αλουμινίου αποτελεί τον κλάδο με το υψηλότερο θετικό εμπορικό ισοζύγιο που ανέρχεται στα 400 εκατομμύρια ευρώ στο πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς και είναι μάλιστα αυξημένο σε σύγκριση με το 2021. Θα θυμίζουμε ότι το 2021 ο κλάδος του ελληνικού αλουμινίου καταλάμβανε τη 2η θέση από πλευράς εμπορικού ισοζυγίου, συνθήκη που φαίνεται ότι φέτος αλλάζει δραστικά. Ο κλάδος στην Ελλάδα αποτελείται αυτή τη στιγμή από 3.000 επιχειρήσεις, μικρού, μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς που δραστηριοποιούνται στην μεταποίηση και στην εμπορία προϊόντων αλουμινίου, ενώ συνολικά απασχολούνται περισσότερα από 30.000 άτομα είτε άμεσα, είτε έμμεσα.

Πρόκειται για έναν πλήρως καθετοποιημένο κλάδο καθότι διέρχεται έως και από 4 διαφορετικά στάδια μεταποίησης με την αρχή να γίνεται από την εξόρυξη της πρώτης ύλης που είναι ο βωξίτης και να φτάνει στα τελικά προϊόντα διέλασης. Nα σημειωθεί ότι στη διάρκεια του 2021 ο κλάδος της διέλασης του αλουμινίου αύξησες τις συνολικές πωλήσεις του κατά περίπου 19% σε σχέση με το 2020. Μετά από μία χρονιά που επηρεάστηκε από την πανδημία, η εγχώρια ζήτηση σημείωσε αύξηση κατά περίπου 30% σε σχέση με το 2020 εξαιτίας της αύξησης της οικοδομικής δραστηριότητας

Το ενδεχεχόμενο αμερικανικών κυρώσεων στη Ρωσία
Αυτή τη στιγμή πάντως ορατό είναι το ενδεχόμενο να προχωρήσουν οι ΗΠΑ με κυρώσεις κατά της ρωσικής παραγωγού Rusal, κάτι που μπορεί να έχει επιπτώσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού αλουμινίου. Η Rusal δεν είναι μόνο ένας σημαντικός παραγωγός πρωτογενούς αλουμινίου, αλλά εμπλέκεται σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που απαιτούνται για την μεταποίηση του μετάλλου, του βωξίτη και της αλουμίνας.


Πρώτη δημοσίευση της είδησης στο καθημερινό newsletter Build