Δύο πολυσυζητημένα κτίρια, ο Πύργος του Πειραιά και το Piraeus Port Plaza, αλλάζουν την εικόνα και τον «χαρακτήρα» του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας.

Ο Πύργος του Πειραιά και το -πάλαι ποτέ- εργοστάσιο της καπνοβιομηχανίας «Παπαστράτος» είναι δύο εμβληματικά κτίρια για τον Πειραιά -και την Αττική-, τα οποία μέχρι πριν κάποια χρόνια είχαν μείνει αναξιοποίητα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αξιοποίησής τους, γεγονός που θα αναβαθμίσει τόσο την εικόνα του Πειραιά όσο και τις παρεχόμενες υπηρεσίες και συνθήκες εργασίας σε πολλούς εργαζόμενους.

Πύργος Πειραιά
Ο Πύργος του Πειραιά, με ύψος 84 μ. και 22 ορόφους, το δεύτερο υψηλότερο κτίριο στην Ελλάδα μετά τον Πύργο της Αθήνας, ξεκίνησε να κατασκευάζεται με νόμο της Χούντας. Ουσιαστικά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, με αποτέλεσμα να θεωρείται «στοιχειωμένος» ή «κοιμώμενος γίγαντας».
Ο Πύργος σχεδιάστηκε αρχικά από τους αρχιτέκτονες Ι. Βικέλα, Γ. Μολφέση και Αλ. Λοΐζο, ολοκληρώθηκε το 1975 και πήρε την εξωτερική του μορφή το 1983, αλλά το εσωτερικό του δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ – εκτός από τους 3 πρώτους ορόφους. Το 2020, ο Δήμος Πειραιά υπέγραψε σύμβαση παραχώρησης 99ετούς διάρκειας με την κοινοπραξία επενδυτών Dimand – ΕBRD – Prodea Investments για να αξιοποιηθεί το κτίριο ως γραφεία, χώροι λιανικού εμπορίου και εστιατόρια, αλλά και για να αναβαθμιστεί η πρόσοψη του κτιρίου.

Σε εξέλιξη οι εργασίες – τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής μελέτης
Όπως ανέφερε -σε συζήτηση του πρόσφατου Οικονομικού Forum των Δελφών- ο Δημήτρης Ανδριόπουλος, επικεφαλής της Dimand, οι εργασίες στον Πύργο είναι σε πλήρη εξέλιξη ώστε να ετοιμαστεί το μεγάλο αυτό project. Στόχος είναι ο Πύργος να καταστεί λειτουργικός το α’ εξάμηνο του 2023. Το ύψος της επένδυσης είναι 50 εκατ. ευρώ, με το ετήσιο οικονομικό αντάλλαγμα για τον δήμο Πειραιά να ανέρχεται στο 1,01 εκατ. ευρώ -με 2% ετήσια αναπροσαρμογή.
Όπως σχολίασαν ο Ηλίας Παπαγεωργίου και η Χριστίνα Αλεξανδρή (PILA Studio, 1ο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό με πρόσκληση για τον επανασχεδιασμό της πρόσοψης του Πύργου) σε συνέντευξή τους στο τεύχος Μαρτίου, «ο σχεδιασμός της πρόσοψης έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τη δημιουργία ενός ευχάριστου, λειτουργικού και σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας, προσφέροντας άπλετο φυσικό φως, κατάλληλο αερισμό και θέα σε κάθε γραφείο. Θεωρούμε πως αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στην ευημερία των χρηστών βελτιώνοντας παράλληλα την εμπειρία τους σε έναν χώρο που προσφέρει μαγική θέα στο αττικό λεκανοπέδιο και τη θάλασσα. Το κτίριο δίνει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει χρήστες με διαφορετικές ανάγκες διαμόρφωσης του χώρου και της ταυτότητάς του, καθώς προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί από πολλούς ενοικιαστές».
Ο Πύργος του Πειραιά θα ανακασκευαστεί πλήρως και θα μετατραπεί σε ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο μικτής χρήσης, με νέο αντισεισμικό σύστημα προστασίας και νέους κανόνες πυροπροστασίας, 29.000 τ.μ. ανωδομής και 3.500 τ.μ. υπόγειων χώρων. Βάσει του σχεδίου αξιοποίησης, προβλέπονται γραφεία, καταστήματα, χώροι ενημέρωσης και ανάδειξης του τουριστικού προϊόντος του Πειραιά, καθώς και πολυχώρος πολιτιστικών λειτουργιών με χώρο εστίασης.
Στόχος των αναδόχων είναι ο Πύργος να γίνει πιο φιλικός προς το περιβάλλον σε ό,τι αφορά τις εκπομπές CO2, την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και νερού, και τη χρήση πρωτοποριακών υλικών.

