Ο ρόλος των επιχειρήσεων του κατασκευαστικού κλάδου είναι ιδιαίτερα σημαντικός όχι μόνο για την οικονομία και ανάπτυξη της χώρας, αλλά και για την υποστήριξη και διάδοση της αειφορίας και της πράσινης ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα.

Ο προσανατολισμός προς τον σεβασμό και την προστασία του περιβάλλοντος είναι μονόδρομος για τις εταιρείες του κλάδου, όπως είναι και η στήριξη της κοινωνίας και η αποτελεσματική ανταπόκριση στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς και στους νέους κανονισμούς.

Στο περιβαλλοντικό πεδίο, η υπεύθυνη συμπεριφορά υπερβαίνει τη συμμόρφωση με εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς και στοχεύει στη μέγιστη δυνατή μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου αφενός και στην προαγωγή της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος αφετέρου.

Μια υπεύθυνη περιβαλλοντική πολιτική περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τη διαχείριση των αποβλήτων και απορριμμάτων, τη διαχείριση των ορυκτών καυσίμων, την εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, την ανακύκλωση, τη θέσπιση όρων για την κατασκευαστική δραστηριότητα, καθώς και τα περιβαλλοντικά έργα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά).

Ο ρόλος των βιώσιμων, πράσινων κατασκευών
Τα τελευταία χρόνια, η ζήτηση σε βιώσιμες κατασκευές αυξάνεται σημαντικά με χρήση ανανεώσιμων πηγών, την επαναχρησιμοποίηση πολύτιμων πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία περισσότερων προγραμμάτων βιώσιμης δόμησης, τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με εκπομπές άνθρακα, καθώς και ανάπτυξη καθαρότερων τεχνολογιών.

Τα χαρακτηριστικά των πράσινων κτιρίων, όπως έχουν οριστεί από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων (World Green Building Council), περιλαμβάνουν:

  • Αποτελεσματική χρήση ενέργειας, νερού και άλλων πόρων.
  • Χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ).
  • Μέτρα ρύπανσης και μείωσης των αποβλήτων με τη δυνατότητα ανακύκλωσής τους.
  • Καλή ποιότητα αέρα εσωτερικού περιβάλλοντος.
  • Χρήση μη τοξικών, ηθικών και βιώσιμων υλικών και προϊόντων.
  • Εξέταση του περιβάλλοντος στον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία.
  • Εξέταση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων κατά τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία.
  • Σχεδιασμό που να επιτρέπει την προσαρμογή σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Ο κατασκευαστικός τομέας διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς ευθύνεται για το 40% της κατανάλωσης ενέργειας και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Για την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, η ΕΕ έχει εισαγάγει την Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (Energy Performance of Buildings Directive 2018/844/EU). Η οδηγία απαιτεί όλα τα νέα κτίρια να έχουν σχεδόν μηδενική ενέργεια έως το τέλος του 2020, ενώ σκιαγραφεί συγκεκριμένα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό τους και την αύξηση των ανακαινίσεων.

Στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΕ στον κατασκευαστικό τομέα, αναπτύχθηκε και το Level(s), ένα κοινό πλαίσιο βασικών δεικτών για τη βιωσιμότητα των κτιρίων, το οποίο συμβάλλει στη μέτρηση της απόδοσης των κτιρίων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.

Η ασφάλεια των εργαζομένων
Όσον αφορά τη μέριμνα για τους εργαζομένους, είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τις εταιρείες του κλάδου. Οι εταιρείες θα πρέπει να διαθέτουν και να ακολουθούν συγκεκριμένη πολιτική για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, να παρακολουθούν, να αξιολογούν και να αναθεωρούν τις δράσεις τους στο πεδίο αυτό, να εντοπίζουν πιθανούς κινδύνους και να αναπτύσσουν ένα σύστημα πρόληψης, καθώς και να παρέχουν κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού στα θέματα αυτά. Σημαντικό είναι επίσης να διασφαλιστεί μια υπεύθυνη Εφοδιαστική Αλυσίδα, όπου θα υποστηρίζονται οι τοπικοί προμηθευτές, όπου αυτό είναι εφικτό, ενισχύοντας έτσι την τοπική αγορά και όπου θα επιλέγονται αξιόπιστοι συνεργάτες που τηρούν τις ίδιες προδιαγραφές που τηρεί και η ίδια η εταιρεία. Όσον αφορά το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας, οι εταιρείες του κλάδου καλούνται, προκειμένου να ανταποκριθούν στις επιχειρηματικές, οικονομικές αλλά και άλλου είδους προκλήσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να διατηρήσουν την υψηλή ποιότητα στις επιχειρηματικές τους δράσεις, να προβλέψουν και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τους κινδύνους που προκύπτουν αλλά και να αναγνωρίσουν έγκαιρα τις ευκαιρίες. Αυτό είναι εφικτό δίνοντας μεγάλη βαρύτητα στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων.

Συνοψίζοντας, μόνο στο πλαίσιο της Βιώσιμης Ανάπτυξης θα πρέπει να βλέπουν οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου το μέλλον τους. Χτίζοντας σταδιακά μια κουλτούρα Βιώσιμης Ανάπτυξης με συγκεκριμένους στόχους και σε συμφωνία με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και με μια δυνατή Εταιρική Διακυβέρνηση, μπορούν να διασφαλίσουν τη διάρκεια και αποτελεσματικότητα της λειτουργίας τους, ενισχύοντας την ανθεκτικότητά τους διασφαλίζοντας τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων μερών και τηρώντας τις αρχές της διαφάνειας, της επαγγελματικής ηθικής και της υπεύθυνης διαχείρισης όλων των πόρων.

*Η κυρία Λένα Μαμιδάκη είναι Head of Strategic Development, Κέντρο Αειφορίας CSE