Η σημασία της αξιοποίησης
Για τη σημασία της αξιοποίησης του Πύργου του Πειραιά για την τοπική κοινωνία μίλησε ο Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ). «Ο “κοιμισμένος γίγαντας”, όπως αποκαλούμε τον Πύργο οι Πειραιώτες, ήρθε η ώρα να ξυπνήσει και να γίνει ένα υπερσύγχρονο κτίριο, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, που θα ξεχωρίζει στη πόλη. Η αξιοποίησή του είναι πολύ σημαντική γιατί, αφενός δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην τοπική κοινωνία με επιπλέον θέσεις εργασίας και, αφετέρου, στην οικονομία με την προσέλκυση επιχειρήσεων. Το νέο εμβληματικό κτίριο θα αναβαθμίσει όλη την περιοχή και, παράλληλα, θα ανοίξει τον δρόμο για μια σειρά παρεμβάσεις ανάπλασης της γύρω του περιοχής, αλλά και σχεδιασμούς που σχετίζονται με μια άλλη, εμβληματικού χαρακτήρα, ανάπλαση. Αυτή της Ιπποδάμειας αγοράς, που υποστηρίζει το Ε.Β.Ε.Π., και της εκεί μετεγκατάστασης της πέριξ του Πύργου, παλαιάς αγοράς τροφίμων. Ο Πειραιάς είναι ένα παγκοσμίως γνωστό ναυτιλιακό και επιχειρηματικό κέντρο, με μακραίωνη ιστορία και το εν λόγω κτίριο, που αποτελεί και τοπόσημο, θα προσδώσει ενεργά δυναμική στην εικόνα της πόλης. Όπως χιλιάδες δημότες του Πειραιά, μπορώ να πω, στην κυριολεξία, πως “ήμουν νιος και γέρασα”, αλλά είμαι χαρούμενος που, πρώτα ο Θεός, θα αξιωθώ επιτέλους να δω τον Πύργο “φάντασμα”, να μεταμορφώνεται σε ένα πραγματικό στολίδι για την πόλη. Καλή αρχή στις εργασίες και συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές για τον εξαιρετικό σχεδιασμό της ανάπλασης», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Piraeus Port Plaza
Ο Πειραιάς μπορούσε να «υπερηφανεύεται» κάποτε για το εργοστάσιο της καπνοβιομηχανίας «Παπαστράτος», το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί τη δεκαετία του 1930, μιας και έδωσε ζωή στη βιομηχανική περιοχή του Αγίου Διονυσίου. Όταν έκλεισε το εργοστάσιο, η περιοχή «σίγησε» και άρχισε να εμφανίζει σημάδια εγκατάλειψης. Αυτό όμως έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.
To 2016, η Grivalia Properties και η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Dimand αγόρασαν τα κτίρια του «Παπαστράτου», τα οποία εκτείνονται σε 3 οικοδομικά τετράγωνα, και προχώρησαν σε ένα φιλόδοξο έργο αναβίωσης των εγκαταστάσεών του, το Piraeus Port Plaza. Μετά την απορρόφηση της Grivalia Properties από τη Eurobank, το κτιριακό συγκρότημα περιήλθε στο σύνολό του στην τράπεζα. Γι’ αυτό, άλλωστε, μέρος του συγκροτήματος αξιοποιείται ήδη από την τράπεζα για τη μετεγκατάσταση της Διεύθυνσης Λιανικής Τραπεζικής. Συνολικά πρόκειται για μια επένδυση των 152 εκατ. ευρώ, η οποία φτάνει στην ολοκλήρωση των εργασιών της μετά από 5 χρόνια,
Το Piraeus Port Plaza καταλαμβάνει έκταση 17.841 τ.μ., ενώ αποτελείται από 8 κτίρια συνολικής οικοδομήσιμης επιφάνειας 77.050 τ.μ. Το πρώτο κτίριο (Piraeus Port Plaza 1/PPP1) ολοκληρώθηκε το 2018, το PPP2E το 2019, τα PPP2D και PPP2Z το 2020, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες σε 4 κτίρια του PPP3.
Το ΡΡΡ1 βρίσκεται στην οδό Μαυρομιχάλη, και ήταν ένα μεγάλο κι άδειο μεταλλικό κτίριο στο οποίο κάποτε στεγάζονταν αποθήκες. Πλέον, υπάρχουν παράθυρα σε όλο το μήκος του κτιρίου, έχουν προστεθεί δύο όροφοι και ένα υπόγειο πάρκινγκ, ενώ η επιφάνειά του έχει αυξηθεί στα 10.000 τ.μ. και φιλοξενούνται 1.700 εργαζόμενοι.
Το PPP2 βρίσκεται στην οδό Γραβιάς, και κάποτε ήταν το παλιό λιθογραφείο του «Παπαστράτου». Εκεί βρίσκεται και ένα διατηρητέο κτίριο, μία τριπλοκατοικία της περιόδου 1910-1920, και γι’ αυτόν τον λόγο η επένδυση έγινε βάσει συγκεκριμένων όρων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Στην οδό Γραβιάς βρίσκεται και το PΡΡ3, εκεί που είναι το εμβληματικό εργοστάσιο του «Παπαστράτου». Το κτίριο ανακατασκευάζεται εξ ολοκλήρου και θα αποτελείται από 4 κτίρια που θα μετατραπούν σε κτίρια γραφείων και καταστήματα, ενώ θα υπάρχει και ένα υπέργειο κτίριο στάθμευσης.
Το Piraeus Port Plaza εξ αρχής τράβηξε την προσοχή μεγάλων επιχειρήσεων και εταιρειών, που επιθυμούσαν να μισθώσουν γραφειακούς χώρους, όπως η Teleperformance και η Alpha Bank που ήδη έχουν μεταφέρει γραφεία και υπηρεσίες τους, ενώ εκεί θα βρίσκονται και η Γενική Διεύθυνση Λιανικής Τραπεζικής της Eurobank. Σχετικά με τη μετεγκατάσταση της τελευταίας μίλησε ο Ιάκωβος Γιαννακλής, Επικεφαλής Γενικής Διεύθυνσης Λιανικής Τραπεζικής Eurobank, ο οποίος δήλωσε πως «η μετεγκατάσταση της Γενικής Διεύθυνσης Λιανικής Τραπεζικής της Eurobank στο Piraeus Port Plaza αποτελεί ορόσημο στην πορεία μετασχηματισμού της Τράπεζας σε ένα σύγχρονο όμιλο με ηγετική θέση στην ψηφιακή τραπεζική που αποδίδει τα μέγιστα οφέλη στους πελάτες και το προσωπικό μας. Περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι της διεύθυνσης Λιανικής Τραπεζικής θα έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν ένα σύγχρονο, υβριδικό μοντέλο εργασίας που συνδυάζει την τηλεργασία με την φυσική παρουσία, γνώρισε μεγάλη αποδοχή μεταξύ των εργαζόμενων κυρίως της νέας γενιάς στη διάρκεια τη πανδημίας, και εκτιμάται ότι θα καταστεί κυρίαρχο τα επόμενα χρόνια διεθνώς. Το σύγχρονο κτιριακό συγκρότημα Piraeus Port Plaza συνδυάζει σύγχρονες υποδομές, υιοθετεί αυστηρά πρωτόκολλα προστασίας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, και συμβάλει με την υψηλή αισθητική του και το πρωτοποριακό design στη δημιουργία μιας σύγχρονης εργασιακής κουλτούρας, που το καθιστά ιδανικό περιβάλλον για τους εργαζόμενους».

Η πρόκληση της διαμόρφωσης των χωρών
H Teleperformance Hellas, ενοικιαστής των 4 πρώτων κτιρίων, όρισε την KN Group υπεύθυνη για τον έλεγχο της προόδου και την επίβλεψη ολόκληρου του έργου, διασφαλίζοντας ότι όλα τα μέρη παραδίδουν εγκαίρως, με προϋπολογισμό, και σύμφωνα με τις συμφωνημένες τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις που ορίζει ο Όμιλος KN.
Για την πρόκληση που απαίτησε το project του Piraeus Port Plaza κατά την αλλαγή της χρήσης του κτιρίου, και την ανάγκη για τη δημιουργία λειτουργικών χώρων, μάς μίλησε ο Κωνσταντίνος Στραταντωνάκης, CEO της ΚΝ Group. Σύμφωνα με τον ίδιο, «για το έργο Piraeus Port Plaza που αφορούσε στην αναδιαμόρφωση των κτιρίων του Παπαστράτου, η πρόκληση για την εταιρία μας ήταν, οι χώροι που αρχικά προορίζονταν για βαριές βιομηχανικές χρήσεις, να μετατραπούν σε σύγχρονους χώρους γραφείων. Σε επίπεδο κτιριολογικού σχεδιασμού, αυτό απαίτησε ικανότητα και καλή γνώση των λειτουργιών και των απαιτήσεων εταιρειών που απασχολούν μεγάλο αριθμό εργαζομένων. Με εργαλεία τη στρατηγική του εργασιακού χώρου και το concept design, δημιουργήσαμε λειτουργικούς χώρους, που κρατούν ευχαριστημένο τον εργαζόμενο ενώ παράλληλα υπηρετούν τους εταιρικούς στόχους. Ο πελάτης μας επιπλέον μας εμπιστεύθηκε ένα ακόμη δύσκολο εγχείρημα: Το πρώτο λανσάρισμα σε παγκόσμιο επίπεδο της νέας οπτικής εταιρικής ταυτότητας του Ομίλου, το οποίο έγινε στο PPP1 σε πολύ στενό χρονικό περιθώριο. Νέες σχεδιαστικές αρχές, νέα σχήματα και χρώματα, νέο λογότυπο χωρίς προηγούμενα υλοποιημένα παραδείγματα και πρακτικές λύσεις αποτελέσαν πηγή έμπνευσης για την ΚΝ Group, που τελικά δημιούργησε μια αφήγηση της νέας φιλοσοφίας σε όλο το κτίριο, χρησιμοποιώντας επιπρόσθετα σύγχρονες τεχνολογίες».